Artikelen bij COM(2006)693 - Verlichting van de responslast, vereenvoudiging en prioritering op het gebied van gemeenschappelijke statistieken

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2006)693 - Verlichting van de responslast, vereenvoudiging en prioritering op het gebied van gemeenschappelijke statistieken.
document COM(2006)693 NLEN
datum 14 november 2006
Belangrijke juridische mededeling

|
52006DC0693

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad betreffende verlichting van de responslast, vereenvoudiging en prioritering op het gebied van communautaire statistieken /* COM/2006/0693 def. */


[pic] | COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN |

Brussel, 14.11.2006

COM(2006) 693 definitief

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende verlichting van de responslast, vereenvoudiging en prioritering op het gebied van communautaire statistieken

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende verlichting van de responslast, vereenvoudiging en prioritering op het gebied van communautaire statistieken

Inleiding

In de mededeling van maart 2005 Betere regelgeving met het oog op economische groei en meer banen in de Europese Unie (COM(2005) 97) werd vereenvoudiging als een prioriteit voor de EU bestempeld. Daarmee werd geantwoord op het verzoek van het Europees Parlement en de Raad om de EU-wetgeving te vereenvoudigen en de kwaliteit ervan te verbeteren. Het initiatief past geheel in de herziene strategie van Lissabon voor groei en werkgelegenheid. De EU wil met haar beleid de regelgeving zodanig verbeteren dat deze de burgers meer ten goede komt, dat de kosten worden geminimaliseerd in overeenstemming met het evenredigheids- en het subsidiariteitsbeginsel en dat de administratieve belasting voor het bedrijfsleven, en met name voor kleine en middelgrote ondernemingen, wordt verminderd.

Ook wat de productie van nationale en communautaire officiële statistieken betreft, vragen beleidsorganen op alle niveaus (lokaal, nationaal en Europees) al enige tijd om vereenvoudiging van de eisen. Brancheorganisaties hebben er ook herhaaldelijk op gewezen dat de statistische belasting moet worden verlicht.

De Commissie (Eurostat) is goed op de hoogte van dit debat en heeft nagegaan hoe zij het best kan bijdragen tot het reduceren van de kosten en de responslast die communautaire statistieken meebrengen. Op 25 mei 2005 heeft de Commissie een mededeling aan het Europees Parlement en de Raad over de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale en communautaire statistische instanties aangenomen, en op 7 juni 2005 heeft de Ecofin-Raad hierover zijn tevredenheid betuigd. Die mededeling bevat een aanbeveling van de Commissie aan de lidstaten om de naleving te verzekeren van de 15 beginselen van de Praktijkcode Europese statistieken die het Comité statistisch programma op 24 februari 2005 met eenparigheid van stemmen heeft goedgekeurd. De responslast komt in diverse beginselen van de praktijkcode aan bod.

De Commissie heeft nogmaals op de behoefte aan vereenvoudiging gewezen in haar mededeling aan het Europees Parlement en de Raad over Uitvoering van het Lissabon-programma van de Gemeenschap - Een strategie voor de vereenvoudiging van de regelgeving van 25 oktober 2005. Structurele bedrijfsstatistieken en Intrastat-statistieken maken duidelijk deel uit van het bij deze mededeling gevoegde evolutieve programma voor vereenvoudiging, dat de jaren 2005-2008 bestrijkt.

In de conclusies van de Raad van 8 november 2005 werd ook erkend dat de beperking van statistieken en gegevensverzameling bijzondere aandacht verdient en dat daarbij met name rekening moet worden gehouden met de bijzondere behoeften en de beperkte middelen van kleine en middelgrote ondernemingen.

Op communautair niveau wordt gestreefd naar verlichting van de responslast en naar vereenvoudiging, zodat ook in de toekomst statistieken van hoge kwaliteit kunnen worden verstrekt. Met name in het kader van het initiatief Beter regelgeven wordt erop gewezen dat informatie nodig is om het effect van beleidsmaatregelen te kunnen kwantificeren. De maatregelen zijn momenteel gericht op vier pijlers: alle communautaire statistische wetgeving – zowel bestaande wetgeving als wetgeving in voorbereiding - screenen; trends in IT-technologie exploiteren; de kansen grijpen die worden geboden doordat Europese aggregaten ten opzichte van nationale indicatoren voortdurend aan belang winnen; ten volle de mogelijkheden exploiteren die worden geboden door statistische enquêtes door administratieve bronnen te vervangen. Deze maatregelen moeten echter verder worden ontwikkeld. In deze mededeling wordt dan ook een strategische benadering voorgesteld om de statistische belasting voor ondernemingen verder te verminderen. Deze benadering berust op twee grote actielijnen: vereenvoudiging en prioritering . Beide zullen worden geschraagd door een beter planningsproces waarbij nauwer met de lidstaten wordt samengewerkt.

Deze mededeling wordt tegelijk met de algemene mededeling over een strategische evaluatie van betere regelgeving in de EU ingediend en is een concreet voorbeeld van de wijze waarop de Commissie haar ambities wil waarmaken.

Vereenvoudiging

De belasting voor ondernemingen kan worden verminderd door twee elementen te combineren: ten eerste vereenvoudiging van de statistische eisen op bepaalde prioriteitsgebieden en ten tweede bevordering van statistische hulpmiddelen en methoden die de naleving van de statistische verplichtingen vergemakkelijken.

Prioriteitsgebieden voor vereenvoudiging

Momenteel worden al maatregelen genomen op een aantal gebieden die voor vereenvoudiging zijn voorgesteld; deze maatregelen zullen op korte termijn worden uitgebreid.

Intrastat

Sinds de invoering van Intrastat in 1993 is er veel aan gedaan om de belasting te verlichten die voor ondernemingen ontstaat door het gegevensverzamelingssysteem voor communautaire statistieken over het goederenverkeer tussen de lidstaten (Intrastat). Er zijn drempels ingevoerd waardoor vele ondernemingen werden vrijgesteld, het aantal posten in de classificaties is gereduceerd, sommige gegevens zijn facultatief geworden en voor complexe producten is een vereenvoudigde melding ingevoerd.

De vereenvoudiging zal in deze lijn worden voortgezet en zal op korte termijn leiden tot een verdere verlichting van de Intrastat-belasting. Op middellange en lange termijn wordt echter geen grote vermindering van de belasting meer verwacht. De Commissie zal daarom voorstellen om op middellange termijn over te gaan naar een systeem waarbij een stroom slechts in één richting wordt gemeld. Momenteel wordt bij de statistieken over handel tussen EU-lidstaten gebruikgemaakt van een systeem waarbij elk land zowel invoer- als uitvoerstromen meldt. Elke stroom wordt dus twee keer gemeld. Met een systeem waarbij een stroom slechts in één richting wordt gemeld, zouden de statistieken over die stroom slechts in één land worden verzameld.

Hoewel hierdoor het aantal Intrastat-aangiften met meer dan de helft kan worden gereduceerd (in geval van melding bij verzending), is de invoering van een dergelijk meldsysteem zeker niet eenvoudig, omdat voor het spiegelen van handelsstromen, als gevolg van verschillen in de gegevensverzameling en in de gegevensverwerking, nog grote verschillen tussen de lidstaten bestaan. Het is daarom essentieel dat een dergelijk meldsysteem gefaseerd wordt ingevoerd en gepaard gaat met de nodige maatregelen om een aanvaardbare gegevenskwaliteit te waarborgen. De Commissie zal daarom een uitgebreide analyse uitvoeren van de gevolgen van de invoering van een dergelijk meldsysteem. Er zal worden nagegaan welke maatregelen moeten worden genomen om de gegevenskwaliteit in stand te houden. Bovendien zullen de lidstaten worden aangemoedigd om op nationaal niveau soortgelijke studies uit te voeren. Beide soorten studies zullen leiden tot duidelijke aanbevelingen over hoe het systeem waarbij een stroom slechts in één richting wordt gemeld in nauwe samenwerking tussen Eurostat en de lidstaten moet worden opgezet.

Alvorens tot een dergelijk meldsysteem kan worden besloten, moeten diverse kwesties worden geregeld en moet onder meer een reeks kerngegevens worden vastgesteld, moeten gegevensverzamelings- en verwerkingssystemen worden geharmoniseerd en moet de uitwisseling van gegevens tussen de lidstaten worden geregeld. Verder moet worden onderzocht hoe beter van administratieve gegevens kan worden gebruikgemaakt, hoe verkeerde indelingen kunnen worden verminderd en hoe met geheimhoudingskwesties wordt omgegaan.

Voor de behandeling van deze kwesties zal een gedetailleerd actieplan worden opgesteld dat met de lidstaten zal worden besproken.

- De Commissie zal een tweesporenbenadering voorstellen, waarbij verdere vereenvoudiging door middel van traditionele methoden zal worden aangevuld met de invoering in 2010 van een Intrastat-systeem waarbij een stroom slechts in één richting wordt gemeld.

Structurele bedrijfsstatistieken

In februari 2006 heeft de Commissie voorgesteld de verordening inzake structurele bedrijfsstatistieken (SBS) te herschikken. Het voorstel wil ervoor zorgen dat deze belangrijke statistiek gelijke tred houdt met nieuwe beleidsbehoeften door de productiviteitsvariabelen te verbeteren en beoogt een gelijke dekking van de dienstensector en de industriesector. Al deze aspecten staan in de strategie van Lissabon en bij de voltooiing van de interne markt centraal. Daarbij is het de bedoeling dat de herschikking van de SBS-verordening de responslast voor ondernemingen zo veel mogelijk beperkt door verscheidene verplichte variabelen en alle facultatieve variabelen te schrappen en andere van jaarlijkse in meerjaarlijkse variabelen om te zetten. Voor een aantal nieuwe gebieden werd de aanwending van registergegevens aanbevolen.

De herschikking van de SBS-verordening is een voorbeeld van de manier waarop vereenvoudiging kan worden bewerkstelligd:

- De herschikking van de SBS-verordening biedt landen de mogelijkheid om alleen aan de Europese aggregaten bij te dragen zonder dat zij cijfers met alle details hoeven te verstrekken. Dit is geen volledig Europese benadering, maar het is wel een stap in die richting en zal de belasting aanzienlijk verminderen.

- Het gebruik van administratieve gegevens zal de belasting voor het bedrijfsleven eveneens verlichten. De herschikking van de SBS-verordening maakt dat voor nieuwe gebieden mogelijk. De gegevensverzameling over bedrijvendemografie (een nieuw gebied in de herschikking) zal alleen op registers worden gebaseerd en het bedrijfsleven bijgevolg helemaal niet belasten.

Statistieken over de productie van industriële producten (Prodcom)

Er zijn diverse maatregelen genomen om de belasting voor het bedrijfsleven als gevolg van de verordening betreffende een communautaire enquête naar de industriële productie te verminderen:

- In 2005 werd de lijst van industriële producten (Prodcom-lijst) vereenvoudigd door posten te schrappen waarvoor weinig werd gemeld en waarmee de bedrijven moeilijkheden hadden. De eis om de textielproductie elk kwartaal te melden, verviel.

- In 2006 verviel de eis om de staalproductie maandelijks te melden.

- De lidstaten worden momenteel geraadpleegd om te zien of industriële diensten en halffabrikaten voor 2007 uit de lijst kunnen worden geschrapt.

Als gevolg van de genomen maatregelen kan de belasting sterk verminderen; door de vereenvoudiging in 2005 werd het aantal posten in de Prodcom-lijst van 5 800 tot 4 500 gereduceerd en de vroegere eis om de textielproductie elk kwartaal te melden, betekende voor de respondenten een onevenredige belasting.

Reorganisatie van de bedrijfsstatistiek

De gebieden van de bedrijfsstatistiek staan niet op zichzelf. Om een volledig beeld te geven van de economie op basis van bedrijfsenquêtes zijn ook statistieken over andere gebieden nodig. Bovendien zijn statistische gebieden onderling verbonden. De structurele bedrijfsstatistieken behoren bijvoorbeeld tot de belangrijkste bronnen voor nationale rekeningen. Dit kan betekenen dat zelfs het schrappen van eisen voor de structurele bedrijfsstatistieken geen effect heeft, omdat sommige landen de gegevens toch nog voor hun nationale rekeningen zullen verzamelen.

De Commissie is ervan overtuigd dat nog meer moet worden gedaan en werkt dan ook aan een programma voor de reorganisatie van de bedrijfsstatistiek. Deze reorganisatie zal een aantal maatregelen omvatten om lidstaten te ondersteunen bij de ontwikkeling van methoden die de belasting voor het bedrijfsleven aanzienlijk kunnen verminderen. Daartoe behoren een intensiever gebruik van administratieve gegevens voor statistische doeleinden, automatische elektronische overdracht van statistische informatie uit bedrijfsrekeningen, ontwikkeling en harmonisatie van schattingstechnieken en een betere integratie van de microgegevensreeksen, waardoor de lidstaten efficiënter gebruik kunnen maken van bestaande informatie en bijgevolg de belasting voor ondernemingen wordt verlicht. Later dit jaar zal de Commissie een voorstel over de modernisering van bedrijfs- en handelsstatistieken uitbrengen, waarin aandacht wordt besteed aan methoden om de belasting te verlichten. Dit voorstel zal de vorm aannemen van een meerjarenprogramma voor de periode 2008-2013, dat in nauwe samenwerking tussen Eurostat en de lidstaten moet worden uitgevoerd.

- De Commissie werkt aan een programma voor de reorganisatie van de bedrijfsstatistiek, dat erop gericht is de belasting voor het bedrijfsleven door een meer doordachte gegevensverzameling te verlichten.

Landbouwstatistiek

Op 24 februari 2005 heeft het Comité statistisch programma ingestemd met de voorstellen van Eurostat over de toekomst van de Europese landbouwstatistiek, die sterke vereenvoudiging en stroomlijning beogen. Deze voorstellen worden momenteel uitgevoerd:

- Verscheidene balansen hoeven niet meer te worden ingediend en een aantal andere nationale balansen zijn facultatief geworden.

- De verzameling van maandelijkse absolute prijzen is stopgezet. Voor jaarlijkse absolute prijzen is de productenlijst gehalveerd. Vanaf 2006 is er een verschuiving van maandelijkse naar kwartaalprijsindexen.

- In de volgende tien jaar zullen er twee in plaats van drie tussentijdse landbouwstructuurenquêtes worden gehouden.

- De wetgeving inzake enquêtes over de veestapel en over dierlijke productie zal worden herzien.

- De wetgeving betreffende statistieken over granen en andere akkerbouwgewassen moet worden herzien.

- De integratie van economische bosbouwrekeningen en milieurekeningen is voltooid.

- Het programma voor enquêtes over boomgaarden en wijngaarden zal worden herzien, rekening houdend met de hervorming van deze beide gemeenschappelijke marktordeningen.

- Vóór eind 2007 zal een nieuw gemeenschappelijk systeem voor de verzameling en validering van landbouwstatistieken worden ingevoerd. Daarmee zal de kwaliteit van de gegevens sterk worden verbeterd en zullen de kosten en de responslast kunnen worden verlaagd.

Dankzij deze grote inspanningen om het landbouwstatistisch stelsel te vereenvoudigen en de uit dat stelsel voortkomende belasting te verminderen, moet worden voldaan aan de behoeften die ontstaan door de inpassing van nieuwe beleidsmaatregelen (plattelandsontwikkeling, milieu en voedselveiligheid) in het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

- De Commissie zal verder actief streven naar vereenvoudiging van het Europees systeem van landbouwstatistieken en zich voor verbetering van de statistieken inzetten.

Voorgestelde middelen ter vereenvoudiging

Europese aggregaten

Omdat voor de beleidsvorming Europese aggregaten ten opzichte van nationale indicatoren aan belang toenemen, zijn er ook in dit verband vereenvoudigingsmogelijkheden. Voor kortetermijnstatistieken, die voor het monetaire beleid van groot belang zijn, konden de verplichtingen (gedetailleerdheid, tijdigheid, frequentie) in de meeste gevallen worden gereduceerd voor lidstaten met een aandeel van minder dan 1% van het desbetreffende Europese aggregaat. Daarnaast heeft Eurostat voorgesteld een Europees steekproefplan in te voeren, dat een aanzienlijke verkleining (tot 80%) van de totale steekproefomvang en bijgevolg van de totale responslast mogelijk zou maken. Ook door de herschikking van de SBS-verordening zouden de lidstaten alleen op het meest gedetailleerde niveau van de indeling van activiteiten aan het Europese aggregaat bijdragen. Eurostat is ook voorstander van doorlopende enquêtes. Deze techniek zou leiden tot een kleinere steekproefomvang voor de samenstelling van Europese aggregaten, terwijl het mogelijk blijft minder frequent nationale indicatoren te produceren. De Commissie zal verder nagaan op welke gebieden een trendverschuiving van nationale gegevens naar Europese aggregaten plaatsvindt, om zo middelen en methoden voor de coördinatie van steekproeven en, zo nodig, speciale Europese enquêtes te ontwikkelen.

- Het voorstel van de Commissie voor het communautair statistisch programma voor 2008-2012 wil in specifieke gevallen het gebruik van Europese steekproeven bevorderen.

Gebruik van administratieve gegevens

Het werk van nationale bureaus voor de statistiek en de responslast zullen duidelijk afnemen als de benodigde informatie niet langer door middel van een specifieke statistische enquête wordt verkregen, maar kan worden geput uit administratieve gegevens die voor andere doeleinden zijn geregistreerd. Eurostat is zich ervan bewust dat het om tal van redenen moeilijker is administratieve gegevens te harmoniseren en dus de vergelijkbaarheid van daarvan afgeleide statistieken te waarborgen. Bij gebruikmaking van administratieve bestanden moeten vergelijkbaarheid enerzijds en de kosten voor nationale bureaus voor de statistiek en de responslast anderzijds tegen elkaar worden afgewogen. De lidstaten konden altijd al enquêtes of administratieve gegevens of een combinatie van beide gebruiken. Bovendien gebruikt Eurostat zelf (hoogfrequente) administratieve gegevens om (laagfrequente) enquêteresultaten te extrapoleren. Een combinatie van voor extrapolatie gebruikte administratieve gegevens en regelmatige toetsingsenquêtes of laagfrequente enquêtes is een strategie die de belasting en de kosten zeker zal reduceren en bijgevolg door Eurostat niet alleen zal worden toegestaan maar ook actief zal worden bevorderd.

- Het Commissievoorstel voor het communautair statistisch programma voor 2008-2012 zal het gebruik van administratieve gegevens voor statistische doeleinden in specifieke gevallen bevorderen.

Gebruik van boekhoudkundige gegevens

De rechtstreekse aanwending van gestandaardiseerde boekhoudkundige gegevens onder gebruikmaking van elektronische hulpmiddelen is een andere veelbelovende stap in de goede richting. De gegevens komen rechtstreeks uit de bedrijfsrekeningen zonder dat er een speciale vragenlijst aan te pas komt. De boekhoudkundige gegevens kunnen worden aangevuld met beperkte enquêtes, zoals bij de administratieve gegevens. De Commissie zal de lidstaten ondersteunen door de definities in de wetgeving af te stemmen op die in de boekhoudkundige normen, door de nodige elektronische hulpmiddelen te ontwikkelen en door methoden voor gerichte aanvullende enquêtes en bijbehorende schattingstechnieken te ontwerpen.

Een data warehouse-benadering voor bedrijfsstatistieken

Door alle microgegevensverzamelingen volledig te integreren, zou het veel gemakkelijker worden om de beschikbare gegevens steeds opnieuw te gebruiken. De informatie zou slechts één keer worden verzameld en voor verschillende enquêtes worden gebruikt. Dit zou betekenen dat de belasting wordt verminderd en de gegevensverzamelingen meer nut opleveren. Sommige lidstaten hebben al een aanzienlijke integratie bereikt, maar er is nog veel te doen om dergelijke systemen volledig operationeel te maken. Voor de Commissie zijn microgegevensverzamelingen slechts beperkt toegankelijk, wat het hergebruik van informatie op Europees niveau belemmert. Ondernemingsgroepen die in verscheidene lidstaten actief zijn, hebben ook behoefte aan geïntegreerde gegevensverzamelingen op groepsniveau die bij de Commissie worden opgesteld.

Ondernemingsregisters nemen bij een dergelijk systeem steeds een centrale plaats in en het is dan ook essentieel dat de nieuwe verordening over ondernemingsregisters volledig ten uitvoer wordt gelegd. De Commissie zal de lidstaten ook ondersteunen door hulpmiddelen en methoden voor de volledige integratie van gegevensverzamelingen te ontwikkelen.

- Het Commissievoorstel voor het communautair statistisch programma voor de periode 2008-2012 zal de beschikbaarheid en het gebruik van microgegevens bevorderen.

- Eurostat zal de ontwikkeling ondersteunen van een nieuwe procedure voor de onderlinge verbinding van bestaande microgegevens om een efficiënter gegevensgebruik mogelijk te maken.

Differentiëren van eisen

Het differentiëren van eisen op basis van het gewicht van landen in de statistische aggregaten kan de belasting voor ondernemingen en de kosten voor sommige nationale bureaus voor de statistiek sterk verminderen en tegelijkertijd de tijdigheid van EU-aggregaten verbeteren. Hiervan moet meer gebruik worden gemaakt.

Gebruik van IT-technologie en methodologische innovatie

In het kader van de lopende werkzaamheden betreffende het gebruik van boekhoudkundige bedrijfsgegevens voor statistische doeleinden (zie punt 2.2.3) gaat Eurostat samen met de lidstaten na of toepassing van het elektronisch formaat XBRL (eXtensible Business Reporting Language) haalbaar is. Naarmate bedrijven voor de indiening van hun rekeningen XBRL gaan gebruiken, zouden statistische organisaties automatisch statistieken kunnen verzamelen uit de boekhoudkundige gegevens in XBRL. Er is in dit verband een taskforce opgezet die bestaat uit diverse nationale statistische organisaties en centrale banken en met de technische ontwikkeling is een aanvang gemaakt.

Eurostat werkt ook actief met de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties samen om de middelen voor de geautomatiseerde verzameling van ruwe bedrijfsgegevens te verbeteren.

Eurostat steunt samen met andere internationale organisaties ook de ontwikkeling en bevordering van het SDMX-formaat (Statistical Data and Metadata eXchange), dat de status van een ISO-norm heeft. Deze op XML gebaseerde norm maakt elektronische overdracht van statistische gegevens en metagegevens tussen organisaties en naar gebruikers mogelijk. Dankzij SDMX-normen zullen bedrijven kunnen profiteren van de informatie die zij aan statistische instanties verstrekken.

Om de responslast te verminderen, zal ook methodologisch onderzoek worden bevorderd. Dit zal gebeuren door middel van het zevende kaderprogramma voor onderzoek.

- Voor de toepassing van het SDMX-formaat (Statistical Data and Metadata eXchange) voor specifieke statistische gebieden zal in het eerste halfjaar 2007 aan de lidstaten een voorstel worden voorgelegd.

- Begin 2007 zal voor het zevende kaderprogramma voor onderzoek de eerste oproep tot het indienen van voorstellen voor onderzoek op het gebied van de officiële statistiek worden gepubliceerd met als mogelijk thema meting en vermindering van de responslast.

PRIORITERING

Een betere prioriteitenstelling is een ander essentieel aspect van het vereenvoudigingsproces. De relevantie en het nut van statistiek voor het EU-beleid beoordelen, is een kritieke stap om te bepalen aan welke gebieden voor de vereenvoudiging prioriteit moet worden verleend.

De beginselen toepassen

In overeenstemming met de beginselen van de praktijkcode zijn in de mededeling van 25 mei 2005 drie belangrijke basisbeginselen voor de bepaling van statistische prioriteiten opgenomen:

- Het eerste heeft betrekking op de gebruikersbehoeften en op de voordelen van Europese statistieken – vooral uit het oogpunt van hun relevantie voor de beleidsvorming op Europees niveau.

- Het tweede houdt verband met de evaluatie van de kosten die de lidstaten, de respondenten en de Europese Commissie voor de productie van communautaire statistieken maken.

- Het derde beginsel heeft betrekking op specifieke aspecten die voor de kosteneffectiviteit van officiële statistieken van belang zijn en omvat de afweging van de verschillende componenten van statistische kwaliteit (bijvoorbeeld nauwkeurigheid of gedetailleerdheid tegenover tijdigheid); het betreft ook de mogelijkheden voor flexibele meldingsverplichtingen met de Europese kernbehoeften voor ogen.

Samen met de statistische instanties van de lidstaten is op grond van deze beginselen een gecombineerde kwalitatieve en kwantitatieve methode voor de evaluatie van de kosteneffectiviteit ontwikkeld, die in samenwerking met de bevoegde nationale instanties en gebruikers van statistieken op communautair niveau voor geselecteerde gebieden (statistieken over vervoer en over buitenlandse filialen) werd beproefd. De methode, die werd ontwikkeld volgens dezelfde beginselen en methoden die ook elders werden aangewend (voor het EU-model voor nettoadministratiekosten of het standaardkostenmodel in sommige lidstaten) en de testresultaten zijn door de nationale statistische instanties positief beoordeeld.

De Commissie (Eurostat) en de nationale statistische instanties van de lidstaten, die gezamenlijk eigenaar zijn van de methode, zijn overeengekomen deze voortdurend te verbeteren om een optimaal evenwicht te bereiken tussen de behoefte aan eenvoudige en goed hanteerbare analyses enerzijds en aan gedetailleerdheid en nauwkeurigheid bij de definitie van kosteneffectieve eisen anderzijds.

De methode in praktijk brengen

Zoals de Raad op 8 november 2005 heeft aanbevolen, is de methode in het komende voorstel van de Commissie over het statistisch meerjarenprogramma voor de periode 2008-2012 geïntegreerd. Zij zal als gemeenschappelijk instrument dienen voor gestructureerde, systematische en transparante analyses ter ondersteuning van beleidskeuzen. De methode garandeert dat de bevoegde nationale instanties actief betrokken zijn bij de beoordeling van de totale kosten voor de lidstaten en de respondenten, in overeenstemming met de beginselen van het EU-model voor nettoadministratiekosten, en voor de Commissie. Zij betrekt ook gebruikers van statistieken actief bij de beoordeling van de voordelen van de statistieken, met name wat de relevantie en het nut voor het EU-beleid betreft. In dit verband moet bijzondere aandacht worden besteed aan gebieden waar de Gemeenschap exclusieve bevoegdheden heeft, eerder dan aan gebieden waar de bevoegdheden worden gedeeld.

De ondersteuning van de productie van (nationale en) communautaire statistieken vormt slechts een gering deel van de administratieve belasting van ondernemingen, met name van kleine en middelgrote ondernemingen, maar wordt als veel belastender ervaren. De Commissie gaat verder na hoe op communautair niveau aan de algemene inspanningen ter verlichting van de responslast kan worden bijgedragen. Daarom wordt voorgesteld de methode steeds toe te passen voor:

a) nieuwe statistische activiteiten die grote gevolgen hebben voor de middelen van respondenten, en

b) bestaande statistische eisen,

zodat het statistisch programma geleidelijk evenwichtiger wordt. Omdat het Europees statistisch systeem in de vorm van een netwerk is georganiseerd en op basis van subsidiariteit werkt, moeten de lidstaten hier veel investeren. Zij zullen met name betrouwbare gegevens moeten verstrekken over de kosten die rechtstreeks voortvloeien uit de communautaire behoeften met betrekking tot de productie van statistieken.

- Voor alle nieuwe statistische projecten die waarschijnlijk een aanzienlijke bijkomende belasting voor de gegevensverstrekkers en met name voor ondernemingen opleveren, zal een kosten-batenanalyse worden gemaakt voordat ze worden uitgevoerd.

- Voor alle gebieden die onder het volgende statistisch meerjarenprogramma (2008-2012) vallen, zal vóór het einde van het programma een kosten-batenanalyse worden uitgevoerd.

PLANNINGSPROCES

De procedure voor het opstellen van de statistische programma's van de Commissie wordt momenteel aangepast, zodat meer doelstellingen worden opgenomen die een vermindering van de kosten voor lidstaten en respondenten beogen. Het programma zal nu een herziening van de planning voor bestaande gebieden omvatten en bij de jaarlijkse besprekingen met gebruikers zal meer nadruk op prioritering worden gelegd. Naast de permanente dialoog die met de gebruikers bij de Commissie wordt gevoerd, is in deze context een taak weggelegd voor het Europees Raadgevend Comité voor statistische informatie op economisch en sociaal gebied (CEIES), dat de Raad, het Europees Parlement en de Commissie moet bijstaan en ervoor moet zorgen dat bij de coördinatie van de strategische doelstellingen en prioriteiten van het statistisch informatiebeleid van de Gemeenschap rekening wordt gehouden met de gebruikerseisen en met de kosten voor informatieverstrekkers en producenten.

Bovendien vormen de huidige besprekingen met de lidstaten over de herziening van het juridisch basiskader voor communautaire statistieken (met name Verordening (EG) nr. 322/97 van 17 februari 1997 betreffende de communautaire statistiek) een goede gelegenheid om na te gaan hoe de nationale bureaus voor de statistiek steeds nauwer bij de inhoud van de statistische programma's kunnen worden betrokken.

- De Commissie heeft op 3 november 2006 een voorstel voor de hervorming van het CEIES goedgekeurd.

- Bij de herziening van het juridisch basiskader voor communautaire statistieken zal worden nagegaan hoe de nationale bureaus voor de statistiek nauwer bij de inhoud van de statistische programma's kunnen worden betrokken.

CONCLUSIE

Voor efficiënte economische governance en besluitvorming in de Europese Unie, zowel op nationaal als op communautair niveau, zijn statistieken van hoge kwaliteit vereist. Dit is verenigbaar met de naleving van de beginselen van betere regelgeving in het algemeen, met inbegrip van vereenvoudiging, een andere hoofdelement van het in 2005 gelanceerde nieuwe partnerschap voor groei en werkgelegenheid.

De door de Commissie in deze mededeling gepresenteerde maatregelen passen in deze algemene strategie die gericht is op de verbetering van de regelgeving en het administratieve kader en op de versterking van het concurrentievermogen op Europees en nationaal niveau.

Wat de statistieken betreft, erkent de Commissie dat ervoor moet worden gezorgd dat de communautaire statistieken gelijke tred houden met nieuwe beleidsbehoeften, terwijl de eisen worden teruggeschroefd wanneer zij voor het beleid minder relevant zijn geworden. De Commissie verbindt zich ertoe de kosteneffectiviteit van nieuwe en bestaande eisen systematisch aan belangrijke basisbeginselen te toetsen. De effecten van alle nieuwe wetgevingsvoorstellen zullen verder systematisch worden geëvalueerd en de nationale bureaus voor de statistiek zullen van de resultaten op de hoogte worden gebracht. Voor dit alles ziet de Commissie uit naar nauwere samenwerking met de lidstaten en met de eindgebruikers van communautaire statistieken, wier inzet ervoor zal zorgen dat de Commissie haar ambities op dit gebied kan waarmaken.

Om eisen en middelen in evenwicht te brengen, moeten continu inspanningen worden geleverd. Daarnaast is een reeks hulpmiddelen vereist, die zullen worden aangewend in een strategische context die leidt tot een doelmatiger en doeltreffender Europees statistisch systeem en dus tot betere statistieken ten behoeve van het beleid van de Europese Unie. De in deze mededeling gepresenteerde maatregelen en hulpmiddelen zijn in het nieuwe communautair statistisch programma geïntegreerd.

Aangezien prioritering, vereenvoudiging en een lagere responslast een gezamenlijke opgave zijn, verzoekt de Commissie het Europees Parlement en de Raad de voorgestelde maatregelen te onderschrijven en de toekomstige initiatieven die deze maatregelen in de praktijk zullen omzetten, te ondersteunen.

COM(2005) 217.

COM(2005) 535.

COM(2006) 66 definitief.

Verordening (EEG) nr. 3924/91 van de Raad van 19 december 1991.

COM(2006) 653 definitief.

PB L 52 van 22.2.1997, blz. 1.