Artikelen bij COM(2021)208 - Mededeling aan het EP over het Raadsstandpunt inzake vaststelling van het ruimtevaartprogramma van de Unie en het EU Agentschap voor het ruimtevaartprogramma

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 21.4.2021

COM(2021) 208 final

2018/0236(COD)

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT

overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

over het

standpunt van de Raad met het oog op de aanneming van een verordening van het Europees parlement en de Raad tot vaststelling van het ruimtevaartprogramma van de Unie en het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma en tot intrekking van de Verordeningen (EU) nr. 912/2010, (EU) nr. 1285/2013 en (EU) nr. 377/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU

(Voor de EER relevante tekst)


2018/0236 (COD)

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT

overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

over het

standpunt van de Raad met het oog op de aanneming van een verordening van het Europees parlement en de Raad tot vaststelling van het ruimtevaartprogramma van de Unie en het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma en tot intrekking van de Verordeningen (EU) nr. 912/2010, (EU) nr. 1285/2013 en (EU) nr. 377/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU

(Voor de EER relevante tekst)

1. Chronologisch overzicht

Indiening voorstel bij het Europees Parlement en de Raad (document COM(2018) 447 final – 2018/0236 COD):6 juni 2018
Datum van het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité:17 oktober 2018
Datum van het advies van het Comité van de Regio’s:    6 december 2018
Goedkeuring van het partieel voorlopig compromisakkoord (de gemeenschappelijke lezing) door het Coreper:13 maart 2019
Standpunt van het Europees Parlement in eerste lezing (met inbegrip van de gemeenschappelijke lezing):17 april 2019
Goedkeuring van het politiek akkoord door het Coreper:18 december 2020
Goedkeuring van het compromisakkoord in de commissie ITRE van het Europees Parlement:14 januari 2021
Vaststelling van het standpunt van de Raad:19 april 2021

2. Doel van het voorstel van de Commissie

Het nieuwe ruimtevaartprogramma brengt voor het eerst alle ruimtevaartactiviteiten van de EU in één verordening samen, zowel de bestaande vlaggenschipinitiatieven Copernicus, Galileo en Egnos als nieuwe initiatieven op het gebied van satellietcommunicatie (GOVSATCOM) en omgevingsbewustzijn in de ruimte (“space situational awareness”; SSA). De verordening vereenvoudigt en stroomlijnt het programmabeheer en benut het potentieel van synergieën en horizontale activiteiten.

Daarnaast wordt in de verordening inzake het EU-ruimtevaartprogramma grote nadruk gelegd op de downstreamsector, de acceptatie door de gebruikers en de markt en de benutting van het enorme potentieel van ruimtevaartgegevens en -diensten voor de ontwikkeling van waardetoevoegende toepassingen en diensten. Bovendien zullen de ruimtevaartgegevens en ‑diensten die in het kader van het ruimtevaartprogramma worden verstrekt, de beleidsvorming voor de groene en digitale transities en andere EU-beleidsterreinen ondersteunen. Het ruimtevaartprogramma bevordert verder het ondernemerschap in het ruimte-ecosysteem en het concurrentievermogen van de ruimtevaartsector door de gehele waardeketen heen, waarbij nieuwkomers, kleine en middelgrote ondernemingen en start-ups en de grensoverschrijdende deelname ervan worden aangemoedigd.

3. Opmerkingen over het standpunt van de Raad

De vaststelling van het standpunt van de Raad in eerste lezing zou het nu mogelijk moeten maken de verordening definitief vast te stellen. Het is belangrijk dat het nieuwe ruimtevaartprogramma en het omgedoopte Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma (“European Union Agency for the Space Programme”; EUSPA) zo spoedig mogelijk van start gaan, teneinde de continuïteit van de bestaande operationele diensten te waarborgen. EUSPA is de verder uitgebouwde opvolger van het Europees GNSS-Agentschap (GSA) en zal, onder verantwoordelijkheid van de Commissie, de continuïteit van de diensten garanderen en de beveiliging van de infrastructuur en systemen waarborgen. De inwerkingtreding van de verordening is ook een voorwaarde voor de sluiting van de kaderovereenkomst inzake financieel partnerschap (“financial framework partnership agreement”; FFPA) met het EUSPA en het Europees Ruimteagentschap (ESA), alsook van andere instrumenten voor indirect beheer met andere entiteiten voor de uitvoering van het programma.

Wat de nog openstaande punten na de in februari 2019 bereikte partiële gemeenschappelijke lezing betreft, wordt het Commissievoorstel in het standpunt van de Raad op alle openstaande horizontale punten gehandhaafd, met name met betrekking tot internationale samenwerking, budgettaire flexibiliteit en looptijd van het programma, en wordt de continuïteit van de dienstverlening op lange termijn van de EU-ruimtevaartprogramma’s, met name Galileo en Copernicus, gewaarborgd.

Het standpunt van de Raad weerspiegelt het politiek akkoord dat op 15 december 2020 tussen het Europees Parlement en de Raad is bereikt en dat door de Commissie wordt gesteund:

–Wat het beheer van het programma betreft, is de doelstelling van de verordening het bestaande rechtskader van de EU inzake het ruimtevaartbeleid, alsook de regels voor het beheer van het EU-ruimtevaartprogramma, te vereenvoudigen en te stroomlijnen. De taken worden verdeeld tussen de verschillende actoren, namelijk de Commissie, het EUSPA en het ESA, met name via de sluiting van een FFPA. Zoals in het politiek akkoord met het Europees Parlement tot uitdrukking komt, wordt in het standpunt van de Raad de nadruk gelegd op de transparantie ten aanzien van de medewetgevers met betrekking tot de FFPA, de bijdrageovereenkomsten en de werkprogramma’s.

–Wat de looptijd betreft, wordt die, anders dan in het voorstel van de Commissie, nu weliswaar op één lijn gebracht met het meerjarig financieel kader (MFK) 2021-2027, maar wordt in de verordening verduidelijkt dat het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma (EUSPA) van deze tijdsbeperking is uitgesloten en dat de operationele kosten ook na 2027 gedekt kunnen worden, teneinde kritieke operationele activiteiten en dienstverlening veilig te stellen.

–Wat de deelname van derde landen en internationale organisaties betreft, betreurt de Commissie dat haar oorspronkelijke voorstel voor een open deelname aan Copernicus en Galileo/Egnos niet volledig wordt overgenomen in het standpunt van de Raad. Volgens de tekst van de Raad moet de deelname aan Galileo/Egnos namelijk het voorwerp vormen van een overeenkomstig artikel 218 VWEU gesloten specifieke internationale overeenkomst voor alle derde landen, met uitzondering van EER-landen. De Commissie kan het standpunt van de Raad echter aanvaarden, rekening houdend met de specifieke kenmerken van de ruimtevaartactiviteiten op het gebied van beveiliging, met inbegrip van industriële beveiliging, en in een geest van compromisbereidheid.

–Wat de subsidiabiliteits- en deelnamevoorwaarden voor aanbestedingen betreft, worden in het standpunt van de Raad nieuwe belangrijke elementen en een gestructureerde en gedetailleerde procedure toegevoegd. Hoewel de tekst wat de procedures betreft omslachtiger is, weerspiegelt hij de geest van het oorspronkelijke voorstel van de Commissie wat betreft de noodzaak om vooraf duidelijke subsidiabiliteits- en deelnamevoorwaarden vast te stellen en om de beveiligingsbelangen van de Unie, de institutionele prerogatieven van de Commissie en de vlotte werking van het programma te vrijwaren.

4. Conclusie

De Commissie gaat akkoord met het standpunt van de Raad.


5. Verklaring van de Commissie

De Commissie heeft een unilaterale verklaring afgelegd, die in het aanhangsel is opgenomen.


AANHANGSEL

Verklaring van de Commissie


Verklaring van de Commissie over een grotere transparantie met betrekking tot de uitvoeringshandelingen voor de kaderovereenkomst inzake financieel partnerschap en de bijdrageovereenkomsten, en met betrekking tot de werkprogramma’s:

“De Raad en het Europees Parlement hebben overeenstemming bereikt over een compromistekst voor de verordening inzake het Europees ruimtevaartprogramma, op grond waarvan de Commissie hen in kennis moet stellen van de te sluiten kaderovereenkomst inzake financieel partnerschap (FFPA) en bijdrageovereenkomsten, en de uitvoering daarvan, alsmede van de werkprogramma’s. In de overeengekomen tekst is bepaald dat de Commissie die overeenkomsten en de werkprogramma’s door middel van uitvoeringshandelingen goedkeurt. De Commissie zal daarom voldoen aan haar verplichting om het Europees Parlement en de Raad in kennis te stellen van de aanstaande sluiting van de FFPA of een bijdrageovereenkomst, of van de vaststelling van een werkprogramma, overeenkomstig de bepalingen inzake informatie over de werkzaamheden van de comités in Verordening (EU) nr. 182/2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren.”