Toelichting bij COM(2000)386 - Machtiging voor elektronische communicatienetwerken en -diensten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. Inleiding

Dit voorstel voor een richtlijn is bedoeld om Richtlijn 97/13/EG betreffende een gemeenschappelijk kader voor algemene machtigingen en individuele vergunningen op het gebied van telecommunicatiediensten te vervangen. Richtlijn 97/13/EG werd op 10 april 1997 i vastgesteld door het Europees Parlement en de Raad en moest vanaf 1 januari 1998 worden toegepast.

De belangrijkste elementen in de huidige richtlijn zijn het verbod op iedere beperking van het aantal nieuwe marktdeelnemers (beperkingen zijn alleen toegestaan om een efficiënt gebruik van radiofrequenties te waarborgen), de prioriteit die wordt gegeven aan de algemene machtigingen in tegenstelling tot individuele vergunningen, en de definitie van geharmoniseerde beginselen, met inbegrip van een complete lijst van vergunningsvoorwaarden.

In het vijfde verslag over de tenuitvoerlegging van het pakket telecommunicatieregelgeving i uit de Commissie echter haar ernstige bezorgdheid over de wijze waarop de richtlijn in de Gemeenschap ten uitvoer is gelegd.

In de mededeling van de Commissie over de resultaten van de openbare raadpleging over de herziening van de communicatiewetgeving 1999 en uitgangspunten voor het nieuwe regelgevingskader (COM(2000) 239), werd krachtig gepleit voor een aanzienlijke verdere harmonisatie en vereenvoudiging van de nationale machtigingsregels.

Inhoudsopgave

1.

2. Doelstellingen


Overeenkomstig de beleidsdoelstellingen en uitgangspunten van het nieuwe regelgevingskader is het onderhavige voorstel voor een herziening van de bestaande machtigings- en vergunningenstelsels gebaseerd op de noodzaak om een dynamische, concurrerende markt voor communicatiediensten te stimuleren, de interne markt te consolideren in een convergerende omgeving, de regelgeving tot het noodzakelijke minimum te beperken, te streven naar technologische neutraliteit en de convergerende markten onderling aan te passen.

Uit drie studies die het Europees Bureau voor telecommunicatie i in opdracht van de Commissie heeft uitgevoerd, blijkt dat er momenteel in de Gemeenschap geen geharmoniseerde aanpak bestaat voor het verlenen van markttoegang aan aanbieders van communicatiediensten, maar een lappendeken van vijftien nationale stelsels die zowel qua opzet als qua specifieke bijzonderheden sterk uiteenlopen.

Het aantal door de lidstaten ingevoerde vergunningencategorieën loopt uiteen van twee tot niet minder dan achttien, waarbij elke categorie zijn eigen voorwaarden, procedures, vergoedingen en heffingen kent. Als gevolg van deze segmentering vragen de lidstaten allerlei verschillende soorten gegevens van dienstverleners, variërend van helemaal niets in het soepelste systeem tot 49 items in een van de zwaarste vergunningenstelsels. Met het beheer van het machtigings- en vergunningenstelsel is in het ene geval dan ook vrij weinig, maar in het andere geval bijzonder veel werk gemoeid, met het gevolg dat de exploitanten in sommige lidstaten geen, en in andere lidstaten buitengewoon hoge administratieve vergoedingen moeten betalen.

Uit de ervaringen met de eenvoudiger stelsels is gebleken dat er geen objectieve rechtvaardiging bestaat voor het opsplitsen van de machtigingen in allerlei dienstencategorieën en dat een dergelijke aanpak dus beter kan worden opgegeven. Terwijl een aantal lidstaten heeft bewezen dat een soepel systeem haalbaar, uitvoerbaar en succesvol is, heeft de huidige vergunningenrichtlijn andere lidstaten er niet van weerhouden te opteren voor een nogal omslachtige markttoegangsregulering. Dit strookt niet met de beleidsdoelstelling om de ontwikkeling van een concurrerende en dynamische markt voor communicatiediensten te stimuleren, en het gaat eveneens voorbij aan de convergentie tussen diensten, netwerken en technologieën. Een aanpassing van het EU-regelgevingskader is dan ook noodzakelijk.

Bovendien is het zo dat, hoewel de versnippering van de markten voor communicatiediensten in de huidige economische werkelijkheid de traditionele nationale grenzen volgt, de ontwikkeling van pan-Europese diensten van de grond komt en actief moet worden aangemoedigd. De bestaande divergentie is duidelijk niet bevorderlijk voor dat proces.

Een efficiënte en doelmatig functionerende interne markt in Europa kan tot stand worden gebracht door een verregaande vereenvoudiging van de nationale stelsels, waarbij de soepelste systemen als voorbeeld dienen. Alleen als de procedures en voorwaarden inzake machtigingen voor elektronische communicatiediensten worden gereduceerd tot het strikt noodzakelijke, behoeft er geen Europese machtiging of een wederzijdse erkenning van machtigingen te komen om de ontwikkeling van een dynamische en concurrerende interne markt mogelijk te maken en te bevorderen.

2.

3. Voorgestelde verbeteringen


Algemene machtigingen in plaats van individuele vergunningen

Hoewel de huidige Vergunningenrichtlijn prioriteit geeft aan algemene machtigingen, laat hij de lidstaten nog flink wat ruimte voor het gebruik van individuele vergunningen. De meeste lidstaten hebben daar ruimschoots gebruik van gemaakt, zodat individuele vergunningen in de meeste nationale stelsels eerder regel dan uitzondering zijn geworden. Dit bemoeilijkt de toegang tot de nationale markt en belemmert de ontwikkeling van grensoverschrijdende diensten.

- Dit voorstel wil alle elektronische communicatiediensten en netwerken onder een algemene machtiging brengen en het gebruik van specifieke rechten beperken tot de toewijzing van radiofrequenties en nummers. De in deze context behandelde nummers zijn die van de nationale nummerplannen.

3.

Duidelijk onderscheid tussen categorieën van voorwaarden


In de Vergunningenrichtlijn is een volledige lijst van voorwaarden opgenomen die aan algemene machtigingen en individuele vergunningen kunnen worden gekoppeld. Het lijkt er echter op dat deze lijst is uitgelegd als een opsomming van voorwaarden die moeten worden opgelegd. Bovendien zijn de voorwaarden in individuele vergunningen vaak niet meer dan herhalingen van voorwaarden van de algemene telecommunicatieregelgeving of de algemene wetgeving. Dit creëert oneigenlijke relaties en voorwaarden tussen het recht om diensten of netwerken aan te bieden en diverse voorschriften van het nationale recht, waardoor machtigingen minder transparant worden dan ze zouden kunnen zijn.

- De voorgestelde richtlijn zou het aantal voorwaarden dat aan dienstverleners mag worden opgelegd verder beperken en brengt een strikte scheiding aan tussen de voorwaarden krachtens de algemene wetgeving, die voor alle ondernemingen gelden, de voorwaarden van de algemene machtiging en de voorwaarden die aan de gebruiksrechten voor radiofrequenties en nummers kunnen worden gekoppeld. Verder wordt in het voorstel gespecificeerd dat intrekking van het recht om diensten of netwerken aan te bieden alleen een ultieme sanctie mag zijn, en geen permanente dreiging bij iedere vorm van niet-nakoming van een voorwaarde.

4.

Vereenvoudiging van procedures


Ondanks de gemeenschappelijke regels inzake de vergunningenprocedures, zijn de bestaande formaliteiten op nationaal niveau volgens de exploitanten onnodig omslachtig. Een aantal lidstaten stelt onnodig zware eisen aan de informatie die moet worden verstrekt om markttoegang te verkrijgen. Voordat kan worden begonnen met dienstverlening moet worden aangetoond dat aan alle voorwaarden is voldaan. Er is geen objectieve noodzaak voor een dergelijke uitgebreide controle vooraf op de nakoming van de vergunningsvoorwaarden, en de soepeler nationale regelgevingssystemen die in de praktijk hun effectiviteit hebben bewezen moeten in dit opzicht dan ook als voorbeeld dienen.

- Volgens dit voorstel kan het verstrekken van informatie niet fungeren als randvoorwaarde voor markttoegang en moet de systematische controle op de nakoming van de voorwaarden van machtigingen beperkt blijven tot de voorwaarden waarvoor dat objectief gerechtvaardigd is overeenkomstig de voorgestelde richtlijn.

5.

Beperking van heffingen en vergoedingen en van de discrepanties daartussen in de EU


In de huidige Vergunningenrichtlijn is reeds bepaald dat de van exploitanten verlangde vergoedingen en heffingen alleen mogen dienen ter dekking van de administratiekosten die voortvloeien uit de afgifte, het beheer, de controle en het toezicht op de naleving van de toepasselijke stelsels voor machtigingen en vergunningen. Tijdens de openbare raadpleging werden niettemin de praktijken in sommige lidstaten aan de kaak gesteld wegens het gebrek aan transparantie en de hoge heffingen. De sterk uiteenlopende vergoedingen en heffingen in de EU kunnen niet uitsluitend worden verklaard door verschillen in werklast bij de beheersinstanties.

- De voorgestelde richtlijn houdt een aanzienlijke beperking in van de administratieve vergoedingen, doordat de machtigingssystemen in de hierboven omschreven zin worden vereenvoudigd zodat de werklast en de daarmee verband houdende administratiekosten worden verminderd. Tegelijkertijd zou de eis dat de nationale regelgevende instanties jaaroverzichten van kosten en vergoedingen moeten publiceren tot de noodzakelijke transparantie leiden. Het voorstel verplicht de nationale regelgevende instanties bovendien de hoogte van de vergoedingen het jaar nadien aan te passen als het totale bedrag van de ontvangen vergoedingen hoger is dan de administratiekosten.

6.

Versterking van de interne markt


Tijdens de openbare raadpleging is van verschillende zijden gepleit voor de invoering van een algemene Europese vergunning voor elektronische communicatiediensten of wederzijdse erkenning van machtigingen. Met name de satellietindustrie - grensoverschrijdend bij uitstek - maakte zich sterk voor een verdergaande harmonisatie van de machtigingssystemen. Een meerderheid was het echter stilzwijgend eens met het voorstel van de Commissie om de nationale stelsels sterk te vereenvoudigen volgens de hierboven omschreven lijnen om zo tot een doelmatig functionerende interne markt te komen.

Het mechanisme voor harmonisatie van vergunningsvoorwaarden en -procedures via de CEPT (Europese Conferentie voor Post en Telecommunicatie) waarin de huidige Vergunningenrichtlijn voorzag is niet succesvol gebleken. Zelfs een minimale vorm van harmonisatie - de één-loket-procedure - heeft niet tot concrete resultaten geleid, behalve misschien in de satellietsector, waar de invoering van een dergelijke procedure gepland is voor juli 2000. Achteraf bezien lijkt het onrealistisch om te verwachten dat een harmonisatie die niet kan worden gerealiseerd via de supranationale besluitvormingsprocedures op communautair niveau, wel tot stand kan worden gebracht in het intergouvernementele kader van de CEPT.

Op het gebied van radiofrequenties is de coördinatie binnen de CEPT echter betrekkelijk succesvol geweest, bijvoorbeeld bij de toewijzing van frequenties voor persoonlijke communicatiesystemen per satelliet. Helaas heeft de gemeenschappelijke Europese toewijzing van frequenties voor S-PCS-aanbieders geen vervolg gekregen op nationaal niveau.

- In het voorstel blijft de CEPT een rol spelen bij de harmonisatie van de toewijzing van radiofrequenties. De verplichting van de lidstaten om uitvoering te geven aan de in de CEPT bereikte overeenkomsten over de geharmoniseerde toewijzing van spectrum, zal worden versterkt. Hoewel het uitgangspunt van het voorstel is dat alle belangrijke belemmeringen voor de Europese interne markt uit de weg kunnen worden geruimd door de vereenvoudiging van de nationale vergunningenstelsels, kunnen verdere harmonisatiemaatregelen met betrekking tot voorwaarden, procedures of heffingen zo nodig worden genomen via een comitéprocedure.

7.

4. Beschrijving van de voorgestelde artikelen


Artikel 1 - Doel en toepassingsgebied

Totstandbrenging van een interne markt, vergemakkelijken van markttoegang. Betreft alle machtigingen in verband met het aanbieden van elektronische communicatiediensten of -netwerken.

8.

Artikel 2 - Definities


Breidt de toepassing van de definities in de kaderrichtlijn uit tot deze richtlijn.

9.

Artikel 3 - Algemene machtiging voor elektronische communicatiediensten en -netwerken


Bepaalt dat het aanbieden van alle elektronische communicatiediensten en -netwerken kan worden onderworpen aan een algemene machtiging, waarvoor ten hoogste kennisgeving of registratie vereist is, maar geen expliciet besluit. Beperkt de informatie die een instantie in het kader van de kennisgevingsprocedure mag vragen tot het absolute minimum (identificatie van de onderneming, contactpersonen en beschrijving van de dienst).

10.

Artikel 4 - Minimumlijst van uit de algemene machtiging voortvloeiende rechten


Stelt de algemene basisrechten vast van exploitanten in het kader van de algemene machtiging, namelijk het recht om elektronische communicatiediensten aan te bieden aan het publiek en te onderhandelen over interconnectie met andere aanbieders van publieke communicatiediensten, elektronische communicatienetwerken tot stand te brengen en de noodzakelijke doorgangsrechten aan te vragen.

11.

Artikel 5 - Rechten om radiofrequenties en nummers te gebruiken


Bepaalt dat ondernemingen rechten voor het gebruik van radiofrequenties en nummers kunnen aanvragen. Eist dat de procedures voor de verdeling en toewijzing open, niet-discriminerend en transparant zijn, en dat moet worden verduidelijkt in hoeverre gebruiksrechten overdraagbaar en verhandelbaar zijn. Het beperken van gebruiksrechten wordt verboden, behalve wanneer dat nodig is om een efficiënt gebruik van radiofrequenties te verzekeren (niet voor nummers, omdat er daar genoeg van moeten zijn). Er wordt een termijn vastgesteld voor de procedure voor de verlening van gebruiksrechten.

12.

Artikel 6 - Maximumlijst van voorwaarden die aan de algemene machtiging en de gebruiksrechten voor radiofrequenties en nummers kunnen worden gekoppeld


Beperkt en harmoniseert de voorwaarden die aan de algemene machtiging en gebruiksrechten kunnen worden gekoppeld, aan de hand van een volledige lijst van deze voorwaarden.

Stelt het beginsel vast dat alle voorwaarden objectief gerechtvaardigd, niet-discriminerend, proportioneel en transparant moeten zijn.

Bepaalt dat a) niet-sectorspecifieke voorwaarden (belastingen, vennootschapsrecht enz.), b) voorwaarden in het kader van de algemene machtiging, en c) aan gebruiksrechten gekoppelde voorwaarden strikt gescheiden moeten zijn, teneinde de transparantie te verbeteren en te verhinderen dat er oneerlijke en oneigenlijke verbanden worden gecreëerd tussen verschillende categorieën rechten en verplichtingen.

13.

Artikel 7 - Procedure voor beperkte verlening van rechten om radiofrequenties te gebruiken


Stelt strikte voorwaarden aan de beperking van gebruiksrechten voor radiofrequenties (redenen voor de beperking, selectiecriteria, soorten procedures en termijnen, regelmatige herziening).

14.

Artikel 8 - Geharmoniseerde toewijzing van radiofrequenties


Waarborgt de correcte uitvoering van overeenkomsten voor geharmoniseerde toewijzing van radiofrequenties (bijv. voor S-PCS) op nationaal niveau zonder beperkingen, wijzigingen of vertragingen.

15.

Artikel 9 - Verklaringen om de uitoefening van doorgangs- en interconnectierechten te vergemakkelijken


Zorgt ervoor dat ondernemingen die daarom verzoeken van de nationale regelgevende instantie een bevestiging krijgen van het feit dat zij het recht hebben om doorgangsrechten aan te vragen en/of over interconnectie te onderhandelen, met het oog op onderhandelingen met andere instanties (bijv. op gemeentelijk niveau) of andere ondernemingen (in het bijzonder in andere lidstaten).

16.

Artikel 10 - Nakoming van de voorwaarden van de algemene machtiging of gebruiksrechten


Voorziet in procedurele controle (tijdslimieten, het recht van ondernemingen om hun standpunt naar voren te brengen en in beroep te gaan) in het geval van niet-nakoming van voorwaarden. Verplicht lidstaten proportionele maatregelen te nemen (geen intrekking van het recht om diensten of netwerken aan te bieden of van gebruiksrechten, behalve in uitzonderlijke gevallen waarvoor een spoedprocedure moet worden gevolgd).

17.

Artikel 11 - Informatie die moet worden verstrekt in het kader van de algemene machtiging en voor gebruiksrechten


Beperkt de informatie die van ondernemingen kan worden gevraagd tot het strikt noodzakelijke en relevante (geen systematische controle op de nakoming van de voorwaarden, behalve bij het vermoeden van een inbreuk). Op grond van deze bepaling kan informatie worden gevraagd voor vergelijkende overzichten van kwaliteit en prijs van diensten ten behoeve van de consumenten, of voor bepaalde duidelijk omschreven statistische doeleinden en voor biedingsprocedures voor frequenties.

Bepaalt dat de informatie niet behoeft te worden verstrekt voorafgaand aan of als voorwaarde voor markttoegang.

18.

Artikel 12 - Administratieve vergoedingen


Beperkt de lasten die aan dienstverleners worden opgelegd tot de administratiekosten, terwijl van de lidstaten wordt geëist dat zij deze kosten bekendmaken en, wanneer het totale bedrag van de ontvangen vergoedingen hoger is dan de administratiekosten, de hoogte van de vergoedingen het volgende jaar aanpassen. Zorgt er bovendien voor dat de vergoedingen worden verdeeld op basis van de omzet van de ondernemingen en stelt kleine en middelgrote ondernemingen van deze lasten vrij.

19.

Artikel 13 - Heffingen voor gebruiksrechten en doorgangsrechten


Staat heffingen voor het gebruik van spectrum en nummers toe, mits daarbij de beginselen van niet-discriminatie, transparantie, objectieve rechtvaardiging en proportionaliteit in acht worden genomen, alsmede de beleidsdoelstellingen met betrekking tot de ontwikkeling van innovatieve diensten en mededinging.

20.

Artikel 14 - Wijziging van rechten en verplichtingen


Verplicht de lidstaten om belanghebbende partijen tijdig in kennis te stellen en hun standpunt kenbaar te laten maken in het geval van een voorgenomen wijziging van rechten, voorwaarden, procedures, vergoedingen en heffingen.

21.

Artikel 15 - Publicatie van informatie


Verplicht de lidstaten tot het publiceren en actualiseren van alle informatie over rechten, voorwaarden, procedures, vergoedingen en heffingen met betrekking tot algemene machtigingen, gebruiksrechten voor radiofrequenties en nummers en doorgangsrechten, en zulks op gebruikersvriendelijke wijze.

22.

Artikel 16 - Werking van de interne markt


Schrijft voor dat de Commissie regelmatig verslag uitbrengt over de stand van zaken in de interne markt en voorziet in verdere harmonisatiemaatregelen voor het geval er belemmeringen voor de interne markt blijven bestaan.

23.

Artikel 17 - Geldende machtigingen op de datum van inwerkingtreding van deze richtlijn


Voorziet in regelingen om de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel te vergemakkelijken, zonder beperking van rechten of uitbreiding van verplichtingen.

24.

Artikel 18 - Omzetting


Standaardbepaling. Stelt 31 december 2001 voor als uiterste datum voor de omzetting van de richtlijn in nationale wetgeving.

25.

Artikel 19 - Inwerkingtreding


Standaardbepaling.

26.

Artikel 20 - Adressaten


Standaardbepaling.

27.

Bijlage


Geeft een volledige lijst van voorwaarden die in de algemene machtiging kunnen worden opgenomen of kunnen worden gekoppeld aan gebruiksrechten. Relateert deze voorwaarden aan andere richtlijnen.

28.

5. Conclusie


In de voorgestelde richtlijn betreffende de machtiging voor elektronische communicatienetwerken en -diensten is rekening gehouden met resultaten van de openbare raadpleging over de herziening van de communicatiewetgeving 1999. Het voorstel behelst een lichter en geharmoniseerder stelsel van machtigingen in de gehele Gemeenschap, met minimale wettelijke belemmeringen voor markttoegang, teneinde de ontwikkeling van nieuwe elektronische communicatiediensten te bevorderen en dienstverleners en consumenten de mogelijkheden te geven om te profiteren van de schaalvoordelen van de interne markt.