Toelichting bij COM(2003)625 - Sluiten van het Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

DOELSTELLINGEN EN WERKINGSSFEER VAN HET VERDRAG

1. - Het Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden van de VN/ECE (hierna het Verdrag van Århus) stelt de basisregels vast om de betrokkenheid van de burgers bij milieuaangelegenheden en de handhaving van de milieuwetgeving te bevorderen. Het Verdrag van Århus bestaat uit drie pijlers, die elk verschillende rechten verlenen: de eerste pijler voorziet in toegang tot milieu-informatie; de tweede pijler voorziet in inspraak bij besluitvormingsprocessen en de derde pijler in toegang tot de rechter.

OMVANG VAN DE COMMUNAUTAIRE BEVOEGDHEID

2. - De EG heeft (samen met alle lidstaten) het Verdrag van Århus ondertekend in 1998.

3. - Overeenkomstig het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name artikel 175, lid 1, is de Europese Gemeenschap bevoegd om toe te treden tot internationale overeenkomsten, en om de daaruit voortvloeiende verplichtingen na te komen, die bijdragen tot de verwezenlijking van de in artikel 174, lid 1, van het EG-Verdrag genoemde doelstellingen.

In artikel 174, lid 1, van het EG-Verdrag worden de doelstellingen van het communautaire milieubeleid als volgt vastgesteld: behoud, bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu, bescherming van de gezondheid van de mens, behoedzaam en rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen, bevordering op internationaal vlak van maatregelen om het hoofd te bieden aan regionale of mondiale milieuproblemen.

4. - Algemeen wordt aangenomen dat verbetering van de toegang van het publiek tot informatie en een bredere inspraak van het publiek bij besluitvormingsprocessen essentiële instrumenten zijn om het publiek bewust te maken van milieuaangelegenheden en een betere uitvoering van de milieuwetgeving te bevorderen. Aldus wordt bijgedragen aan het versterken en verzekeren van de effectiviteit van het met het oog op de bovenvermelde doelstellingen ingestelde milieubeleid.

5. - Bovendien dient een ander specifiek aspect van het Verdrag van Århus te worden onderlijnd. Europese instellingen vallen evenals nationale overheidsorganen namelijk onder de definitie van 'overheidsinstantie' in het verdrag. Een en ander beklemtoont het bijzondere belang van het sluiten van het Verdrag van Århus door de Europese Gemeenschap.

6. - Door het ondertekenen van het Verdrag van Århus heeft de EG het belang van de doelstellingen ervan erkend. Bij de ondertekening ervan heeft de Europese Gemeenschap er zich toe verbonden de nodige maatregelen in te voeren om tot het Verdrag van Århus toe te treden door het aannemen van bindende instrumenten die de EG-wetgeving op één lijn brengen met de eisen van het verdrag. Dit stelt de EG in staat om het besluit vast te stellen betreffende het sluiten van dit verdrag.

7. - Dit op één lijn brengen met de verplichtingen van het verdrag dient op het niveau van de lidstaten en van de EG-instellingen plaats te vinden.

8. - Wat het lidstaatniveau aangaat heeft de EG onlangs twee richtlijnen van het Europees Parlement en de Raad aangenomen: de eerste betreffende publieke toegang tot milieu-informatie  i en de tweede tot voorziening in publieke inspraak met betrekking tot de opstelling van bepaalde plannen en programma's betreffende het milieu en tot wijziging van de Richtlijnen van de Raad 85/337/EEG en 96/61/EG  i. Door de Europese Commissie wordt tegelijk met het onderhavige voorstel een voorstel voor een richtlijn  i ingediend tot verzekering van de naleving van de relevante aspecten inzake toegang tot de rechter die niet onder de twee bovenbedoelde richtlijnen vallen.

9. - Wat de EG-instellingen aangaat wordt door de Europese Commissie samen met het onderhavige voorstel ook één instrument ingediend dat de volledige naleving door alle EG-instellingen en -organen van de Århus-bepalingen en -beginselen verzekert. Het is de bedoeling, wat de instellingen betreft, met deze verordening  i in de drie Århus-pijlers te voorzien.

Het is derhalve voor de Gemeenschap mogelijk het besluit goed te keuren betreffende het sluiten van het Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden. De effectieve implementatie van het verdrag hangt onder meer af van de beschikbaarheid van voldoende financiële en personele middelen. Als partij bij het verdrag zal de Gemeenschap regelmatig bijdragen in in het werkprogramma vastgestelde activiteiten,