Toelichting bij COM(2010)339 - Sluiting van de Overeenkomst betreffende de totstandbrenging van een Europese gemeenschappelijke luchtvaartruimte tussen de EU en Georgië

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. Achtergrond van het voorstel

Motivering en doel van het voorstel


De onderhandelingen over de Overeenkomst betreffende de totstandbrenging van een Europese gemeenschappelijke luchtvaartruimte tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Georgië, anderzijds zijn gevoerd op basis van een mandaat dat de Raad in juni 2009 heeft verleend. De luchtdiensten tussen de EU en Georgië zijn momenteel geregeld in bilaterale overeenkomsten tussen afzonderlijke lidstaten en Georgië. Als onderdeel van het EU-nabuurschapsbeleid zal dit netwerk van bilaterale overeenkomsten worden vervangen door een gemeenschappelijke luchtvaartruimte tussen de EU en haar buren. Doelstellingen van de Overeenkomst: - geleidelijke wederzijdse openstelling van de markten voor wat de toegang tot routes en capaciteit betreft; - non-discriminatie en een gelijk speelveld voor marktdeelnemers, gebaseerd op de beginselen van de EU-verdragen; - de Georgische luchtvaartwetgeving in overeenstemming brengen met de EU-wetgeving voor wat kwesties als veiligheid, beveiliging en luchtverkeersbeheer betreft. De Overeenkomst biedt Georgië de mogelijkheid om toe te treden tot de overkoepelende luchtvaartovereenkomst met Europese landen, de gemeenschappelijke Europese luchtvaartruimte (ECAA), die in 2006 is ondertekend.

Algemene context


Doelstelling van het onderhandelingsmandaat is de totstandbrenging van een gemeenschappelijke luchtvaartruimte (Common Aviation Area, CAA) tussen de EU en de Georgië. Daardoor zouden de regels en bepalingen van de gemeenschappelijke markt voor luchtvervoer in de EU grotendeels worden uitgebreid tot Georgië, zodat Europese en Georgische luchtvaartmaatschappijen zonder beperkingen luchtdiensten kunnen verlenen. Op basis van de onderhandelingsrichtsnoeren van het mandaat hebben beide partijen op 5 maart 2010 een ontwerpovereenkomst met Georgië geparafeerd.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied


De bepalingen van de Overeenkomst komen in de plaats van de huidige bilaterale luchtvervoersovereenkomsten tussen lidstaten en Georgië.

Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de EU


Het sluiten van een overeenkomst betreffende de totstandbrenging van een Europese gemeenschappelijke luchtvaartruimte tussen de Europese Unie en Georgië is een prioriteit voor de EU en is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van het Europees nabuurschapsbeleid, zoals vastgesteld in Mededeling COM(2005) 79 van de Commissie “Ontwikkeling van de agenda voor het externe luchtvaartbeleid van de Gemeenschap” en Mededeling COM(2008) 596 “Een gemeenschappelijke luchtvaartruimte met de buurlanden tegen 2010 – Voortgangsverslag”.

1.

Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling



Raadpleging van belanghebbende partijen



Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten


Gedurende het volledige onderhandelingsproces heeft de Commissie overleg gepleegd met de betrokkenen, met name in het kader van geregelde samenkomsten van het bijzonder comité en het overlegforum, bestaande uit vertegenwoordigers van luchtvaartmaatschappijen, luchthavens en vakbonden.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden


Bij de voorbereiding van het onderhandelingsstandpunt van de Unie is rekening gehouden met alle opmerkingen van de betrokkenen.

Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid



Er behoefde geen beroep te worden gedaan op externe deskundigheid.

Effectbeoordeling


De Overeenkomst voorziet in de geleidelijke totstandbrenging van een gemeenschappelijk luchtvaartruimte tussen de EU en Georgië. In een verslag dat consultants in 2008 voor de Commissie hebben voorbereid, wordt geraamd dat een gemeenschappelijke luchtvaartruimte tussen de EU en Georgië 25 000 extra passagiers en tot 17 miljoen euro consumentenvoordelen zou opleveren in het eerste jaar waarin de markt effectief zou worden opengesteld. Dit verslag is via de CIRCA-gegevensbank ter beschikking gesteld van de lidstaten en belanghebbenden. De Overeenkomst voorziet in de oprichting van een Gemengd Comité dat tot taak krijgt zich bezig te houden met de tenuitvoerlegging van de Overeenkomst en de beoordeling van het effect ervan.

2.

Juridische elementen van het voorstel



Samenvatting van de voorgestelde maatregel


De Overeenkomst bestaat uit de hoofdtekst, waarin de drie basisbeginselen zijn uiteengezet, en drie bijlagen: bijlage 1 inzake verkeersrechten, bijlage 2 inzake overgangsbepalingen en bijlage 3 inzake de EU-luchtvaartwetgeving die door Georgië moet worden overgenomen.

Rechtsgrondslag


Artikel 207, lid 5, in samenhang met artikel 218, leden 2, 5, 6 en 7, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

Subsidiariteitsbeginsel


Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing voor zover het voorstel geen gebieden bestrijkt die onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie vallen.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende redenen niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt.

Door het sluiten van een Overeenkomst betreffende de totstandbrenging van een gemeenschappelijke luchtvaartruimte met Georgië wordt de EU-luchtvaartwetgeving uitgebreid tot Georgië. Georgië zal met name de EU-wetgeving op belangrijke gebieden als veiligheid, beveiliging en luchtverkeersbeheer overnemen. De Overeenkomst vervangt de bestaande regelingen tussen Georgië en individuele lidstaten. De Overeenkomst creëert uniforme voorwaarden voor markttoegang voor alle EU-luchtvaartmaatschappijen tegelijk en voert nieuwe regelingen in voor regelgevende samenwerking tussen de Europese Unie en Georgië op gebieden die van essentieel belang zijn voor een veilige, beveiligde en efficiënte exploitatie van luchtdiensten. Deze regelingen zijn alleen mogelijk op EU-niveau, omdat het hier gaat om een aantal gebieden waarvoor uitsluitend de Unie bevoegd is.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden(en) beter door een optreden van de Unie worden verwezenlijkt.

De Overeenkomst voorziet in de gelijktijdige uitbreiding van haar bepalingen tot de 27 lidstaten, waarbij dezelfde regels zonder discriminatie van toepassing zijn op en ten goede komen aan alle EU-luchtvaartmaatschappijen, ongeacht hun land van herkomst. De luchtvaartmaatschappijen kunnen dan vrij vluchten uitvoeren van ieder punt in de Europese Unie naar ieder punt in Georgië, hetgeen nu niet het geval is.

Dankzij de opheffing van alle markttoegangsbeperkingen tussen de EU en Georgië zullen niet alleen nieuwe spelers op de markt komen en kansen ontstaan om naar onvoldoende bediende luchthavens te vliegen, maar zal ook de consolidatie tussen EU-luchtvaartmaatschappijen worden bevorderd.

De Overeenkomst garandeert dat alle EU-luchtvaartmaatschappijen toegang krijgen tot commerciële opportuniteiten, zoals de mogelijkheid om vrij prijzen vast te stellen. Een andere doelstelling van het mandaat is een gelijk speelveld te creëren voor alle EU- en Georgische luchtvaartmaatschappijen; hiervoor is intensieve samenwerking op regelgevingsgebied vereist, hetgeen alleen mogelijk is op het niveau van de Unie.

Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

Evenredigheidsbeginsel


Het voorstel is om de volgende reden(en) in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel.

Er wordt een Gemengd Comité opgericht voor het bespreken van kwesties met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de Overeenkomst. Dat comité zal overleg over nieuwe initiatieven of ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving bevorderen en mogelijke gebieden voor verdere uitbreiding van de Overeenkomst bekijken. Het Gemengd Comité wordt samengesteld uit vertegenwoordigers van de Commissie en de lidstaten.

De lidstaten blijven hun traditionele administratieve taken met betrekking tot internationaal luchtvervoer uitvoeren, maar in het kader van gemeenschappelijke regels die uniform worden toegepast.

Keuze van instrumenten



Voorgesteld instrument: internationale overeenkomst

Andere instrumenten zouden om de volgende reden(en) ongeschikt zijn: externe luchtvaartbetrekkingen kunnen alleen kracht worden bijgezet door internationale overeenkomsten.

3.

Gevolgen voor de begroting



Het voorstel heeft geen gevolgen voor de EU-begroting.