Toelichting bij COM(2021)402 - Wijziging van Verordening 2020/2222 met betrekking tot de grensoverschrijdende infrastructuur die de Unie en het Verenigd Koninkrijk met elkaar verbindt via de vaste Kanaalverbinding

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

Om de connectiviteit tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk na afloop van de overgangsperiode als bedoeld in artikel 126 van het terugtrekkingsakkoord te waarborgen, achtte de Uniewetgever het van cruciaal belang dat in het Verenigd Koninkrijk gevestigde en vergunde spoorwegondernemingen via de vaste Kanaalverbinding spoorvervoer konden blijven exploiteren 1 .

In het licht van die doelstelling en teneinde de betrokken lidstaten in staat te stellen de nodige maatregelen te nemen om de connectiviteit overeenkomstig het Unierecht te waarborgen, is de geldigheid van vergunningen die het Verenigd Koninkrijk uit hoofde van Richtlijn 2012/34/EU 2 aan op zijn grondgebied gevestigde spoorwegondernemingen heeft afgegeven en van de veiligheidscertificaten die de Intergouvernementele Commissie die is opgericht bij artikel 10 van het Verdrag tussen het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland en de Franse Republiek betreffende de bouw en de exploitatie door privéconcessionarissen van een vaste Kanaalverbinding, ondertekend te Canterbury op 12 februari 1986 (het “Verdrag van Canterbury”), uit hoofde van Richtlijn 2004/49/EG 3 aan die spoorwegondernemingen heeft afgegeven, bij Verordening (EU) 2020/2222 4 van het Europees Parlement en de Raad verlengd tot 30 september 2021.

Bij Verordening (EU) 2020/2222 is ook de geldigheidsduur van de door de voornoemde Intergouvernementele Commissie aan de beheerder van de vaste Kanaalverbinding verleende veiligheidsvergunning verlengd tot en met 28 februari 2021.

Op 10 november 2020 heeft Frankrijk de Commissie in kennis gesteld van zijn voornemen om overeenkomstig artikel 14, lid 3, van Richtlijn 2012/34/EU met het Verenigd Koninkrijk onderhandelingen te openen over een grensoverschrijdende overeenkomst om in het VK gevestigde en vergunde spoorwegondernemingen in staat te stellen gebruik te maken van de grensoverschrijdende infrastructuur die het VK via de vaste Kanaalverbinding met de Unie verbindt, namelijk tot het grensstation en de terminal van Calais-Fréthun (Frankrijk), zonder daartoe krachtens Richtlijn 2012/34/EU een vergunning te moeten aanvragen bij een vergunningverlenende autoriteit van de Unie. Na de afronding van de onderhandelingen over deze grensoverschrijdende overeenkomst is de Commissie op 1 juni 2021 in kennis gesteld van de ontwerptekst.

Op 15 juni 2021 heeft Frankrijk de Commissie in kennis gesteld van zijn voornemen om overeenkomstig artikel 10, lid 9, van Richtlijn (EU) 2016/798 5 met het Verenigd Koninkrijk onderhandelingen te openen over een grensoverschrijdende overeenkomst om de voornoemde spoorwegondernemingen in staat te stellen de vaste Kanaalverbinding tot het grensstation en die terminal van Calais-Fréthun te gebruiken zonder overeenkomstig die richtlijn een uniek veiligheidscertificaat van de Unie te moeten aanvragen. De onderhandelingen over deze grensoverschrijdende overeenkomst zullen naar verwachting in de loop van augustus 2021 worden afgerond.

De formele procedures die krachtens het recht van beide partijen moeten worden gevolgd om deze overeenkomsten voorlopig toe te passen of in werking te doen treden, nemen evenwel extra tijd in beslag. Ze zullen naar verwachting pas zes maanden na de einddatum van de noodmaatregelen die momenteel van kracht zijn, namelijk 30 september 2021, afgerond zijn.

De twee grensoverschrijdende overeenkomsten zijn geschikte instrumenten om de doelstellingen van Verordening (EU) 2020/2222 te verwezenlijken, namelijk de continuïteit van de activiteiten van de betrokken spoorwegexploitanten waarborgen. Tenzij de geldigheidsduur van de vergunning en veiligheidscertificaten van de betrokken spoorwegexploitanten wordt verlengd in afwachting van de inwerkingtreding of voorlopige toepassing van die overeenkomsten, vervallen die vergunningen en veiligheidscertificaten op 30 september 2021 en zullen de betrokken spoorverbindingen worden stopgezet, waardoor het passagiers- en goederenvervoer via de vaste Kanaalverbinding aanzienlijk zouden worden verstoord.

Het is derhalve in het belang van de Unie om de geldigheidsduur van die vergunningen en certificaten te verlengen tot en met 31 maart 2022.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Dit voorstel is bedoeld als een lex specialis om enkele gevolgen op te vangen van het feit dat het Unierecht niet langer van toepassing is op het Verenigd Koninkrijk en omdat, tenzij anders bepaald, de door de Intergouvernementele Commissie afgegeven certificaten en vergunningen vanaf 30 september 2021 niet langer geldig zijn volgens het Unierecht. Dit geldt ook voor de exploitatievergunningen die zijn afgegeven door de vergunningverlenende instantie van het Verenigd Koninkrijk. De voorgestelde verlenging is strikt beperkt tot wat in dit verband noodzakelijk is om verstoringen van grensoverschrijdende activiteiten te voorkomen en is slechts van tijdelijke aard. De algemene bepalingen van Richtlijn (EU) 2016/798, waarbij de Richtlijnen 2004/49/EG en 2012/34/EU werden ingetrokken, blijven onverminderd van toepassing. Dit voorstel is bijgevolg volledig in overeenstemming met de bestaande wetgeving.

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Het voorstel heeft betrekking op spoorwegveiligheid en spoorverbindingen, ter aanvulling van Richtlijn (EU) 2016/798, waarbij de richtlijnen 2004/49/EG en 2012/34/EU zijn ingetrokken. Het is de bedoeling om de continuïteit van het grensoverschrijdend spoorvervoer van en naar het Verenigd Koninkrijk na 30 september 2021 te verzekeren.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

De rechtsgrondslag is artikel 91, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Aangezien het voorstel een aanvulling vormt op het bestaande Unierecht en bepalingen bevat ter vergemakkelijking van een ordelijke toepassing van dat recht na de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie, kan de doelstelling ervan alleen worden bereikt door optreden op het niveau van de Unie.

Evenredigheid

Verordening (EU) 2020/2222 bevat maatregelen om de continuïteit van het grensoverschrijdend spoorvervoer tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk te waarborgen.

De voorgestelde verlenging van de looptijd van die maatregelen, zonder de werkingssfeer of inhoud daarvan anderszins te wijzigen, gaat niet verder dan wat strikt noodzakelijk is om ervoor te zorgen dat de door de betrokken lidstaat onderhandelde grensoverschrijdende overeenkomsten in werking kunnen treden en aldus de verwezenlijking van bovengenoemde doelstelling te waarborgen. De maatregel wordt derhalve als evenredig beschouwd.

Keuze van het instrument

Aangezien het een wijzigingshandeling betreft, moet het de vorm aannemen van het instrument dat wordt gewijzigd, namelijk Verordening (EU) 2020/2222. Derhalve is een verordening van het Europees Parlement en de Raad de enige geschikte rechtshandeling.


3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Dit is niet van toepassing omdat de voorgestelde maatregelen slechts de verwezenlijking van de doelstellingen van Verordening (EU) 2020/2222 waarborgen, namelijk de gevolgen van een uitzonderlijke, tijdelijke en eenmalige gebeurtenis verzachten.

Raadpleging van belanghebbenden

De potentiële problemen die kunnen ontstaan door het verstrijken van de in artikel 8 van Verordening (EU) 2020/2222 vastgestelde toepassingsperiode vergen een verlenging van de maatregelen, overeenkomstig het verzoek van Frankrijk en de betrokken spoorwegondernemingen.

De urgentie van het optreden van de Unie vereist een onmiddellijk regelgevend optreden om de continuïteit van het vervoer via de vaste Kanaalverbinding te waarborgen, waardoor de mogelijkheden voor een openbare raadpleging over het voorstel zeer beperkt zijn.

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Deze informatie is intern juridisch en technisch geanalyseerd om te verzekeren dat de voorgestelde maatregel het beoogde doel bereikt en tegelijk beperkt blijft tot het strikt noodzakelijke.

Effectbeoordeling

Een effectbeoordeling is niet nodig, gezien het uitzonderlijke karakter van de situatie en de korte duur van de voorgestelde maatregel. Er zijn geen andere materieel en juridisch verschillende beleidsopties beschikbaar dan de optie die wordt voorgesteld.

Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

Niet van toepassing.

Grondrechten

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de toepassing of de bescherming van de grondrechten.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Niet van toepassing.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

Niet van toepassing gezien de beperkte duur van de voorgestelde maatregel.

Toelichtende stukken (bij richtlijnen)

Niet van toepassing.

Artikelsgewijze toelichting



1.

Verordening (EU) 2020/2222 is van toepassing op:


(a)veiligheidsvergunningen die de Intergouvernementele Commissie krachtens artikel 11 van Richtlijn 2004/49/EG heeft afgegeven aan de infrastructuurbeheerder van de vaste Kanaalverbinding;

(b)veiligheidscertificaten die de Intergouvernementele Commissie krachtens artikel 10 van Richtlijn 2004/49/EG heeft afgegeven aan in het Verenigd Koninkrijk gevestigde spoorwegondernemingen die gebruik maken van de vaste Kanaalverbinding;

(c)vergunningen die uit hoofde van hoofdstuk III van Richtlijn 2012/34/EU zijn afgegeven aan in het Verenigd Koninkrijk gevestigde spoorwegondernemingen die gebruikmaken van de grensoverschrijdende infrastructuur die de Unie en het Verenigd Koninkrijk met elkaar verbindt via de Kanaaltunnel.

Overeenkomstig artikel 3, lid 1, van Verordening (EU) 2020/2222 blijven veiligheidsvergunningen geldig gedurende twee maanden vanaf de datum van toepassing van de verordening (d.w.z. tot en met 28 februari 2021).

De voorgestelde verordening heeft tot doel de noodmaatregelen met betrekking tot de geldigheid van veiligheidscertificaten en -vergunningen te verlengen. De voorgestelde verlenging loopt tot 31 maart 2022.