Overwegingen bij COM(2014)344 - Verspreiding van gegevens van aardobservatiesatellieten voor commerciële doeleinden

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

 
 
(1) In de mededeling van de Commissie van 28 februari 2013 met als titel 'EU-industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart - Benutting van de economische groeimogelijkheden in de ruimtevaartsector'[4] wordt de totstandbrenging van een coherent regelgevingskader ter verbetering van de juridische coherentie en ter bevordering van de totstandkoming van een Europese markt voor ruimtevaartproducten en -diensten aangegeven als een van de doelstellingen van een EU-industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart. In dit verband wordt er in de mededeling met name op gewezen dat eventueel een regelgevingsinitiatief inzake de productie en verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie voor commerciële doeleinden zou kunnen worden genomen.

(2) In de conclusies van de Raad van 30 mei 2013 betreffende de mededeling over het EU-industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart wordt onderkend dat bestaande juridische kaders moeten worden bekeken met als doel de beveiliging, de veiligheid, de duurzaamheid en de economische ontwikkeling van ruimtevaartactiviteiten te waarborgen, en wordt het voornemen van de Commissie toegejuicht om na te gaan of er een wetgevingskader voor ruimtevaart moet komen om de correcte werking van de interne markt te garanderen, met eerbiediging van het subsidiariteitsbeginsel.

(3) Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1159/2013 van de Commissie[5] voorziet in de mogelijkheid om GMES- en Copernicus-specifieke gegevens uit te sluiten van het toepassingsgebied van deze richtlijn.

(4) De verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie door commerciële exploitanten werd tot nu toe afzonderlijk gereguleerd door de lidstaten waar zij zijn geregistreerd.

(5) Er is op het niveau van de nationale regelgeving geen gemeenschappelijke aanpak voor de behandeling van satellietgegevens met hoge resolutie en voor diensten en producten die van deze gegevens zijn afgeleid. Dit leidt tot een versnipperd regelgevingskader in de Unie dat wordt gekenmerkt door een gebrek aan samenhang, transparantie en voorspelbaarheid en dat bijgevolg verhindert dat de markt zijn volledige potentieel tot ontwikkeling brengt.

(6) Het aantal lidstaten met capaciteiten op het gebied van satellietgegevens met hoge resolutie neemt toe en de nationale regelgevingskaders vertonen een steeds grotere divergentie. Door de fragmentatie van het regelgevingskader die daarvan het gevolg is, ontstaan nieuwe belemmeringen voor de interne markt en grotere hinderpalen voor het concurrentievermogen.

(7) Om die problemen te verhelpen, moet deze richtlijn de goede werking en de ontwikkeling van de interne markt voor satellietgegevens met hoge resolutie en daarvan afgeleide producten en diensten waarborgen door de totstandbrenging van een transparant, billijk en samenhangend rechtskader voor de hele Unie. Door de onderlinge aanpassing van de wetgeving van de lidstaten op het gebied van de verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie met het doel de coherentie te waarborgen wat betreft de procedures voor toezicht op de verspreiding ervan, moeten de bureaucratische belemmeringen voor de industrie worden verminderd en moet de naleving van de wettelijke voorschriften worden vergemakkelijkt. Deze richtlijn zal de voorspelbaarheid voor zakendoen verbeteren doordat er duidelijker voorwaarden zullen zijn voor de oprichting en exploitatie van ondernemingen.

(8) Een goed functionerende interne markt voor satellietgegevens met hoge resolutie en daarvan afgeleide producten en diensten zou de ontwikkeling van een concurrerende ruimte- en dienstensector in de Unie bevorderen, de kansen voor de ondernemingen in de Unie om innoverende aardobservatiesystemen en -diensten te ontwikkelen en aan te bieden maximaliseren, en het gebruik van satellietgegevens met hoge resolutie bevorderen. Daarom is een gemeenschappelijke EU-norm voor satellietgegevens met hoge resolutie nodig, waarin ook rekening wordt gehouden met de risico’s van het onbedoelde vrijgeven van satellietgegevens met hoge resolutie.

(9) Met het oog op de invoering van een gemeenschappelijke EU-norm voor satellietgegevens met hoge resolutie moet een definitie van satellietgegevens met hoge resolutie worden vastgesteld die is gebaseerd op de technische capaciteiten van het aardobservatiesysteem, van zijn sensoren en van de sensormodi die worden gebruikt om aardobservatiegegevens te genereren. De technische capaciteiten van het aardobservatiesysteem, zijn sensoren en sensormodi waarmee rekening moet worden gehouden, zijn de spectrale resolutie, de spectrale dekking, de ruimtelijke resolutie, de radiometrische resolutie, de temporele resolutie en de positionele nauwkeurigheid. De definitie moet worden gebaseerd op de beschikbaarheid van soortgelijke aardobservatiegegevens op de wereldmarkten en op de potentiële schade voor de belangen van de Unie of van de lidstaten, met inbegrip van belangen inzake interne en externe veiligheid, die kan voortvloeien uit de verspreiding van aardobservatiegegevens. Deze definitie maakt ook de identificatie mogelijk van andere gegevens van aardobservatiesatellieten dan hogeresolutiegegevens en vormt de basis voor het waarborgen van het vrije verkeer voor deze gegevens op grond van het feit dat zij niet het potentieel hebben om de bovenvermelde belangen te schaden.

(10) Daar alle relevante variabelen met betrekking tot de verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie kunnen worden beoordeeld, moet een nauwkeurige beoordeling mogelijk zijn waarbij het gebruik van satellietgegevens met hoge resolutie wordt bevorderd en aldus maximale commerciële voordelen voor de betrokken ondernemingen worden gecreëerd. Een beoordeling van de verspreiding is efficiënter uit het oogpunt van beveiliging dan een beoordeling die alleen op de satellietgegevens met hoge resolutie zelf gebaseerd is.

(11) De screening van satellietgegevens met hoge resolutie door middel van een specifieke screeningprocedure op het moment dat ze voor het eerst in de handel worden gebracht, moet de bevordering van het gebruik van satellietgegevens met hoge resolutie en de versterking van aardobservatiemarkten in de Unie waarborgen, en tegelijkertijd voorkomen dat de belangen van de Unie of van een of meer lidstaten worden geschaad. Bij de criteria voor de screeningprocedure moet rekening worden gehouden met alle relevante factoren voor de verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie, teneinde ervoor te zorgen dat de lidstaten de meest geschikte voorwaarden kunnen creëren door de specificatie van die criteria en door de combinatie van de daaruit resulterende normen in de meest geschikte procedure. De criteria moeten de metagegevens van de voorgenomen verspreiding beschrijven, waardoor ervoor wordt gezorgd dat de screening kan worden uitgevoerd zonder dat de satellietgegevens met hoge resolutie zelf worden beoordeeld, en dus kan worden uitgevoerd voordat de gegevens worden gegenereerd en verspreid. De screeningprocedure moet, met name door haar transparantie en haar vermogen om duidelijke resultaten af te leveren die een snelle en automatische toepassing mogelijk maken, waardoor zij een doeltreffend filtersysteem vormt, het commerciële gebruik van satellietgegevens met hoge resolutie en de betrokken bedrijven stimuleren.

(12) Om ervoor te zorgen dat op de meest effectieve en efficiënte wijze aan zakelijke en administratieve behoeften kan worden voldaan, kunnen de lidstaten de screeningprocedure door de dataprovider zelf of door een andere geschikte particuliere entiteit laten uitvoeren.

(13) Hoewel bepaalde criteria en operationele voorschriften voor de screeningprocedure in veruit de meeste gevallen de verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie mogelijk moeten maken, zou er nog steeds een autorisatieprocedure nodig zijn waarbij, geval per geval, een grondige beoordeling wordt uitgevoerd met aandacht voor alle omstandigheden van het individuele geval, teneinde de verspreiding van satellietgegevens met hoge resolutie aan te moedigen. Deze richtlijn bevat een lijst van de belangen waarop een weigering kan worden gebaseerd.

(14) Ten aanzien van de administratieve procedures die in de lidstaten worden vastgesteld om aan deze richtlijn te voldoen, en met name ten aanzien van de autorisatieprocedure moeten de lidstaten het correcte administratieve proces in acht nemen.

(15) Om het vrije verkeer te waarborgen van satellietgegevens met hoge resolutie die zijn gegenereerd door aardobservatiesystemen die vanuit derde landen worden geëxploiteerd, voorziet deze richtlijn in voorwaarden waaronder de lidstaten het vrije verkeer van die gegevens niet mogen verbieden, beperken of belemmeren.

(16) Om actueel te blijven ten aanzien van de technologische ontwikkelingen en de beschikbaarheid op de wereldmarkten van satellietgegevens met hoge resolutie is voorzien in de regelmatige evaluatie van deze richtlijn.

(17) Teneinde de Commissie in staat te stellen toezicht te houden op de tenuitvoerlegging, moeten de lidstaten worden verplicht de Commissie de nodige informatie te verstrekken om de ontwikkeling van de EU-markt voor satellietgegevens met hoge resolutie te beoordelen.

(18) Deze richtlijn doet geen afbreuk aan de bevoegdheid van de lidstaten op het gebied van buitenlands beleid en nationale veiligheid, en mag niet op zodanige wijze worden geïnterpreteerd dat de lidstaten worden verhinderd hun bevoegdheid op dit gebied uit te oefenen en rekening te houden met belangen van de Unie op het gebied van veiligheids- en buitenlands beleid.

(19) De bepalingen van deze richtlijn mogen geen afbreuk doen aan de toepassing van de algemene regels inzake overeenkomstenrecht, en elk ander relevant recht op andere terreinen, waaronder het mededingingsrecht, intellectuele- en industriële-eigendomsrechten, vertrouwelijkheid, fabrieksgeheimen, persoonlijke levenssfeer en consumentenrechten.

(20) Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad[6] moet van toepassing zijn op de dienst die bestaat in de verspreiding van hogeresolutiegegevens van aardobservatiesatellieten voor commerciële doeleinden. In geval van strijdigheid tussen een bepaling van Richtlijn 2006/123/EG en deze richtlijn prevaleren de bepalingen van deze richtlijn.

(21) Deze richtlijn mag niet van toepassing zijn op tussen de satellietexploitant en de dataprovider verleende diensten die laatstgenoemde in staat stellen toegang te krijgen tot satellietgegevens met hoge resolutie. In zoverre de dataprovider een dienst aan het aardobservatiesysteem verleent, moet de gunning van de opdracht in kwestie aan de dataprovider voldoen aan de toepasselijke wetgeving op het gebied van overheidsopdrachten.

(22) De wetgeving van de Unie betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, met name Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad[7] en Verordening (EG) nr. 45/2001 van het Europees Parlement en de Raad[8] van 18 december 2000 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de communautaire instellingen en organen en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, is van toepassing.

(23) Aangezien het doel van deze richtlijn, namelijk de werking van de interne markt voor aardobservatiegegevens te waarborgen, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, zoals blijkt uit de verschillen tussen en de versnippering van de bestaande nationale regelgeving, maar met het oog op de vermindering van bureaucratische belemmeringen en de verbetering van het ondernemingsklimaat beter op het niveau van de Unie kan worden bereikt, is het evenredig om op het niveau van de Unie maatregelen te treffen overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel zoals vastgesteld in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel vastgestelde evenredigheidsbeginsel gaat deze richtlijn niet verder dan wat nodig is om dat doel te verwezenlijken.

(24) Overeenkomstig de Gezamenlijke politieke verklaring van 28 september 2011 van de lidstaten en de Commissie over toelichtende stukken[9] hebben de lidstaten zich ertoe verbonden om in verantwoorde gevallen de kennisgeving van hun omzettingsmaatregelen vergezeld te doen gaan van één of meer stukken waarin het verband tussen de onderdelen van een richtlijn en de overeenkomstige delen van de nationale omzettingsinstrumenten wordt toegelicht. Met betrekking tot deze richtlijn acht de wetgever de toezending van dergelijke stukken gerechtvaardigd.