Bijlagen bij COM(2014)527 - EU strategie en actieplan voor risicobeheer in douanezaken: risicovermindering, versterking van zekerheden in toeleveringsketens en het faciliteren van handel

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

BIJLAGE bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ over de EU-strategie en het actieplan voor douanerisicobeheer: risico's aanpakken, veiligheid van de toeleveringsketen vergroten en handel vergemakkelijken /* COM/2014/0527 final */


MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ

over de EU-strategie en het actieplan voor douanerisicobeheer:

risico's aanpakken, veiligheid van de toeleveringsketen vergroten en handel vergemakkelijken

1. Inleiding

Soepele en veilige handelsstromen zijn van het grootste belang voor de economische groei en het concurrentievermogen van de Europese Unie (EU), die tevens 's werelds grootste handelsblok is. Een doeltreffend risicobeheer in de internationale toeleveringsketen is essentieel om de veiligheid van EU-inwoners te garanderen, de financiële en economische belangen van de EU te beschermen en tegelijkertijd de legitieme handel te vergemakkelijken. Voor een goede werking van de eengemaakte markt en de douane-unie in de EU is het een vereiste dat de douanediensten de risico's consequent aanpakken. Om de integriteit van de internationale toeleveringsketen te verbeteren, moet het risicobeheer door de douanediensten in de EU worden verbeterd.  

Na de volledige tenuitvoerlegging van het veiligheidsamendement[1] van het communautair douanewetboek[2] in 2011, publiceerde de Commissie in januari 2013 een analyse van de tenuitvoerlegging van het douanerisicobeheer. In de mededeling[3] zijn lacunes in de huidige aanpak vastgesteld en worden voorstellen voor de toekomst gedaan. In juni 2013 verzocht de Raad[4] de Commissie om in samenwerking met de lidstaten "een coherente strategie inzake risicobeheer en beveiliging van de toeleveringsketen te presenteren die gebaseerd is op grondige kosten-batenanalyses en die onder andere de juridische, procedurele en IT-aspecten bestrijkt".

Deze mededeling bevat een strategie om het douanerisicobeheer te verbeteren en de veiligheid van de toeleveringsketen te vergroten ("de strategie"), evenals een lijst met prioriteiten ("het actieplan")[5] in de bijgevoegde bijlage.

2. Reikwijdte van de strategie

De strategie bevat een aantal belangrijke doelstellingen die zijn gestoeld op de overkoepelende doelstelling om een hoogwaardige, gelaagde, effectieve en efficiënte aanpak van het risicobeheer te realiseren. Er worden passende risicobeperkende en controlemaatregelen in beschreven die in de toeleveringsketen moeten worden toegepast op het tijdstip en de plaats die daar het meest geschikt voor zijn. Er wordt rekening gehouden met de verscheidenheid en de veelheid aan risico's die moeten worden aangepakt, en met de primaire verantwoordelijkheid van douaneautoriteiten om toezicht te houden op de internationale handel in goederen in de EU. In de strategie wordt verder rekening gehouden met de rol van andere bevoegde autoriteiten die bij het verkeer in de toeleveringsketen betrokken zijn. Ook wordt de noodzaak van complementariteit erin onderstreept. Er wordt daarnaast verwezen naar de internationale context van risico's en het belang om op het gebied van risicobeheer internationaal samen te werken. In de strategie is verder rekening gehouden met het belang van de EU om de handel te vergemakkelijken en bespoedigen, met de centrale rol van marktdeelnemers en met de noodzaak onnodige verstoringen van logistieke en toeleveringsketenprocessen te voorkomen.

3. Een actieplan om het risicobeheer te verbeteren 

Het actieplan bevat voor elke doelstelling een reeks maatregelen. Met de acties moeten de vastgestelde lacunes worden opgevuld zodat EU-douaneautoriteiten steeds beter en systematischer met andere instanties, marktdeelnemers en internationale handelspartners kunnen samenwerken. Het actieplan bevat verder activiteiten om waar mogelijk de internationale normen en standaarden te ondersteunen en ontwikkelen.

De belangrijkste onderliggende uitdaging is de behoefte aan kwaliteitsvolle gegevens over het verkeer in de toeleveringsketen, de beschikbaarheid van deze gegevens en het gebruik ervan voor risicobeheerdoeleinden door douanediensten en andere bevoegde autoriteiten. Wil er in de toekomst sprake van vooruitgang zijn, dan zullen passende capaciteiten en methodologieën moeten worden ontwikkeld en ingevoerd om de samenwerking tussen autoriteiten mogelijk te maken en te vergemakkelijken.

4. Samenhang en complementariteit met andere EU-initiatieven

De Commissie zal bij het uitvoeren van de strategie en het actieplan streven naar complementariteit en samenhang met lopende, verwante initiatieven, zowel op het gebied van de douane (bv. het douanewetboek van de Unie[6] en wederzijdse administratieve bijstand[7]) als op andere beleidsterreinen. Er zal rekening worden gehouden met initiatieven op het gebied van veiligheid en beveiliging, met name de interne veiligheid[8], de beveiliging van de luchtvracht[9], de maritieme veiligheid (inclusief e-Maritime en CISE)[10] en de herziening van het uitvoercontrolebeleid[11]. Ook andere relevante initiatieven op het gebied van vervoersbeleid zullen worden meegenomen, zoals de richtlijn betreffende meldingsformaliteiten[12], waarin het opzetten van nationale éénloketdiensten wordt voorgesteld om informatie over schepen te melden en te delen en deze informatie te koppelen aan andere nationale elektronische systemen, het gegevensuitwisselingssysteem SafeSeaNet[13] voor de informatie-uitwisseling tussen lidstaten, en e-Freight, dat deel uitmaakt van het Witboek over vervoer uit 2011[14] en als doel heeft de logistiek efficiënter en goedkoper te maken door de toegang tot en het gebruik van informatie in de logistiek te vereenvoudigen.

Er zal eveneens rekening worden gehouden met relevante beleidsinitiatieven op het gebied van de veiligheid van producten[15], dieren, voedsel en diervoeder, de bescherming van het milieu, met name FLEGT[16] en CITES[17], en met verwante initiatieven op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten (IER), zoals het EU-douaneactieplan tegen inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten[18], het EU-actieplan voor de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten waarin wordt voorzien in de ontwikkeling van een EU-regeling inzake zorgvuldigheidsverplichtingen om IER-inbreuken op commerciële schaal te voorkomen[19] en de strategie voor de bescherming en handhaving van intellectuele-eigendomsrechten in derde landen, die betrekking heeft op betere internationale samenwerking[20].

5. Een kosten-batenanalyse om de aanpak te ondersteunen

De Commissie heeft opdracht gegeven onderzoek te doen naar de kosten en baten van alternatieve manieren om de uitvoering van de strategie te ondersteunen. De nadruk lag vooral op mogelijke oplossingen voor het verbeteren van de kwaliteit van gegevens en de beschikbaarheid en het gebruik van de gegevens voor risicobeheerdoeleinden met betrekking tot goederen die de EU binnenkomen. Dit waren de onderzochte opties: 1) een volledig gedecentraliseerde aanpak, waarbij alle ontwikkelingen op het niveau van de lidstaat worden uitgevoerd, en peer-to-peercommunicatie; 2) een shared service-aanpak waarbij een gemeenschappelijk depot wordt gevormd om gegevens ter beschikking te stellen aan lidstaten en een aanverwant platform om de communicatiestromen tussen de lidstaten te integreren en stroomlijnen; 3) een shared service-aanpak plus een gemeenschappelijke externe interface voor het indienen van gegevens door het bedrijfsleven, ongeacht welke lidstaat bevoegd is de gegevens te ontvangen.

Uit het onderzoek bleek dat de vorming van een gemeenschappelijk depot, om passende en tijdige informatie-uitwisseling mogelijk te maken, essentieel zou zijn voor een doeltreffend douanerisicobeheer in de EU. De gemeenschappelijke externe interface voor handelaren zou extra voordeel met zich meebrengen doordat de kosten voor handelaren omlaag gaan.

De Commissie zal nauwgezet kijken naar de beschikbare opties en de praktische uitvoeringskwesties, inclusief de organisatorische en financiële gevolgen. Dit werk zal met voorrang worden verricht.

6. Conclusies

De Commissie zal de nodige stappen ondernemen om deze strategie en het actieplan uit te voeren, met name in de context van het douanewetboek van de Unie en daarmee samenhangende IT-ontwikkelingen, en erop toezien dat de aanpak in lijn is met andere EU-initiatieven op het gebied van gegevensverzameling. De Commissie wijst de Raad en het Parlement op het belang deze strategie en dit actieplan uit te voeren. Zij roept lidstaten en andere belanghebbenden op om bij te dragen aan een effectieve en efficiënte uitvoering.

[1] Verordening (EG) nr. 648/2005 van de Raad.

[2] Verordening (EEG) nr. 2913/92 van de Raad.

[3] COM(2012) 793 final van 8.1.2013.

[4] Conclusies van de Raad 8761/3/13 van 18 juni 2013.

[5] Deze zijn samen met nationale deskundigen opgesteld.

[6] Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 9.10.2013.

[7] Voorgestelde wijziging van Verordening (EG) nr. 515/97 van de Raad.

[8] COM(2010) 673 definitief van 22.11.2010 en het vervolg daarop.

[9] Conclusies van de Raad 17563/10 van 7.12.2010.

[10] JOIN(2014) 9 final van 6.3.2014 en de EU-strategie voor maritieme veiligheid, goedgekeurd door de Raad 10915/14 van 24.6.2014.

[11] COM(2014) 244 final van 24.4.2014.

[12] Richtlijn 2010/65/EU.

[13] Richtlijn 2002/59/EG.

[14] COM(2011) 144 definitief van 28.3.2011.

[15] COM(2013) 76 final van 13.2.2013.

[16] Verordening (EG) nr. 2173/2005 van de Raad van 20.12.2005

[17] Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad van 9.12.1996

[18] Resolutie 2013/C 80/01 van de Raad van 19.3.2013.

[19] COM(2014) 392 final van 1.7.2014.

[20] COM(2014) 389 final van 1.7.2014.

De EU-strategie voor douanerisicobeheer:

risico's aanpakken, veiligheid van de toeleveringsketen vergroten en handel vergemakkelijken

De Europese douaneautoriteiten moeten bij het toezicht op de toeleveringsketen en het goederenverkeer over de EU-grenzen maatregelen nemen om in te staan voor:  de integriteit van de toeleveringsketen in het internationale goederenverkeer en de veiligheid van de Unie en haar inwoners, de bescherming van de financiële en economische belangen van de EU en haar lidstaten, een snellere en gemakkelijkere afwikkeling van de legitieme handel en de bevordering van het concurrentievermogen van de EU. Samenwerking met andere bevoegde autoriteiten, het bedrijfsleven en internationale partners is daarbij van wezenlijk belang.

Gelet op de toenemende omvang van het handelsverkeer en de noodzaak toezicht te houden op de toeleveringsketen, maakt de douane gebruik van risicobeheer om effectieve en efficiënte controles uit te kunnen voeren, onnodige verstoring van de legitieme handel te vermijden en middelen efficiënt te gebruiken. Op deze manier kunnen middelen en interventies met voorrang worden ingezet daar waar het risico het grootst is, en kunnen controles worden uitgevoerd op het tijdstip en de plaats die daar het meest geschikt voor zijn.

De eengemaakte markt en de douane-unie in de EU, evenals de transnationale dimensie van de dreigingen, onderstrepen de wederzijdse afhankelijkheid van de lidstaten en de noodzaak risico's doeltreffend en met de nodige consistentie en uniformiteit in de hele EU aan te pakken.

Het gemeenschappelijk kader voor douanerisicobeheer van de EU is robuust, maar moet voortdurend worden aangepast en ontwikkeld om coherenter, effectiever en kostenefficiënter toezicht te kunnen houden op risico's in de toeleveringsketen. De Commissie en de lidstaten zijn hier gezamenlijk voor verantwoordelijk.

I. Onderliggende beginselen van het EU-douanerisicobeheer van de toeleveringsketen

Deze strategie heeft betrekking op het risicobeheer en de controle van goederen die de Unie binnenkomen, de Unie verlaten of door de Unie heen worden gevoerd. Daarbij wordt rekening gehouden met de specifieke kenmerken van de goederen, de omvang van het risico en de kosten voor zowel de douane als het bedrijfsleven.

Risicobeheer van het goederenverkeer in de internationale toeleveringsketen houdt in dat het hele spectrum aan dreigingen en risico's die samenhangen met de goederen en het goederenverkeer, vastgesteld, beoordeeld en geanalyseerd moet kunnen worden. Om risicobeperkende en controlemaatregelen te kunnen nemen op het beste tijdstip en de beste plaats in de toeleveringsketen, moet er rekening mee worden gehouden dat de risico's en de doorwerking en gevolgen van deze risico's op EU- en nationaal niveau verschillend kunnen zijn.

1) "Schat vooraf het risico in en controleer waar nodig"

Het gemeenschappelijk kader voor douanerisicobeheer van de EU moet voorzien in een risicobeoordeling van vracht voordat deze in een derde land wordt geladen, op EU-grondgebied aankomt of op zijn definitieve (douane)bestemming aankomt, om zo tegenmaatregelen te kunnen nemen die aansluiten op het vastgestelde risico. In essentie komt dit neer op het volgende: "schat vooraf het risico in en controleer waar nodig".

Het doel is risico's optimaal te beheersen. Zo moet het veiligheidsrisico van explosieven of de dreiging van een zeer besmettelijke ziekte vóór het laden worden aangepakt. Verboden, gesmokkelde en gevaarlijke goederen vereisen vroegtijdige interventie, maar kunnen bij aankomst op het EU-grondgebied of op de plaats van lossen worden gecontroleerd. Sommige risico's, zoals productveiligheid, kunnen bij de in‑ en uitklaring worden aangepakt, net als financiële, handelspolitieke en andere risico's, waarvoor controle achteraf eveneens mogelijk kan zijn. Programma's voor geautoriseerde marktdeelnemers en het begrip "betrouwbare ondernemer" (trusted trader) zijn van groot belang voor het vergemakkelijken en bespoedigen van het handelsverkeer en de douaneafhandeling in geval van aantoonbaar veilige marktdeelnemers, die een beperkter risico vormen.

2) Samenwerking tussen verschillende instanties 

De douaneautoriteiten van de EU zijn zich ervan bewust, als de autoriteiten die in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de internationale handel van de Unie, dat bij doeltreffend risicobeheer verschillende instanties betrokken zijn. Dit vereist nauwe samenwerking tussen de douaneautoriteiten op internationaal niveau, tussen douanediensten en andere overheidsinstanties, inclusief instanties voor de rechtshandhaving en de veiligheid, en met marktdeelnemers.

3) Een gelaagde en gecoördineerde aanpak

Met deze behoeften en uitdagingen in het achterhoofd, moeten de EU en haar lidstaten zorgen voor en kunnen vertrouwen op een robuust stelsel voor de vroege risicobeoordeling van het goederenverkeer. Dit vereist een gelaagde en gecoördineerde aanpak, met inbreng van alle bevoegde autoriteiten en de tijdige indiening bij de douanediensten van de juiste en geharmoniseerde gegevens door de actoren in de toeleveringsketen.

4) Efficiënte besteding van middelen

De EU en haar lidstaten moeten bestaande IT-functionaliteiten en nieuwe mogelijkheden voor efficiencyverbeteringen benutten om elektronische informatie uit verschillende bronnen te verzamelen, integreren en beheren.

Het is van cruciaal belang dat de douaneautoriteiten van de EU deze gegevens en informatie over risico's en resultaten van controles op passende wijze met elkaar delen. De EU en haar lidstaten moeten via het gemeenschappelijk kader waarborgen dat deze informatie beschikbaar kan worden gemaakt en ten volle voor risicobeheerdoeleinden kan worden benut, rekening houdend met de geldende regels op het gebied van gegevensbescherming.

Om risico's consistent aan te kunnen pakken, moeten de douaneautoriteiten van de EU ervoor zorgen dat het volledige scala aan beschikbare capaciteiten, inclusief de apparatuur, op een passende manier wordt ingezet en dat er voortdurend wordt geëvalueerd om dubbel werk en onnodige controles en kosten te voorkomen.

II. Versterking van een gelaagd douanerisicobeheer in de EU

Om het EU-brede risicobeheerkader effectiever en efficiënter te maken, werken de Commissie en de lidstaten samen om stap voor stap die maatregelen te nemen die nodig zijn om onderstaande doelstellingen te verwezenlijken:

1) Het verbeteren van de gegevenskwaliteit en indieningsprocedures

Doel: de tijdige indiening bij de douaneautoriteiten van hoogwaardige en gedetailleerde gegevens over het goederenverkeer in de internationale toeleveringsketen dat de EU-grenzen passeert.

Middel: de aanpassing van de wettelijke, procedurele en IT-systemen in de EU zodat marktdeelnemers die een rol in de commerciële toeleveringsketen hebben, op een geharmoniseerde manier de vereiste informatie, inclusief voorafgaande vrachtinformatie, kunnen indienen, rekening houdend met de internationale normen en zonder onnodige kosten voor bedrijfsmodellen of douaneautoriteiten.

2) Instaan voor de beschikbaarheid van gegevens over de toeleveringsketen en de uitwisseling van risicorelevante informatie tussen douaneautoriteiten

Doel: waarborgen dat de douaneautoriteiten van de lidstaten waar relevant risico's kunnen analyseren en inperken en dat marktdeelnemers gelijk worden behandeld.

Middel: de invoering van passende wettelijke, procedurele en IT-mechanismen ter ondersteuning van de noodzakelijke beschikbaarheid van gegevens, communicatie en uitwisseling van risicorelevante informatie, inclusief de resultaten van controles, tussen de douaneautoriteiten van de EU gedurende het gehele douanecontroleproces.

3) De uitvoering, waar nodig, van risicobeperkende en controlemaatregelen

Doel: ervoor zorgen dat risicobeperkende en controlemaatregelen consequent worden toegepast om adequaat te reageren op vastgestelde risico's op EU‑ en nationaal niveau, en tegelijkertijd middelen zo goed mogelijk in te zetten en het proces in de toeleveringsketen zo vloeiend mogelijk te laten verlopen.

Middel: de invoering van methodologieën en procedures om ervoor te zorgen dat op risicoanalyse gebaseerde controles kunnen worden uitgevoerd in de toeleveringsketen op het tijdstip en de plaats die daar het meest geschikt voor zijn, dat resultaten tussen douaneautoriteiten worden gedeeld en dat onnodige of dubbele controles worden voorkomen.

MIDDEL: het vaststellen waar en op welk moment controles en risicobeperkende maatregelen vereist zijn om risico's het beste aan te kunnen pakken, en rekening houden met de beperkingen van de logistieke keten.

4) Het versterken van de capaciteit

Doel: ervoor zorgen dat het gemeenschappelijk kader voor douanerisicobeheer van de EU in alle lidstaten op een gelijkwaardige manier doeltreffend wordt uitgevoerd, en het reactievermogen bij nieuwe risico's verbeteren.

Middel: het vaststellen en aanpakken van ongepaste verschillen bij de uitvoering op het niveau van de lidstaten, onder meer, in voorkomend geval, door op EU-niveau ondersteuning te bieden om de vastgestelde tekortkomingen aan te pakken.

Middel: het voortdurend analyseren en vaststellen van de eventuele verdere capaciteit op het niveau van de EU en de lidstaten die nodig zou kunnen zijn ter ondersteuning van een doeltreffender en efficiënter risicobeheer.

Middel: verdere verbetering van de samenwerking en coördinatie tussen de douaneautoriteiten van de EU.

Middel: verdere ontwikkeling en voortdurende beoordeling van gemeenschappelijke risicocriteria en ‑normen in de EU voor het volledige scala aan risico's en het waarborgen van een geharmoniseerde uitvoering.

Middel: systematisch toezicht op en evaluatie van de uitvoering van EU-risicobeheer in alle lidstaten en het vergelijken van de prestaties en de verwachtingen.

5) Het bevorderen van samenwerking tussen instanties en de uitwisseling van informatie tussen douanediensten en andere autoriteiten op het niveau van de lidstaten en de EU

Doel: ervoor zorgen dat de risico's doeltreffend worden vastgesteld en aangepakt door de bevoegde autoriteiten, op het tijdstip en de plaats in de toeleveringsketen die daar het meest geschikt voor zijn, en met een zo minimaal mogelijke verstoring van het goederenverkeer.

Middel: verdere ontwikkeling van de samenwerking tussen de douanediensten en andere bevoegde autoriteiten, inclusief instanties voor de rechtshandhaving en de veiligheid, om zo in te staan voor de complementariteit van de rollen in het risicobeheer van de toeleveringsketen, in voorkomend geval de ontwikkeling van gemeenschappelijke risicocriteria te bevorderen en de toegankelijkheid en de uitwisseling van informatie over risico's te verbeteren.

Middel: het bevorderen en verkrijgen van meer erkenning van het AEO-programma van de EU door andere autoriteiten en toezichthouders dan de douaneautoriteiten.

6) Een betere samenwerking met bedrijven

Doel: meer aandacht voor risico's en tegelijkertijd het faciliteren van de toeleveringsketens en het bespoedigen van de handel.

Middel: het streven naar partnerschappen met legitieme marktdeelnemers, actoren in de toeleveringsketen en logistieke dienstverlening, met name om:

- de kennis over en de zichtbaarheid van de internationale toeleveringsketens te verbeteren, met name in het kader van het e-Freight-initiatief;

- nieuwe ontwikkelingen in de EU-grensoverschrijdende illegale handel en bedreigingen van de toeleveringsketen op te sporen;

- het hergebruik van douanegegevens die marktdeelnemers elektronisch hebben ingediend, te bevorderen om douaneprocedures te stroomlijnen en zo de kosten terug te brengen en voor meer efficiëntie te zorgen;

- het AEO-programma van de EU te bevorderen en te versterken en de legitieme handel nog meer te faciliteren

7) Het aanboren van het potentieel dat de internationale douanesamenwerking biedt

Doel: de risico's beter vaststellen, doeltreffender beperken en de kosten voor marktdeelnemers en autoriteiten omlaag brengen.

Middel: actief deelnemen bij het vaststellen van wereldwijde normen in multilaterale fora.

Middel: het uitvoeren of bevorderen van de ontwikkeling van internationale normen en standaarden via multilaterale en bilaterale initiatieven met handelspartners, inclusief het uitwisselen van informatie van de douanediensten en regelingen over soepele handelsstromen.

Middel: blijven streven naar de erkenning van het AEO-programma van de EU bij internationale handelspartners en naar wederzijdse erkenning van programma's voor de betrouwbare ondernemer en van controles, in voorkomend geval.

ACTIEPLAN

Doelstelling 1: Verbetering van de kwaliteit van gegevens en de indieningsprocedures voor een doeltreffend risicobeheer

Actie || Beschrijving van de actie || Indicatief tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

1.1 Gebruikmaken van de in het douanewetboek van de Unie (UDW) verleende machtiging om besluiten van de Commissie vast te stellen || Voor goederen die in het douanegebied van de Unie worden gebracht: ― Voltooiing van de analyse voor de noodzakelijke verbetering van gegevens van de summiere aangifte bij binnenkomst (ENS), rekening houdend met de verschillende bedrijfsmodellen, de resultaten van pilots op het gebied van luchtvrachtbeveiliging en de evaluatie van het Invoercontrolesysteem (ICS)[1] ― Voorstel voor een geharmoniseerde oplossing voor de verzameling en integratie van ENS-gegevens uit bedrijfssystemen op basis van een kosten-batenanalyse en daarmee samenhangende uitvoeringskwesties (waaronder technische, financiële en organisatorische aspecten) || 2014 - 2015 || Commissie (COM) || — Implementatiestudie ― Vaststelling van besluiten van de Commissie

1.2 Ontwikkelen en uitvoeren van passende IT-oplossingen || — Aanpassing en verdere ontwikkeling van de noodzakelijke IT-systemen voor de indiening van ENS-gegevens door marktdeelnemers en de verzameling en integratie hiervan voor douaneautoriteiten — Ontwikkeling van IT-toegang voor de douanediensten tot de systemen van geautoriseerde marktdeelnemers op het gebied van de luchtvaartbeveiliging || 2016 – 2020[2] || Commissie, lidstaten, marktdeelnemers || Aangepaste en verder ontwikkelde IT-systemen op het niveau van de lidstaten en de EU

Doelstelling 2: Instaan voor de beschikbaarheid van gegevens over de toeleveringsketen en de uitwisseling van risicorelevante informatie en controleresultaten tussen douaneautoriteiten om de risico's te analyseren en in te perken en te zorgen voor een gelijke behandeling van marktdeelnemers

Actie || Beschrijving van de actie || Indicatief tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

2.1 Aandragen van oplossingen en gebruikmaken van de in het UDW verleende machtiging om besluiten van de Commissie vast te stellen || — Op basis van een kosten-batenanalyse en daarmee samenhangende uitvoeringskwesties (waaronder technische, financiële en organisatorische aspecten) geharmoniseerde oplossingen voorstellen voor goederen: a) die in het douanegebied van de Unie worden gebracht; b) die na binnenkomst in het douanegebied van de Unie onder een douaneregeling zijn geplaatst; c) die worden uitgevoerd en buiten het douanegebied van de Unie worden gebracht || 2014 - 2015 2015 – 2016 2016 – 2017 || Commissie || — Implementatiestudies ― Vaststelling van besluiten van de Commissie, in voorkomend geval — Gemeenschappelijke richtsnoeren voor douaneautoriteiten

2.2 Het ontwikkelen en uitvoeren van passende IT-oplossingen || Aanpassing en verdere ontwikkeling van de noodzakelijke IT-systemen voor de beschikbaarheid en de uitwisseling van gegevens over de toeleveringsketen tussen de douaneautoriteiten en de beschikbaarheid en uitwisseling van risicorelevante informatie, inclusief controleresultaten, tussen de douaneautoriteiten van de EU || 2016 – 2020[3] || Commissie, lidstaten || Verdere ontwikkeling van IT-systemen: — nationale douanerisicobeheersystemen — ICS, Nieuw geautomatiseerd systeem voor douanevervoer (NCTS) en douanerisicobeheersysteem (CRMS)

2.3 Voorstellen van oplossingen voor de traceerbaarheid van het goederenverkeer in de verschillende stadia van de douanecontrole || — Analyse van de opties om het goederenverkeer in de verschillende stadia van het douanetoezicht te kunnen traceren, van de binnenkomst in het douanegebied van de Unie tot de uiteindelijke douaneafhandeling, rekening houdend met lopende initiatieven zoals e-Manifest, e-Freight en/of door bestaande systemen voor douanetransacties aan te passen — Voorstel voor een passende aanpak, rekening houdend met relevante (IT‑, juridische of procedurele) aspecten || 2015-2020 || Commissie || — Analyseverslag met optie(s) — Implementatie van oplossingen voor de traceerbaarheid

Doelstelling 3: Implementatie van het concept "Schat vooraf het risico in en controleer waar nodig" om adequaat te reageren op vastgestelde risico's op EU‑ en nationaal niveau, en tegelijkertijd middelen zo goed mogelijk in te zetten en het proces in de toeleveringsketen zo vloeiend mogelijk te laten verlopen

Actie || Beschrijving van de actie || Indicatief tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

3.1 Ontwikkelen van methodologieën voor de toepassing van het begrip "Schat vooraf het risico in en controleer waar nodig" || Voorstel voor een methodologie om te bepalen welk tijdstip en welke plaats het meest geschikt zijn voor douanecontroles en risicobeperkende maatregelen op basis van het soort/niveau van het risico en beperkingen voor de controles en in de toeleveringsketen (beschikbaarheid van informatie, documentatie en controlemogelijkheden) ||  2014-2016 || Commissie || Conceptdocument

3.2 Uitvoeren van een "concepttoetsing" op de belangrijkste beleidsterreinen en voorstellen van passende oplossingen || — Vaststelling van de belangrijkste beleidsterreinen en het ondernemen van operationele acties om oplossingen te testen, bv. via acties op het terrein van prioritaire controlegebieden (PCA) in samenwerking met relevante stakeholders — De Commissie zal (in voorkomend geval en rekening houdend met de uitkomsten van de "concepttoetsing") voor de geteste beleidsterreinen bepalingen betreffende douanecontrole voorstellen voor andere wetgeving dan de douanewetgeving || 2015-2016 || Commissie || ― "Concepttoetsing" — Voorstel van de Commissie, in voorkomend geval, voor geactualiseerde bepalingen betreffende douanecontrole voor andere wetgeving dan de douanewetgeving

Doelstelling 4: Versterking van de capaciteit voor een gelijkwaardige uitvoering van het gemeenschappelijk kader voor risicobeheer (CRMF) en verbetering van het reactievermogen bij nieuwe risico's

Actie || Beschrijving van de actie || Indicatief tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

4.1 — Vaststellen en aanpakken van ongepaste verschillen bij de uitvoering van het CRMF, in voorkomend geval via ondersteuning op EU-niveau || — Analyseren, vaststellen en aanbevelen van passende oplossingen (inclusief IT-oplossingen), in voorkomend geval via ondersteuning op EU-niveau: a) om ongepaste verschillen bij de uitvoering van gemeenschappelijke risicocriteria en ‑normen tegen te gaan; b) betreffende de noodzakelijke technische en functionele eisen van de douanerisicobeheersystemen van de lidstaten; c) betreffende de vereiste professionele vaardigheden op het gebied van  risicoanalyse en -opsporing || 2014 - 2020 || Commissie, lidstaten || — Verslag van de analyse — Op het niveau van de lidstaten en/of de EU zijn nadere IT- en andere relevante risicobeheercapaciteiten ontwikkeld (bv. opleidingen)

4.2 Ontwikkelen van eventuele verdere capaciteiten en verbeteren van de samenwerking en de coördinatie tussen de douaneautoriteiten || — Op basis van de strategische eisen vaststellen welke risicobeheercapaciteiten op het niveau van de lidstaten en de EU nog verder ontwikkeld zouden moeten worden (rekening houdend met de voordelen van een EU-gegevensdepot of iets soortgelijks, en met de uitkomsten van relevante, door de EU gefinancierde onderzoeksprojecten) — Het vinden van manieren, gekoppeld aan de actie in 2.1 en op basis van een nadere analyse, om lidstaten proactiever met elkaar samen te laten werken om zo: a) een doeltreffend en efficiënt risicobeheer van de toeleveringsketen te ondersteunen; b) te garanderen dat de controles op de meest geschikte plaats in de keten worden gesitueerd en uitgevoerd, de uitkomsten tussen de douaneautoriteiten worden uitgewisseld en lacunes of onnodige controles worden voorkomen;  c) de complementariteit te bevorderen tussen de op risicoanalyse gebaseerde douanecontroles en douaneonderzoeken, onder meer door een passende governance te bepalen om ervoor te zorgen dat de ontwikkeling en het beheer van bestaande en toekomstige IT-systemen formeel wordt gedeeld tussen de relevante diensten van de Commissie, conform the regelgeving inzake gegevensbescherming — Het faciliteren van de analyse en beoordeling van mogelijke benaderingen, waaronder de eventuele invoering van een flexibele structuur en oplossingen voor een beter risicobeheer op realtimebasis, door pilots met betrekking tot gezamenlijke initiatieven tussen bereidwillige lidstaten — Het aandragen en uitvoeren van passende oplossingen (inclusief IT-oplossingen) voor de verdere ontwikkeling van noodzakelijke risicobeheercapaciteiten op het niveau van de lidstaten en de EU (rekening houdend met de voorgestelde oplossingen in de door de EU gefinancierde onderzoeksprojecten), inclusief nauwere samenwerking en coördinatie tussen de douaneautoriteiten || 2014 - 2020 || Commissie, lidstaten || — Verslag van de analyse en/of beoordeling van de resultaten van de pilot(s) — Op het niveau van de lidstaten zijn nadere noodzakelijke IT- en andere relevante risicobeheercapaciteiten ontwikkeld — Op het niveau van de EU zijn nadere noodzakelijke IT-risicobeheercapaciteiten (bv. een verbeterde CRMS) of andere relevante capaciteiten ontwikkeld

4.3 Ontwikkelen van nadere beoordelingen van bedreigingen en risico's op douanegebied op nationaal en EU-niveau voor het volledige scala aan bedreigingen en risico's || — Rekening houdend met bestaande instrumenten, procedures en methodologieën, op het niveau van de lidstaten en de EU garanderen dat: a) beoordelingen van bedreigingen en risico's worden gedeeld tussen de lidstaten en tussen de lidstaten en de Commissie voor het volledige scala aan risico's; b) deze beoordelingen in het douanerisicobeheer worden geïntegreerd, in voorkomend geval inclusief de gemeenschappelijke risicocriteria en ‑normen || vanaf 2015 || Commissie, lidstaten || — Op het niveau van de lidstaten en de EU ontwikkelde beoordelingen van bedreigingen en risico's op douanegebied

4.4 Verder ontwikkelen van gemeenschappelijke risicocriteria en ‑normen (CRC) in de EU voor het volledige scala aan risico's (in samenwerking met de bevoegde diensten) || — Verdere ontwikkeling en implementatie van CRC voor het volledige scala aan risico's, indien nodig in samenwerking met de bevoegde diensten en rekening houdend met vastgestelde prioriteiten en initiatieven || vanaf 2014 || Commissie || — Commissie handelt in het kader van het huidige CDW en het UDW ter vaststelling van de CRC — De CRC worden via prioritaire controlegebieden geïmplementeerd

4.5 Systematisch monitoren en evalueren en verbeteren van de uitvoering van het EU-risicobeheer door de lidstaten en meten van de prestaties van het CRMF || — Systematische monitoring en evaluatie van EU-risicobeheermaatregelen voor een geharmoniseerde, doeltreffende en efficiënte toepassing  — Doorgaan met het evalueren en verbeteren van de doeltreffendheid en efficiëntie van de bestaande CRC via jaarlijkse evaluatieverslagen van de Commissie en de follow-up daarvan — Verbetering van nadere methoden en procedures om de doeltreffendheid van de CRC op EU-niveau te monitoren, evalueren en te herzien, indien nodig in samenwerking met bevoegde diensten, en vast te stellen welke informatie de lidstaten moeten verzamelen en aan de Commissie beschikbaar moeten stellen || vanaf 2014 || Commissie, lidstaten || CRMF-prestatiemeting is uitgevoerd: — Jaarlijkse evaluatieverslagen van de Commissie — Aanbevelingen in het verslag over de prioritaire controlegebieden

Doelstelling 5: Bevordering van de samenwerking tussen instanties en de uitwisseling van informatie tussen douanediensten en andere autoriteiten op het niveau van de lidstaten en de EU om een doeltreffend risicobeheer te garanderen

Actie || Beschrijving van de actie || Indicatief tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

5.1 Verder ontwikkelen van sectoroverstijgende samenwerking, betere uitwisseling en toegankelijkheid van (risico‑)informatie en meer betrokkenheid van de douane bij de beoordeling van risico's en bedreigingen || ― Onderzoeken hoe op de relevante beleidsterreinen het volgende kan worden verbeterd: a) de toegang tot, uitwisseling van en tijdige integratie van (risico-)informatie voor het risicobeheer van de toeleveringsketens, ook in crisissituaties;   b) de samenwerking, om in te staan voor de complementariteit tussen de op risicoanalyse gebaseerde douanecontroles en controles door andere bevoegde autoriteiten;  c) de toegang voor de douanediensten tot de beoordelingen van bedreigingen en risico's op het niveau van de lidstaten en op EU-niveau voor het douanerisicobeheer — Aandragen van mogelijke oplossingen op het niveau van de lidstaten en de EU, rekening houdend met de verschillende verdeling van bevoegdheden tussen de autoriteiten van elke lidstaat, met name op het gebied van rechtshandhaving en aanverwante initiatieven, zoals e-Freight en CISE || 2015-2020 || Commissie, lidstaten || — Verbetering van de systematische uitwisseling en toegankelijkheid van (risico-)informatie — Uitvoeringshandeling van de Commissie in het kader van de voorgestelde verordening van de Raad betreffende officiële controles (COM(2013) 265)  — Passende toegang voor de douane tot de beoordelingen van risico's en bedreigingen

5.2 Versterken van het AEO-programma van de EU doordat het meer erkend en gesteund wordt door andere autoriteiten ||  — Vaststelling van de prioritaire gebieden voor de samenwerking met andere bevoegde autoriteiten, rekening houdend met lopende initiatieven — Analyse van de eisen ten aanzien van andere partnerschapsprogramma's of controleregelingen van andere autoriteiten, om zodoende het volgende vast te kunnen stellen: a) de complementariteit en synergie tussen het AEO-programma en andere programma's; b) de maatregelen die nodig zijn om de AEO-status te integreren met de controleregelingen van andere bevoegde autoriteiten; c) de door andere autoriteiten ontwikkelde nalevingscriteria die in het AEO-programma moeten worden weerspiegeld — De Commissie zal (indien nodig en waar mogelijk) met passende oplossingen komen || 2014-2020 || Commissie || — Haalbaarheidsstudies, in voorkomend geval gevolgd door voorstellen

5.3 Bevorderen van het gebruik van goede praktijken en samenwerkingsmethoden tussen douanediensten en andere nationale autoriteiten  || — Lidstaten met steun van de Commissie de uitwisseling van goede praktijken en samenwerkingsmethoden laten opstarten || 2014-2020 || Lidstaten, Commissie || Onderzoek/verslag met aanbevelingen 

Doelstelling 6: Verdere verbetering van de samenwerking met bedrijven via een partnerschap met marktdeelnemers en logistieke dienstverleners om meer aandacht te besteden aan risico's en de douaneafhandeling van de legitieme handel te bespoedigen 

Acties || Beschrijving van de actie || Indicatief tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

6.1 Doorgaan met het versterken en bevorderen van het AEO-programma door alle relevante zwakke punten vast te stellen en extra voordelen te bieden || — Verder ontwikkelen van systematische analyses samen met relevante stakeholders en aanpakken van relevante zwakke punten van de AEO-implementatie om ervoor te zorgen dat het een robuust programma blijft — Vaststellen van extra AEO-voordelen in de douaneprocessen en voorstellen van passende maatregelen, rekening houdend met wettelijke en procedurele aspecten || 2014-2020 || Commissie || ― Vaststelling van besluiten van de Commissie in het kader van het UDW (in voorkomend geval) ― Actualisering van de gemeenschappelijke AEO-richtsnoeren

6.2 Verbeteren van de kennis van toeleveringsketens, vergroten van het bewustzijn van bedrijven en benutten van waardevolle beschikbare bedrijfsgegevens || — Aandragen en uitvoeren van passende oplossingen voor een beter douanerisicobeheer door een zichtbaarder toeleveringsketen: a) door in het kader van het e-Freight initiatief te onderzoeken hoe de resultaten van relevante onderzoeksprojecten (bv. FP7Cassandra en CORE) het beste kunnen worden gebruikt en door de lopende pilot, de ENS-Container Status Berichten (CSM), af te ronden, en b) door te onderzoeken hoe de commerciële databanken het best kunnen worden gebruikt  — Op het niveau van de lidstaten en de EU het bewustzijn van bedrijven vergroten om consistente normen te bereiken als het gaat om de kwaliteit van douanegegevens en een beter begrip van de zwakke plekken, de bedreigingen en de ontwikkelingen in de toeleveringsketen || 2014-2020 || Commissie, lidstaten || ― Verzamelen en benutten van CSM voor risicobeheerdoeleinden — Analyseverslag betreffende commerciële databanken en onderzoeksprojecten — Ondersteunende en bewustmakingscampagnes op het niveau van de lidstaten en de EU, in samenwerking met het bedrijfsleven georganiseerd

6.3 Bevorderen van compliancebeheer door de douanediensten in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven || — Vaststellen van de beste praktijken door nationale programma's met elkaar te vergelijken en de mogelijkheden te onderzoeken voor een geharmoniseerde aanpak van de klantsegmentatie als onderdeel van een totaalconcept ter aanvulling op het AEO-programma || 2014-2020 || Commissie || — Vaststelling van beste praktijken en haalbaarheidsanalyse

6.4 Bevorderen van het hergebruik van douanegegevens die marktdeelnemers elektronisch hebben ingediend om douaneprocedures te stroomlijnen || — Vaststellen, samen met het bedrijfsleven, van de douaneformaliteiten, ‑processen en ‑terreinen waar hergebruik van gegevens (zoals vereist in de EU-douanewetgeving) kan zorgen voor meer efficiëntie voor marktdeelnemers en douanediensten || 2014-2020 || Commissie, lidstaten || — Haalbaarheidsanalyse

Doelstelling 7: Het aanboren van het potentieel dat de internationale douanesamenwerking biedt om het risicobeheer van de toeleveringsketen te verbeteren

Acties || Beschrijving van de actie || Tijdschema || Verantwoordelijke actoren || Gewenst resultaat

7.1 Ontwikkelen van internationale samenwerking via multilaterale en bilaterale initiatieven || — Vaststellen van (voor verschillende handelspartners geschikte) modellen voor operationele samenwerking, inclusief wederzijdse AEO-erkenning, betrouwbare en soepele handelsstromen en eisen voor informatie-uitwisseling — Rekening houden met ontwikkelingen op mondiaal niveau, vaststellen van EU-normen voor de informatie-uitwisseling van: a) gegevens over wederzijdse AEO-erkenning; b) gegevens uit systemen voor douanetransacties c) risicorelevante informatie — Verdere ontwikkeling van bilaterale samenwerking met derde landen, inclusief via pilots en het vergelijken en testen van technologieën voor de veiligheid van de toeleveringsketen — De Commissie komt met passende voorstellen  || 2014-2020 || Commissie, Raad en Europees Parlement || — Modellen voor internationale samenwerking — EU-normen voor het uitwisselen van douane-informatie met derde landen — Relevante bepalingen in de overeenkomsten voor internationale samenwerking op douanegebied — Verslagen in het kader van het onderzoeksproject naar de veiligheid van de toeleveringsketen - CORE (FP7)

7.2 Uitvoeren van passende en kostenefficiënte IT-oplossingen om internationale samenwerking mogelijk te maken || Uitvoeren van kostenefficiënte, noodzakelijke IT-oplossingen om internationale samenwerking ter ondersteuning van de douaneautoriteiten van de EU bij het opsporen van risico's mogelijk te maken (bv. uitwisseling van gegevens over wederzijdse AEO-erkenning, informatie uit de systemen voor douanetransacties en relevante risico-informatie) || 2014-2020 || Commissie, lidstaten || Op het niveau van de lidstaten en/of het niveau van de EU worden IT-capaciteiten ontwikkeld

7.3 Garanderen dat de EU en haar lidstaten een proactieve rol spelen bij het ontwikkelen van wereldwijde normen in de relevante multilaterale fora || Blijven garanderen van proactieve input van de EU bij het vaststellen van de internationale normen en het garanderen dat internationale normen en standaarden, bijvoorbeeld die van de WDO, IMO, ICAO, UPU en VN/ECE, worden geëerbiedigd en toegepast || 2014-2020 || Commissie, lidstaten || Door proactieve input van de EU ontwikkelde internationale normen en standaarden

[1] COM(2012) 793 van 8.1.2013.

[2] Het tijdsbestek zal nog worden gespecificeerd in het kader van het Uitvoeringsbesluit van de Commissie tot vaststelling van het werkprogramma voor het douanewetboek van de Unie (2014/255/EU van 29.4.2014)

[3] Het tijdsbestek zal nog worden gespecificeerd in het kader van het Uitvoeringsbesluit van de Commissie tot vaststelling van het werkprogramma voor het douanewetboek van de Unie (2014/255/EU van 29.4.2014)