Verordening 2022/1279 - Tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen bovenop de handelsconcessies die op producten uit Moldavië van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst met Moldavië - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 195/6

De Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (2) (de “Associatieovereenkomst”), vormt de basis voor de betrekkingen tussen de Unie en de Republiek Moldavië. Overeenkomstig Besluit 2014/492/EU van de Raad (3) werd Titel V van de Associatieovereenkomst, die betrekking heeft op handel en daarmee verband houdende aangelegenheden, sinds 1 september 2014 voorlopig toegepast en is die titel na de ratificatie van de Associatieovereenkomst door alle lidstaten in werking getreden op 1 juli 2016.

In de Associatieovereenkomst wordt uitdrukking gegeven aan de wens van de partijen bij de Associatieovereenkomst (de “partijen”) om de betrekkingen op ambitieuze en innoverende wijze te versterken en uit te breiden, om geleidelijke economische integratie te vergemakkelijken en tot stand te brengen, en om dit te doen met inachtneming van de rechten en verplichtingen die voortvloeien uit het lidmaatschap van de Wereldhandelsorganisatie van de partijen.

Artikel 143 van de Associatieovereenkomst voorziet in de geleidelijke totstandbrenging van een vrijhandelszone tussen de partijen in overeenstemming met artikel XXIV van de Algemene Overeenkomst betreffende tarieven en handel 1994 (“GATT 1994”). Daartoe voorziet artikel 147 van de Associatieovereenkomst in de geleidelijke afschaffing van de douanerechten overeenkomstig de in bijlage XV bij de Associatieovereenkomst opgenomen lijsten en voorziet het in de mogelijkheid om die afschaffing versneld en in ruimere mate te realiseren.

De niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne sinds 24 februari 2022 heeft zeer negatieve gevolgen gehad voor de mogelijkheid van de Republiek Moldavië om handel te drijven met de rest van de wereld, met name omdat de uitvoer van de Republiek Moldavië voor die handel afhankelijk was van doorvoer via Oekraïens grondgebied en het gebruik van Oekraïense infrastructuur, die nu grotendeels onbeschikbaar zijn. Gezien deze kritieke omstandigheden en om de negatieve gevolgen van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne voor de economie van de Republiek Moldavië te verzachten, is het noodzakelijk de ontwikkeling van nauwere economische betrekkingen tussen de Unie en de Republiek Moldavië te versnellen en de economie van de Republiek Moldavië snel te ondersteunen. Het is daarom noodzakelijk en passend de handelsstromen van de Republiek Moldavië te stimuleren in de vorm van tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen waarbij aanvullende tariefcontingenten worden toegekend voor zeven landbouwproducten waarvoor nog steeds jaarlijkse rechtenvrije tariefcontingenten gelden, in overeenstemming met de versnelde afschaffing van de douanerechten op het handelsverkeer tussen de Unie en de Republiek Moldavië.

Overeenkomstig artikel 21, lid 3, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) moet de Unie toezien op de samenhang tussen de diverse onderdelen van haar externe optreden. Overeenkomstig artikel 207, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) moet de gemeenschappelijke handelspolitiek worden gevoerd in het kader van de beginselen en doelstellingen van het externe optreden van de Unie.

De bij deze verordening vastgestelde handelsliberaliseringsmaatregelen moeten de vorm aannemen van tijdelijke aanvullende rechtenvrije contingenten voor bepaalde landbouwproducten waarvoor nog tariefcontingenten gelden. Door middel van dergelijke maatregelen zal de Unie de economische integratie tussen de Unie en de Republiek Moldavië verdiepen en tijdelijk passende economische steun verlenen ten behoeve van de Republiek Moldavië en de door de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne getroffen marktdeelnemers. Krachtens bijlage XV-A bij de Associatieovereenkomst gelden voor zeven landbouwproducten uit de Republiek Moldavië tariefcontingenten. Die producten zijn: tomaten, knoflook, druiven voor tafelgebruik, appelen, kersen, pruimen en druivensap. Twee van die producten (druiven voor tafelgebruik en pruimen) werden door de Republiek Moldavië in grote hoeveelheden uitgevoerd naar derde markten, met name naar Rusland, Belarus en Oekraïne. Voor die producten moeten aanvullende rechtenvrije contingenten worden ingesteld om, indien nodig, de verlegging naar de Unie van de oorspronkelijk voor die markten bestemde verkoopvolumes tijdelijk te ondersteunen. Voor de overige producten (tomaten, knoflook, appelen, kersen en druivensap) zou het nieuw ingevoerde tariefcontingent bestaan uit een extra rechtenvrije hoeveelheid van dezelfde grootte als die waarin de Associatieovereenkomst voorziet.

Om fraude te voorkomen, moet het recht op de bij deze verordening vastgestelde handelsmaatregelen onderworpen zijn aan de voorwaarde dat de Republiek Moldavië heeft voldaan aan alle toepasselijke voorwaarden voor het verkrijgen van voordelen uit hoofde van de Associatieovereenkomst, met inbegrip van de regels inzake de oorsprong van de betrokken producten en de daarmee samenhangende procedures, en zich ertoe verbindt administratief nauw met de Unie samen te werken, overeenkomstig die Associatieovereenkomst.

De Republiek Moldavië mag geen nieuwe douanerechten of heffingen van gelijke werking noch nieuwe kwantitatieve beperkingen of maatregelen van gelijke werking instellen voor de invoer van producten van oorsprong uit de Unie, mag de bestaande douanerechten of heffingen niet verhogen en mag geen andere beperkingen invoeren, tenzij de oorlogssituatie dat duidelijk rechtvaardigt. De Commissie moet de bevoegdheid krijgen om alle of een deel van de bij deze verordening vastgestelde handelsmaatregelen tijdelijk op te schorten indien de Republiek Moldavië niet voldoet aan een of meer van deze voorwaarden.

Artikel 2 van de Associatieovereenkomst bepaalt dat onder meer de eerbiediging van de democratische beginselen, de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, alsmede de bestrijding van de proliferatie van massavernietigingswapens, daarmee samenhangende materialen en de overbrengingsmiddelen daarvoor, essentiële elementen zijn van de Associatieovereenkomst. Krachtens hetzelfde artikel verbinden de partijen zich met name tot de volgende algemene beginselen: de eerbiediging van de rechtsstaat en goed bestuur, de bestrijding van corruptie, al dan niet georganiseerde criminele activiteiten – met inbegrip van transnationale activiteiten – en terrorisme, en de eerbiediging van de beginselen van duurzame ontwikkeling en effectief multilateralisme. Er moet worden voorzien in de mogelijkheid om de in deze verordening vastgestelde handelsliberaliseringsmaatregelen tijdelijk op te schorten indien de Republiek Moldavië die essentiële elementen of die algemene beginselen niet eerbiedigt.

Om eenvormige voorwaarden voor de uitvoering van deze verordening te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend om de handelsliberaliseringsmaatregelen waarin deze verordening voorziet, tijdelijk op te schorten in gevallen waarin de producenten in de Unie van soortgelijke of rechtstreeks concurrerende producten ernstig worden of kunnen worden getroffen door de invoer uit hoofde van deze verordening. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (4).

Er moet worden voorzien in de mogelijkheid om, wanneer na onderzoek door de Commissie blijkt dat een of meer onder deze verordening vallende producten ernstige moeilijkheden veroorzaken of dreigen te veroorzaken voor producenten in de Unie van soortgelijke of rechtstreeks concurrerende producten, de in deze verordening bedoelde handelsliberaliseringsmaatregelen tijdelijk op te schorten.

Het jaarverslag van de Commissie over de uitvoering van de diepe en brede vrijhandelsruimte, die integraal deel uitmaakt van de Associatieovereenkomst, moet een gedetailleerde beoordeling bevatten van de uitvoering van de bij deze verordening vastgestelde handelsliberaliseringsmaatregelen.

Gezien de urgentie van de kwestie die verband houdt met de door de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne veroorzaakte situatie, wordt het passend geacht een uitzondering te maken op de periode van acht weken bedoeld in artikel 4 van Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, gehecht aan het VEU, aan het VWEU en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

Gezien de economische situatie in de Republiek Moldavië, moet deze verordening met spoed in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie,

naleving van de regels inzake de oorsprong van producten en de daarmee samenhangende procedures, zoals bepaald in de Associatieovereenkomst;

de Republiek Moldavië stelt geen nieuwe douanerechten of heffingen van gelijke werking noch nieuwe kwantitatieve beperkingen of maatregelen van gelijke werking in voor de invoer van producten van oorsprong uit de Unie, verhoogt de bestaande douanerechten of heffingen niet en voert geen andere beperkingen in, met inbegrip van discriminerende interne administratieve maatregelen, tenzij de oorlogssituatie dat duidelijk rechtvaardigt, en

de eerbiediging door de Republiek Moldavië van de democratische beginselen, de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, alsmede het tegengaan van de verspreiding van massavernietigingswapens, aanverwante materialen en overbrengingsmiddelen daarvoor, de eerbiediging van de beginselen van de rechtsstaat en van goed bestuur, de bestrijding van corruptie, al dan niet georganiseerde criminele activiteiten, met inbegrip van transnationale activiteiten, en terrorisme, en eerbiediging van de beginselen van duurzame ontwikkeling en effectief multilateralisme als bedoeld in de artikelen 2, 9 en 16 van de Associatieovereenkomst.

op verzoek van een lidstaat;

op verzoek van een rechtspersoon of een vereniging zonder rechtspersoonlijkheid die optreedt namens alle of een groot deel van de producenten in de Unie die soortgelijke producten of rechtstreeks concurrerende producten vervaardigen, of

op eigen initiatief, indien het voor de Commissie duidelijk is dat er voldoende prima facie bewijs is dat er voor producenten in de Unie die soortgelijke producten of rechtstreeks concurrerende producten vervaardigen, sprake is van de in lid 1 bedoelde ernstige moeilijkheden.

marktaandeel,

productie,

voorraden,

productiecapaciteit,

bezettingsgraad,

werkgelegenheid,

invoer,

prijzen.