Artikelen bij COM(2017)96 - Gebruik EU instellingen in 2015 van de verordeningen over wachtdiensten, continu- of ploegendienst of over werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2017)96 - Gebruik EU instellingen in 2015 van de verordeningen over wachtdiensten, continu- of ploegendienst of over werkzaamheden met ... |
|---|---|
| document | COM(2017)96   |
| datum | 27 februari 2017 |
Brussel, 27.2.2017
COM(2017) 96 final
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT
over het gebruik dat in 2015 door de instellingen is gemaakt van de Verordeningen van de Raad nr. 495/77, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1945/2006 (over wachtdiensten), nr. 858/2004 (over werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter) en nr. 300/76, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1873/2006 (over continu- of ploegendienst)
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT
over het gebruik dat in 2015 door de instellingen is gemaakt van de Verordeningen van de Raad nr. 495/77, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1945/2006 (over wachtdiensten), nr. 858/2004 (over werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter) en nr. 300/76, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1873/2006 (over continu- of ploegendienst)
1. Inleiding
Overeenkomstig de Verordeningen van de Raad over wachtdiensten (nr. 495/77) en werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter (nr. 858/2004) moet de Commissie jaarlijks verslag uitbrengen aan de Raad over het aantal ambtenaren en andere personeelsleden per categorie aan wie de in de betrokken verordeningen bedoelde toeslagen zijn toegekend en over het totaalbedrag van de uitgaven daarvoor.
Dit verslag is gebaseerd op de recentste cijfers voor een heel jaar die beschikbaar waren op het moment van de opstelling en heeft betrekking op 2015. Het verslag bestrijkt alle instellingen en biedt volledigheidshalve ook dezelfde informatie over het gebruik van continu- en ploegendiensten (Verordening nr. 300/76 van de Raad).
2. Toeslag voor wachtdiensten
De rechtsgrondslag voor deze toeslag wordt gevormd door de artikelen 55 en 56 ter van het Statuut en Verordening nr. 495/77 van de Raad van 8 maart 1977, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1945/2006 van de Raad van 11 december 2006.
De betaling van de toeslag is beperkt tot ambtenaren en andere functionarissen wier bezoldiging ten laste komt van onderzoekskredieten en die werkzaam zijn in:
– een instelling van het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (JRC), of
– een actie onder contract, of
wier bezoldiging ten laste komt van beleidskredieten en die werkzaam zijn in:
– de bediening van of het toezicht op technische installaties,
– een beveiligingsdienst,
– een ICT-dienst,
– een afdeling die het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid/Europees Veiligheids- en Defensiebeleid (GBVB/EVDB) of regelingen voor coördinatie in nood- en crisissituaties ondersteunt, of
– een mechanisme dat is opgezet om de lidstaten 24 uur per dag en 7 dagen per week bij te staan ("EM 24/7") bij de coördinatie in nood- of crisissituaties, of ten behoeve van diensten die met zekerheid taken moeten verrichten voor het garanderen van een mechanisme voor bijstand aan de lidstaten.
De toeslag voor wachtdiensten wordt in punten uitgedrukt. Het aantal punten per uur werkelijk verrichte wachtdienst is als volgt bepaald:
– wachtdienst thuis op een werkdag: 2,15 punten;
– wachtdienst thuis in het weekend of op feestdagen: 4,3 punten;
– wachtdienst op het werk op een werkdag: 11 punten;
– wachtdienst op het werk in het weekend of op feestdagen: 22 punten.
Elk punt stemt overeen met 0,032 % van het basissalaris van een ambtenaar in rang 1, salaristrap 1 (= 0,88 EUR in 2015).
2.1.Aantal begunstigden (ambtenaren/tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten) 1 :
| Instelling | AD | SC - AST | AC | Totaal | |||
| FG I | FG II | FG III | FG IV | ||||
| Commissie | 93,33 | 234,33 | 42,33 | 4 | 9 | 2 | 385 |
| - waarvan JRC: | 47 | 119 | 19 | 1 | 2 | 0 | 188 |
| Raad | 3 | 42 | 2 | 0 | 0 | 0 | 47 |
| Parlement | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Hof van Justitie | 7 | 10 | 1 | 0 | 0 | 0 | 18 |
| Rekenkamer | 0 | 0 | 8 | 0 | 0 | 0 | 8 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 10 | 10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 20 |
| Totaal | 113,33 | 296,33 | 53,33 | 4 | 9 | 2 | 478 |
2.2.Aantal begunstigden per soort wachtdienst:
| Instelling | Thuis | Thuis en op het werk | Op het werk | Totaal |
| Commissie | 347 | 0 | 38 | 385 |
| - waarvan JRC: | 151 | 0 | 37 | 188 |
| Raad | 47 | 0 | 0 | 47 |
| Parlement | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Hof van Justitie | 18 | 0 | 0 | 18 |
| Rekenkamer | 8 | 0 | 0 | 8 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 20 | 0 | 0 | 20 |
| Totaal | 440 | 0 | 38 | 478 |
2.3.Aantal begunstigden per werkgebied
| Instelling | JRC | Acties onder contract | Technische installaties | Beveili-ging | ICT | GBVB/EVDB | EM 24/7 | Totaal |
| Commissie | 188 | 0 | 58 | 36 | 70 | 0 | 33 | 385 |
| - waarvan JRC: | 188 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 188 |
| Raad | 0 | 0 | 0 | 15 | 25 | 7 | 0 | 47 |
| Parlement | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Hof van Justitie | 0 | 0 | 13 | 5 | 0 | 0 | 0 | 18 |
| Rekenkamer | 0 | 0 | 0 | 8 | 0 | 0 | 0 | 8 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevens-bescherming | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 0 | 0 | 0 | 4 | 10 | 6 | 0 | 20 |
| Totaal | 188 | 0 | 71 | 68 | 105 | 13 | 33 | 478 |
3. Toeslag voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter
De rechtsgrondslag voor deze toeslag wordt gevormd door artikel 56 quater van het Statuut en Verordening nr. 858/2004 van de Raad van 29 april 2004, die in de plaats is gekomen van Verordening nr. 1799/72 van de Raad.
De toeslag voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter wordt uitgedrukt in punten per daadwerkelijk gewerkt uur, waarbij een onderscheid wordt gemaakt in de bijzondere werkomstandigheden volgens de criteria 'persoonlijke bescherming', 'werkomgeving en 'aard van de werkzaamheden". Het aantal punten varieert van 2 (bijvoorbeeld voor werk in ruimten met geluid van gemiddeld meer dan 85 decibel) tot maximaal 50 (bijvoorbeeld voor het dragen van brandwerende kleding van het type autonome duikerpakken). Elk punt stemt overeen met 0,032 % van het basissalaris van een ambtenaar in rang 1, salaristrap 1 (= 0,88 EUR in 2015).
3.1.Aantal begunstigden (ambtenaren/tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten):
| Instelling | AD | SC -AST | Arbeidscontractanten | Totaal | |||
| FG I | FG II | FG III | FG IV | ||||
| Commissie | 37 | 161 | 29 | 0 | 0 | 6 | 233 |
| - waarvan JRC: | 37 | 156 | 19 | 0 | 0 | 6 | 218 |
| Raad | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Parlement | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Hof van Justitie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Rekenkamer | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal | 37 | 161 | 29 | 0 | 0 | 6 | 233 |
4. Toeslag voor continu- of ploegendienst
De rechtsgrondslag voor deze toeslag wordt gevormd door artikel 56 bis van het Statuut en Verordening nr. 300/76 van de Raad van 9 februari 1976, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1873/2006 van de Raad van 11 december 2006.
De betaling van de toeslag is beperkt tot ambtenaren en andere functionarissen wier bezoldiging ten laste komt van onderzoekskredieten en die werkzaam zijn in:
– een instelling van het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (JRC), of
– een actie onder contract, of
wier bezoldiging ten laste komt van beleidskredieten en die werkzaam zijn in:
– een ICT-dienst,
– een beveiligingsdienst,
– een telefooncentrale of informatiedienst of aan een ontvangstbalie,
– een afdeling die het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid/Europees Veiligheids- en Defensiebeleid (GBVB/EVDB) of regelingen voor coördinatie in nood- en crisissituaties ondersteunt,
– een dienst die steun verleent bij de coördinatie in nood- of crisissituaties, of
– de bediening van of het toezicht op technische installaties.
In onderstaande tabel wordt voor 2015 het aantal toeslagen per instelling vermeld.
4.1.Aantal begunstigden (ambtenaren/tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten):
| Instelling | AD | SC - AST | AC | Totaal | |||
| FG I | FG II | FG III | FG IV | ||||
| Commissie | 11 | 80 | 18 | 14 | 3 | 0 | 126 |
| - waarvan JRC: | 9 | 33 | 6 | 0 | 0 | 0 | 48 |
| Raad | 0 | 60 | 0 | 1 | 0 | 0 | 61 |
| Parlement | 0 | 41 | 443 | 13 | 6 | 0 | 503 |
| Hof van Justitie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Rekenkamer | 0 | 0 | 11 | 0 | 0 | 0 | 11 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 0 | 36 | 0 | 1 | 0 | 0 | 36 |
| Totaal | 11 | 217 | 472 | 29 | 9 | 0 | 738 |
Er zijn vier verschillende tarieven voor de maandelijkse toeslag (cijfers voor het jaar 2015):
– tarief 1: werk in een dienst met twee ploegen, weekenddienst en feestdagen niet inbegrepen: 394,48 EUR;
– tarief 2: werk in een dienst met twee ploegen, nachtdienst, weekenddienst en dienst op feestdagen inbegrepen: 595,40 EUR;
– tarief 3: 24 uur/dag, weekenddienst en feestdagen niet inbegrepen: 651,00 EUR;
– tarief 4: 24 uur/dag, 7 dagen/week: 887,52 EUR.
4.2.Aantal begunstigden per tarief:
| Instelling | Tarief 1 | Tarief 2 | Tarief 3 | Tarief 4 | Totaal |
| 394,48 EUR | 595,40 EUR | 651,00 EUR | 887,52 EUR | ||
| Commissie | 22 | 20 | 8 | 76 | 126 |
| - waarvan JRC: | 0 | 20 | 8 | 20 | 48 |
| Raad | 36 | 0 | 0 | 25 | 61 |
| Parlement | 275 | 158 | 0 | 70 | 503 |
| Hof van Justitie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Rekenkamer | 2 | 0 | 0 | 9 | 11 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 28 | 0 | 0 | 9 | 37 |
| Totaal | 363 | 178 | 6 | 189 | 738 |
4.3.Aantal begunstigden per werkgebied:
| Instelling | JRC | Coörd. Crisis/ nood | ICT | Veilig-heid | Telefoon-centrale/ ontvangst-balie | GBVB/ EVDB | Techn. inst. | Acties onder contract | Totaal |
| Commissie | 48 | 7 | 19 | 49 | 0 | 0 | 3 | 0 | 126 |
| - waarvan JRC: | 48 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 48 |
| Raad | 0 | 0 | 0 | 61 | 0 | 0 | 0 | 0 | 61 |
| Parlement | 0 | 0 | 0 | 483 | 20 | 0 | 0 | 0 | 503 |
| Hof van Justitie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Rekenkamer | 0 | 0 | 0 | 9 | 2 | 0 | 0 | 0 | 11 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 0 | 0 | 14 | 14 | 0 | 9 | 0 | 0 | 37 |
| Totaal | 48 | 7 | 33 | 616 | 22 | 9 | 3 | 0 | 738 |
5. Betrokken diensten en motivering
De Raad, de Commissie, de EDEO (die een groot deel van het vroegere DG RELEX heeft overgenomen) en de Rekenkamer doen een beroep op wachtdiensten en continu- of ploegendiensten, en betalen de toeslagen waarin de wetgeving voorziet.
Wij merken op dat het Europees Parlement geen wachtdienst heeft en uitsluitend toeslagen betaalt voor ploegendienst.
Alleen de Commissie betaalt toeslagen voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter, voor het JRC en het Bureau voor infrastructuur en logistiek in Brussel (OIB).
5.1.Motivering voor wachtdiensten
Commissie:
Onderzoekscentrum (JRC)
In 2015 betaalde de Commissie toeslagen voor wachtdiensten thuis aan 385 personeelsleden. Ongeveer 49% (188) is in een van de onderzoekscentra werkzaam, hetgeen neerkomt op een lichte daling ten opzichte van 2014. Deze daling is het gevolg van een reorganisatie van de oproepdienst van het centrum van Geel. De redenen voor een beroep op wachtdiensten houden, net als de voorbije jaren, over het algemeen verband met veiligheid en bescherming (brandweerdienst, radiologische bescherming, stralingsbewaking, enz.). Bij het JRC worden de wachtdiensten in de meeste gevallen thuis verricht, met uitzondering van Ispra en Karlsruhe, waar de wachtdiensten op het werk, of thuis en op het werk worden verricht, naargelang de specifieke aard van de taken.
Overige
In de andere directoraten-generaal van de Commissie is de situatie vrijwel stabiel gebleven ten opzichte van 2014. De wachtdiensten houden doorgaans verband met beveiliging, technische installaties en ICT, en met bijstand aan de lidstaten.
Raad: In 2015 betaalde de Raad toeslagen voor wachtdiensten aan 47 personeelsleden. Deze hadden betrekking op de werkgebieden ICT, beveiligingsdiensten en ondersteuning van het GBVB/EVDB. In 2015 werden de wachtdiensten uitsluitend thuis verricht.
Rekenkamer: In 2015 betaalde de Rekenkamer toeslagen voor wachtdiensten thuis aan 8 personeelsleden.
EDEO: In 2015 betaalde de EDEO toeslagen voor wachtdiensten thuis aan 20 personeelsleden voor drie werkgebieden: beveiligingsdiensten, ondersteuning van het GBVB/EVDB en ICT.
Hof van Justitie: In 2015 betaalde het Hof van Justitie toeslagen voor wachtdiensten thuis aan 18 personeelsleden. In november 2014 heeft het Hof van Justitie een nieuwe wachtdienst voor het directoraat-generaal infrastructuur opgericht, voor taken in verband met het toezicht op technische installaties en beveiliging.
5.2.Motivering voor de toeslag voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter
Commissie: De Commissie is de enige instelling die in 2015 van deze mogelijkheid gebruik heeft gemaakt. Eerder maakte alleen het JRC ervan gebruik, maar in 2008 heeft ook het OIB deze mogelijkheid ingevoerd voor één van zijn afdelingen (reproductiedienst).
In 2015 was het totale aantal uren dat in moeilijke omstandigheden werd verricht, als volgt verdeeld:
70 686,21 uren in verband met persoonlijke bescherming (bijvoorbeeld het dragen van ongemakkelijke speciale beschermende kleding);
119 093,01 uren in verband met de werkomgeving (bijvoorbeeld geluidsoverlast, gevaarlijke plaatsen); en
13 402,23 uren in verband met de aard van de werkzaamheden (bijvoorbeeld het hanteren van bijtende stoffen).
5.3.Motivering voor continu- of ploegendienst
Commissie: Binnen de Commissie hebben het JRC (hoofdzakelijk om technische redenen), en het DG HR (dienst beveiliging en preventie) het meest behoefte aan deze vorm van arbeidsorganisatie (respectievelijk 48 en 41 personeelsleden in 2015).
In 2015 werkten in de andere DG’s (beleidsbegroting) 37 personen in ploegendienst op de volgende werkgebieden:
– beveiliging en preventie: 8
– technische installaties: 3
– informatie- en communicatietechnologie (ICT): 19
– bijstand aan lidstaten: 7
DG COMM heeft met name in 2015 een ploegendienst van 18 personen ingesteld voor het verzorgen van het persoverzicht voor de Voorzitter, het College en de dienst van de woordvoerder.
Alle vier tarieven (soorten toeslagen) worden in de Commissie toegepast, waarbij het tarief 4 (continudienst) vooral voor beveiligingsdiensten wordt toegepast.
Raad: In 2015 werd voor 61 personen een toeslag voor ploegendienst betaald. Van deze toeslag wordt uitsluitend gebruik gemaakt op het gebied beveiliging en preventie (61 personeelsleden). Het ging om werk in een dienst met twee ploegen (tarief 1) of een ononderbroken dienst van 24 uur/dag (tarief 4).
Europees Parlement: Met het oog op de beveiliging en bescherming van personen, infrastructuur, informatie en evenementen die tijdens feestdagen, weekends en 's avonds plaatsvinden, en om een permanente aanwezigheid van veiligheidsagenten in de gebouwen te garanderen zonder overuren te moeten uitbetalen, waardoor de begroting van het Europees Parlement zou worden verhoogd, werd besloten Verordening nr. 300/76 van de Raad van 9 februari 1976, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1873/2006 van de Raad van 11 december 2006, toe te passen, en de overuren te vervangen door specifieke arbeidsuren. Derhalve komt het personeel dat werkzaam is op het gebied beveiliging en preventie in aanmerking voor de toeslag voor continudienst of ploegendienst.
In 2015 is het aantal toeslagen voor continu- of ploegendienst in het Europees Parlement ten opzichte van 2014 sterk gestegen tot 503. Deze toeslag wordt grotendeels gebruikt voor het werkgebied beveiliging en in mindere mate voor de telefooncentrale/ontvangstbalie. De forse stijging houdt verband met het werkgebied beveiligingsdiensten.
Het ging om werk in een dienst met twee ploegen (tarief 1), ofwel een dienst met twee ploegen, nachtdienst, weekenddienst en dienst op feestdagen inbegrepen (tarief 2), ofwel een ononderbroken dienst van 24 uur/dag (tarief 4).
Rekenkamer: Sinds 2011 beschikt de Rekenkamer over een continu- of ploegendienst voor de werkgebieden beveiliging en telefooncentrale/ontvangstbalie. Het ging om werk in een dienst met twee ploegen (tarief 1) of een ononderbroken dienst van 24 uur/dag (tarief 4). In 2015 werd in 11 gevallen een toeslag betaald.
EDEO: In 2015 betaalde de EDEO 37 toeslagen voor de werkgebieden ICT, beveiliging en GBVB/EVDB.
6. Begrotingsuitgaven per instelling en per toeslag (in EUR)
| Instelling | Continu- of ploegendienst | Wachtdiensten | Werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter | Totaal |
| Commissie | 829 677,01 | 1 323 459,23 | 581 696,58 | 2 734 832,82 |
| - waarvan JRC: | 273 698,59 | 545 662,52 | 557 836,14 | 1 377 197,25 |
| Raad | 391 455,84 | 156 580,15 | 0 | 548 035,99 |
| Parlement | 2 697 070,72 | 0 | 0 | 2 697 070,72 |
| Hof van Justitie 2 | 0 EUR | 18 021,13 | 0 | 18.021,13 |
| Rekenkamer | 104 085,48 | 15 198,89 | 0 | 119 284,37 |
| EESC | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Comité van de Regio’s | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Europese toezichthouder voor gegevensbescherming | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ombudsman | 0 | 0 | 0 | 0 |
| EDEO | 214 409,82 | 62 634,26 | 0 | 277 044,08 |
| Totaal | 4 236 698,87 | 1 575 893,66 | 581 696,58 | 6 394 289,11 |
In 2015 bedroegen de totale uitgaven voor alle drie de toeslagen in alle Europese instellingen samen 6 394 289,11 EUR (5 594 969,65 EUR voor 2014).
(1)
Bij OLAF wordt een wachtdienst van 24 uur per dag en 7 dagen per week gegarandeerd door 0,33 AD / 0,33 SC-AST/ 0,33 FG I (totaal = 1 begunstigde) van de beveiligingsdienst.
(2)
Nieuwe begrotingsuitgave naar aanleiding van de oprichting van een wachtdienst bij het Hof van Justitie in november 2014.