Artikelen bij COM(2017)775 - Uitvoering van Verordening 70/2012 betreffende de statistische registratie van het goederenvervoer over de weg

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2017)775 - Uitvoering van Verordening 70/2012 betreffende de statistische registratie van het goederenvervoer over de weg.
document COM(2017)775 NLEN
datum 14 december 2017



1. INLEIDING

1.1.Doel van het verslag

1.2.Achtergrond van het juridisch kader

1.3.Beleidscontext

1.4.Bestreken lidstaten en andere landen

2. FOLLOW-UP VAN DE UITVOERING VAN DE VERORDENING

2.1.Naleving van wettelijke verplichtingen

2.2.In de lidstaten gebruikte methoden voor de verzameling van gegevens

2.3.Administratieve lasten voor de lidstaten

2.4.Administratieve lasten verlagen en vereenvoudigen

2.5.Gegevensvalidatie en kwaliteit van de ontvangen statistische gegevens

2.6.Methodologische ondersteuning aan lidstaten

3. STATISTISCHE UITKOMSTEN

3.1.Tendensen inzake goederenvervoer over de weg in de EU

3.2.Gegevensverspreiding

3.2.1.Verspreidingstabellen van Eurobase

3.2.2.Publicaties

4. Verdere ontwikkeling van statistieken van het goederenvervoer

5. CONCLUSIES


1. INLEIDING

1.1.Doel van het verslag

Overeenkomstig artikel 7 van Verordening (EU) nr. 70/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 18 januari 2012 betreffende de statistische registratie van het goederenvervoer over de weg 1 , moet de Commissie uiterlijk op 31 december 2014 en daarna om de drie jaar een verslag indienen bij het Europees Parlement en de Raad over de uitvoering van de verordening. Dit is het tweede verslag dat aan deze verplichting voldoet.


In dit verslag worden de achtergronden, de beleidscontext en het bereik van de wetgeving uiteengezet. Vervolgens worden kwesties besproken die verband houden met de uitvoering ervan en worden de behaalde statistische resultaten gepresenteerd. In de laatste hoofdstukken wordt de follow-up van de voorstellen voor de verdere ontwikkeling van de statistieken van het goederenvervoer over de weg, die waren opgenomen in het eerste verslag, besproken.


1.2.Achtergrond van het juridisch kader

Verordening (EU) nr. 70/2012 is een herschikking van Verordening (EG) nr. 1172/98 van de Raad van 25 mei 1998 en de wijzigingen daarvan, tot het in overeenstemming brengen van de rechtsgrondslag van het verzamelen van gegevens over vervoer over de weg met de bepalingen in het Verdrag van Lissabon. De verordening is, als zodanig, een stap voorwaarts in de ontwikkeling van vervoersstatistiek in de EU. Zij vormt een rechtsgrondslag voor het verzamelen van talrijke soorten gegevens inzake goederenvervoer over de weg. De verordening schrijft voor dat microgegevens uit enquêtes van vervoerders van goederen over de weg naar de Commissie worden gestuurd, en legt daardoor de nadruk op de kwaliteit en de vergelijkbaarheid van statistische gegevens.


Verordening (EU) nr. 70/2012 was bedoeld om de Commissie, de overige EU-instellingen en de nationale overheden te voorzien van vergelijkbare, betrouwbare, geharmoniseerde, regelmatige en volledige statistische gegevens over de omvang en de ontwikkeling van het goederenvervoer over de weg. Die gegevens zijn nodig om het beleid van de EU te bepalen, te volgen en te evalueren.


De lidstaten sturen de gegevens naar de Commissie in de vorm van microgegevens: zo wordt het mogelijk om gebruikers te voorzien van statistische tabellen die vele verschillende combinaties van variabelen bevatten, met inachtneming van de nodige waarborgen inzake geheimhouding.


Verordening (EU) nr. 70/2012 is zo opgezet dat de lasten voor vervoersondernemingen zo veel mogelijk wordt beperkt. De gegevensverzameling is op een steekproefenquête gebaseerd; er worden daarom alleen gegevens gevraagd voor een steekproef van voertuigen voor goederenvervoer en voor een beperkte periode (in het algemeen een week). De lidstaten kunnen vervoersactiviteiten die door voertuigen onder bepaalde drempels 2 worden verricht, uitsluiten van de enquête.

1.3.Beleidscontext

De ontwikkeling van het gemeenschappelijke vervoersbeleid vereist een grondige kennis van de omvang en de ontwikkeling van het goederenvervoer over de weg.


De beleidsrelevantie is zeer groot: in het witboek 'Stappenplan voor een interne Europese vervoersruimte: werken aan een concurrerend en zuinig vervoerssysteem' 3 werden tien doelstellingen voor een concurrerend vervoerssysteem met een efficiënt gebruik van hulpbronnen gedefinieerd (als uitgangspunten voor een vermindering van de broeikasgasemissies met 60 %). Er zijn gedetailleerde statistieken van het goederenvervoer over de weg nodig om de geboekte vooruitgang te volgen in de verwezenlijking van enkele van die doelstellingen (bijv. de doelstelling om 30 % van het goederenvervoer over de weg over afstanden van meer dan 300 km naar andere vervoerswijzen te verschuiven tegen 2030).


Voor de uitvoering van de taken die haar in het kader van het gemeenschappelijk vervoerbeleid zijn toevertrouwd, heeft de Commissie vergelijkbare, betrouwbare, synchrone, regelmatige en volledige statistieken over de omvang en de ontwikkeling van het goederenvervoer over de weg met in de EU geregistreerde voertuigen, alsmede over de benuttingsgraad van de voertuigen waarmee dit vervoer wordt verricht, nodig.


De gegevens die in het kader van Verordening (EU) nr. 70/2012 worden verzameld, zijn ook uitermate waardevol voor beroepsorganisaties, transportondernemingen, onderzoekers en modelontwikkelaars op het gebied van wegvervoer, aangezien een grondige kennis van de markt bevorderlijk is voor het concurrentievermogen van de ondernemingen in de sector.

1.4.Bestreken lidstaten en andere landen

Verordening (EU) nr. 70/2012 is in al haar onderdelen rechtstreeks in alle lidstaten toepasselijk.

Zij verplicht alle lidstaten om gegevens te leveren. Overeenkomstig artikel 1, lid 3, van de verordening is Malta de enige uitzondering op deze regel gezien het lage aantal gemotoriseerde wegvoertuigen voor goederenverkeer die zijn geregistreerd in het land en zijn voorzien van een gewaarmerkt afschrift van de communautaire vergunning. De verzameling van betekenisvolle en betrouwbare gegevens bij een kleine populatie voertuigen zou een buitensporige belasting vormen voor Maltese ondernemingen.


Twee EVA-landen, Noorwegen en Zwitserland, verstrekken ook gegevens.

2.FOLLOW-UP VAN DE UITVOERING VAN DE VERORDENING

2.1.Naleving van wettelijke verplichtingen

De verplichtingen met betrekking tot gegevensverstrekking uit hoofde van Verordening (EU) nr. 70/2012 worden zeer goed nageleefd. Alle lidstaten hebben de verzochte gegevensbestanden geleverd, slechts in een klein aantal gevallen met vertraging, die voornamelijk het gevolg was van IT-wijzigingen op nationaal niveau. Dit maakt het mogelijk om hoogwaardige en betrouwbare statistieken van het goederenvervoer over de weg in Europa te produceren.

2.2.In de lidstaten gebruikte methoden voor de verzameling van gegevens

De methodologische bepalingen van Verordening (EU) nr. 70/2012 hebben een gemeenschappelijk kader geschapen om een geharmoniseerde gegevensverzameling en vergelijkbare gegevens te waarborgen.

De Commissie verzamelt om de drie jaar gegevens over de nationale methoden voor het verzamelen van gegevens (het gebruik van registers, steekproeven, dekking enz.), en maakt die bekend in haar publicatie 'Methodologies used in surveys of road freight transport in Member States and candidate countries'.

2.3.Administratieve lasten voor de lidstaten

Verordening (EU) nr. 70/2012 is ontworpen met de specifieke doelstelling om de lasten voor de lidstaten tot een minimum te beperken. In de meeste rapporterende landen was het niet nodig om extra maatregelen te treffen, aangezien de bestaande processen voldoende waren om aan de vereisten voor het verzamelen van gegevens te voldoen. De Commissie heeft tevens gegevens inzake de lasten voor de respondenten verzameld.

In het algemeen kon slechts een paar lidstaten de door de uitvoering van de verordening veroorzaakte lasten precies inschatten. Desondanks konden de volgende conclusies worden getrokken:

·De met de regelmatige gegevensverstrekking verbonden werklast wordt door de meeste rapporterende landen die hebben gereageerd, aanvaardbaar genoemd.

·Er bestaan aanzienlijke verschillen tussen de landen wat betreft de lasten met betrekking tot het verzamelen van gegevens, die in het bijzonder afhangen van de beschikbare nationale systemen voor het samenstellen van gegevens. Gebaseerd op de steekproef van rapporterende landen die informatie hierover hebben verstrekt, blijkt meer in het bijzonder dat:

ode gemiddelde tijd die een respondent nodig had om gegevens te verstrekken over een voertuig dat gebruikt werd tijdens de enquêteperiode, werd geraamd op ongeveer 10 tot 45 minuten, afhankelijk van het gebruikte systeem voor het verzamelen van gegevens;

ode gemiddelde tijd die een respondent nodig had om gegevens te verstrekken over een voertuig dat niet gebruikt werd tijdens de enquêteperiode, werd geraamd op ongeveer 2 tot 7 minuten;

ode mogelijkheid om gegevens in elektronisch formaat te verzamelen en te verzenden vermindert de rapportagelasten voor respondenten aanzienlijk.

Opgemerkt moet worden dat de lasten die het uitvoeren van enquêtes om gegevens te verzamelen in het kader van Verordening (EU) nr. 70/2012 met zich meebrengt, worden gecompenseerd door de toegevoegde waarde van de daaruit voortvloeiende statistieken. Meer in het bijzonder:

·De Commissie beheert de vertrouwelijke nationale microgegevens die door iedere lidstaat worden verstrekt en stelt gedetailleerde nationale gegevens samen (D-tabellen). Dankzij die tabellen kan elk rapporterend land over volledige statistische gegevens beschikken over alle goederenvervoer over de weg op hun grondgebied door vrachtwagens die waar dan ook geregistreerd zijn in de EU (behalve in Malta), in Zwitserland en in Noorwegen. De uitvoering van deze verordening en de door de Commissie verstrekte dienst voorkomen dubbel werk bij het verzamelen van gegevens over buitenlandse vrachtwagens op nationaal niveau.

·De deelnemende landen hebben veel belang bij de geproduceerde statistieken; de enquêteresultaten verstrekken toegevoegde waarde en zijn essentieel voor het monitoren van de markt voor goederenvervoer over de weg in Europa.

·Het verzamelen en beheren van gegevens op microgegevensniveau zorgt voor flexibiliteit bij het voldoen aan specifieke beleidsbehoeften van de EU waarbij statische gegevens zijn vereist, zonder vertraging en zonder dat extra inspanningen op nationaal niveau nodig zijn. Dergelijke informatie wordt vaak gevraagd door diensten om verslagen op te stellen of relevante wetgeving en beleidsdoelen te evalueren.

2.4.Administratieve lasten verlagen en vereenvoudigen 

Het verlagen en vereenvoudigen van de administratieve lasten is een voortdurend aandachtspunt van de Commissie. Gebaseerd op feedback van lidstaten is de Commissie, in samenwerking met nationale statistische instituten, bezig met de tenuitvoerlegging van specifieke acties om de lasten van het verzamelen van gegevens en het rapporteren voor nationale autoriteiten en respondenten van enquêtes, te verlichten. Deze acties betreffen onder meer:


1.de ontwikkeling van instrumenten om de rapportering van gedetailleerde regionale gegevens (NUTS 3) te vergemakkelijken;

2.de ontwikkeling van geautomatiseerde instrumenten en procedures voor de overdracht en de validatie van microgegevens, om lidstaten voor elke gegevensverzameling feedback te kunnen geven over de kwaliteit van de gegevens en over specifieke fouten;

3.het bevorderen en helpen opzetten van elektronische vragenlijsten en webgebaseerde verslagleggingssystemen op nationaal niveau;

4.de organisatie van regelmatige vergaderingen van nationale experts uit lidstaten (werkgroepen en task forces) en experts uit buurlanden om goede praktijken uit te wisselen en de kwaliteit van gegevens, problemen en oplossingen te bespreken.

2.5.Gegevensvalidatie en kwaliteit van de ontvangen statistische gegevens

Terwijl de kwaliteit van de uitvoering van de enquête over het goederenvervoer de verantwoordelijkheid is van de lidstaten, neemt de Commissie alle maatregelen om fouten in de ontvangen gegevens op te sporen en onderhoudt zij een hoogwaardig en betrouwbaar IT-systeem voor de validatie en verwerking van gegevens. De Commissie verstrekt regelmatig feedback aan de lidstaten over kwesties die nader onderzoek kunnen vereisen.

De rapporterende landen stellen alles in het werk om fouten aan te pakken, in het bijzonder degene die terugkerend zijn. De valideringsprocedure omvat validatie van de microkwartaal- en jaargegevens en controle van tijdreeksen van het nationaal, internationaal en totaal transport:

·Validatie van microgegevens: om de productie van foutloze gegevensbestanden te waarborgen, ontvangen rapporterende landen een validatieverslag van elke datatransmissie met daarin opgenomen gegevens op microgegevensniveau om het makkelijk te maken om opgespoorde fouten te corrigeren. Dat proces wordt herhaald tot alle fouten zijn gecorrigeerd. Bovendien ontwikkelt de Commissie voortdurend haar validatieregels om tegemoet te komen aan de veranderende behoeften en om de productie van hoogwaardige statistieken te waarborgen.

·Controle van tijdreeksen: de Commissie (Eurostat) vindt het belangrijk dat uitschieters in tijdreeksen nog voor de publicatie van de gegevens worden vastgesteld, aangezien statistieken van het goederenvervoer worden gebruikt in diverse verslagen van de Commissie om conclusies te trekken over de ontwikkeling van de markt van het wegvervoer. Zij vereist in het bijzonder dat rapporterende landen tendensen bevestigen als er substantiële afwijkingen worden vastgesteld. Indien nodig dienen lidstaten herziene databestanden of een toelichting op de redenen voor de aanzienlijke verschillen in de tijdreeksen in.


Alle rapporterende landen herzien gegevens indien zij fouten bevatten.

2.6.Methodologische ondersteuning aan lidstaten

De Commissie verstrekt voortdurend methodologische en technische ondersteuning voor de uitvoering van de verordening betreffende het goederenvervoer over de weg en zij waarborgt dat een hoogwaardig informatiesysteem voor gegevens en metagegevens wordt onderhouden.


Om de rapporterende landen te kunnen voorzien van methodologische richtsnoeren voor de uitvoering van Verordening (EU) nr. 70/2012, heeft de Commissie twee handleidingen opgesteld:


· Road freight transport methodology 4 , dat de methodologische grondslag schetst voor de samenstelling van statistieken van het goederenvervoer over de weg in de lidstaten, de kandidaat-lidstaten en de EVA-landen;

· Methodologies used in surveys of road freight transport in Member States and Candidate Countries , 5 waarin de methodologische aspecten van de enquêtes over goederenvervoer over de weg, die zijn uitgevoerd in de rapporterende landen, worden gepresenteerd.


3.STATISTISCHE UITKOMSTEN 6

3.1.Tendensen inzake goederenvervoer over de weg in de EU

Binnen de Europese Unie heeft het goederenvervoer over de weg het belangrijkste aandeel in het goederenvervoer dat wordt verricht door binnenlands vervoerswijzen (ongeveer 75 %, dit cijfer is tijdens het laatste decennium relatief stabiel gebleven). Uitgedrukt in tonkilometer is de activiteit inzake goederenvervoer over de weg in de EU in 2015 toegenomen met 2,4 % in vergelijking met 2014. Desalniettemin was zij nog steeds 7,6 % onder de piek van voor de crisis van 2007 en slechts licht boven het niveau van 2010 (0,7 %).

Nationaal vervoer dat wordt verricht door nationale ondernemingen vertegenwoordigt ongeveer twee derde van de totale wegvervoeractiviteiten, terwijl de penetratiegraad van cabotage in 2015 ongeveer 3 % bedroeg, d.w.z. gemiddeld 3 % van alle nationale wegvervoeractiviteiten in de EU werd verricht door buitenlandse vervoerders.

De verdieping van de integratie van de interne markt van de EU draagt bij aan een hogere groeisnelheid voor internationale wegvervoeractiviteiten dan voor nationale. Tussen 2005 en 2015 is het aantal tonkilometers van nationale wegvervoeractiviteiten die werden verricht door binnenlandse vervoerders afgenomen met 6,5 %, terwijl die van internationale transporten (met inbegrip van cabotage) is toegenomen met 14,9 %.

3.2.Gegevensverspreiding

3.2.1.Verspreidingstabellen van Eurobase

Zodra de geaggregeerde gegevens de validatiecontroles hebben doorstaan, worden zij in Eurobase geladen, de voor de verspreiding van gegevens gebruikte referentiedatabank van de Commissie (Eurostat). De gebruikers kunnen gedetailleerde statistische tabellen verkrijgen die beschikbaar zijn gesteld overeenkomstig de bepalingen van Verordening (EG) nr. 6/2003 van de Commissie van 30 december 2002 betreffende de verspreiding van statistieken inzake het goederenvervoer over de weg 7 , wat betreft de in het kader van Verordening (EU) nr. 70/2012 overgedragen gegevens, voor de periode vanaf 1999.

3.2.2.Publicaties

De Commissie (Eurostat) stelt tevens Statistics Explained-artikelen 8 op, die de volgende onderwerpen bestrijken:

· Algemene tendensen in het goederenvervoer over de weg

· Goederenvervoer over de weg per voertuigkenmerk

· Goederenvervoer over de weg per ritkenmerk

· Goederenvervoer per soort goederen

Deze artikelen worden jaarlijks bijgewerkt, zodra de gegevensverzameling voor een bepaald referentiejaar is afgerond.

In overeenstemming met Verordening (EU) nr. 557/2013 van de Commissie van 17 juni 2013 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 223/2009 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de toegang tot vertrouwelijke gegevens voor wetenschappelijke doeleinden 9 , worden microgegevens over het goederenvervoer over de weg geanonimiseerd en beschikbaar gesteld aan onderzoekers als bestanden voor wetenschappelijk gebruik.

4.Verdere ontwikkeling van statistieken van het goederenvervoer

In 2015 en 2016 hebben diverse task force- en werkgroepvergaderingen plaatsgevonden om manieren om de kwaliteit van gegevens te verbeteren en om de lasten van het verzamelen van gegevens te verlichten te onderzoeken en voor te stellen, en om de haalbaarheid van het verplicht verzamelen van informatie over lege ritten van vrachtwagens en gegevens betreffende het brandstofverbruik van vrachtwagens, te bespreken. Een aantal gebieden waar bestaande deskundigheid kan bijdragen aan een betere kwaliteit van de gegevens en aan de verlichting van de lasten van het verzamelen van gegevens werd tijdens deze vergaderingen vastgesteld, namelijk:

·rapportage over niet in gebruik zijnde voertuigen,

·vereenvoudiging van het enquêteformulier,

·gebruik van administratieve gegevens,

·benchmarking van enquêteresultaten,

·gebruik van nieuwe rapportagemethoden van enquêtegegevens.

In de laatste versie van de handleiding voor statistieken van het goederenvervoer, heeft de Commissie goede praktijken in de bovengenoemde gebieden van geselecteerde lidstaten gepresenteerd. Deze zullen de verdere ontwikkeling van statistieken van het goederenvervoer ondersteunen, de kwaliteit van gegevens verbeteren en de lasten van het rapporteren verlichten. Vanwege de verhoogde rapportagelasten aarzelen lidstaten nog steeds om in te stemmen met een verplichte verzameling van gegevens over lege ritten (momenteel gebeurt dit op vrijwillige basis) en met de verzameling van gegevens over brandstofverbruik van vrachtwagens. Tegelijkertijd werd de laatste jaren een verbetering in de beschikbaarheid van statistieken die op vrijwillig basis door de lidstaten werden gerapporteerd, waargenomen. Voorts worden in energiestatistieken inspanningen gedaan om meer gedetailleerde statistieken over brandstofverbruik in de transportsector te produceren om de samenhang met de totale energiebalansen te waarborgen.

5.CONCLUSIES

De ervaringen met en de resultaten van de uitvoering van Verordening (EU) nr. 70/2012 kunnen als grotendeels positief worden beschouwd. De toegekende middelen om de statistische productie op zowel nationaal niveau als op het niveau van de Commissie te onderhouden, hebben gezorgd voor de productie van vergelijkbare en hoogwaardige resultaten. De Commissie ondersteunt de lidstaten bij het uitvoeren van de verordening en bij het produceren van hoogwaardige statistieken. Zij heeft een informatiesysteem ontwikkeld en onderhouden en heeft de communicatie verbeterd om de lasten van de rapporterende landen te minimaliseren. Zij heeft tevens voorzien in richtsnoeren voor de verdere verbetering van de kwaliteit van gegevens en voor de verlichting van de lasten van het verzamelen van gegevens en het rapporteren door middel van het publiceren van nationale goede praktijken.

De verordening heeft bewezen een doelmatig en doeltreffend instrument te zijn voor de productie van hoogwaardige betrouwbare en vergelijkbare statistieken van goederenvervoer over de weg op zowel het niveau van de EU als op nationaal niveau, door het voorkomen van dubbel werk. In één lidstaat werd de nationale enquête over goederenvervoer over de weg vervangen door de enquête over goederenvervoer over de weg in het kader van Verordening (EU) nr. 70/2012. De Commissie heeft andere lidstaten aangemoedigd om dit voorbeeld te volgen. De statistieken worden regelmatig gebruikt voor het volgen en beoordelen van het beleid inzake goederenvervoer over de weg op nationaal en Europees niveau.

(1) Verordening (EU) nr. 70/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 18 januari 2012 betreffende de statistische registratie van het goederenvervoer over de weg. Voor de EER relevante tekst. PB L 032 van 3.2.2012, blz. 01-18.
(2) Het staat elke lidstaat vrij om gemotoriseerde wegvoertuigen voor goederenvervoer waarvan het laadvermogen of het maximaal toegestane gewicht onder een bepaalde grens blijft, van het toepassingsgebied van deze verordening uit te sluiten. Deze grens mag niet hoger liggen dan 3,5 ton laadvermogen of 6 ton maximaal toegestaan gewicht voor enkelvoudige gemotoriseerde wegvoertuigen.
(3) COM(2011) 144 van 28.3.2011.
(4) http://ec.europa.eu/eurostat/web/products-manuals-and-guidelines/-/KS-GQ-16-105?inheritRedirect=true&redirect=%2Feurostat%2Fweb%2Ftransport%2Fpublications
(5) http://ec.europa.eu/eurostat/web/products-manuals-and-guidelines/-/KS-GQ-14-007?inheritRedirect=true&redirect=%2Feurostat%2Fweb%2Ftransport%2Fpublications
(6) Statistische gegevens en analyse van tendensen zijn beschikbaar op de internetpagina van de Commissie (Eurostat): ( http://ec.europa.eu/eurostat ) en de specifieke verslagen van de Commissie (DG MOVE): ( https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/mobility-package-overview-of-the-eu-road-transport-market-in-2015.pdf )
(7) Verordening (EG) nr. 6/2003 van de Commissie van 30 december 2002 betreffende de verspreiding van statistieken inzake het goederenvervoer over de weg (Voor de EER relevante tekst), PB L 001,  04.1.2003, blz. 0045-0049
(8) http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Transport
(9) Verordening (EU) nr. 557/2013 van de Commissie van 17 juni 2013 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 223/2009 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de Europese statistiek, wat de toegang tot vertrouwelijke gegevens voor wetenschappelijke doeleinden betreft, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 831/2002. Voor de EER relevante tekst, PB L 164, 18.6.2013, blz. 16.