Artikelen bij COM(2020)230 - Uitvoering en de resultaten van het Pericles 2020-programma voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij in 2019

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2020)230 - Uitvoering en de resultaten van het Pericles 2020-programma voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij in 2019.
document COM(2020)230 NLEN
datum 9 juni 2020
EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 9.6.2020

COM(2020) 230 final

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende de uitvoering en de resultaten van het Pericles 2020-programma voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij in 2019


VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

betreffende de uitvoering en de resultaten van het Pericles 2020-programma voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij in 2019


1.Algemeen

Het Pericles 2020-programma (hierna 'het programma' genoemd) is een programma voor uitwisseling, bijstand en opleiding voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij. Het vervangt het Pericles-programma, dat in 2001 werd ingesteld en over de periode 2002-2013 liep. Het programma is ingesteld bij Verordening (EU) nr. 331/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 1 . De toepassing ervan werd uitgebreid tot de niet-deelnemende lidstaten bij Verordening (EU) 2015/768 van de Raad van 11 mei 2015 2 . Volgens Verordening (EU) nr. 331/2014 loopt het programma tot en met 31 december 2020. Overeenkomstig artikel 13, lid 3, van de verordening moet de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad jaarlijks informatie verstrekken over de resultaten van het programma. Met dit jaarlijkse verslag wordt voor het jaar 2019 aan die voorwaarde voldaan.


2.Jaarlijks werkprogramma 2019

a.Uitvoering van het jaarlijkse werkprogramma in 2019

Het jaarbudget voor de uitvoering van het programma was voor 2019 vastgesteld op 1 072 400 EUR en werd gefinancierd uit begrotingsonderdeel 01.020400 van de algemene begroting 2019 van de Europese Unie. In totaal werd in 2019 een bedrag van 1 064 821 EUR vastgelegd. Het programma is uitgevoerd door middel van acties met medefinanciering (subsidies) van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten en door middel van 'acties van de Commissie' die rechtstreeks door de Commissie worden georganiseerd. Om de uitvoering van de acties van de lidstaten verder te ondersteunen is in 2019 een bedrag van 213 854 EUR uit de actiebegroting van de Commissie naar de subsidiebegroting overgeschreven.

De uitvoering van het programma getuigde van de vastberadenheid van de lidstaten om de euro tegen valsemunterij te beschermen. Dankzij overleg over de meerjarenstrategie op de bijeenkomsten van de deskundigengroep eurovalsemunterij (ECEG) kon 99,29 % van het totale budget 2019 worden vastgelegd. In 2019 werden in totaal 13 projecten uit het programma gefinancierd 3 . Alles samen werden 10 subsidies met succes toegekend voor aanvragen die de bevoegde autoriteiten van de lidstaten hadden ingediend, een stijging ten opzichte van de 8 subsidies in 2018. Voor twee aanvragen die binnen de tweede termijn werden ingediend, werd geen subsidie toegekend wegens het beperkte beschikbare budget. Voorts kregen 3 acties van de Commissie financiering, wat evenveel is als het jaar daarvoor. In 2019 werden 7 acties uitgevoerd, terwijl 6 acties nog (zullen) worden uitgevoerd in 2020 en daarna.

Figuur I en figuur II: Soort gefinancierde acties en aantal acties per lidstaat (acties vastgelegd in 2019; zie bijlage I) 4


Het is vermeldenswaard dat Frankrijk, Italië en Spanje, de lidstaten die het meest getroffen worden door eurovalsemunterij, ook dit jaar weer een aanvraag hebben ingediend voor subsidies. Daarnaast hebben ook Portugal, en Bulgarije en Kroatië als niet-deelnemende lidstaten, in 2019 als begunstigde aan het programma deelgenomen. In het bijzonder dient te worden opgemerkt dat het openbaar ministerie van Bulgarije voor het eerst een aanvraag voor het programma indient, waaruit blijkt dat steeds meer bevoegde nationale autoriteiten als begunstigde aan het programma deelnemen. Al hun inspanningen versterken de bescherming van de euro, wat gunstig is voor alle andere lidstaten.

De acties waarvoor in 2019 vastleggingen plaatsvonden, kunnen als volgt worden uitgesplitst: 7 seminars/conferenties, 4 technische opleidingen en 2 uitwisselingen van personeelsleden. De acties vinden 5 zowel binnen als buiten de EU plaats, afhankelijk van de specifieke behoeften om de euro tegen valsemunterij te beschermen. Het programma heeft zijn regionale aanpak al vanaf de aanvang geconsolideerd door ook bijzonder gevoelige regio's in de wereld te betrekken bij de uitvoering van acties. Specifieke nadruk ligt op Latijns-Amerika (het door Spanje in Chili en door Portugal met Braziliaanse vertegenwoordigers georganiseerde seminar), Zuidoost-Europa (door Bulgarije, Kroatië, Italië en de Commissie georganiseerde acties) en China (een door de Italiaanse UCIFM in Rome, Italië, georganiseerd speciaal seminar).

De figuren III en IV bevatten een uitsplitsing naar herkomst en professionele achtergrond van de deelnemers aan het programma:

Figuur III en figuur IV: Herkomst en professionele achtergrond van deelnemers 6 (acties vastgelegd in 2019; zie bijlage I) 7


Naar raming 637 deskundigen namen deel aan acties waarvoor in 2019 vastleggingen plaatsvonden.

De deelnemers zijn afkomstig uit 64 landen. Het merendeel van de deelnemers aan opleidingen (75 %) kwam uit Europa: 39 % uit lidstaten van de eurozone, 18 % uit Europese landen van buiten de EU; het percentage deelnemers aan opleidingen uit lidstaten die niet tot de eurozone behoren steeg tot 18 % 8 . 11 % van de deelnemers kwam uit Latijns-Amerika, wat een aanzienlijke daling is ten opzichte van het voorgaande jaar 9 . Ten slotte komt 4% uit Afrika en het Midden-Oosten en 4% uit Azië.

Wordt naar de professionele achtergrond van de deelnemers gekeken, dan blijkt 43 % van het totale deelnemersveld uit de politiediensten afkomstig. Die sterke vertegenwoordiging heeft te maken met het feit dat de politie zich bij de strijd tegen eurovalsemunterij in de frontlijn bevindt. Bij deze politiemensen gaat het om zowel rechercheurs als technici. Voor de tweede keer bij de uitvoering van het Pericles 2020-programma vertegenwoordigen de politieautoriteiten in 2019 echter niet de absolute meerderheid van de deelnemers. 

De andere categorieën deelnemers maken 57 % van het totaal uit, een stijging ten opzichte van de 46 % in het voorgaande jaar. De aanzienlijke deelname van de centrale banken is vrijwel constant gebleven (22 %) en er is een significante stijging van de deelname van leden van het gerechtelijk apparaat (11 %) 10 . Vermeldenswaard is de deelname van de douane (6%), de commerciële banken (3%) en de munten (2%), waardoor de hele waaier van professionele achtergronden aan bod komt. Ten slotte zorgt de uitvoering van de actie van de Commissie voor het testen van testpakketten in het vierde jaar op rij voor een groot aantal deelnemers uit de sector van de muntsorteermachines (5 %). Dit bevestigt verder dat de particuliere sector een belangrijke partij is in de strijd tegen valsemunterij.

Daardoor komen bij de uitvoering van het programma, zoals verplicht gesteld in Verordening (EU) nr. 331/2014, de grensoverschrijdende en multidisciplinaire dimensies beter aan bod.

b.Overzicht van de acties in het kader van het jaarlijkse werkprogramma 2019

Een uitgebreid overzicht van de Pericles-acties in het kader van het jaarlijkse werkprogramma 2019 is te vinden in bijlage I. De volgende acties kunnen er worden uitgelicht:


Regionale internationale samenwerking

De sterke regionale internationale samenwerking van het programma heeft zich in 2019 voortgezet en uitgebreid:

·De Spaanse BIBE organiseerde een medegefinancierde actie in Chili, waarbij deskundigen uit een groot aantal Latijns-Amerikaanse landen, waaronder Argentinië, Bolivia, Brazilië, Colombia, Costa Rica, Chili, Guatemala, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, de Dominicaanse Republiek en Uruguay, bijeenkwamen. Met deze actie werden maatregelen bevorderd om de euro te beschermen tegen valsemunterij in Latijns-Amerikaanse landen die er mogelijkerwijs gevoelig voor zijn, en werd de oprichting en werking van het Chileense nationale centrale bureau ondersteund.

·In Zuidoost-Europa hebben vier acties plaatsgevonden/of zullen deze plaatsvinden en wordt een sterke regionale internationale samenwerking in deze regio in stand gehouden en verder versterkt. Daartoe behoort de door de Kroatische nationale bank georganiseerde en medegefinancierde vierde conferentie van het Balkannetwerk voor de bescherming van de euro, waarop nationale en commerciële banken uit de hele regio bijeenkomen om beste praktijken te delen. Deze conferentie ondersteunt de werking en de informatie-uitwisseling van een systeem voor vroegtijdige waarschuwing tussen de betrokken landen.

·Nieuwe geografische gebieden die onder het Pericles 2020-programma vallen: Twee medegefinancierde acties, georganiseerd door respectievelijk het Franse Office Central pour la Répression du Faux Monnayage en de nationale bank van Portugal, hebben tot doel een sterk samenwerkingsnetwerk met en tussen landen in Afrika en het Midden-Oosten op te bouwen en hen het Europese wetgevingskader, de noodzaak van de oprichting van een nationaal centraal bureau voor de centralisatie van informatie en de beste praktijken in de strijd tegen de eurovalsemunterij te demonstreren. Bovendien wordt met een door de Bulgaarse nationale bank georganiseerde, medegefinancierde actie beoogd een dergelijke samenwerking tussen de landen rond de Zwarte Zee te bevorderen, waarbij de technische behandeling van valse eurobiljetten en -munten centraal staat.


Samenwerking EU-China

Vermeldenswaard is de medegefinancierde door de Italiaanse UCIFM georganiseerde conferentie over het juridische en operationele kader inzake valsemunterij in Europa en China, die in 2020 in Rome zal worden gehouden en die tot doel heeft het samenwerkingsplatform dat is opgericht op de vergaderingen/seminars van het platform EU-China over de bescherming van valuta's tegen valsemunterij, die in november 2017 in Brussel en in januari 2019 in Peking zijn gehouden, verder uit te breiden. Aan de vergadering zal worden deelgenomen door de Chinese autoriteiten die betrokken zijn bij de bestrijding van valsemunterij, de EU-instellingen en de vertegenwoordigers van de lidstaten die in het bijzonder getroffen worden door de eurovalsemunterij. Bij de actie zouden onderwerpen aan bod komen als de uitwisseling van beste praktijken inzake de ontmanteling en identificatie van illegale drukkerijen en munten, de distributie van vervalsingen op het internet/darknet, de kanalen voor de uitwisseling van operationele informatie en de Europese en Chinese wettelijke kaders voor de bescherming van valuta's tegen valsemunterij.


Classificatie en/of echtheidscontrole van euromunten en -biljetten


Meerdere in 2019 vastgelegde acties waren gericht op kwesties die te maken hadden met de classificatie en/of echtheidscontrole van euromunten:

·Een medegefinancierde opleidingsactiviteit over de analyse van valse munten voor technische deskundigen, georganiseerd door de Banco de España.

·Een praktijkgerichte opleiding over de classificatie van euromunten in Frankrijk als actie van de Commissie, die ook betrekking had op de achterstand van een lidstaat bij de classificatie van munten.

·Een technische opleiding over de bescherming van euromunten in Belgrado, Servië als actie van de Commissie, georganiseerd in coördinatie met het ETWC en de Servische Nationale Bank. Het belangrijkste doel van het evenement was om meer bekendheid te geven aan de huidige bedreigingen van vervalsing van euromunten, om relevant Servisch personeel op te leiden in het herkennen van valse euromunten en om informatie en beste praktijken uit te wisselen bij het onderzoeken van gevallen van vermoedelijke vervalsing van euromunten.

·Een actie voor het testen van testpakketten, waaraan ook vertegenwoordigers van de sector van de muntsorteermachines hebben deelgenomen. Deze actie, georganiseerd als een actie van de Commissie in coördinatie met en ter ondersteuning van het Europees Technisch en Wetenschappelijk Centrum (ETWC), heeft als specifiek doel een geactualiseerde versie van het testpakket voor de echtheidscontrole van euromunten te testen overeenkomstig artikel 4 van Verordening (EU) nr. 1210/2010. 11 Zij werd georganiseerd als praktische aanvulling en follow-up van de tweede Platform 1210-conferentie, die eveneens in 2019 plaatsvond, maar in het kader van de begroting 2018 werd vastgelegd 12 . Deze conferentie had tot doel de bekendheid te vergroten en alle belanghebbenden deelgenoot te maken van de belangrijkste punten van zorg met betrekking tot de echtheidscontrole van euromunten en de behandeling van euromunten die ongeschikt zijn voor circulatie in overeenstemming met bovengenoemde verordening.


3.Uitvoering van acties in 2019 die waren vastgelegd onder vorige budgetten van het programma 13

In 2019 werden 9 acties uitgevoerd die waren vastgelegd onder vorige budgetten van het programma. Voor 6 van die acties ging het initiatief uit van de bevoegde nationale autoriteiten van EU-lidstaten - namelijk Frankrijk, Spanje en Italië - terwijl voor 3 andere acties het initiatief van de Commissie kwam. De acties bestonden uit 4 personeelsuitwisselingen, 2 technische opleidingen, 1 seminar, 1 aankoop van apparatuur en een studie. De aandacht ging vooral uit naar regio's en onderwerpen als Zuidoost-Europa, Latijns-Amerika, de echtheidscontrole van euromunten en een studie naar mogelijke nieuwe veiligheidskenmerken voor euromunten om de munten beter tegen valsemunterij te kunnen beschermen. Deze medegefinancierde studie, gecoördineerd door de Monnaie de Paris, kan een antwoord bieden op de stijgende trend in de statistieken over valse euromunten, zowel in termen van kwantiteit als in termen van bedrieglijkheid. De studie is een eerste stap in de potentiële ontwikkeling van een nieuwe generatie euromunten met geactualiseerde veiligheidskenmerken.


4.Conclusies en vooruitzichten

Het Pericles 2020-programma blijft een belangrijk en efficiënt instrument in de strijd tegen valsemunterij. Het programma biedt een basis om studies te ondersteunen, samenwerking in stand te houden en uit te breiden, en goede praktijken uit te wisselen tussen alle spelers die bij de strijd tegen eurovalsemunterij zijn betrokken. Dit wordt ook bevestigd door het feit dat in 2019 99,29% van de totale begroting is vastgelegd en door de toenemende deelname van meer bevoegde nationale autoriteiten als begunstigde aan het programma. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de aanbeveling in de tussentijdse evaluatie van het programma om een grotere betrokkenheid van de bevoegde nationale autoriteiten bij het programma aan te moedigen.

De Commissie verspreidt voortdurend de resultaten van de in het kader van het programma ondersteunde acties onder de deskundigen van de deskundigengroep eurovalsemunterij (ECEG). In 2019 vonden drie ECEG-bijeenkomsten plaats. Het programma sluit goed aan op en is complementair met andere relevante programma's en acties op Unieniveau, omdat het uitsluitend inzet en gericht is op het voorkomen en bestrijden van een specifieke vorm van georganiseerde misdaad: eurovalsemunterij. Dit geldt voor het Bureau voor de uitwisseling van informatie over technische bijstand (TAIEX) van DG NEAR, dat het meest wordt gebruikt ter ondersteuning van toetredingsonderhandelingen, en het instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van criminaliteit, en crisisbeheersing van DG HOME 14 , dat zich richt op criminaliteitspreventie en -bestrijding in het algemeen.

De Commissie heeft als onderdeel van het volgende meerjarig financieel kader een voorstel goedgekeurd om het programma na 2020 voort te zetten als het Pericles IV-programma 15 . De Commissie LIBE van het nieuwgekozen Europees Parlement heeft een nieuwe rapporteur aangewezen, die het belang van de bescherming van de euro via het Pericles IV-programma heeft bevestigd 16 .

Op basis van de uitkomsten van de uitvoering van het programma en de voortdurende analyse van opkomende dreigingen die in de ECEG worden besproken, zijn de volgende prioriteiten voor 2020 vastgesteld 17 :

·ondersteuning van activiteiten die inzetten op het versterken van samenwerking tussen de lidstaten die bijzonder worden getroffen door de productie en verspreiding van vals geld;

·stimuleren van samenwerking met autoriteiten uit derde landen waarvoor vermoedens of bewijzen bestaan van de productie van valse euro's;

·in stand houden van een doeltreffend kader voor de bescherming van de euro in Zuidoost-Europa;

·actuele ontwikkelingen: veiligheidskenmerken van euromunten, de uitvoering van Verordening (EU) nr. 1210/2010 betreffende de echtheidscontrole van euromunten en de behandeling van euromunten die ongeschikt zijn voor circulatie, de verspreiding van vervalsingen en hoogwaardige componenten op het internet, en de ondersteuning van de oprichting/versterking van nationale centrale bureaus.

Gezien de potentiële impact van Covid-19 op het Pericles 2020-programma zal de Commissie een beleid van flexibiliteit en vereenvoudiging toepassen met betrekking tot de uitvoering van het programma.


(1) Verordening (EU) nr. 331/2014 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een programma voor uitwisseling, bijstand en opleiding voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij (het programma 'Pericles 2020') (PB L 103 van 5.4.2014, blz. 1). Bij die verordening werden de Besluiten 2001/923/EG, 2006/75/EG en 2006/849/EG van de Raad ingetrokken.
(2) Verordening (EU) 2015/768 van de Raad van 11 mei 2015 waarbij de toepassing van Verordening (EU) nr. 331/2014 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een programma voor uitwisseling, bijstand en opleiding voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij (het programma 'Pericles 2020') wordt uitgebreid tot niet-deelnemende lidstaten (PB L 121 van 14.5.2015, blz. 1).
(3) Voor een omvattend overzicht van de in 2019 vastgelegde Pericles-acties, zie bijlage I.
(4) Alle gegevens hebben betrekking op zowel de in 2019 uitgevoerde acties als acties die na 2019 (zullen) worden uitgevoerd.
(5) Een aantal acties wordt ook nog in 2020 uitgevoerd.
(6) De categorie 'overige' omvat onder meer Interpol, medewerkers van nationale ministeries en vertegenwoordigingen, en medewerkers van academische instellingen.
(7) Alle gegevens hebben betrekking op zowel de in 2018 uitgevoerde acties als acties die na 2018 (zullen) worden uitgevoerd.
(8) Een stijging ten opzichte van 11% in 2018.
(9) Een daling ten opzichte van 26% in 2018.
(10) Een stijging ten opzichte van 4 % in 2018.
(11) PB L 339 van 22.12.2010.
(12) Een beschrijving van deze actie is te vinden in het vorige Pericles 2020-jaarverslag voor 2018, zie COM/2019/287 final.
(13) Voor een omvattend overzicht van Pericles-acties die onder vorige budgetten van het Pericles 2020-programma zijn vastgelegd, maar in 2019 werden uitgevoerd, zie bijlage II.
(14)

   Verordening (EU) nr. 513/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot vaststelling, als onderdeel van het Fonds voor interne veiligheid, van het instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van criminaliteit, en crisisbeheer en tot intrekking van Besluit nr. 2007/125/JBZ van de Raad (PB L 150 van 20.5.2014, blz. 93).

(15) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot vaststelling van een programma inzake uitwisselingen, bijstand en opleiding voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij voor de periode 2021-2027 (het 'programma Pericles IV') COM/2018/369 final - 2018/0194 (COD) en Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD tot uitbreiding tot de niet-deelnemende lidstaten van de toepassing van Verordening (EU) nr. .../2018 tot vaststelling van een programma inzake uitwisselingen, bijstand en opleiding voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij voor de periode 2021-2027 (het programma 'Pericles IV') COM/2018/371 final - 2018/0219 (APP).
(16) Voor meer informatie over de MFK-procedure voor het Pericles IV-programma, zie het jaarverslag over Pericles 2020 voor 2018, COM/2019/287 final.
(17)

De prioriteiten van het programma voor 2020 zijn een onmisbaar onderdeel van het jaarlijkse werkprogramma, dat is gehecht aan besluit C(2019) 8362 final van de Commissie van 26 november 2019 betreffende de vaststelling van het werkprogramma 2020 van het Pericles 2020-programma.