Toelichting bij COM(2011)241 - Toepassing van een stelsel van algemene tariefpreferenties - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2011)241 - Toepassing van een stelsel van algemene tariefpreferenties. |
|---|---|
| bron | COM(2011)241   |
| datum | 10-05-2011 |
Het SAP is een van de voornaamste handelsinstrumenten van de EU in de ondersteuning van ontwikkelingslanden bij hun inspanningen om fundamentele mensen- en arbeidsrechten te garanderen, de armoede terug te dringen en duurzame ontwikkeling en goed bestuur in ontwikkelingslanden te bevorderen.
Het huidige SAP omvat drie preferentiële regelingen waarbij de EU, rekening houdend met de verschillende behoeften van ontwikkelingslanden op financieel, handels- en ontwikkelingsgebied, handelsvoordelen toekent in de vorm van gereduceerde douanetarieven of een nultarief op de invoer van goederen. Verordening (EG) nr. 732/2008 van de Raad van 22 juli 2008[1] betreffende de toepassing van het huidige schema van algemene tariefpreferenties, zoals uitgebreid bij Verordening (EU) nr. ……[2] van het Europees Parlement en de Raad, loopt uiterlijk op 31 december 2013 af. De hier voorgestelde SAP-verordening is bedoeld ter herziening, aanpassing en actualisering van het SAP en vervangt de bestaande verordening; zo kan beter worden ingespeeld op de huidige situatie van de mondiale economie en handel, die sinds de invoering van het oorspronkelijke stelsel sterk is veranderd.
Dankzij de toegenomen handel zijn vele ontwikkelingslanden en exportsectoren met succes in de wereldmarkt geïntegreerd. In dergelijke gevallen kunnen zij zonder hulp verder uitbreiden en zetten zij de uitvoer van veel armere landen die echt hulp nodig hebben, onder druk. Het ontwerpvoorstel concentreert de SAP-preferenties op de meest behoeftige landen. Daartoe worden de SAP-voorwaarden uitgebreid betreffende enerzijds de criteria om voor het SAP in aanmerking te komen en anderzijds het SAP-graduatiemechanisme, dat concurrerende invoer opspoort en ongerechtvaardigde preferenties opschort.
Het stelsel zal ook meer steun verlenen in het kader van de bijzondere stimuleringsregeling voor duurzame ontwikkeling en goed bestuur (SAP+) voor de landen die zich ertoe verbinden fundamentele waarden inzake mensenrechten, arbeidsrechten, milieu en goed bestuur na te leven. Terwijl potentieel begunstigde landen meer kansen krijgen, zullen de landen een grotere verantwoordelijkheid krijgen en zal de EU de criteria om in aanmerking te komen grondiger onderzoeken. Er zal een doeltreffender en transparanter mechanisme worden ingevoerd voor toezicht op en evaluatie van de tenuitvoerlegging van relevante internationale verdragen, waarbij de EU streeft naar merkbare stabiliteit en een betere tenuitvoerlegging door de landen. Dit versterkt de vereisten voor de begunstigde landen op doeltreffende wijze, aangezien zij uitdrukkelijk en regelmatig het bewijs moeten leveren dat zij de verdragen daadwerkelijk ten uitvoer leggen.
De bijzondere regeling voor de minst ontwikkelde landen, de zogenoemde EBA-regeling (Everything But Arms) die in 2004 aan het SAP is toegevoegd, is onveranderd en wordt verder ondersteund door nieuwe elementen in het stelsel die erop gericht zijn de SAP-voordelen op de meest behoeftige landen af te stemmen.
De redenen die de tijdelijke intrekking van preferenties rechtvaardigen, zijn eveneens verduidelijkt. Er wordt met name uitdrukkelijk gesteld dat oneerlijke handelspraktijken ook praktijken omvatten die de levering van grondstoffen belemmeren. Voorts wordt erop gewezen dat preferenties tijdelijk kunnen worden ingetrokken indien de begunstigde landen niet aan internationale verdragen inzake terrorismebestrijding voldoen. Ten slotte is de tekst over internationale visserijakkoorden uitgebreid om te benadrukken dat het hierbij wel degelijk om internationale akkoorden kan gaan.
Om de financiële en economische belangen van de EU beter te beschermen en om de rechtszekerheid, stabiliteit en voorspelbaarheid te verbeteren, worden tevens de administratieve procedures voor vrijwaringmechanismen verbeterd door belangrijke rechtsbegrippen duidelijk te definiëren. De verordening zal niet langer beperkt zijn in de tijd en zal bijgevolg zowel voor de marktdeelnemers als voor de begunstigde landen een stabiel kader vormen. De besluitvormingsprocedures weerspiegelen het nieuwe institutionele evenwicht tussen de Europese Commissie, de Raad en het Europees Parlement, met name wat de aanwending van uitvoeringshandelingen of gedelegeerde handelingen betreft.
Bij de nieuwe verordening is uitgegaan van transparantie en voorspelbaarheid, met inbegrip van toepasselijk procedures en recht van verweer. Daardoor zullen de financiële en economische belangen van de EU beter worden gevrijwaard en zullen rechtszekerheid en stabiliteit worden verbeterd. De verordening geeft aan wanneer is voorzien in de vaststelling van gedelegeerde handelingen door de Commissie ingevolge een door het Europees Parlement en de Raad verleende delegatie en ook wanneer aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden zullen worden verleend.
Er zij aan herinnerd dat preferentiële toegang tot de EU-markt een van meer hefbomen is om duurzame ontwikkeling door middel van handel te ondersteunen. De nieuwe SAP-verordening beoogt vereenvoudiging, voorspelbaarheid en betere afstemming van het SAP op de doelstellingen om het instrument doeltreffender te maken. Alle voorgestelde SAP-voorwaarden bouwen voort op oplossingen die verenigbaar zijn met de vereisten – met name de machtigingsclausule – van de Wereldhandelsorganisatie, en met de doelstelling om ontwikkelingslanden preferenties te verlenen. Zij zijn ook in overeenstemming met de prioriteiten van de Verenigde Naties op het gebied van de bestrijding van armoede in de wereld.
Deze verordening geldt onverminderd de volledige toepassing van de gehele EU-wetgeving, met name inzake de duurzaamheid van biobrandstoffen en sanitaire en fytosanitaire voorwaarden voor markttoegang, en van de EU-beleidsdoelstellingen, met name inzake goed bestuur in belastingzaken voor ontwikkeling.
Het voorstel is opgesteld op basis van een openbare raadpleging die tussen 27 maart en 4 juni 2010 is gehouden en van een gedetailleerde effectbeoordeling, waarin de gevolgen van enkele beleidsopties werden bestudeerd. Gezien het resultaat van de effectbeoordeling is voor beleidsoptie C1 gekozen om invulling te geven aan de voorgestelde nieuwe verordening.
De voorgestelde verordening heeft geen financiële gevolgen voor de EU-begroting. Toepassing ervan leidt wel tot een verlies aan douane-inkomsten. Uitgaande van de cijfers voor 2009 werd het jaarlijkse verlies aan douane-inkomsten als gevolg van de toepassing van de SAP-verordening op 2,97 miljard euro geschat, wat overeenkomt met een nettobedrag van 2,23 miljard euro, na aftrek van de inningskosten van de lidstaten. Ingevolge de toepassing van de voorgestelde verordening en op basis van de indicatieve lijst in bijlage I, wordt het jaarlijkse verlies aan douane-inkomsten geschat op 1,87 miljard euro (nettobedrag 1,4 miljard euro).