Toelichting bij COM(2024)13 - Tweede verslag over de stand van de voorbereidingen voor de volledige uitvoering van de VIS-verordening overeenkomstig artikel 11, lid 3 van Verordening (EU) 2021/1134

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 18.1.2024

COM(2024) 13 finai

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARPEMENT EN DE

RAAD

tweede verslag over de stand van de voorbereidingen voor de volledige uitvoering van de VIS "verordening overeenkom stig artikel 11, Md 3 van Verordening (PU) 2021/1134

NL

NL

Samenvatting

Verordening (EU) 2021/11341 ", tot wijziging van onder meer Verordening (EG) nr. 767/2008 van het Europees Parlement en de Kaad van 9 ju,i 2008 betreffende het V isu m informatiesysteem (V IS) en de ui tw isseling tussen de lidstaten van gegevens op het gebied van visa voor kort verblijf (VIS "verordening)^, schrijftvoor dat de Com m issie jaarl ij ks aan het Europees Parlementen de Raad verslag uitbrengt over de stand van de voorbereidingen voor de volledige uitvoering van de verordening. Dit is hettweede verslag van de Com missie.

De uitvoering van de nieuwe IT~architectuur op het gebied van migratie, grenzen en veiligheid is de hoek st een van een van de modern ste grensbeheersystemen ter wereld. Het VIS maakt integraal deel uit van deze architectuur. M et het oog op de volledige en tijdige uitvoering moeten de lidstaten, de geassocieerde jchengenlanden, de EU- agentschappen en de Uom missie samen vooruitgang boeken. Het is belangrijk dat elke partij de vera n tw oordel ij kheid op zich neemt om ervoor te zorgen dat het systeem op hetzelfde moment operationeel kan worden, zodat verdere vertragingen en stijgende kosten worden vermeden.

In het algemeen ligt de voorbereiding van de uitvoering van het herziene VIS op schema. Na de va stste Ming van de wijzigingsverordening op 7 juli 2021 is de Commissie onmiddellijk begonnen met de bespreking in de desbetreffende comités en deskundigengroepen van de t w aalf uitvoerings- en gedelegeerde handelingen die nodig zijn voor de on t w ikkeling van de nieuwe VIS- componenten. LJe werkzaamheden werden in 2023 voortgezet en momenteel zijn voor alle tw aalf uitvoerings- en gedelegeerde handelingen door de Commissie voorstellen ingediend, die zich in verschillende stadia van de goedkeuringsprocedure bevinden. V ij f handelingen werden al formeel vastgesteld, twee handelingen worden binnenkort formeel vastgesteld, en drie uitvoeringshandelingen en tw ee gedelegeerde handelingen worden nog besproken in het desbetreffende comité en deskundigengroep.

Inhoudsopgave

1.

a n


Ver o rd e n i n g (EU) 2021/1134 van het Europees Parlement en de Raad van 7 juli 2021 tot wijziging

Verordeningen (EG) nr. 767/2008, (EG) nr. 810/2009, (EU) 2016/399, (EU) 2017/2226, (EU) 2018/1240, (EU) 2018/1860, (EU) 2018/1861, (EU) 2019/817 en (EU) 2019/1896 van het Europees Parlement en de Raad, en tot

intrekking van Deschikking 2004/512/EG van de Raad en Besluit 2008/633/JBZ van de Raad, met het oog op de

herziening van het Visuminformatiesysteem (PB L 248 van 13.7.2021, b,z. 11).

Ver o rd e n i n g (EG) nr. 767/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende het Visu m inform ati esy ste em (VIS) en de uitwisseling tussen de lid st aten van gegevens op het gebied v

kort verblijf (VIS- verorden ing ) (PB L 218 van 13.8.2008, b,z. 60).

2.

i sa voor


1

1 , Inleiding

H et V isu m i informatiesysteem ( V IS) werd opgezet bij Beschikking 2004/512/EG van de Raad^ om de ui tw isseling van visum gegevens tussen de lidstaten mogelijkte maken. Bij Ver ordening (EG) nr. 767/2008 van het Europees Parlement en de Raad (VIS "regel i ng)^ zijn het doel, de functies en de bevoegdheden met betrekking tot het VIS vastgesteld, evenals de voorwaarden en procedures voor de ui tw isseling van informatie inzake visa voor kort verblijf tussen de lidstaten, teneinde de behandeling van aanvragen voor visa voor kort verblijf en de daarmee samenhangende beslissingen te vergemakkelijken. Het VIS is operationeel sinds 11 o kto b e r 2011 en is tussen oktober 2011 e n f e b r u a r i 2016 geleidel ij k aan ingevoerd in alle consulaten van de lidstaten.

Het VIS heeft ten doel de uitvoering van het gemeenschappelijk visumbeleid, de consulaire samenwerking en de raadpleging van de centrale visumautoriteiten te verbeteren door de u i tw isseling van gegevens tussen de lidstaten betreffende aanvragen en de daarmee samenhangende beslissingen te vergemakkelijken. Het VIS heefttot doel.

• de visumaanvraagprocedure te vergemakkelijken,

'visumshoppen' te voorkomen;

• de bestrijding van identiteitsfraude te vergemakkelijken,

• controles aan de doorlaatposten aan de buitengrenzen en op het grondgebied van de lidstaten te vergemakkelijken,

• te helpen bij de identificatie van personen die niet of niet meer aan de voorwaarden voor binnenkomst, verblijf of vestiging op het grondgebied van de lidstaten voldoen,

• het gemakkei ij ker te maken om te bepalen welke lid staat vera n tw oordel ij k is voor het onderzoek van een verzoek om internationale bescherming op grond van Ver ordening

(EU) nr. 604/2013 van het Europees Earlement en de Kaad ,

• en bij te dragen tot het voorkomen van bedreigingen van de binnenlandse veiligheid van de lid sta te n.

Verordening (EU) 2021/1134 is op 2 a u g u st u s 2021 in werking getreden, waarbij onder meer de VIS "verordening is gewijzigd. Met herziene VIS za, met de visumverlening belaste instanties belangrijke informatie verschaffen over personen die een Schengenvisum voor kort verblijf aanvragen en grenswachten in staat stellen om reizigers op te sporen die wellicht een veiligheidsrisico vormen. LJe nieuwe regels breiden ook hettoepassingsgebied van het VIS u it, met name door aanvragers en houders van langlopende visa en verbl ij fs vergunningen toe te voegen zodat de bevoegde autoriteiten tij dig over de nodige informatie beschikken. Uiteraard worden gegevensbeschermingsvereisten daarbij ten volle in acht genomen. De overeengekomen nieuwe regels zorgen ervoor dat de achtergrond van aanvragers van visa voor kort verbl ij f, visa voor verbl ij f van langere duur en verbl ij fs vergunningen grondiger wordt

3 Beschikking 2004/512/EG van de Raad van 8juni 2004 betreffende het opzetten van het V,Sum,nformat,eSysteem (VIS) (PB L 213 van 15.6.2004, blz.

5).

Ver o rd e n i n g (EG) nr. 767/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 b etr ef f e n d e h et Visu m inform ati esy ste em (VIS) en de uitwisseling tussen de lid st aten van gegevens op het gebied van visa voor

kort verbl ij f (VIS- verorden ing ) (PB L 218 van 13.8.2008, b,z. 60).

Ver o r d e n ing (EU) nr. 604/2013 v an het Europees Parlement en de Raad van 26juni 2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat veran two ordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een sta atloze bij een van de lid state n

wordt ingediend (PB L 180 van 29.6.2013, b,z. 31).

2

gecontroleerd, dat de lidstaten informatie over de houders van dergelijke documenten beter u i tw isselen en dat er volledige interoperabiliteit is met andere EU"i nform atiesystem en,

Overeenkomstig artikel 11, lid 1, van Verordening (EU) 2021/1134 za, de C om missie voor 31 decern ber 2023 e en besluit va stste Men om de datum van inwerkingtreding van het herziene VIS te bepalen. In het artikel worden ook een aantal voorwaarden ges te ld waaraan moet zijn voldaan voordat dit besluit kan worden vastgesteld, namelijk dat de nodige uitvoerings- en gedelegeerde handelingen waarnaar in ditverslag w o r d t v e rw e z e n , moeten worden vastgesteld, dat h et Ag en ts chap van de Europese Unie voor het operationeel beheer van grootschalige IT" systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht ( e u ~ LISA) de C ommissie ervan in kennis moet stellen dat alle testactiviteiten met succes zijn afgesloten en dat de lidstaten de Commissie ervan in kennis moe te n st ellen dat z ij de nodige technische en Juridische regelingen hebben getroffen.

Het VIS za, deel uitmaken van het gemeenschappelijk kader voor interoperabiliteit dat is

vastgesteld bij de Verordeningen (EU) 2019/8176 en (EU) 2019/8187 van het Europees

Parlementen de Raad. H et kader voor de interoperabiliteit tussen de EU- i nform atiesyste men is opgezet om ervoor te zorgen dat deze systemen en hun gegevens door elkaar worden aangevuld met als algemeen doel de controles aan de buitengrenzen doeltreffender en efficiënter maken, b ij dragen tot de preventie en bestrijding van irreguliere immigratie, b ij dragen tot een hoog veiligheidsniveau en de uitvoering van het gemeenschappelijk visu m beleid verbeteren. Dit be te kent dat de technische o n tw ikkeling van nieuwe elementen en processen van het vernieuwde V IS volledig in overeenstemming moet zijn met die van de andere EU- informatiesystemen die deel uitmaken van het kader.

Krachtens artikel 11, lid 3, van Verordening (EU) 2021/1134 moet de Uom missie jaarlijks een verslag indienen bij het Europees Parlement en de Raad over de stand van de voorbereidingen voor de volledige uitvoering van de verordening, tot de Commissie het besluittot va stste I I i n g van de datum van de inwerking stelling van het VIS overeenkomstig bovengenoemde verordening va stste It. Het verslag moet gedetailleerde informatie bevatten over de gemaakte

kosten en informatie over eventuele risico's die van invloed kunnen zijn op de totale kosten.

DeC ommissie heefteen eerste verslag ingediend op j februari 2023/ D it is hettweede verslag van de Vvom missie en hetbestrijktdeperiodevanafjanuari 2023 tot de opstelling van ditverslag in november 2023.

Ver o r d e n i n g (EU) 2019/817 v an het Europees Parlement en de Raad van 20 me, 2019 tot vaststelling van een kader voor interoperabiliteittussen de U n i e ~ i n f o rmatiesystemen op h et gebied van grenzen en visa en totwijziging van de Ver o r d e n , n g e n (EG) nr. 767/2008, (EU) 2016/399, (EU) 2017/2226, (EU) 2018/1240, (EU) 2018/1726 en (EU) 2018/1861 van het Europees Parlement en de Raad, Beschikking 2004/512/EG van de Raad en Besluit

2008/633/JBZ van de Raad (PB L 135 van 22.5.2019, b,z. 27).

Ver o r d e n i n g (EU) 2019/818 v an het Europees Parlement en de Raad van 20 me, 2019 tot vaststelling van een kader voor interoperabiliteit tussen de Unie~informati esy ste men op het gebied van politiële en justitiële

samenwerking, asiel en migratie en tot wijziging van Verordeningen (EU) 2018/1726, (EU) 2018/1862 en (EU)

2019/816 (PB L 135 van 22.5.2019, b,z. 85).

^ Het inreis_u itreissysteem (EES), het Visu minformatiesysteem (VIS), het Europees reisinformatie en "autorisatiesysteem (ETI AS), Eurodac, het Schengeninformatiesysteem (SIS) en het Europees Str af r eg i ste rinform ati esy ste em voor onderdanen van derde landen (ECRIS-TCN),

9COM(2023) 66 finai

3

2. Wetg eving ter uitvoering van de VIS "verorden inq

In Verordening (EU) 2021/1134 is bepaald dat uitvoerings- en gedelegeerde handelingen moeten worden vastgesteld te r aanvulling en uitvoering van bepaalde gedetai I leerde technische aspecten van de verordening. Oommige van deze handelingen zijn nodig om eu_ LISA volledig in staat te st ellen te beginnen met het ontwerp en de o n tw ikkeling van de nieuwe functionaliteiten in de context van de algemene IT_systee m arch itectu ur, met name omdat hiervoor technische specificaties moeten worden vastgesteld. Andere handelingen zijn nodig voor het va stste Men van technische voorschriften om het gebruik van het VIS door de bevoegde autoriteiten van de lidstaten en EU- agentschappen te vergemakkelijken.

Sinds de vaststelling van de verordening in 2021 heeft de Uom missie achttien comitévergaderingen en tien deskundigengroepen over het V IS georganiseerd om een reeks o n tw erpen van uitvoerings- en gedelegeerde handelingen te bespreken die nodig zijn voor de ontwikkeling van het herziene VIS.

IVIomenteel zijn de werkzaamheden voor alle twaalf uitvoerings- en gedelegeerde handelingen begonnen en de handelingen bevinden zich in verschillende stadia van de vaststel I i ngsproced ure. V ier uitvoeringshandelingen en één gedelegeerde handeling werden al formeel va st ges te ld, tw ee uitvoeringshandelingen worden binnenkort formeel vastgesteld, en drie uitvoeringshandelingen en tw ee gedelegeerde handelingen worden nog besproken in het desbetreffende comité en de desbetreffende deskundigengroep omwille van hun technisch complexe aard. Dit wordt verder ge ïl I ustreerd in onderstaande tabellen,

Ta bel 1 Sta n d van zaken m et b etr ek k i n g tot de ver e Iste u itvoer i n g s~ en gedelegeerde handelingen op 15 n o ve m ber 2023

\/e rordeningSoort handelingVa st g est e I dI n fa s e van

for m e I e v a ststeI I i n g
In

b e h a n d e I i n g b ij com ité of groep
Nog n i et begon n e n
Visu m i nformatiesyst eem (VIS)Gedelegeerde handeling12
U itvoeri ngshande ling423

Ta bel 2 Sta n d van zaken m et b etr ek k I n g tot de ve r e I ste u Itvoer I n gs~ en gedelegeerde handelingen op 15 n o ve m ber 2023

Rechtsg ron dslagSoort handelingStand van zaken
1Arti kei 5 bisUitvoeri ngshandel i ngIn fase van formele v a ststeI Ii n g
2Arti kei 6, lid 5Uitvoeri ngshandel i ngIn fase van formele v a ststeI Ii n g
3Arti kei 9Gedelegeerde handelingVastg este I d

4

4A rtikelen9 nonies en 22 terGedelegeerde handelingIn behandeling bij groep
5Artikel 9 undecies, lid 2Gedelegeerde handelingIn behandeling bij groep
6A rtikel 9 undecies, lid 3Uitvoeri ngshandel i ngIn behandeling bij comité
7Artikelen 29 en 29 bisUitvoeri ngshandel i ngVastg este I d
8Artikel 45, lid 1Uitvoeri ngshandel i ngIn behandeling bij comité
9Artikel 45, lid 2Uitvoeri ngshandel i ngIn behandeling bij comité
10Arti kel 45, I i d 3Uitvoeri ngshandel i ngVastg este I d
11Arti kelen 45 qua te r en 45 q u i n q u i esUitvoeri ngshandel i ngVastg este I d
12Artikel 50, lid 4Uitvoeri ngshandel i ngVastg este I d

3. Toezi cht op de uitvoering door de lidstaten en de EU-ag entschappen

Het belang van een tijdige uitvoering van het herziene VIS wordt op EU- en lidstaatniveau algemeen erkend. LJe onderlinge afhankelijkheid tussen het VIS, d e o n tw ikkeling van andere EU- informatiesystemen en de interoperabiliteitscomponenten wordt door alle belanghebbenden goed begrepen. M et het oog op de volledige en tijdige uitvoering moeten de I i d state n , de EU- agentschappen en de Vvom missie samen vooruitgang boeken.

4 Kosten en risico' s

Het C ommissievoorstel voor de wijzigingsverordening is op 7 ju,i 2021 vastgesteld, een Jaar laterdan oorspronkelijk gepland. Het financieel memorandum bij hetvoorstel van de Europese Commissie voor de wijzigingsverordening tot herziening van de VIS "verordening is in Juli 2021 gewijzigd vanwege het geactualiseerde tijdschema voor de uitvoering van het herziene VIS en om ervoor te zorgen dat er voldoende financiële en personele middelen vooreu- LISA beschikbaar zijn.

Vo Igens het gewijzigde financieel memorandum vergt het voor st el in de periode 2021 "2027 in totaaI 178,6 m i IJ o e n EUR u it d e EU "begroting. Uit bedrag omvat het budget voor de lidstaten (45 m i IJ o e n EUR) voor de aanpassing van hun nationale systeem, voor Luropol (29,8 m i IJ o e n EUR) voor de noodzakelijke upgrade van de I I "systemen en de personeelsbehoeften van het agentschap, voor het Europees vjrens- en ku stw ach ta gen ts chap [Trontex

) (5,4 m i IJ o e n EUR)

voor het opzetten van een nieuwe toegang tot het VIS binnen het agentschap, de personeelsbehoeften en de vergaderingen, en voor eu_ LISA (98,2 m i IJ o e n EUR) voor de o n tw ikkeling van alle I I "onderdelen van het voorstel en de werking van het herziene VIS, alsmede voor de tijdelijke personeelsbehoeften.

Op basis van het Com missievoor st el voor de wijzigingsverordening bedroegen de gevolgen voor de operationele uitgaven voor eu_ LISA voor de o n tw ikkeling van het herziene VIS 16,2 miljoen EUR in 2022 en 28,9 miljoen EUR in 2023.

De uitvoering van het VIS in het gemeenschappelijk interoperabiliteits kader en de aanpassingen ervan met het oog op de interactie met andere IT_syste men (b ij voorbeeld het inreis"uitreissysteem) behelzen een opeenvolging van verschillende wijzigingen die telkens resulteren in een nieuwe versie van hetsysteem. LJeze verschillende versies van het VIS m o ete n in een bepaalde volgorde worden uitgevoerd. De onderlinge onafhankelijkheid van de ; h i I I e n d e EU- informatiesystemen kan van invloed zijn op detijd die nodig is voor bepaalde

3.

verser


5

onderdelen van het project voor de uitvoering van de nieuwe architectuur voor EU" informatiesystemen voor grenzen, migratie en veiligheid.

Het vernieuwde S c h e n g e n i n f o r m at i esy ste e m is in maart 2023 in werking getreden. Op 19-20 o kto b e r 2023 heeft de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken een herzien tijdschema voor de overige systemen goedgekeurd. \/o Igens dit schema, waarin de uitvoering in golven is gepland, zal het i nreis_u itreissystee m in het najaar van 2024 klaar zijn om in werking te treden en het ETIAS in het voorjaar van 2025. H et herziene VIS za, klaar zijn om in het najaar van 2026 samen met de interoperabiliteitsarchitectuur in werking te treden.

Hoewel het mogelijke effect van het herziene tijdschema voor de EU" informatiesystemen en de interoperabiliteit op de kosten van de uitvoering van het VIS in dit stadium niet meetbaar is, is er op basis van de beschikbare gegevens over de uitgaven van de lidstaten en de betrokken EU- agentschappen in 2021 en 2022 tot op heden geen risico op overbesteding van de in het gewijzigde financieel memorandum geraamde bedragen vastgesteld.

5. Conclusie

De lidstaten, de geassocieerde S c h e n g e n I a n d e n en de EU" agentschappen hebben zich er gezamenlijk toe verbonden het herziene VIS volledig uit te voeren, ook als onderdeel van het bredere interoperabiliteits kader van de EU- i nform atiesyste men.

De C om missie blijft de vorderingen van alle betrokken pa rt ij en coördineren en nauwlettend volgen om mogelijke vert ragingen in onderdelen van de EU"i nform atiesystem en en interoperabiliteitscomponenten op te sporen en aan te pakken, om ervoor te zorgen dat het verb ete r d e VIS in het najaar van 2026 volledig beschikbaar is.

6