Toelichting bij COM(2025)244 - Wijziging van Verordening (EU) 2021/2283 betreffende de opening en het beheer van autonome tariefcontingenten van de Unie voor bepaalde landbouw- en industrieproducten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

Autonome tariefcontingenten van de Unie zijn noodzakelijk voor producten die in de Unie in ontoereikende mate worden vervaardigd om in een bepaalde contingentperiode aan de behoeften van de industriële afnemers in de Unie te voldoen. De opening van tariefcontingenten van de Unie moet het mogelijk maken dat producten in passende hoeveelheden tegen een nulrecht of tegen een verlaagd recht kunnen worden ingevoerd zonder dat de betrokken markten worden verstoord.

Op 20 december 2021 heeft de Raad van de Europese Unie Verordening (EU) 2021/2283 1 betreffende de opening en het beheer van autonome tariefcontingenten van de Unie voor bepaalde landbouw- en industrieproducten aangenomen, om onder de meest gunstige voorwaarden aan de vraag naar die producten in de Unie te kunnen voldoen.

Deze verordening wordt om de zes maanden bijgewerkt om tegemoet te komen aan de behoeften van de EU-industrie.

De Commissie heeft, daarin bijgestaan door de Groep economische tariefvraagstukken, alle verzoeken van de lidstaten betreffende autonome tariefcontingenten onderzocht.

Op grond hiervan is de Commissie van oordeel dat het gerechtvaardigd is voor zeven producten, die momenteel niet in de bijlage bij Verordening (EU) 2021/2283 van de Raad zijn vermeld, een autonoom tariefcontingent te openen. Voor één ander product moeten nieuwe GN/Taric-codes worden toegekend. Drie producten waarvoor een tariefcontingent niet langer in het economische belang van de Unie is, moeten worden geschrapt.

Omwille van de duidelijkheid is het wenselijk om een geconsolideerde versie van de bijlage bij Verordening (EU) 2021/2283 van de Raad te publiceren, die de vorige bijlage integraal vervangt.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Dit voorstel heeft geen gevolgen voor landen die een preferentiële handelsovereenkomst met de Unie hebben, of landen die in aanmerking komen of kunnen komen voor een preferentiële overeenkomst met de Unie (bv. het stelsel van algemene preferenties (SAP), de handelsregeling voor de staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS), of vrijhandelsovereenkomsten).

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Het voorstel is in overeenstemming met het beleid van de Unie op het gebied van landbouw, handel, ondernemingen, ontwikkeling, milieu en buitenlandse betrekkingen.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

De rechtsgrondslag van dit voorstel is artikel 31 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Het voorstel betreft een gebied dat onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie valt. Het subsidiariteitsbeginsel is derhalve niet van toepassing.

Evenredigheid

Het voorstel is in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel. De beoogde maatregelen sluiten aan bij de beginselen voor de vereenvoudiging van de procedures voor de deelnemers aan het buitenlandse handelsverkeer, zoals beschreven in de mededeling van de Commissie inzake autonome tariefschorsingen en -contingenten 2 . Deze verordening gaat overeenkomstig artikel 5, lid 4, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) niet verder dan nodig is om de beoogde doelstellingen te verwezenlijken.

Keuze van het instrument

Krachtens artikel 31 VWEU worden de “rechten van het gemeenschappelijk douanetarief [...] door de Raad vastgesteld op voorstel van de Commissie”. Een verordening van de Raad is derhalve het passende instrument.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

In een studie van 2013 waarin het systeem van autonome tariefschorsingen is geëvalueerd, is ook het systeem van autonome tariefcontingenten 3 aan de orde gesteld.

Autonome tariefschorsingen en contingenten zijn vergelijkbare maatregelen, behalve dan dat tariefcontingenten de invoerhoeveelheid die voor verlaagde douanerechten in aanmerking komt, beperken, terwijl autonome tariefschorsingen de volledige of gedeeltelijke ontheffing van de normale rechten die van toepassing zijn op bepaalde goederen die in de EU worden ingevoerd, voor een onbeperkte hoeveelheid toestaan. De studie concludeerde dat de achterliggende gedachte voor het systeem nog altijd actueel is. Europese bedrijven die goederen invoeren in het kader van dit systeem, kunnen aanzienlijke kosten besparen. Deze besparingen kunnen dan weer tot ruimere voordelen leiden (zoals een grotere concurrentiekracht, efficiëntere productiemethoden, het creëren of behouden van werkgelegenheid in de Unie), afhankelijk van het product, het bedrijf of de sector in kwestie. Nadere informatie over de besparingen die deze verordening oplevert, is opgenomen in punt 4 en in het bijgevoegde financieel memorandum.

Raadpleging van belanghebbenden

De Commissie heeft dit voorstel opgesteld met de hulp van de Groep economische tariefvraagstukken, die bestaat uit delegaties van alle EU-lidstaten en Turkije.

Elk verzoek (om nieuwe maatregelen of een wijziging van bestaande maatregelen) is door de Groep zorgvuldig geëvalueerd, waarbij per geval met name aandacht is besteed aan het voorkomen van schade voor EU-producenten en aan het versterken en consolideren van het concurrentievermogen van de EU-productie. Deze evaluatie is verricht door middel van besprekingen binnen de Groep, waarna de lidstaten de betrokken sectoren, verenigingen, kamers van koophandel en andere betrokken partijen hebben geraadpleegd.

Alle in de lijst vermelde tariefcontingenten zijn in overeenstemming met het akkoord of compromis dat in de Groep of met de andere diensten van de Commissie is bereikt. Er is geen potentieel ernstig risico met onomkeerbare gevolgen vastgesteld.

Effectbeoordeling

De voorgestelde wijziging is louter technisch van aard en betreft uitsluitend het toepassingsgebied van in de bijlage bij Verordening (EU) 2021/2283 opgenomen tariefcontingenten. Er is geen effectbeoordeling verricht omdat de voorgestelde wijzigingen in de lijst van producten die in aanmerking zouden komen voor de autonome contingenten van het gemeenschappelijk douanetarief, naar verwachting geen significante gevolgen zullen hebben.

Grondrechten

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de grondrechten.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Het voorstel heeft geen financiële gevolgen voor de uitgaven maar wel voor de ontvangsten. De bijlage bevat zeven nieuwe producten. De derving van rechten voor de desbetreffende tariefcontingenten wordt berekend op basis van de prognoses voor 2025 van de lidstaat die het contingent heeft aangevraagd. Doordat drie contingenten worden geschrapt en er opnieuw tarieven worden ingesteld, zal er naar raming echter jaarlijks een extra bedrag van 21,9 miljoen EUR aan douanerechten worden geïnd. Het positieve effect op de traditionele eigen middelen van de EU-begroting wordt in totaal geraamd op 16,4 miljoen EUR per jaar (75 % van het totale bedrag). Het financieel memorandum bevat nadere informatie over de gevolgen van het voorstel voor de begroting.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

De voorgestelde maatregelen worden beheerd in het kader van het geïntegreerd tarief van de Europese Unie (Taric) (zij zijn geïntegreerd in Taric en worden beheerd door de Quota-databank) en toegepast door de douanediensten van de lidstaten.