Toelichting bij COM(2025)370 - Sluiting van het uitvoeringsprotocol (2025-2029) bij de visserijovereenkomst tussen Sao Tomé en Principe en de EG - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2025)370 - Sluiting van het uitvoeringsprotocol (2025-2029) bij de visserijovereenkomst tussen Sao Tomé en Principe en de EG. |
|---|---|
| bron | COM(2025)370   |
| datum | 09-07-2025 |
• Motivering en doel van het voorstel
De Partnerschapsovereenkomst inzake visserij (POV) tussen de Democratische Republiek Sao Tomé en Principe en de Europese Gemeenschap 1 werd ondertekend op 30 oktober 2007 en trad in werking op 29 augustus 2011 voor een periode van vier jaar. De overeenkomst kan stilzwijgend worden verlengd voor telkens een periode van vier jaar en is dan ook nog steeds van kracht. Een vorig uitvoeringsprotocol bij de POV, dat een looptijd van vijf jaar had, werd op 19 december 2019 van toepassing en liep af op 18 december 2024.
Op basis van het besluit van de Raad van 10 september 2024 tot machtiging tot het openen van onderhandelingen namens de Europese Unie over een nieuw uitvoeringsprotocol bij de partnerschapsovereenkomst inzake visserij met de Democratische Republiek Sao Tomé en Principe, en de daarin vervatte onderhandelingsrichtlijnen, heeft de Commissie onderhandelingen gevoerd met de regering van de Democratische Republiek Sao Tomé en Principe (hierna: “Sao Tomé en Principe”). Na afloop daarvan hebben de onderhandelaars op 9 april 2025 een protocol geparafeerd. Het nieuwe protocol heeft een looptijd van vier jaar, die ingaat op de in artikel 19 van het protocol bedoelde datum van voorlopige toepassing, i.e. de datum van ondertekening ervan door de partijen.
Met het voorstel wordt beoogd machtiging te verlenen voor de sluiting van het uitvoeringsprotocol overeenkomstig artikel 218, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).
• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
Het voornaamste doel van het nieuwe protocol is om het strategisch partnerschap op het gebied van visserij tussen de Europese Unie en Sao Tomé en Principe voort te zetten en te versterken binnen een geactualiseerd kader waarin rekening wordt gehouden met de prioriteiten van het hervormd gemeenschappelijk visserijbeleid en de externe dimensie van dat beleid.
Het protocol kent vangstmogelijkheden in de visserijzone van Sao Tomé en Principe toe aan vaartuigen van de Europese Unie, met inachtneming van de beste beschikbare wetenschappelijke adviezen en van de resoluties en aanbevelingen van de Internationale Commissie voor de instandhouding van Atlantische tonijnen (Iccat), en binnen de grenzen van het beschikbare overschot. De Commissie heeft zich onder meer gebaseerd op de resultaten van een evaluatie van het vorige protocol (2019-2024) en op een verkennende evaluatie waarin is nagegaan of het wenselijk is een nieuw protocol te sluiten. Die evaluaties werden uitgevoerd door externe deskundigen. Voorts wordt beoogd om in het belang van de partijen de samenwerking tussen de Europese Unie en Sao Tomé en Principe te versterken en zo een duurzaam visserijbeleid en een verantwoorde exploitatie van de visbestanden in de visserijzone van Sao Tomé en Principe en de Atlantische Oceaan te bevorderen. Die samenwerking zal ook bijdragen tot de bevordering van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden in de visserij.
Inhoudsopgave
— 26 vaartuigen voor de tonijnvisserij met de zegen;
— 9 vaartuigen voor de visserij met de drijvende beug;
— ondersteuningsvaartuigen in overeenstemming met de desbetreffende resoluties van de Iccat en met inachtneming van de in de wetgeving van Sao Tomé en Principe vastgestelde limieten.
• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie
De onderhandelingen over een nieuw uitvoeringsprotocol bij de partnerschapsovereenkomst inzake visserij met Sao Tomé en Principe passen in het kader van het externe optreden van de Unie ten aanzien van de landen van de Organisatie van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (OACPS), en houden met name rekening met de doelstellingen van de Unie inzake duurzame economische groei, menselijke en sociale ontwikkeling, bestrijding van klimaatverandering, duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen en eerbiediging van de democratische beginselen en de mensenrechten.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
De rechtsgrondslag is artikel 43, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), waarin het gemeenschappelijk visserijbeleid is vastgesteld, en artikel 218, lid 6, waarin is bepaald dat de Raad op voorstel van de onderhandelaar een besluit houdende sluiting van overeenkomsten tussen de Unie en derde landen vaststelt, en lid 7, waarin is bepaald dat de Raad de onderhandelaar kan machtigen om wijzigingen die krachtens het protocol volgens een vereenvoudigde procedure worden aangenomen, goed te keuren.
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
Het voorstel betreft een gebied dat onder de exclusieve bevoegdheid van de Europese Unie valt.
• Evenredigheid
Het voorstel staat in verhouding tot de in artikel 31 van de verordening inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid vastgelegde doelstelling om een juridisch, ecologisch, economisch en sociaal bestuurskader voor visserijactiviteiten van vissersvaartuigen van de Unie in wateren van derde landen tot stand te brengen. Het is in overeenstemming met die bepalingen, alsook met de bepalingen van artikel 32 van diezelfde verordening over de financiële steun aan derde landen.
3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
• Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan
In 2024 heeft de Commissie een evaluatie achteraf verricht van het protocol 2019-2024 bij de met Sao Tomé en Principe gesloten partnerschapsovereenkomst inzake visserij, alsmede een evaluatie vooraf van een mogelijk nieuw protocol 2 . De conclusies van die evaluaties vooraf en achteraf zijn opgenomen in een werkdocument van de diensten van de Commissie (SWD) 3 .
In de evaluatie wordt geconcludeerd dat de visserijsector van de Unie veel belangstelling heeft voor de visserij in Sao Tomé en Principe en dat een nieuw protocol in het belang is van beide partijen. Voorts zou het nieuwe protocol bijdragen tot een betere monitoring, controle en bewaking en tot een betere governance van de visserijactiviteiten in de regio.
Voor de Unie is het van belang een instrument in stand te houden dat een nauwe sectorale samenwerking mogelijk maakt met een, gezien de omvang van de onder zijn jurisdictie vallende visserijzone, belangrijke speler op het gebied van oceaangovernance op subregionaal niveau. Door de betrekkingen met Sao Tomé en Principe te versterken, worden allianties in het kader van de Iccat ook mogelijk. Bovendien betekent dit voor de vloot van de Unie dat de toegang tot een visserijzone die van belang is voor het opzetten van vangststrategieën binnen een meerjarig internationaal rechtskader, behouden blijft. Voor de autoriteiten van Sao Tomé en Principe is het de bedoeling de betrekkingen met de Unie te onderhouden met het oog op een sterkere oceaangovernance, gebruik te maken van de specifieke sectorale steun die mogelijkheden tot meerjarenfinanciering biedt, en via de activiteit van de vaartuigen de aanzet te geven tot de industrialisatie van zijn verwerkende sector in het kader van de diversificatie van zijn economie.
• Raadpleging van belanghebbenden
In het kader van de evaluatie is overlegd met de lidstaten, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, internationale middenveldorganisaties, alsook met de visserijautoriteiten en het maatschappelijk middenveld in Sao Tomé en Principe. Er heeft ook overleg plaatsgevonden in het kader van de adviesraad voor de vollezee-/verrezeevloot.
• Bijeenbrengen en gebruik van expertise
Overeenkomstig artikel 31, lid 10, van de verordening inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid heeft de Commissie een beroep gedaan op een onafhankelijke consultant voor de evaluaties vooraf en achteraf.
• Effectbeoordeling
Niet van toepassing.
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
Niet van toepassing.
• Grondrechten
De onderhandelde overeenkomst bevat een clausule over de gevolgen van schendingen van de essentiële elementen van artikel 9 van de Overeenkomst van Samoa 4 , die betrekking hebben op de mensenrechten.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
a) een jaarlijks bedrag van 325 000 EUR voor de toegang tot de visbestanden in de visserijzone van Sao Tomé en Principe, hetgeen overeenkomt met een referentiehoeveelheid voor over grote afstanden trekkende soorten van 6 500 ton per jaar;
b) steun voor de ontwikkeling van het sectorale visserijbeleid van Sao Tomé en Principe ten belope van 500 000 EUR per jaar. Deze steun beantwoordt aan de doelstellingen van het strategisch visserijplan van Sao Tomé en Principe.
Het jaarlijkse bedrag aan vastleggings- en betalingskredieten wordt in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure vastgesteld, onder meer voor de reservelijn voor protocollen die bij het begin van het jaar nog niet in werking zijn getreden 5 .
5. OVERIGE ELEMENTEN
• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage
De monitoringregelingen zijn vastgelegd in de partnerschapsovereenkomst inzake duurzame visserij en het bijbehorende uitvoeringsprotocol.