Toelichting bij COM(2002)139 - Wijziging van Verordening (EEG) nr. 2081/92 inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2002)139 - Wijziging van Verordening (EEG) nr. 2081/92 inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van ...
bron COM(2002)139 NLEN
datum 15-03-2002
De Raad heeft op 14 juli 1992 Verordening (EEG) nr. 2081/92 inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen goedgekeurd. Deze verordening is op 26 juli 1993 in werking getreden en bij Verordening (EG) nr. 535/97 van de Raad gewijzigd. Het is een systeem op basis van vrijwilligheid. Het biedt belanghebbende producenten en/of verwerkers de mogelijkheid de geografische benaming van een product door middel van registratie op Europees niveau te beschermen. De bescherming van de geografische benamingen en aanduidingen houdt in dat deze uitsluitend mogen worden gebruikt door producerende en/of verwerkende bedrijven die werkzaam zijn in de regio's of de plaatsen die door de benamingen worden aangeduid. Dit betekent dat een op communautair niveau geregistreerde geografische benaming uitsluitend door bedrijven in de betrokken zone mag worden gebruikt, en niet door bedrijven daarbuiten.

Deze communautaire regeling was bedoeld om de bescherming van geografische aanduidingen te harmoniseren voor alle landbouwproducten behalve wijn en gedistilleerde dranken - waarvoor reeds een communautaire regeling bestond - om helderheid te scheppen in de markt en producenten en consumenten krachtdadig en doeltreffend te beschermen tegen misbruik en imitaties van dergelijke geografische benamingen.

De bescherming van geografische aanduidingen als intellectuele-eigendomsrecht is ook opgenomen in hoofdstuk 3 van de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (Overeenkomst inzake de TRIPs, 1994). Deze overeenkomst bevat gedetailleerde bepalingen inzake het bestaan, de verwerving, de reikwijdte, de instandhouding en de handhaving van rechten uit hoofde van de intellectuele eigendom alsmede inzake het gebruik van dergelijke rechten om de wereldhandel te bevorderen en om te voorkomen dat het handelsverkeer wordt verstoord door ontoereikende of ondoeltreffende bescherming van de intellectuele eigendom.

- Werkingssfeer van de verordening (artikel 1 en bijlage 1)

Om te beginnen, wordt het wenselijk geacht ervoor te zorgen dat voortaan ook voor wijnazijn beschermde geografische benamingen geregistreerd kunnen worden. Als product van de wijnbouwsector is wijnazijn namelijk uitgesloten van de werkingssfeer van de verordening, maar het product kan evenmin worden beschermd op grond van de regelingen voor wijn en gedistilleerde dranken. Artikel 1 van de verordening wordt derhalve gewijzigd om ervoor te zorgen dat ook voor wijnazijn een beschermde benaming kan worden geregistreerd.

Aangezien bij de beoordeling van de honderden aanvragen om registratie van benamingen van mineraalwater en bronwater talrijke problemen zijn geconstateerd (bijv. identieke benamingen voor verschillende soorten water, fantasienamen die niet onder de bepalingen van Verordening (EEG) nr. 2081/92 vallen, en namen die moeilijk op grond van de betrokken verordening kunnen worden geregistreerd, vooral gelet op artikel 13, en aangezien deze producten reeds vallen onder de bepalingen van Richtlijn 80/777/EEG van de Raad van 15 juli 1980, waarbij op communautair niveau een toereikende, permanent evoluerende regelgeving voor dit soort water is vastgesteld, wordt het niet dienstig geacht voortaan nog benamingen voor mineraalwater en bronwater te registreren, ondanks het feit dat er al enkele zijn geregistreerd. Hiertoe moet water worden uitgesloten van de werkingssfeer van de verordening en dus worden geschrapt uit bijlage 1 bij de verordening, en moet voor de reeds geregistreerde benamingen, om benadeling te voorkomen, een overgangsperiode worden vastgesteld waarna de betrokken benamingen worden geschrapt uit het register van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen.

- Homoniemen (artikel 5 bis en artikel 13, lid 5)

Aangezien Verordening (EEG) nr. 2081/92 geen gedetailleerde voorschriften bevat met betrekking tot onder deze verordening vallende homonieme benamingen, wordt de verordening verduidelijkt om besluiten in dergelijke gevallen te vergemakkelijken.

Bovendien is het wenselijk geacht een passend juridisch kader te ontwikkelen dat een oplossing kan bieden wanneer een beschermde oorsprongsbenaming (BOB) of een beschermde geografische aanduiding (BGA) overeenkomt met een geografische benaming die niet onder de verordening valt, maar rechtmatig wordt gebruikt zonder als BOB of BGA te willen gelden.

- Bezwaarprocedure (artikel 7)

Artikel 7 van Verordening (EEG) nr. 2081/92 voorziet in een bezwaarprocedure. Om aan de verplichtingen van artikel 22 van de TRIPs-overeenkomst te voldoen, moeten de bepalingen van de genoemde verordening op sommige punten worden verduidelijkt, zodat de onderdanen van alle leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) volgens dezelfde criteria als die van dat artikel van deze regeling gebruik kunnen maken, indien zij wettig belanghebbende zijn. Aangezien het om een gebiedsgebonden recht gaat, moet worden aangetoond dat aan deze voorwaarden is voldaan ten aanzien van het grondgebied van de Gemeenschap, dat wil zeggen het gebied waarvoor op grond van de verordening bescherming is verleend. Bijgevolg wordt voor de onderdanen van staten die lid zijn van de WTO, in artikel 12 quinquies een aan artikel 7 parallelle procedure vastgesteld.

- Schrapping van een benaming uit het register (artikel 11)

De verordening moet de mogelijkheid bieden benamingen uit het register te schrappen wanneer houders van een BOB of BGA een naar behoren gemotiveerd verzoek daartoe indienen.

- Toepassing op producten van herkomst uit een derde land (artikel 12)

Bij artikel 12 is bepaald dat de verordening, onverminderd de bepalingen van internationale overeenkomsten, kan worden toegepast op landbouwproducten of levensmiddelen van herkomst uit derde landen. Deze toepassing gebeurt op basis van wederkerigheid, mits is voldaan aan de gelijkwaardigheidseisen. Opdat de landen die voldoen aan voornoemde gelijkwaardigheids- en wederkerigheidseisen van de communautaire registratieprocedure gebruik kunnen maken, zijn aan artikel 12 preciseringen toegevoegd en is bij de artikelen 12 bis, 12 ter en 12 quater een soortgelijke procedure als die van artikel 6 ingesteld.

- Conflicten tussen geografische aanduidingen en merken (artikel 14)

- Artikel 14.1: Om ook merken en geografische aanduidingen gelijk te behandelen, geldt in de in artikel 14 bedoelde gevallen als referentiedatum de datum van indiening van de aanvraag tot registratie van een geografische aanduiding of benaming, en niet de datum van bekendmaking als bedoeld in de bezwaarprocedure (voor merken geldt de datum van indiening als referentiedatum).

- Artikel 14.2: In de lijn van artikel 24, lid 5, van de Overeenkomst inzake de TRIPs, dat betrekking heeft op het naast elkaar bestaan van geografische aanduidingen en merken, wordt ook de desbetreffende tekst van artikel 14 van Verordening (EEG) nr. 2081/92 aangepast. Genoemd artikel 24, lid 5, betreft namelijk niet alleen geregistreerde of voor registratie ingediende merken, maar ook merken waarop door gebruik rechten zijn verworven. Als referentiedatum bij geschillen en bij beslissingen inzake het al dan niet naast elkaar voortbestaan van merken en aanduidingen, geldt voor benamingen die zijn geregistreerd overeenkomstig artikel 17 (de 'vereenvoudigde' procedure) de datum waarop de benaming is beschermd in het land van oorsprong, en voor benamingen die zijn geregistreerd overeenkomstig artikel 5 (de 'normale' procedure) de datum waarop de registratieaanvraag is ingediend.

Dank zij bovengenoemde aanpassingen en verduidelijkingen kan Verordening (EEG) nr. 2081/92 worden toegepast in overeenstemming met de regels van de Overeenkomst inzake de TRIPs.

- Vereenvoudigde procedure (artikel 17)

De zogenaamde 'vereenvoudigde' procedure van artikel 17 van Verordening (EEG) nr. 2081/92 is indertijd vastgesteld om benamingen die in de lidstaten al wettelijk beschermd of door het gebruik algemeen gangbaar geworden waren, op communautair niveau te registreren. Deze procedure voorziet niet in een bezwaarrecht, wat een essentiële vereiste is om verworven rechten te garanderen en om benadeling bij de registratie te voorkomen. Om redenen van rechtszekerheid en transparantie is het derhalve dienstig dit artikel nu te schrappen. Met het oog op de coherentie wordt bovendien de overgangsperiode van vijf jaar voor krachtens dit artikel geregistreerde benamingen ingetrokken, al blijft deze overgangsperiode nog wel gelden voor de reeds geregistreerde benamingen.

- Andere aspecten die moeten worden gewijzigd

Er zijn enkele verduidelijkingen aangebracht ten aanzien van de toepasselijke versie van norm EN 45011 inzake controles (artikel 10), de vereiste publicatie van een besluit tot nietigverklaring van een geregistreerde benaming (artikel 11) en de comitologieprocedure, die is aangepast aan het nieuwe Besluit 1999/468/EG ter zake (artikel 15).