Toelichting bij COM(2003)275 - Gemeenschappelijk actieprogramma ter bevordering van organisaties die op Europees niveau op cultuurgebied actief zijn

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

Inleiding

Afgezien van het Verdrag, dat een Europees burgerschap instelt, is in verschillende recente verklaringen gewezen op de noodzaak een actief burgerschap te bevorderen, met name op cultuurgebied:

* Het witboek van de Commissie over governance pleit ervoor de burgers inspraak vanaf de beleidsvorming tot en met de uitvoering van het beleid te geven en het maatschappelijk middenveld en de organisaties waaruit het is samengesteld bij het beleid te betrekken.

* De als bijlage bij de conclusies van de Europese Raad van 14 en 15 december 2001 gevoegde verklaring van Laken stelt dat een van de fundamentele uitdagingen voor de Europese Unie erin bestaat een antwoord te vinden op de vraag 'hoe de burgers, in de eerste plaats de jongeren, nader tot het Europese project en de Europese instellingen te brengen'.

* De ministers van Cultuur hebben in een resolutie van de Raad van 14 november 1991 over de Europese culturele netwerken de belangrijke rol beklemtoond die netwerken van culturele organisaties bij de culturele samenwerking in Europa spelen. Bovendien zijn ze overeengekomen de culturele organisaties in hun landen te stimuleren actief deel te nemen aan niet-gouvernementele samenwerking op Europees vlak.

1.

Achtergrond



Er wordt sinds een aantal jaren steun verleend aan activiteiten op cultuurgebied en aan organisaties die op Europees niveau op dit gebied actief zijn, met name uit hoofde van begrotingsonderdelen van deel A van de begroting:

* onderdeel A-3015 biedt medefinanciering voor de huishoudelijke uitgaven van het Europees Bureau voor minderheidstalen (BELMR) en de centra van het informatie- en documentatienetwerk Mercator;

* onderdeel A-3035 draagt bij tot de Europese en internationale bescherming van nazi-concentratiekampen als historische monumenten;

* onderdeel A-3042 biedt medefinanciering voor de huishoudelijke uitgaven van organisaties van Europees cultureel belang;

Het Europees Bureau voor minderheidstalen (BELMR) en de centra van het informatie- en documentatienetwerk Mercator zijn op de volgende gebieden actief:

* vertegenwoordiging en voorlichting van regionale en minoritaire taalgemeenschappen in de Europese Unie;

* onderzoek en verspreiding van informatie op het gebied van wetgeving, onderwijs en media.


De door de Europese Unie gesteunde organisaties van Europees cultureel belang zijn op de volgende gebieden actief:

* vertegenwoordiging van de betrokken partijen op communautair vlak;

* verspreiding van informatie over de communautaire actie;

* het opzetten van een Europees netwerk van organisaties die op cultuurgebied actief zijn.

De gesteunde acties ter bescherming van nazi-concentratiekampen als historische monumenten dragen bij tot het behoud van de belangrijkste door gedenktekens in de voormalige kampen gesymboliseerde plaatsen en archieven met betrekking tot de deportatie en tot het bewaren van de herinnering aan de slachtoffers in situ.

Al deze steun is toegekend zonder rechtsgrondslag uit hoofde van begrotingsonderdelen voor de huishoudelijke uitgaven van de Commissie.

Doelstellingen

De goedkeuring van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad van 25 juni 2002 houdende het Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Europese Gemeenschappen  i en het besluit om de begroting van de Commissie op Activity Based Budgeting te baseren impliceren dat basisbesluiten moeten worden vastgesteld voor een aantal subsidies die in het verleden werden gefinancierd op basis van kredieten in deel A (huishoudelijke kredieten) van het voor de Commissie bestemde gedeelte van de begroting (afdeling III).

Doel van dit besluit is dus een basisbesluit vast te stellen voor het verlenen van subsidies ter bevordering van op Europees niveau actieve organisaties en ter ondersteuning van gerichte activiteiten op cultuurgebied gedurende een periode van vijf jaar (2004-2008).

De Commissie heeft in een verklaring naar aanleiding van de goedkeuring van het nieuw Financieel Reglement aangekondigd te willen streven naar basisbesluiten voor subsidies die tot nu toe uit deel A gefinancierd werden. In deze verklaring 'nemen het Europees Parlement en de Raad akte van het voornemen van de Commissie om een voorstel in te dienen voor een kaderverordening waarin de algemene criteria voor de keuze en de toekenning van subsidies voor huishoudelijke uitgaven aan de in artikel 108, lid 1, punt b), bedoelde organen nader kunnen worden omschreven'.

Rechtsgrond



Het voorstel is gebaseerd op artikel 151 van het EG-Verdrag, dat bepaalt dat het optreden van de Gemeenschap erop gericht is bij te dragen tot de ontplooiing van de culturen van de lidstaten onder eerbiediging van de nationale en regionale verscheidenheid van die culturen, maar tegelijk ook de nadruk leggend op het gemeenschappelijk cultureel erfgoed. De procedure van artikel 251 van het EG-Verdrag moet worden gevolgd: het besluit moet op voorstel van de Commissie door het Europees Parlement en (unaniem) door de Raad worden goedgekeurd via de medebeslissingsprocedure.

Budgettaire gevolgen

Aangezien het voorstel vooral is ingegeven door de technische noodzaak een rechtsgrondslag te geven aan activiteiten die momenteel een dergelijke grondslag ontberen, zijn de geplande bedragen grotendeels gebaseerd op de toegewezen bedragen in het kader van de begroting van de Europese Unie voor het begrotingsjaar 2003.

Er wordt in het totaal een bedrag van 30,920 miljoen euro voorgesteld.

Analyse van de artikelen

Artikel 1 beschrijft de doelstelling van het programma: steun voor op Europees niveau actieve organisaties en voor gerichte activiteiten op cultuurgebied.

Artikel 2 beschrijft de voorwaarden om voor het programma in aanmerking te komen en verwijst naar de bijlage waarin de drie onderdelen van het programma gedetailleerd worden beschreven:

* exploitatiesubsidie voor het Europees Bureau voor minderheidstalen (BELMR) en de centra van het informatie- en documentatienetwerk Mercator;

* exploitatiesubsidies voor organisaties van Europees cultureel belang;

* subsidies voor acties ter bescherming van nazi-concentratiekampen als historische monumenten.

Artikel 3 verwijst naar de bijlage voor de selectie van begunstigden van het programma. Exploitatiesubsidies voor organisaties van Europees cultureel belang en subsidies voor acties ter bescherming van nazi-concentratiekampen als historische monumenten worden verleend op basis van jaarlijkse oproepen tot het indienen van voorstellen. Voor de eerstgenoemde subsidies kan de begrotingsautoriteit begunstigden eventueel ook met name specificeren.

Artikel 4 verwijst naar de bijlage voor de voorwaarden voor het verlenen van subsidies.

Artikel 5 bepaalt dat het programma tijdens de periode 2004-2008 over 30,920 miljoen euro kan beschikken.

Artikel 6 bepaalt hoe de tussentijdse en eindevaluaties van het programma en de programmaverlenging moeten worden uitgevoerd.