Toelichting bij COM(2004)76 - Verhogen van de veiligheid van havens

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2004)76 - Verhogen van de veiligheid van havens.
bron COM(2004)76 NLEN
datum 10-02-2004
ALGEMENE INLEIDING

In de mededeling betreffende maritieme veiligheid (COM(2003) 229 def.), waarin een voorstel was opgenomen betreffende de veiligheid van schepen en het schip/haven raakvlak, dat momenteel de wetgevingsprocedure doorloopt en in dit document wordt aangeduid als Verordening (EG) nr. .../..., werd de veiligheid van havens een noodzakelijke twee stap genoemd waarmee zowel de haven als het raakvlak tussen de haven en het hinterland moet worden beveiligd. De noodzaak van bescherming strekt zich uit tot mensen die in de havens, infrastructuur en uitrusting werkzaam zijn of er passeren, inclusief vervoermiddelen. Dit voorstel bouwt voort op deze eerdere mededeling.

2.

WAAROM VORMEN HAVENS EEN RISICO?


Havens zijn een essentiële link binnen de totale vervoersketen, en verbinden handel en passagiersstromen over zee en over land met elkaar. Havens zijn vaak het knooppunt voor overbrengingen van gevaarlijke vracht, voor belangrijke chemische en petrochemische productiecentra, en/of in de buurt van steden gelegen. Het is duidelijk dat terroristische aanslagen in havens gemakkelijk kunnen resulteren in ernstige ontregelingen van de vervoerssystemen en domino-effecten kunnen teweegbrengen op de industrie in de omgeving alsook direct schade kunnen berokkenen aan mensen in de havens en omwoners. Binnen deze context stelt de Commissie voor een algemeen beleid inzake de veiligheid van havens te ontwikkelen.

3.

INTERNATIONALE FOCUS


De werkzaamheden in de IMO i hebben geleid tot de ontwikkeling van wijzigingen van SOLAS i en de ISPS i-Code. De Commissie heeft een verordening voorgesteld voor het opnemen van deze maatregelen in het bindende communautaire recht (COM(2003) 229 def.). De wetgevingsprocedure loopt momenteel.

Hoewel een IMO-ILO i-werkgroep momenteel aan een gedragscode voor havenveiligheid werkt, lijkt het niet realistisch spoedig resultaten te verwachten. Opgemerkt zij dat een dergelijke code juridisch niet bindend zou zijn. In het licht hiervan gelooft de Commissie dat de EU moet doorgaan met een eigen systeem voor de veiligheid van havens. Dit voorstel vult de werkzaamheden van de IMO-ILO aan.

4.

NOODZAAK VAN EEN RICHTLIJN INZAKE DE VEILIGHEID VAN HAVENS


De SOLAS-wijzigingen, ISPS-Code en de voorgestelde verordening zullen de maritieme veiligheid verhogen door het ontwikkelen van veiligheidsmaatregelen betreffende schepen en havenfaciliteiten i. Verordening (EG) nr. .../... is enkel van toepassing op dat gedeelte van de haven dat het schip/haven raakvlak vormt, d.w.z. de terminal. i Het voorliggende voorstel heeft twee doelen: de veiligheid verhogen in die havengebieden welke niet onder Verordening (EG) nr. .../... vallen en verzekeren dat ingevolge Verordening (EG) nr. .../... geïmplementeerde veiligheidsmaatregelen verhoogde veiligheid genieten in naburige havengebieden. Dit voorstel roept geen nieuwe verplichtingen in het leven in gebieden die al onder Verordening (EG) nr. .../.... vallen.

De Commissie is derhalve van mening dat deze richtlijn het volgende bereikt:

- Waarborgen en monitoren op communautair niveau van het bereiken van een voldoende niveau van havenveiligheid, door de veiligheidsmaatregelen die van toepassing zijn op het schip/haven raakvlak aan te vullen en te ondersteunen.

- Zorgen voor geharmoniseerde implementatie en gelijke voorwaarden in heel de Europese Unie om geen verschillen in het leven te roepen voor de commerciële havengebruikers.

- Ervoor zorgen dat de nodige op de hele haven van toepassing zijnde veiligheidsmaatregelen zoveel mogelijk kunnen worden geïmplementeerd door te steunen op reeds bestaande instrumenten die zijn ingevoerd bij Verordening (EG) nr. .../..., en hiermee maximale veiligheidsresultaten worden behaald via minimale bijkomende lasten voor de havens.

Tegen de achtergrond van de belangrijke verscheidenheid van communautaire havens (groot-klein, in privéhanden-in handen van de overheid) alsook met het oog op de diverse activiteiten die co-existeren binnen de communautaire havens (vrachtbehandeling, industrie, pakhuizen, vervoer, milieugebieden, agglomeraties, en veel meer) is een richtlijn het meest geschikte rechtsinstrument om de vereiste flexibiliteit in te voeren en tegelijk het nodige gemeenschappelijke niveau van havenveiligheid tot stand te brengen in heel de Gemeenschap.

Het is bekend dat in de lidstaten reeds een aantal regelingen inzake havenveiligheid van toepassing zijn. Deze richtlijn maakt het mogelijk dat bestaande veiligheidsmaatregelen en -structuren worden behouden mits zij voldoen aan de regels van de richtlijn.

Derhalve:

- Stelt de Commissie voor dat het Europees Parlement en de Raad zo spoedig mogelijk deze richtlijn betreffende het verhogen van de veiligheid van havens aannemen. Het voorstel vult de veiligheidsmaatregelen aan die zijn ingevoerd bij de verordening betreffende de verbetering van de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten (Verordening (EG) nr. .../....) door te verzekeren dat dientengevolge de hele haven onder een veiligheidregeling valt. Dit nieuwe voorstel is van toepassing op elke haven die onderdak biedt aan een of meer van de havenfaciliteiten die onder Verordening (EG) nr. .../.... vallen.

1.

Inhoud van de richtlijn


5.

BETREFFENDE DE VEILIGHEID VAN HAVENS


De voor het verhogen van de veiligheid van havens vereiste maatregelen steunen op de volgende principes:

- havenveiligheid dient ter aanvulling van de maritieme veiligheid en de veiligheid van het schip/haven raakvlak en zorgt ervoor dat deze veiligheidsmaatregelen worden versterkt door veiligheidsmaatregelen in het hele havengebied;

- aan de hand van een beoordeling van de havenveiligheid wordt beslist welke maatregelen vereist zijn, waar en wanneer;

- bij veiligheidsniveaus wordt een onderscheid gemaakt tussen normale, verhoogde of imminente dreigingen;

- in een havenveiligheidsplan worden alle maatregelen en details geschetst voor het verhogen van de havenveiligheid;

- een autoriteit voor havenveiligheid is verantwoordelijkheid voor het vaststellen en implementeren van de nodige maatregelen voor havenveiligheid door middel van de bovenvernoemde beoordeling en het bovenvermelde plan;

- een functionaris voor de havenveiligheid coördineert de ontwikkeling en de implementatie van het havenveiligheidsplan;

- een comité voor havenveiligheid verstrekt advies aan de verantwoordelijke autoriteit;

- opleiding en controle ondersteunen de implementatie van de vereiste maatregelen.

6.

ALGEMENE PRINCIPES VAN HET VOORSTEL


- Het voorstel steunt op dezelfde veiligheidsstructuren en -instanties (veiligheidsbeoordelingen, -functionarissen, enz.) als Verordening (EG) nr. .../.... om te zorgen voor een algemeen veiligheidssysteem voor de hele maritieme logistieke keten vanaf het schip naar het schip/haven raakvlak naar de hele haven naar het raakvlak tussen de haven en het hinterland. Deze benadering maakt een vereenvoudiging van de procedures alsook synergie op het gebied van veiligheid mogelijk. Met name:

- doet de voorstelrichtlijn een beroep op de lidstaten om de grenzen te bepalen van hun havens voor de toepassing van deze richtlijn;

- doet de richtlijn een beroep op de lidstaten om ervoor te zorgen dat behoorlijke havenveiligheidsbeoordelingen en havenveiligheidsplannen worden ontwikkeld;

- doet de richtlijn een beroep op de lidstaten om het in gebruik zijnde veiligheidsniveau en wijzigingen ervan te bepalen en mee te delen;

- doet de richtlijn een beroep op de lidstaten om voor elke haven of voor groepen van havens een autoriteit voor havenveiligheid aan te wijzen. Het is deze publieke autoriteit die verantwoordelijk zal zijn voor de passende vaststelling en implementatie van havenveiligheidsmaatregelen;

- stelt de voorgestelde richtlijn de verplichting in om een functionaris voor havenveiligheid aan te stellen voor elke individuele haven teneinde te zorgen voor behoorlijke coördinatie wanneer de havenveiligheidsbeoordelingen en -plannen worden opgesteld, geactualiseerd en gemonitord;

- stelt de voorgestelde richtlijn de algemene eis in van een adviserend veiligheidscomité, waarin vertegenwoordigers zitting hebben van alle relevante operationele en bestuurlijke functies in een haven;

- stelt de voorgestelde richtlijn minimumeisen in voor veiligheidsbeoordelingen en -plannen;

- vereist de voorgestelde richtlijn de aanwijzing van knooppunten in de lidstaten om te zorgen voor de nodige communicatie met zowel de andere lidstaten als met de Commissie;

- voorziet de voorgestelde richtlijn in inspectieprocedures om implementatie van de havenveiligheidsmaatregelen te implementeren;

- stelt de voorgestelde richtlijn een procedure vast voor de aanpassing van de bepalingen ervan.

7.

Juridische overwegingen


De Commissie stelt voor de richtlijn te baseren op artikel 80, lid 2, van het EG-Verdrag, onverminderd de regelgeving van de lidstaten op het gebied van nationale veiligheid en de maatregelen die kunnen worden genomen op basis van titel VI van het Verdrag inzake de Europese Unie.

8.

BIJZONDERE OVERWEGINGEN


Artikel 1:

Dit artikel omschrijft het onderwerp van de richtlijn.

Artikel 2:

Dit artikel omschrijft het toepassingsgebied van de richtlijn.

Artikel 3:

Dit artikel bevat de definities van de voornaamste in de richtlijn gebruikte termen.

Artikel 4:

Dit artikel legt de lidstaten de verplichting op de havenveiligheidsmaatregelen nauwlettend te coördineren met de ingevolge de verordening inzake maritieme veiligheid en veiligheid van havenfaciliteiten genomen maatregelen.

Artikel 5:

Dit artikel legt aan de lidstaten de verplichting op een havenveiligheidsautoriteit aan te wijzen. Deze havenveiligheidsautoriteit is verantwoordelijk voor de vaststelling en de implementatie van de nodige havenveiligheidsmaatregelen.

Artikel 6:

Dit artikel omvat de verplichting voor de lidstaten om ervoor te zorgen dat havenveiligheidsbeoordelingen worden uitgevoerd voor al hun havens die onder deze richtlijn vallen. Bij dergelijke beoordelingen wordt rekening gehouden met de specificiteiten van de verschillende delen van de haven alsook met de veiligheidsbeoordelingen die zijn ontwikkeld voor havenfaciliteiten ten gevolge van de bepalingen van de verordening inzake maritieme veiligheid. De gedetailleerde eisen voor een havenveiligheidsbeoordeling zijn opgenomen in bijlage I.

Artikel 7:

Dit artikel omvat de verplichting voor de lidstaten om ervoor te zorgen dat havenveiligheidsplannen worden opgesteld voor al hun havens die onder deze richtlijn vallen. Bij dergelijke plannen wordt rekening gehouden met de specificiteiten van de verschillende delen van de havens alsook met de geldende veiligheidsplannen voor de havenfaciliteiten binnen de havengrenzen ten gevolge van de bepalingen van de verordening inzake maritieme veiligheid. De gedetailleerde eisen voor een havenveiligheidsplan zijn opgenomen in bijlage II. Dit artikel voorziet ook in de nodige adequate opleidingen/oefeningen. Met dit doel verwijst het naar bijlage III die basisopleidingseisen behelst.

Artikel 8:

De richtlijn stelt het gebruik verplicht van drie verschillende veiligheidsniveaus. De lidstaten moeten een dergelijk systeem van niveaus voor hun relevante havens invoeren, en de in de verschillende delen van hun havens in gebruik zijnde veiligheidsniveaus en wijzigingen ervan vaststellen en mededelen. Mededeling gebeurt op basis van het 'need-to-know'-beginsel.

Artikel 9:

Artikel 9 omvat de verplichting een havenveiligheidsfunctionaris aan te wijzen voor elke haven die onder deze richtlijn valt; deze moet voldoende lokale kennis en autoriteit hebben om adequaat te zorgen voor de opstelling, actualisering en follow-up van de havenveiligheidsbeoordelingen en -plannen in de betreffende haven en voor de coördinatie ervan.

Artikel 10:

Dit artikel, dat de noodzaak erkent van optimale samenwerking tussen de operationele en overheidsfuncties in een haven voorziet in de oprichting van een adviserend havenveiligheidscomité dat deze havenveiligheidsstakeholders verenigt.

Artikel 11:

Dit artikel omvat de eis om regelmatig de havenveiligheidsbeoordelingen te evalueren.

Artikel 12:

Artikel 12 voorziet in de mogelijkheid voor de lidstaten om erkende havenveiligheidsorganisaties aan te stellen op voorwaarde dat deze organisaties voldoen aan de voorwaarden in bijlage IV.

Artikel 13:

Dit artikel voorziet in de oprichting van een knooppunt voor havenveiligheid, dat het contactpunt van de Commissie is voor de implementatie van deze richtlijn.

Artikel 14:

Dit artikel voorziet in de verplichting van de lidstaten om een adequaat en regelmatig controlesysteem in te stellen betreffende havenveiligheidsplannen en de implementatie ervan. Dit artikel voorziet ook in het proces waarbij door de Commissie gesuperviseerde inspecties worden ingesteld om de effectiviteit te controleren van de voortgangscontrole van de implementatie van de havenveiligheid en de maatregelen.

Artikel 15:

Volgens dit artikel kunnen bepalingen worden vastgesteld teneinde geharmoniseerde procedures te definiëren voor de toepassing van de details betreffende de bijlagen van deze richtlijn. Dergelijke aanpassingen gebeuren op basis van de comitéprocedure, zoals bepaald in artikel 14.

Artikel 16:

De Commissie wordt bijgestaan door hetzelfde comité als dat opgericht bij Verordening (EG) nr. .../.... Dit comité handelt volgens de regelgevingsprocedure (artikelen 5 en 7 van Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden i).

Artikel 17:

Deze artikelen hebben betrekking op de vertrouwelijkheid van veiligheidsgerelateerde informatie, met name inspectierapporten en antwoorden van de lidstaten.

Artikel 18:

Dit artikel vraagt de lidstaten doeltreffende, evenredige en afschrikkend sancties te stellen op schendingen van deze richtlijn.

Artikel 19:

Dit artikel verplicht de lidstaten ertoe de nodige wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in werking te doen treden om uiterlijk één jaar na de datum van inwerkingtreding aan deze richtlijn te voldoen.

Artikel 20:

Omvat de details betreffende de inwerkingtreding.

Artikel 21:

Heeft betrekking op de adressaten van deze richtlijn.

Bijlage I:

Omvat de gedetailleerde eisen voor het opstellen van een havenveiligheidsbeoordeling.

Bijlage II:

Omvat de gedetailleerde eisen voor het opstellen van een havenveiligheidsplan.

Bijlage III:

Omvat de basisopleidingseisen.

Bijlage IV:

Omvat de gedetailleerde voorwaarden waaraan een erkende havenveiligheidsorganisatie moet voldoen.