Toelichting bij COM(2007)480 - Selectie en machtiging van systemen die mobiele satellietdiensten (MSS) leveren

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel


Het EU-regelgevingskader voor elektronische communicatie is gericht op de bevordering van concurrentie, onder andere door stimulering van een efficiënt gebruik en waarborging van een effectief beheer van radiofrequenties en nummervoorraden, alsmede de ontwikkeling van de interne markt, onder andere door de nog resterende hindernissen voor het leveren van de desbetreffende netwerken en diensten uit de weg te ruimen, door ervoor te zorgen dat er in vergelijkbare situaties geen sprake is van discriminatie en door de aanleg en ontwikkeling van trans-Europese netwerken en de interoperabiliteit van pan-Europese diensten te bevorderen (artikel 8 van kaderrichtlijn 2002/21/EG). Satellietcommunicatie is van nature een grensoverschrijdende zaak en komt derhalve eerder in aanmerking voor internationale of regionale dan voor zuiver nationale regelgeving. De huidige regelgeving van de Internationale Telecommunicatie-Unie (ITU) voorziet in procedures voor de coördinatie van satelliet-radiofrequenties als instrument om schadelijke interferentie onder controle te houden, maar strekt zich niet uit tot selectie of machtiging. Bovendien gebeurt de selectie van satellietexploitanten krachtens het EU-regelgevingskader voor elektronische communicatie op nationaal niveau. Wanneer echter in verschillende lidstaten wordt gekozen voor uiteenlopende oplossingen voor selectie en machtiging, zou dit de voordelen van een pan-Europese dekking voor mobiele satellietsystemen tenietdoen en het gebruik van het beschikbare radiospectrum ondoelmatig maken, vooral gelet op het natuurlijke vermogen van systemen voor satellietcommunicatie om grote delen van Europa en de EU-lidstaten tegelijkertijd te bestrijken en gezien de relatief beperkte hoeveelheid radiospectrum die voor dergelijke communicatie beschikbaar is. Dit voorstel voorziet derhalve in communautaire procedures voor de gezamenlijke selectie van exploitanten van mobiele satellietsystemen op communautair niveau en in bepalingen voor de gecoördineerde machtiging van de geselecteerde exploitanten door de nationale instanties om voor de exploitatie van deze systemen in de Gemeenschap radiospectrum te gebruiken.

Algemene context


In het licht van de ontwikkeling van de technologie en de markt heeft de Europese Commissie op 14 februari 2007 Beschikking 2007/98/EG vastgesteld waarbij de 2 GHz-radiofrequentiebanden (1980-2010 MHz en 2170-2200 MHz) worden aangewezen om te worden gebruikt door systemen die mobiele satellietdiensten (MSS) leveren om ervoor te zorgen dat er op een geharmoniseerde grondslag in alle lidstaten spectrum voor dergelijke systemen beschikbaar is. Deze beschikking voorziet echter niet in procedures voor de selectie en machtiging van exploitanten. Als vervolg op de aanwijzing van het spectrum creëert dit voorstel en rechtskader voor een EU-omvattend gecoördineerd selectie- en machtigingproces teneinde het daadwerkelijke gebruik van de 2 GHz-band voor MSS mogelijk te maken en de doelstellingen van de interne markt voor elektronische communicatie te realiseren. Wanneer dit vervolginitiatief voor selectie en machtiging niet zou worden genomen, zouden de lidstaten elk afzonderlijk maatregelen nemen om de 2 GHz-band in gebruik te nemen. Waarschijnlijk zouden dan in verschillende lidstaten verschillende exploitanten van mobiele satellietsystemen worden geselecteerd, hetgeen niet alleen zou betekenen dat deze exploitanten geen pan-Europese dekking voor hun diensten hebben en dat de interne markt wordt versnipperd, maar ook zou kunnen leiden tot complexe situaties met schadelijke interferentie.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied


Het voorstel is gebaseerd op de juridische context die is gecreëerd door het EU-regelgevingskader voor elektronische communicatie en meer in het bijzonder Kaderrichtlijn 2002/21/EG en Machtigingsrichtlijn 2002/20/EG. Artikel 8 van de machtigingsrichtlijn voorziet uitsluitend in de mogelijkheid om ondernemingen te selecteren en de radiofrequenties toe te wijzen overeenkomstig de internationale overeenkomsten (en de communautaire voorschriften). Gezien de noodzaak van een betrekkelijk snelle selectie en machtiging van mobiele satellietexploitanten is het echter niet realistisch om uit te gaan van een internationale overeenkomst. De voorgestelde beschikking behelst dan ook een specifiek nieuw kader voor een gecoördineerd selectie- en machtigingsproces op communautair niveau, dat alleen geldt voor de 2 GHz-radiofrequentieband en voor mobiele satellietcommunicatie.

Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de EU


Het voorstel is in overeenstemming met de vernieuwde Lissabon-strategie voor de bevordering van groei en werkgelegenheid via een groter concurrentievermogen en het verwante initiatief i2010 van de Commissie. Ruimtevaart en zijn toepassingen is een markt die wereldwijd goed is voor 90 miljard euro en met 7% per jaar groeit. De Europese ruimtevaartsector had in 2005 een omzet van 4,4 miljard euro en een personeelsbestand van 28 000 mensen. De Europese ruimtevaartsector heeft 40% van de wereldmarkt in handen voor de fabricage van satellieten, voor de lancering van die satellieten en voor de levering van diensten door de exploitatie daarvan. Drie van de vijf grootste exploitanten van satellietsystemen ter wereld zijn in Europa gevestigd. Satellietcommunicatie is goed voor 40% van de huidige inkomsten van de Europese ruimtevaartsector. Een effectief en coherent gebruik van het radiospectrum is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van elektronische-communicatiediensten en kan de Europese Gemeenschap helpen bij de stimulering van groei, concurrentievermogen en werkgelegenheid. Mobiele satellietdiensten zullen, wanneer ze op commerciële schaal worden gelanceerd, naar verwachting leiden tot innovatie, meer flexibiliteit en een ruimere keuze van diensten voor de Europese consument.

1.

Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling



Raadpleging van belanghebbende partijen



Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten


Voor het voorgestelde algehele kader voor de selectie en machtiging van mobiele satellietdiensten is van 30 maart tot 30 mei 2007 een inspraakprocedure gevolgd die op alle belanghebbende partijen was gericht. De procedure is op de website van de Commissie en door de nationale overheid van de EU-lidstaten aangekondigd. Er zijn vooral reacties ontvangen van de satellietindustrie (zowel binnen als buiten de EU), telecomexploitanten buiten de satellietsector (met name mobiele exploitanten), enkele ministeries of nationale regelgevende instanties van de lidstaten en het Europees Ruimteagentschap. De bijdragen worden op de website van de Commissie gepubliceerd.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden


Uit de inspraakronde is gebleken dat er bij de belanghebbende partijen, de lidstaten en potentiële aanvragers algemene steun is voor coördinatie van de selectie en machtiging van exploitanten van pan-Europese mobiele satellietcommunicatie op communautair niveau. Ook de door de Commissie voorgestelde selectiemethoden en -criteria worden in veel reacties gesteund. Over sommige gedetailleerde voorschriften van de selectiemethoden en -criteria liepen de meningen uiteen, hetgeen vaak verband hield met de specifieke belangen van de betrokkenen. Deze details zullen naar verwachting bij de uitvoering van het voorstel via comitéprocedures aan de orde komen. Sommige stakeholders vroegen om meer flexibiliteit op nationaal niveau, vooral bij het tijdschema voor nationale machtigingen, terwijl in andere reacties werd gevraagd om een intensievere coördinatie van de nationale machtigingsprocedures. Naar het oordeel van de Commissie is met het voorstel een redelijk evenwicht gevonden tussen enerzijds de noodzaak om te zorgen voor een consequente en gesynchroniseerde machtiging in de hele EU en anderzijds de inachtneming van de relevante nationale omstandigheden en regelgeving die moet worden gewaarborgd.

Van 30 maart 2007 tot 30 mei 2007 heeft op internet een openbare raadpleging plaatsgevonden. De Commissie heeft 35 reacties ontvangen. De resultaten zijn beschikbaar op: ec.europa.eu/information_society/policy

Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid



Betrokken wetenschaps- en kennisgebieden


De geharmoniseerde technische voorwaarden en de regelgevingsaspecten in verband met de selectie en machtiging van mobiele satellietdiensten in de 2 GHz-banden in de Gemeenschap.

Gebruikte methode


Analyse van en rapportage over de technische voorwaarden op basis van een mandaat krachtens de Radiospectrumbeschikking (676/2002/EG); periodieke vergaderingen met nationale deskundigen over regelgevingsaspecten; openbare raadpleging.

Belangrijkste geraadpleegde organisaties en deskundigen


De Europese Conferentie voor Post en Telecommunicatie (CEPT); deskundigen van de overheid van de lidstaten in de context van de informele groep van MSS-deskundigen en in de context van de COCOM-werkgroep voor machtigingen en gebruiksrechten; andere diensten van de Commissie die betrokken zijn bij regelgevingsaspecten.

Ontvangen en gebruikte adviezen


Er is geen melding gemaakt van mogelijk ernstige risico's met onomkeerbare gevolgen.

Wat de technische voorwaarden betreft: binnen hetzelfde geografische gebied kunnen systemen die mobiele satellietdiensten kunnen leveren niet in hetzelfde spectrum samengaan met systemen die uitsluitend terrestrische mobiele diensten leveren zonder dat er schadelijke interferentie optreedt. Er moet derhalve een primaire toewijzing worden gehanteerd voor spectrum dat door mobiele satellietdiensten wordt gebruikt. Wat de regelgevingsaspecten betreft: voor selectie krijgt een mijlpaal-evaluatieproces gevolgd door een vergelijkende selectieprocedure de voorkeur. Er wordt benadrukt dat er snelle vorderingen moeten worden geboekt bij de oplossing van details van de regelgevingsaspecten.

Wijze waarop het deskundigenadvies beschikbaar is gemaakt voor het publiek


Het rapport van de CEPT is voor het publiek beschikbaar op de website van de Commissie: ec.europa.eu/information_society/policy De CEPT heeft ook een inspraakronde georganiseerd over zijn rapport en ontwerpbesluit ECC/DEC/(06)09 van 1 december 2006. Op de website van de Commissie zijn ook verschillende rapporten over regelgevingsaspecten voor het publiek beschikbaar: ec.europa.eu/information_society/policy De inhoud van de reacties op de openbare raadpleging is in het algemeen beschikbaar op de website van de Commissie: ec.europa.eu/information_society/policy

Effectbeoordeling


Wanneer er geen actie wordt ondernomen, zal dit ertoe leiden dat de lidstaten aan uiteenlopende satellietsystemen rechten verlenen om het spectrum te gebruiken en dit zal de volgende gevolgen hebben: de belemmeringen voor de interne markt voor pan-Europese MSS zouden blijven bestaan; de pan-Europese dekking, die van wezenlijk belang is voor dergelijke diensten, zou ernstig worden ondermijnd; het risico op interferentie zou maximaal zijn. Onder de huidige omstandigheden is een selectie- en machtigingsmechanisme waarbij de satellietexploitanten en de spectrumbanden voor elke exploitant op gecoördineerde wijze door de Commissie met de hulp van een comité worden gekozen, een geschikt middel om een efficiënte spectrumdeling in de Gemeenschap te waarborgen. Gezien de expliciete vraag naar spectrum in deze banden zal dit mechanisme wellicht ook zorgen voor een correct evenwicht tussen grensoverschrijdende consistentie en snelheid van optreden.

2.

Juridische elementen van het voorstel



Samenvatting van de voorgestelde maatregel


De voorgestelde beschikking creëert een rechtskader voor de selectie en machtiging van mobiele satellietcommunicatiediensten. Deze selectie moet gebeuren aan de hand van de algemene doelstellingen en volgens een op concurrentie gebaseerde selectieprocedure zoals die in het voorstel worden beschreven. Bij de uitvoering daarvan wordt de Commissie bijgestaan door het Comité voor communicatie. De machtiging (rechten om radiospectrum te gebruiken) van de geselecteerde exploitanten wordt op nationaal niveau verleend met inachtneming van een in het voorstel opgenomen minimaal pakket geharmoniseerde voorwaarden.

Rechtsgrondslag


Artikel 95 van het EG-Verdrag.

Subsidiariteitsbeginsel


Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing voorzover het voorstel geen gebieden bestrijkt die onder de exclusieve bevoegdheid van de Gemeenschap vallen.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende redenen niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt:

Krachtens het huidige EU-regelgevingskader voor elektronische communicatie vindt de selectie en machtiging van exploitanten weliswaar op nationaal niveau plaats, maar voor mobiele satellietcommunicatie zal er vanwege de beperkte beschikbaarheid van spectrum waarschijnlijk slechts een beperkt aantal satellietexploitanten kunnen worden geselecteerd. Bovendien kan satellietcommunicatie vanwege zijn grensoverschrijdende karakter beter via maatregelen van de Gemeenschap dan door zuiver nationale regelgeving worden beheerd. Pan-Europese satellietdiensten zijn een belangrijk onderdeel van de interne markt en kunnen een forse bijdrage leveren tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de EU.

Wanneer in verschillende lidstaten verschillende satellietexploitanten worden geselecteerd en rechten krijgen in hetzelfde spectrum, zouden satellieten hun natuurlijke bedekkingsgebied, dat per definitie een groot aantal landen omvat, niet kunnen bestrijken; daardoor bestaat het risico dat de markt voor satellietcommunicatie wordt versnipperd en het natuurlijke voordeel van satellieten ten opzichte van andere communicatiemethoden wordt tenietgedaan. Het mobiele karakter van de betrokken diensten houdt ook in dat burgers die binnen de EU reizen, van de beschikbaarheid van deze diensten binnen de hele EU moeten kunnen profiteren.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende redenen beter door een optreden van de Gemeenschap worden verwezenlijkt:

Zowel het effect als de schaal van een EU-optreden zouden betekenen dat voor de hele EU dezelfde exploitanten worden geselecteerd en dat aan specifieke satellietexploitanten in elke lidstaat hetzelfde spectrum wordt toegewezen. Daardoor kunnen de geselecteerde exploitanten mobiele satellietdiensten op pan-Europese schaal aanbieden en worden de voordelen van satellietcommunicatie volledig benut. Dit is op nationaal niveau niet mogelijk.

Eén bindend besluit waarbij de exploitanten worden geselecteerd aan wie in elke lidstaat hetzelfde spectrum zal worden toegewezen, is de meest efficiënte manier om een gecoördineerde introductie van mobiele satellietsystemen in de EU te waarborgen.

De gecentraliseerde besluitvorming zal alleen gelden voor de selectie van de exploitanten aan wie een specifiek deel van het spectrum voor mobiele satellietcommunicatie zal worden toegewezen. De feitelijke machtiging (toewijzing van het spectrum) gebeurt door elke lidstaat en hiervoor geldt een aantal geharmoniseerde machtigingsvoorwaarden. De lidstaten zullen overeenkomstig het communautaire recht specifieke voorwaarden kunnen toevoegen op gebieden die niet door de beschikking worden geharmoniseerd.

Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

Evenredigheidsbeginsel


Het voorstel is om de volgende redenen in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel:

Het voorstel zal een mechanisme creëren voor de coördinatie van de selectie en specificatie van bepaalde voorwaarden die aan rechten om spectrum te gebruiken moeten worden gesteld. Het doet geen afbreuk aan het recht van de lidstaten om de machtigingen voor spectrumgebruik te verlenen of om specifieke voorwaarden voor de verlening van diensten te stellen op gebieden die niet worden geharmoniseerd. De lidstaten worden nauw betrokken bij de uitwerking van de details van de selectieprocedure.

De financiële kosten zullen voor de Gemeenschap minimaal zijn en in hoofdzaak beperkt blijven tot de kosten van de organisatie en uitvoering van het selectieproces. De administratieve lasten zullen worden gedeeld tussen de Commissie en de lidstaten, die via het Comité voor communicatie betrokken blijven bij het selectieproces en vervolgens de machtigingen zullen verlenen. Dit betekent dat vele selectieprocessen in de lidstaten worden vervangen door één gecentraliseerd selectieproces, hetgeen zowel voor de nationale overheid als voor de aanvragers zou moeten leiden tot een aanzienlijke afname van de officiële formaliteiten.

Keuze van instrumenten



Voorgestelde instrumenten: ander

Andere instrumenten zouden om de volgende redenen ongeschikt zijn: De situatie vereist een efficiënte en bindende methode voor de selectie van satellietexploitanten. De beschikking creëert een mechanisme daarvoor en daarnaast bepaalde verplichtingen voor de lidstaten die verband houden met de aard van satellietcommunicatie. Een richtlijn zou niet geschikt zijn in een dergelijk mechanisme op te zetten. Een verordening is niet nodig, omdat het voorstel beperkt blijft tot één initiatief voor selectie en machtiging.

3.

Gevolgen voor de begroting



De kosten voor de uitvoering van dit voorstel zullen hoofdzakelijk beperkt blijven tot de kosten voor de uitvoering van een selectieprocedure.

4.

Aanvullende informatie



Vereenvoudiging



Het voorstel voorziet in vereenvoudiging van administratieve procedures voor overheidsinstanties (EU of nationaal) en voor private partijen.

Door coördinatie van de selectie zal de belasting door administratieve procedures voor de toewijzing van spectrum in elke lidstaat afnemen. De lidstaten zullen samenwerken in het Comité voor communicatie, waarbij de Commissie een sturende rol heeft. De duplicering van administratieve procedures zal worden beperkt.

De aanvragers zullen niet meer 27 verschillende nationale procedures voor de selectie van de systemen hoeven te doorlopen, maar in plaats daarvan profijt hebben van een gecoördineerde procedure; de openbare raadpleging is al op deze manier uitgevoerd.

Nadere uitleg van het voorstel


Titel I bevat de doelstelling, de werkingssfeer en de definities van de beschikking. Titel II beschrijft de selectieprocedure. De exploitanten zullen worden geselecteerd via een vergelijkende selectieprocedure die door de Commissie met de hulp van het Comité voor communicatie wordt georganiseerd, terwijl het advies van externe deskundigen kan worden ingewonnen. Het voorstel beschrijft de belangrijkste onderdelen van de procedure en de criteria. Titel III bepaalt dat de lidstaten machtigingen verlenen aan de partijen die door de Commissie worden geselecteerd. Tevens worden daar bepaalde gemeenschappelijke voorwaarden vastgesteld die voor alle nationale machtigingen moeten gelden. Titel IV bevat de algemene en slotbepalingen, onder andere voor het comité dat overeenkomstig de procedures voor advies en regelgeving zal optreden. De voorgestelde beschikking is gericht tot de lidstaten.

E-

1. 2007/0174 (COD)