Toelichting bij COM(2010)249 - Europese statistieken van meerjarige teelten - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2010)249 - Europese statistieken van meerjarige teelten. |
|---|---|
| bron | COM(2010)249   |
| datum | 21-05-2010 |
Motivering en doel van het voorstel
Het belang van de agrarische sector voor de economische, sociale en culturele ontwikkeling van Europa wordt algemeen erkend. De fruit- en wijnproductie is een belangrijk onderdeel van de agrarische activiteit in de Europese Unie. Verordening (EEG) nr. 357/79 van de Raad van 5 februari 1979 betreffende de statistische enquêtes naar de wijnbouwoppervlakten[1] en Richtlijn 2001/109/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 december 2001 betreffende door de lidstaten uit te voeren statistische enquêtes voor de vaststelling van het productiepotentieel van bepaalde soorten fruitbomen[2] voorzagen in de invoering van een informatiesysteem over de belangrijkste statistieken van meerjarige teelten op Europees niveau. Deze besluiten hebben bijgedragen aan de invoering van nationale gegevensverzamelingssystemen met gegevens over het productiepotentieel van deze teelten uit het perspectief van het bedrijfsleven en wat de structurele kenmerken van de productie-eenheden betreft. Zonder deze voorschriften zou een systeem van statistieken van meerjarige teelten in de Europese Unie, zoals het nu bestaat, niet mogelijk zijn geweest. Niettemin gaven zowel de gebruikers als de verstrekkers van de gegevens te kennen dat er behoefte was aan een nieuwe versie. In de eerste plaats hebben de veranderingen in het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en de marktsituatie van deze producten sinds de inwerkingtreding van de bestaande wetgeving tot nieuwe of andere behoeften bij de gebruikers geleid, namelijk aan andere variabelen en onderverdelingen en actuelere gegevens. In de tweede plaats is er nog altijd ruimte om de vergelijkbaarheid en de volledigheid van het kader te verbeteren door meer te doen om de variabelen en de begrippen te harmoniseren en om de lidstaten meer vrijheid te geven in de keuze van de methoden en de bronnen, inclusief administratieve bronnen, die zij gebruiken voor het verzamelen van de nodige basisgegevens om die statistieken te produceren.
Algemene context
Dit voorstel heeft als doel het huidige rechtskader voor Europese statistieken van meerjarige teelten te actualiseren, te vereenvoudigen en te optimaliseren door de huidige twee besluiten door een enkel besluit te vervangen. De afgelopen jaren hebben lidstaten, belanghebbenden en diensten van de Commissie gevraagd om wijzigingen in de rechtsgrondslag van de statistieken van meerjarige teelten. Sinds de huidige besluiten in werking zijn getreden, hebben zowel de productievoorwaarden (GLB) als de marktsituatie aanmerkelijk veranderd. In overeenstemming met het voorschrift dat statistieken relevant moeten zijn, d.w.z. Dat zij aan bestaande en potentiële gebruikersbehoeften moeten voldoen, worden in het voorstel enkele variabelen herzien, wordt de onderverdeling van productie en regio's aanzienlijk vereenvoudigd en wordt rekening gehouden met recente veranderingen in wijncategorieën. Wat de aanbodzijde betreft, gaat het voorstel in op veranderende gebruikersbehoeften, bijvoorbeeld met gegevens over de aanplant van olijven. Ook worden de indieningstermijnen aangepast. Het voorstel omvat verder een vereenvoudiging van de variabelen en de begrippen en een wezenlijke aanpassing van de statistieken van meerjarige teelten aan de werkelijke gebruikersbehoeften, door afschaffing van de jaarstatistieken van de wijzigingen in de aanplant en door afschaffing van een zeer gedetailleerde onderverdeling van de wijnproductie. Er wordt ook rekening gehouden met de noodzakelijke afweging tussen de gebruikersbehoeften en de last voor respondenten en nationale bureaus voor de statistiek. De toevoeging van nieuwe variabelen en onderverdelingen wordt gecompenseerd door de intrekking van enkele vereisten in de huidige wetgeving. Het niveau van aanvullende voorschriften, vooral de bij ondernemingen te verzamelen informatie, is zodanig dat de algemene last wordt verlaagd. Wat de bij de respondenten te verzamelen informatie betreft, is de last verlaagd door de invoering van drempels op bedrijfs- en gebiedsniveau, waardoor de steekproeven naar verwachting kleiner zullen zijn. Wanneer het rechtskader niet wordt bijgewerkt, kunnen de Europese statistieken van de meerjarige teelten aan relevantie inboeten en kan de besluitvorming in de desbetreffende beleidsgebieden worden bemoeilijkt.
Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied
Aangezien met dit voorstel wordt beoogd de huidige bepalingen te actualiseren en deze aan te passen aan de nieuwe behoeften, moet de bestaande rechtsgrondslag — Verordening (EEG) nr. 357/79 van de Raad en Richtlijn 2001/109/EG — worden ingetrokken.
Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de EU
De Europese instellingen hebben herhaaldelijk gewezen op de cruciale rol die de landbouw speelt bij de verzorging van de voedselzekerheid, de productie van gezond voedsel en de instandhouding van de levensvatbaarheid van de landelijke gebieden in de Europese Unie. Het toenemende belang van de fruitconsumptie en de positieve uitwerking daarvan op de volksgezondheid, de kracht van de plattelandseconomieën, de werkgelegenheid, duurzaamheid en concurrentiekracht in termen van sociaal beleid en sociale integratie ("veilig en gezond voedsel voor iedereen") maken een aanpassing van het statistisch systeem noodzakelijk. Het belang van meerjarige teelten in landelijke gebieden en de daarmee samenhangende aanzienlijke behoefte aan arbeidskrachten zijn een belangrijke factor die een betere kennis van de structurele productievoorwaarden van deze teelten noodzakelijk maken.
Inhoudsopgave
Raadpleging van belanghebbende partijen
Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten
In de periode 2007-2009 heeft in het kader van het Europees statistisch systeem intensief technisch overleg plaatsgehad in de relevante werkgroepen met de gegevensverstrekkers. Herhaaldelijk is de nationale gegevensverstrekkers verzocht de belanghebbenden in hun land in de discussies te betrekken. Ook vond er overleg plaats binnen de Commissie (de DG's ENTR, AGRI, REGIO, SANCO, ENV, ENTR) en met belanghebbenden uit de sector.
Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden
Het voorstel is het resultaat van intensieve onderhandelingen tussen alle betrokken partijen; er is rekening gehouden met de prioriteiten bij de bijkomende gebruikersbehoeften die zijn afgewogen tegen de extra last die de verzameling en opstelling met zich mee kan brengen.
Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid
Betrokken wetenschaps- en kennisgebieden
De nationale vertegenwoordigers in de werkgroep gewasstatistieken van Eurostat zijn deskundigen met kennis van de bestaande wetgeving en van de nationale systemen voor de verzameling en opstelling van statistieken van meerjarige teelten. De geraadpleegde diensten van de Commissie beschikken over deskundigen op landbouwgebied of met landbouw samenhangende beleidsanalyse.
Gebruikte methode
Tussen 2008 en 2009 zijn de ideeën en voorstellen van Eurostat besproken door werkgroepen en comités, met deelnemers uit de nationale bureaus voor de statistiek of afdelingen van de nationale landbouwautoriteiten en met andere diensten van de Commissie en externe belanghebbenden. Deze voorstellen zijn vervolgens ingediend bij en besproken door de plenaire werkgroep, op basis van schriftelijke opmerkingen afkomstig van lidstaten. Bovendien heeft Eurostat bilateraal overleg gevoerd met andere diensten van de Commissie waarvoor statistieken van meerjarige teelten relevant kunnen zijn.
Belangrijkste geraadpleegde organisaties en deskundigen
Nationale bureaus voor de statistiek, nationale autoriteiten op landbouwgebied, diensten van de Commissie en belanghebbenden uit de sector, zoals COPA-COGECA en OIV (internationaal wijnbureau).
Samenvatting van de ingewonnen en benutte adviezen
Er is geen melding gemaakt van mogelijk ernstige risico’s met onomkeerbare gevolgen. Er bestaat bij de deskundigen algemene overeenstemming over dat de rechtsgrondslag voor statistieken van meerjarige teelten moet worden geactualiseerd.
Het van de deskundigen ontvangen advies tijdens de vele vergaderingen en overlegrondes heeft geleid tot een evenwichtig voorstel dat voldoet aan de gebruikersbehoeften, bijvoorbeeld op het gebied van het GLB of de sociale dimensie van de landbouw, waarbij ook is toegezien op de efficiëntie van de gegevensverzameling en een minimale last voor de respondenten.
Wijze waarop het deskundigenadvies beschikbaar is gemaakt voor het publiek
Documenten en notulen van de werkgroep zijn verkrijgbaar via CIRCA. Bilaterale uitwisselingen, voornamelijk in schriftelijke vorm.
Effectbeoordeling
Optie 1 (de basisoptie, d.w.z. geen nieuw optreden van de Europese Unie). Zonder nieuw optreden van de Europese Unie zouden de vergelijkbaarheid en de harmonisatie van statistieken van meerjarige teelten in Europa worden aangetast en zouden de kansen om efficiënt gebruik te maken van door partnerlanden opgestelde statistieken op basis van gemeenschappelijke begrippen en rapportageformaten niet volledig worden benut, en dat terwijl het aandeel van meerjarige teelten in veel EU-regio's de overhand heeft. Wanneer statistieken van meerjarige teelten uit officiële bronnen niet geharmoniseerd of niet beschikbaar zijn, of slechts gedeeltelijk beschikbaar zijn omdat zij vrijwillig worden ingediend, moeten andere bronnen worden gebruikt (organisaties van belanghebbenden en handelarenorganisaties). Dit kan ten koste gaan van de kwaliteit van de gegevens en dit kan een negatief effect hebben op de beleidsontwikkeling. Optie 2 (optreden van de Europese Unie zoals voorgesteld). Het voorgestelde kader voor Europese statistieken maakt de gegevens beter vergelijkbaar en daardoor relevanter voor gebruikers op Europees en nationaal niveau. Bovendien kan het gebruik van gemeenschappelijke begrippen en rapportageformaten bijdragen aan een efficiëntere verzameling en een efficiënter gebruik van statistieken van meerjarige teelten.
Samenvatting van de voorgestelde maatregel
Deze verordening heeft als doel, het gemeenschappelijk kader te moderniseren voor de systematische productie van statistieken van meerjarige teelten door middel van de verzameling, opstelling, verwerking en verstrekking van geharmoniseerde Europese statistieken van meerjarige teelten door de lidstaten.
Rechtsgrondslag
De rechtsgrondslag voor de Europese statistiek is artikel 338 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Het Europees Parlement en de Raad moeten volgens de gewone wetgevingsprocedure maatregelen aannemen voor de opstelling van statistieken wanneer dit voor de vervulling van de taken van de Unie nodig is. Als eisen waaraan bij de productie van Europese statistieken moet worden voldaan, noemt dit artikel onpartijdigheid, betrouwbaarheid, objectiviteit, wetenschappelijke onafhankelijkheid, kosteneffectiviteit en statistische geheimhouding.
Subsidiariteitsbeginsel
Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing voor zover het voorstel geen gebieden bestrijkt die onder de exclusieve bevoegdheid van de Europese Unie vallen.
De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt.
Een belangrijk kwaliteitscriterium voor alle statistische gegevens is vergelijkbaarheid. De lidstaten kunnen deze niet in voldoende mate bereiken zonder een duidelijk Europees kader, d.w.z. Europese wetgeving waarin gemeenschappelijke statistische begrippen, rapportageformaten en kwaliteitsvoorschriften worden vastgelegd. Hiertoe bestaat er Europese wetgeving op het gebied van statistieken van meerjarige teelten voor de aanplant van fruitbomen sinds 1977 en voor wijngaarden voor wijn sinds 1979. De gebruikers en de verstrekkers hadden echter behoefte aan een geactualiseerde versie.
Maatregelen door alleen de lidstaten zou hun belangen schaden. Aangezien statistieken van meerjarige teelten naast de binnenlandse dimensie ook een belangrijke internationale dimensie in de vorm van externe handel hebben, willen de autoriteiten van de lidstaten beschikken over internationaal vergelijkbare statistische informatie. Zonder deze statistieken, die worden verzameld en opgesteld met behulp van een gemeenschappelijk kader op EU-niveau, zouden de relevantie en de doelmatigheid van de (nationale) systemen van landbouwstatistieken afnemen. Bovendien zou het door het ontbreken van een gemeenschappelijk kader met gemeenschappelijke begrippen en rapportageformaten moeilijker of zelfs onmogelijk zijn om statistieken uit te wisselen.
De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden(en) beter door een optreden van de Europese Unie worden verwezenlijkt.
De doelstellingen kunnen door de lidstaten niet voldoende worden verwezenlijkt en kunnen daarom beter op EU-niveau worden verwezenlijkt op basis van Europese wetgeving, omdat alleen de Commissie de noodzakelijke harmonisatie van statistische informatie op EU-niveau kan coördineren; anderzijds kan het verzamelen van gegevens en de opstelling van vergelijkbare statistieken van meerjarige teelten alleen door de lidstaten worden georganiseerd. De Europese Unie kan dus maatregelen nemen overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel van artikel 5 van het Verdrag.
Met betrekking tot het gebruik van kwalitatieve indicatoren, die aantonen dat de doelen beter door een maatregel van de Unie kunnen worden bereikt, moet worden opgemerkt dat het doel van het voorstel, namelijk de verstrekking van geharmoniseerde Europese statistieken van meerjarige teelten, alleen op EU-niveau kan worden bereikt. Het voorstel zal tot beter vergelijkbare en daardoor relevantere gegevens leiden.
Het voorstel beoogt harmonisatie van de begrippen, de onderwerpen, de kenmerken van de vereiste informatie, de dekking, de kwaliteitscriteria en de indieningstermijnen en resultaten zodat relevante, actuele, vergelijkbare en coherente Europese statistieken kunnen worden opgesteld. Het is echter aan de lidstaten om de methode voor de verzameling van de gegevens te kiezen, aangezien de nationale opstellers van de gegevens het best kunnen beoordelen welke methode en gegevensbronnen het meest geschikt zijn. Daarom zal het EU-initiatief betreffende methodologische normen worden beperkt tot de productie – in nauwe samenwerking met de lidstaten – van een reeks aanbevolen richtsnoeren.
Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.
Evenredigheidsbeginsel
Het voorstel is om de volgende reden(en) in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel.
De verordening blijft beperkt tot het minimum dat nodig is om haar doel te verwezenlijken, en gaat niet verder dan wat daartoe nodig is. Zij schrijft niet voor elke lidstaat de mechanismen voor het verzamelen van gegevens voor, maar stelt slechts de te verschaffen gegevens vast om zo geharmoniseerde structuren en een geharmoniseerd tijdschema te verzekeren. Verder moet worden opgemerkt dat alle vereiste informatie over wijngaarden voor wijn beschikbaar is in het wijnbouwkadaster dat alle lidstaten met een productie van enige omvang moeten invoeren en ten minste tot 2015 moeten bijhouden.
Door de indieningsfrequentie voor bepaalde gegevens en door de mogelijkheid om meer gebruik te maken van andere bronnen dan enquêtes (bv. administratieve bronnen of geschikte statistische schattingstechnieken) moeten de financiële en administratieve lasten voor de nationale, regionale en plaatselijke autoriteiten, de economische actoren en de burgers worden verminderd.
Keuze van het instrument
Voorgesteld instrument: verordening.
Andere instrumenten zouden om de volgende reden(en) ongeschikt zijn: Welk rechtsinstrument het meest geschikt is, hangt af van het doel van de wetgeving. Gezien de informatiebehoeften op Europees niveau wordt voor basisbesluiten over Europese statistieken gewoonlijk gekozen voor verordeningen in plaats van richtlijnen. Een verordening verdient de voorkeur omdat hierdoor in de gehele Europese Unie dezelfde regels gelden en de lidstaten deze niet onvolledig of selectief kunnen toepassen. Een verordening is rechtstreeks van toepassing en hoeft dus niet in nationaal recht te worden omgezet. Richtlijnen daarentegen hebben tot doel de nationale wetgevingen te harmoniseren; zij zijn voor de lidstaten bindend wat hun doelstellingen betreft, maar de nationale instanties kunnen zelf bepalen in welke vorm zij deze willen bereiken. Richtlijnen moeten ook in nationaal recht worden omgezet. Een verordening is sinds 1979 de voor statistische besluiten over wijngaarden voor wijn gebruikelijke vorm.
Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Europese Unie.
Vereenvoudiging
Het voorstel voorziet in vereenvoudiging van administratieve procedures voor overheidsinstanties (EU of nationaal) en voor private partijen.
De minder gedetailleerde indeling van gegevens over de aanbodzijde naar regio, ras, dichtheidsklasse, leeftijdsklasse en de afschaffing van productieklassen, de mogelijkheid om het waarnemingsgebied te beperken wat de grootte van de landbouwbedrijven met meerjarige teelten betreft en de afschaffing van de verstrekking van jaargegevens voor veranderingen in de wijnbouwoppervlakte voor wijn zullen het werk voor de EU- en de nationale autoriteiten vereenvoudigen.
De mogelijkheid om het waarnemingsgebied voor de gegevensverzameling met betrekking tot meerjarige teelten te beperken, zal de last voor de respondenten, en met name de micro-ondernemingen, verminderen. De vrijheid van lidstaten om de noodzakelijke cijfers te verstrekken door bronnen te combineren (enquêtes, maar ook administratieve gegevens of schattingsprocedures) vermindert naar verwachting de last voor de respondenten – zowel ondernemingen als huishoudens.
Intrekking van bestaande wetgeving
Vaststelling van het voorstel heeft de intrekking van bestaande wetgeving tot gevolg.
Europese Economische Ruimte
De voorgestelde maatregel betreft een onderwerp dat onder de EER-overeenkomst valt en moet daarom worden uitgebreid tot de Europese Economische Ruimte.