Toelichting bij COM(2011)61 - Globaliseringsfonds aanvraag EGF/2010/010 CZ/ Unilever, Tsjechië

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

Krachtens punt 28 van het Interinstitutioneel Akkoord van 17 mei 2006 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline en een goed financieel beheer [1] mag uit het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG) een jaarlijks maximumbedrag van 500 miljoen euro boven het maximum van de betrokken rubrieken van het financieel kader beschikbaar worden gesteld.

De regels die van toepassing zijn op de bijdragen uit het EFG zijn vastgesteld in Verordening (EG) nr. 1927/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 20 december 2006 tot oprichting van een Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering[2].

Op 24 maart 2010 heeft Tsjechië aanvraag EGF/2010/010 CZ/Unilever ingediend voor een financiële bijdrage van het EFG naar aanleiding van gedwongen ontslagen bij Unilever ČR spol.s r.o. in Nelahozeves in Tsjechië ('Unilever').

Na de aanvraag grondig te hebben onderzocht, heeft de Commissie overeenkomstig artikel 10 van Verordening (EG) nr. 1927/2006 geconcludeerd dat aan de voorwaarden voor een financiële bijdrage op grond van deze verordening wordt voldaan.

1.

Samenvatting van de aanvraag en analyse



Belangrijkste gegevens:

EGF-referentienummer EGF/2010/

Lidstaat Tsjechië

Artikel onder a)

Primaire onderneming Unilever ČR spol.s r.o.

Leveranciers en downstreamproducenten

Referentieperiode 16.9.2009 – 16.1.

Startdatum voor de individuele dienstverlening: 16.10.

Datum van de aanvraag 24.3.

Ontslagen tijdens de referentieperiode

Ontslagen voor of na de referentieperiode

Totaal aantal ontslagen

Ontslagen werknemers voor wie steun wordt aangevraagd

Uitgaven voor individuele dienstverlening in euro's 474

Uitgaven voor de implementatie van het EFG[3] in euro's 23

% van de uitgaven voor de implementatie van het EFG 4,

Totaal budget in euro's 498

EFG-bijdrage in euro's (65%) 323

1. De aanvraag werd op 24 maart 2010 bij de Commissie ingediend; aan de aanvraag werd aanvullende informatie tot en met 20 september 2010 toegevoegd.

2. De aanvraag voldoet aan de voorwaarden voor steunverlening uit het EFG van artikel 2, onder a), van Verordening (EG) nr. 1927/2006, en werd ingediend binnen de in artikel 5 van die verordening genoemde termijn van tien weken.

Verband tussen de ontslagen en de grote structurele veranderingen in de wereldhandelspatronen ingevolge de globalisering of de financiële en economische wereldcrisis



3. Als bewijs van het verband tussen de ontslagen en de financiële en economische wereldcrisis heeft Tsjechië betoogd dat als gevolg van de crisis de consumptie en afzet van levensmiddelenproducten zoals Unilever die in Tsjechië heeft vervaardigd, drastisch zijn afgenomen. Het voerde statistieken van Eurostat aan, waaruit blijkt dat gedurende de periode van twaalf maanden (van september 2008 tot en met augustus 2009) de detailhandelsomzet in de EU-27 met 3,32%, in de eurozone met 4,52% en in Tsjechië met 5,88% is gedaald.

De productielocatie van Unilever in Nelahozeves zette producten op de gehele EU-markt af, en door de teruggelopen vraag naar zijn producten was het bedrijf niet langer rendabel. Ongeveer 45% van zijn productie werden echter op de lokale markt – Tsjechië en Slowakije – afgezet en in de aanvraag aangevoerde cijfers van het Tsjechische bureau voor de statistiek bevestigen dat de omzet in de detailhandel in Tsjechië gedurende het jaar tot september 2009 met 5,88% was gedaald.

Volgens Tsjechië hadden tal van consumenten in reactie op de door de wereldwijde crisis veroorzaakte onzekerheid hun bestedingspatroon gewijzigd. Sommige consumenten bezuinigden op hun uitgaven en andere schakelden over op producten van geringere kwaliteit. Beide factoren hadden een zeer negatief effect op de vraag naar merkartikelen zoals Unilever heeft vervaardigd. In de aanvraag worden Eurostat-cijfers over het consumentenvertrouwen vermeld, waaruit naar voren komt dat er gedurende 2009 sprake was van een forse daling in de EU-27 en in Tsjechië.

Het afgenomen consumentenvertrouwen en de teruggelopen omzet hebben onherroepelijk geleid tot een verminderde productie in Nelahozeves en een reorganisatie van de productiecapaciteit door Unilever. De onderneming besloot haar fabriek in Nelahozeves te sluiten en aan de lokale en EU-markten te leveren vanuit andere productielocaties, waaronder die elders in de EU.

Bewijsstukken voor het aantal ontslagen en voldoening aan de criteria van artikel 2, onder a)



4. De aanvraag werd door Tsjechië ingediend in het kader van het criterium voor steunverlening van artikel 2, onder a), van Verordening (EG) nr. 1927/2006, op grond waarvan ten minste 500 gedwongen ontslagen moeten plaatsvinden binnen een periode van 4 maanden in een onderneming in een lidstaat, met inbegrip van de ontslagen bij leveranciers en downstreamproducenten.

5. In de aanvraag wordt melding gemaakt van 634 ontslagen bij Unilever tijdens de referentieperiode van vier maanden (van 16 september 2009 tot en met 16 januari 2010). Alle ontslagen werden in overeenstemming met artikel 2, tweede alinea, derde streepje, van Verordening (EG) nr. 1927/2006 berekend. Overeenkomstig het bepaalde in dit streepje heeft Tsjechië de Commissie aanvullende informatie over het werkelijke aantal ontslagen verstrekt.

Het onvoorziene karakter van deze ontslagen



6. Volgens Tsjechië was de wereldwijde economische en financiële crisis onvoorspelbaar en was niet te voorzien hoe ernstig deze zou zijn.

De bedrijven waar de ontslagen vallen, en de werknemers voor wie steun wordt aangevraagd



7. In de aanvraag wordt melding gemaakt van in totaal 634 gedwongen ontslagen in de onderneming Unilever ČR, spol.s r.o. in Nelahozeves in the NUTS II regio Midden-Bohemen. Alle ontslagen werknemers is de mogelijkheid aangeboden om deel te nemen aan het outplacementprogramma; 460 van hen zijn op dit aanbod ingegaan.

8. Uitsplitsing van de werknemers voor wie steun wordt aangevraagd:

Categorie Aantal Percentage

Mannen 47,

Vrouwen 52,

EU-burgers 100,

Niet-EU-burgers 0,

15-24 jaar 9,

25-54 jaar 77,

Ouder dan 54 jaar 13,

9. Uitsplitsing per beroepscategorie:

Categorie Aantal Percentage

Productiewerknemers 51,

Bedieningspersoneel van machines 25,

Leidinggevend productiepersoneel 8,

Kwaliteitscontrole 4,

Kraan- en vorkheftruckbestuurders 3,

Elektriciens 3,

Hoger administratief personeel 0,

Hoger leidinggevend personeel 1,

Hoger financieel personeel 0,

IT-specialisten 0,

10. Overeenkomstig artikel 7 van Verordening (EG) nr. 1927/2006 heeft Tsjechië bevestigd dat een beleid van gelijkheid van mannen en vrouwen en non-discriminatie is toegepast en ook verder zal worden toegepast in de verschillende stadia van de implementatie van het EFG, en in het bijzonder bij de toegang ertoe.

Beschrijving van het betrokken gebied, de autoriteiten ervan en andere belanghebbenden



11. Nelahozeves, waar de Unileverfabriek was gevestigd, is gelegen in Midden-Bohemen, ten noorden van Praag, in het district Mělník. Het district heeft omstreeks 100 000 inwoners, en is economisch grotendeels afhankelijk van levensmiddelenverwerking en de chemische en energie-industrie. Het district kenmerkt zich in economisch opzicht door een hoog aandeel mkb-bedrijven.

12. De voornaamste belanghebbende partijen zijn onder meer het ministerie van Arbeid en Sociale Zaken (MOLSA), Unilever ČR spol.s r.o., het arbeidsbureau in Mělník en de onafhankelijke vakbond van werknemers in de levensmiddelenindustrie in de regio's Bohemen en Moravië (NOSPP).

Verwachte gevolgen van de ontslagen voor de plaatselijke, regionale of nationale werkgelegenheid



13. De Tsjechische autoriteiten stellen dat de crisis heeft geleid tot een aanzienlijke toename van de werkloosheid in Tsjechië. In Midden-Bohemen, waar de Unileverfabriek was gevestigd, is het werkloosheidscijfer gestegen van 3,6% voor het jaar 2008 tot 6,4% in oktober 2009. In de gemeente Nelahozeves bedroeg dit cijfer in oktober 2009 7,5%. Hoewel de werkloosheid betrekkelijk laag is en onder het Tsjechische landelijke gemiddelde (8,5% in oktober 2009) ligt, geeft de structuur van de werkloosheid aanleiding tot bezorgdheid. De werkloosheid onder hoger opgeleiden is laag, maar bij lager opgeleiden ligt het werkloosheidscijfer boven 25%; de meeste ontslagen werknemers bij Unilever vallen in deze laatste categorie. Daarom is de mogelijkheid van een snelle re-integratie in het arbeidsproces aanmerkelijk minder groot, en zonder aanvullende ondersteuning lopen de werknemers het risico langdurig werkloos te worden.

Gecoördineerd pakket van individuele dienstverlening waarvoor financiering wordt aangevraagd, gespecificeerde kostenraming en complementariteit met door de structuurfondsen gefinancierde acties



14. Al de hierna volgende maatregelen vormen samen een gecoördineerd pakket van individuele dienstverlening met het oog op de re-integratie van de werknemers in het arbeidsproces. De maatregelen worden medegefinancierd door Unilever en aangeboden door de onderneming of namens haar optredende contractanten.

15. In eerste instantie zullen er outplacementdiensten worden aangeboden in de vorm van advisering in verband met ontslag, werk zoeken en loopbaanverandering. Een deskundige op het gebied van het arbeidsrecht, een psycholoog en een senior consultant loopbaanverandering staan ter beschikking om zo nodig vragen te beantwoorden. Voorts wordt een brochure opgesteld en aan de ontslagen werknemers ter beschikking gesteld met informatie over onder meer de te verwachten voordelen van de outplacementdiensten en advies over het omgaan met hun emoties, en met voorstellen betreffende in acht te nemen gedragsregels, voordat het programma van start gaat.

16. Individuele begeleiding en hulp bij het zoeken naar werk : deze maatregel omvat het beantwoorden van gerichte vragen betreffende het zoeken naar werk; beoordeling van lopende activiteiten; voorbereiding van toekomstige activiteiten; evaluatie van vacatures; strategieën om jezelf te verkopen op de arbeidsmarkt; analyse van de resultaten van sollicitatiegesprekken; werk zoeken via het internet en andere informatiebronnen; inventarisatie van doelmarkten (bedrijven die wellicht geschikte banen kunnen aanbieden); ondersteuning bij het benaderen van doelbedrijven; netwerken; opstellen van cv's en motivatiebrieven; contacten met overheidsinstanties; informatie, contacten, ondersteuning en verwerving van nieuwe beroepskwalificaties in verband met het opzetten van een bedrijf; psychologische ondersteuning indien noodzakelijk; en psychodiagnostische tests en feedback.

17. Sollicitatietoelagen worden uitgekeerd aan werknemers bij het begin van hun scholings- en werkzoekactiviteiten.

18. Seminars en speciale workshops voor loopbaanverandering zullen gericht zijn op de ontwikkeling van vaardigheden die nuttig zijn bij het zoeken naar werk en loopbaanmanagement. Voor leidinggevenden en werknemers worden afzonderlijke seminars georganiseerd met het oog op hun uiteenlopende behoeften en arbeidsmarktsituatie. Er is een tweedaags seminar gepland om ontslagen leidinggevenden erop voor te bereiden op doeltreffende wijze nieuw werk te zoeken. De deelnemers leren een op projectmanagement gebaseerde aanpak van het proces van werk zoeken, die plannen, metingen en benchmarks voor een geslaagde overstap biedt. Een eendaags programma, dat uit twee sessies van een halve dag bestaat, zal fabrieks-, onderhouds-, bedienings- en dienstverlenend personeel en overige op uurbasis betaalde werknemers helpen om hun vaardigheden en competenties in kaart te brengen; een werkdoelstelling en een lijst van werkdoelen te formuleren; een sollicitatiebrief en cv op te stellen of een informatieformulier in te vullen; en essentiële werkzoekvaardigheden aan te leren. Daarnaast worden er een aantal specifieke workshops georganiseerd, zoals Resultaatgerichte cvs en brieven' en Dynamische sollicitatiegesprekken.

19. Opleidings- en mobiliteitstoelagen worden uitgekeerd aan alle ontslagen werknemers gedurende hun deelname aan de outplacementactiviteiten.

20. Individuele begeleiding voor hogere leidinggevenden met het oog op een loopbaanverandering zijn gepland voor het hogere personeel. Deze begeleiding is bedoeld om hogere leidinggevenden te ondersteunen bij een geslaagde loopbaanverandering, is zodanig van opzet dat zij alle vormen van steun omvat die de deelnemers nodig hebben, en is toegesneden op uiteenlopende omstandigheden. De individuele adviessessies hebben betrekking op de volgende onderwerpen: omgaan met aan het overgangsproces verbonden emoties; zelfbeoordeling met gebruikmaking van de juiste hulpmiddelen; uitgebreide evaluatie van vaardigheden, sterke punten, waarden en prestaties; grondige verkenning van een andere loopbaan of ander werk; brede objectieve analyse en marktstrategie; marketingplannen; opstellen van een cv, begeleidende brieven en ander schriftelijk materiaal; grondige scholing in sollicitatietechnieken en netwerken; hulp bij het evalueren van en onderhandelen over baanaanbiedingen; op maat gesneden zoeken naar bedrijven en advies over de samenwerking ermee; toegang tot kantoorfaciliteiten, zoals een werkplek met computer, fax, e-mail en internet; ondersteuning bij het zoeken en vinden van vacatures in de pers; daarnaast zijn er adviessessies gepland met senior consultants die deskundig zijn op het gebied van de werving van hoger personeel.

21. Er zullen stimuleringsmaatregelen ten behoeve van oudere werknemers worden uitgevoerd. Deze omvatten workshops en scholing van een week alsook follow-up in de vorm van individuele gesprekken met bijzondere aandacht voor assertieve zelfpromotie en IT-vaardigheden.

22. Ondersteuning voor zelfstandigen: deze maatregel omvat informatie over arbeid als zelfstandige, met name over de juridische voorwaarden om zich als zelfstandige te kunnen vestigen. Dit vindt plaats in het kader van outplacementworkshops, die worden aangevuld met individuele voorlichting over nieuwe marktkansen in een bepaalde regio.

23. Bevordering van ondernemerschap omvat een workshop over de eisen waaraan moet worden voldaan om een eigen bedrijf te kunnen opzetten.

24. Aan de uitvoering van het project (projectteam) verbonden uitgaven betreffen de kosten van het projectteam en houden rechtstreeks verband met alle andere maatregelen. Met het oog op de doorzichtigheid hebben de Tsjechische autoriteiten ervoor gekozen deze kosten afzonderlijk te begroten en op te voeren.

25. De in de aanvraag vermelde uitgaven voor de implementatie van het EFG overeenkomstig artikel 3 van Verordening (EG) nr. 1927/2006 dekken activiteiten op het vlak van voorbereiding, beheer en controle, alsook voorlichting en publiciteit.

26. De door de Tsjechische autoriteiten voorgestelde individuele dienstverlening omvat actieve arbeidsmarktmaatregelen die op grond van artikel 3 van Verordening (EG) nr. 1927/2006 voor financiering in aanmerking komen. De Tsjechische autoriteiten ramen de totale kosten van deze dienstverlening op 474 463 euro en de uitgaven voor de implementatie van het EFG op 23 723 euro (4,8% van het totale bedrag). Van het EFG wordt in totaal een bijdrage van 323 820 euro (65% van de totale kosten) gevraagd.

Maatregelen Geschat aantal werknemers voor wie steun wordt aangevraagd Geraamde kosten per betrokken werknemer (in euro's) Totale kosten (EFG en nationale medefinanciering) (in euro's)

Individuele dienstverlening (artikel 3, eerste alinea, van Verordening (EG) nr. 1927/2006)

Outplacementdiensten *20

Begeleiding en hulp bij het zoeken naar werk 80

Sollicitatietoelage 46

Seminars en speciale workshops voor loopbaanverandering 156

Opleidings- en mobiliteitstoelage *75

Individuele begeleiding voor hogere leidinggevenden met het oog op een loopbaanverandering 4 28

Stimuleringsmaatregelen voor oudere werknemers 8

Ondersteuning voor zelfstandigen 9

Bevordering van ondernemerschap 1 11

Aan de uitvoering van het project (projectteam) verbonden uitgaven 43

Subtotaal individuele dienstverlening 474

Uitgaven voor de implementatie van het EFG (artikel 3, derde alinea, van Verordening (EG) nr. 1927/2006)

Voorbereiding 4

Beheer 2

Voorlichting en publiciteit 1

Controle 15

Subtotaal van de uitgaven voor de implementatie van het EFG 23

Totale geraamde kosten 498

EFG-bijdrage (65% van de totale kosten) 323

* Door het afronden van de eenheidskosten per werknemer kloppen de totalen niet exact.

27. Tsjechië bevestigt dat de hierboven beschreven maatregelen complementair zijn met door de structuurfondsen gefinancierde acties.

Datum/data waarop met individuele dienstverlening aan de getroffen werknemers is begonnen of waarop gepland is daarmee te beginnen



28. Op 16 oktober 2009 maakte Tsjechië ten behoeve van de getroffen werknemers een begin met de individuele dienstverlening van het gecoördineerde pakket, waarvoor een financiële bijdrage van het EFG wordt aangevraagd. Deze datum geldt daarom als het begin van de periode waarin uitgaven voor een eventuele ondersteuning uit het EFG in aanmerking komen.

Wijze waarop de sociale partners zijn geraadpleegd



29. De Tsjechische autoriteiten hebben meegedeeld dat met de sociale partners en het arbeidsbureau overleg was gepleegd over de begeleidende maatregelen voor de reorganisatie van Unilever. Op 16 september 2009 werd overeenstemming bereikt over deze maatregelen.

30. De Tsjechische autoriteiten hebben bevestigd dat aan de voorschriften van de nationale en EU-wetgeving betreffende collectieve ontslagen is voldaan.

Informatie over acties die volgens de nationale wetgeving of collectieve overeenkomsten verplicht zijn

31. In verband met de criteria van artikel 6 van Verordening (EG) nr. 1927/2006 hebben de Tsjechische autoriteiten in de aanvraag:

32. bevestigd dat de financiële bijdrage van het EFG niet in de plaats komt van maatregelen die krachtens de nationale wetgeving of collectieve arbeidsovereenkomsten onder de verantwoordelijkheid van ondernemingen vallen;

33. aangetoond dat de maatregelen ten doel hebben steun te verlenen aan individuele werknemers en niet worden gebruikt om ondernemingen of sectoren te herstructureren;

34. bevestigd dat voor de hierboven vermelde subsidiabele maatregelen geen steun uit andere EU-financieringsinstrumenten wordt ontvangen.

Beheers- en controlesystemen



35. De Tsjechische autoriteiten hebben de Commissie meegedeeld dat de financiële bijdragen door dezelfde instanties worden beheerd en gecontroleerd die ook de financiering door het Europees Sociaal Fonds (ESF) in Tsjechië beheren en controleren.

Financiering



36. Op grond van de aanvraag van Tsjechië bedraagt de voorgestelde bijdrage uit het EFG aan het gecoördineerd pakket van individuele dienstverlening 323 820 euro (65% van de totale kosten). De Commissie heeft haar voorstel voor een bijdrage uit het fonds gebaseerd op de informatie van Tsjechië.

37. Gezien het beschikbare maximumbedrag aan bijdragen uit het EFG ingevolge artikel 10, lid 1, van Verordening (EG) nr. 1927/2006, alsook de mogelijkheden tot herschikking van de kredieten, stelt de Commissie voor om uit het EFG het hierboven vermelde totale bedrag beschikbaar te stellen, dat zal worden toegewezen onder rubriek 1a van het financiële kader.

38. Het voorgestelde bedrag van de financiële bijdrage laat meer dan 25% van het jaarlijkse maximumbedrag van het EFG beschikbaar voor toewijzingen tijdens de laatste vier maanden van het jaar, zoals voorgeschreven bij artikel 12, lid 6, van Verordening (EG) nr. 1927/2006.

39. Met haar voorstel om middelen uit het EFG beschikbaar te stellen, leidt de Commissie de vereenvoudigde trialoogprocedure in, zoals voorgeschreven in punt 28 van het Interinstitutioneel Akkoord van 17 mei 2006, om van de twee takken van de begrotingsautoriteit de instemming te verkrijgen betreffende de noodzaak van het fonds gebruik te maken en betreffende het vereiste bedrag. De Commissie verzoekt de eerste tak van de begrotingsautoriteit die op het passende politieke niveau overeenstemming bereikt over het ontwerpvoorstel voor een beschikbaarstelling uit het fonds, de andere tak en de Commissie van zijn voornemens op de hoogte te brengen. Indien één van de twee takken van de begrotingsautoriteit het niet met het voorstel eens is, wordt een formele trialoogvergadering bijeengeroepen.

40. De Commissie presenteert afzonderlijk een voorstel tot overschrijving om in de begroting voor 2011 specifieke vastleggingskredieten op te nemen, zoals voorgeschreven in punt 28 van het Interinstitutioneel Akkoord van 17 mei 2006.

Bron van betalingskredieten



41. In de begroting voor 2011 zijn betalingskredieten ten bedrage van 47 608 950 euro opgenomen ten behoeve van het begrotingsonderdeel 04.0501 'Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG)'; dit begrotingsonderdeel zal worden gebruikt ter dekking van het voor deze aanvraag benodigde bedrag van 323 820 euro.