Toelichting bij COM(2008)178-1 - Ondertekening en voorlopige toepassing van de overeenkomst met Israël inzake bepaalde aspecten van luchtdiensten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1) ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel


Ingevolge de arresten van het Hof van Justitie in de zogenoemde 'Open Skies'-zaken heeft de Raad de Commissie op 5 juni 2003 een mandaat verleend om met derde landen te onderhandelen over de vervanging van sommige bepalingen in bestaande overeenkomsten door een communautaire overeenkomst[1] (het 'horizontale mandaat'). Deze overeenkomsten hebben tot doel alle communautaire luchtvaartmaatschappijen niet-discriminerende toegang te verlenen tot luchtroutes tussen de Gemeenschap en derde landen en bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en derde landen in overeenstemming te brengen met de Gemeenschapswetgeving.

Algemene context


De internationale luchtvaartbetrekkingen tussen lidstaten en derde landen worden traditiegetrouw vastgelegd in bilaterale overeenkomsten met betrekking tot luchtdiensten, in bijlagen bij deze overeenkomsten en in aanverwante bilaterale of multilaterale regelingen. Lidstaten overtreden de Gemeenschapswetgeving wanneer zij traditionele bepalingen betreffende de aanwijzing van luchtvaartmaatschappijen opnemen in hun bilaterale overeenkomsten inzake luchtdiensten. Dergelijke bepalingen verlenen een derde land het recht de machtigingen en vergunningen van een luchtvaartmaatschappij te weigeren, in te trekken of op te schorten als deze luchtvaartmaatschappij door een lidstaat is aangewezen maar niet substantieel in handen is van en gecontroleerd wordt door deze lidstaat of onderdanen ervan. Dit wordt beschouwd als discriminatie van communautaire luchtvaartmaatschappijen die op het grondgebied van een lidstaat zijn gevestigd maar die in handen zijn van en gecontroleerd worden door onderdanen van andere lidstaten. Dit is in strijd met artikel 43 van het Verdrag, dat onderdanen van een lidstaat die hun recht op vrijheid van vestiging uitoefenen, garandeert dat ze in de ontvangende lidstaat dezelfde behandeling krijgen als de onderdanen van die lidstaat. Er zijn nog meer aspecten die in overeenstemming met het Gemeenschapsrecht moeten worden gebracht door bestaande bepalingen in bilaterale luchtdienstovereenkomsten tussen lidstaten en derde landen te wijzigen of aan te vullen; het gaat bijvoorbeeld om de belasting op vliegtuigbrandstof, de door luchtvaartmaatschappijen uit derde landen op intracommunautaire luchtroutes gehanteerde tarieven of verplichte commerciële overeenkomsten tussen luchtvaartmaatschappijen.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied


De bepalingen van de overeenkomst vervangen de bestaande bepalingen in de bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en de Staat Israël, of zijn een aanvulling daarop.

Samenhang met andere beleidsgebieden van de Unie De overeenkomst dient ook een fundamentele doelstelling van het externe luchtvaartbeleid van de Gemeenschap, omdat zij de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten in overeenstemming brengt met de Gemeenschapswetgeving.

2)

1.

Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling



Raadpleging van belanghebbende partijen



Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten


Zowel de lidstaten als het bedrijfsleven zijn geraadpleegd tijdens de volledige duur van de onderhandelingen.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden


Er is rekening gehouden met de opmerkingen van de lidstaten en het bedrijfsleven.

3)

2.

Juridische elementen van het voorstel



Samenvatting van de voorgestelde maatregel


Overeenkomstig de mechanismen en richtsnoeren in de bijlage bij de 'horizontale overeenkomst' heeft de Commissie met de Staat Israël onderhandeld over een overeenkomst ter vervanging van sommige bepalingen in de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en de Staat Israël. Artikel 2 van deze overeenkomst vervangt de traditionele aanwijzingsbepalingen door een communautaire aanwijzingsbepaling, waardoor alle communautaire luchtvaartmaatschappijen gebruik kunnen maken van het vestigingsrecht. De artikelen 4 en 5 van de overeenkomst hebben betrekking op twee types bepalingen over kwesties die onder de bevoegdheid van de Gemeenschap vallen. Artikel 4 heeft betrekking op de belasting op vliegtuigbrandstof, een kwestie die geharmoniseerd is bij Richtlijn 2003/96/EG van de Raad tot herstructurering van de communautaire regeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit, en met name artikel 14, lid 2. Bij artikel 5 (Tarieven) worden strijdigheden weggenomen tussen de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten en Verordening (EEG) nr. 2409/92 van de Raad inzake tarieven voor luchtdiensten, die luchtvaartmaatschappijen uit derde landen verbiedt een dominerende rol te spelen bij het vaststellen van de tarieven voor luchtvervoersdiensten die volledig binnen de Gemeenschap plaatsvinden. Bij artikel 6 worden bepalingen in bilaterale overeenkomsten die duidelijk concurrentieverstorend zijn (verplichte commerciële overeenkomsten tussen luchtvaartmaatschappijen) in overeenstemming gebracht met de EU-regelgeving inzake mededinging.

Rechtsgrondslag


Artikel 80, lid 2, en artikel 300, lid 2, van het EG-Verdrag.

Subsidiariteitsbeginsel


Het voorstel is volledig gebaseerd op het door de Raad verleende 'horizontale mandaat', rekening houdend met de onder de Gemeenschapswetgeving en bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten vallende kwesties.

Evenredigheidsbeginsel


Bij de overeenkomst worden bepalingen in bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten slechts in zoverre gewijzigd of aangevuld als nodig is om deze in overeenstemming te brengen met de Gemeenschapswetgeving.

Keuze van instrumenten



De Overeenkomst tussen de Gemeenschap en de Staat Israël is het meest efficiënte instrument om alle bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en de Staat Israël in overeenstemming te brengen met het Gemeenschapsrecht.

4)

3.

Gevolgen voor de begroting



Het voorstel heeft geen gevolgen voor de communautaire begroting.

5)

4.

Aanvullende informatie



Vereenvoudiging



Het voorstel voorziet in vereenvoudiging van wetgeving.

De desbetreffende bepalingen van bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en de Staat Israël worden vervangen of aangevuld door in één enkele communautaire overeenkomst ondergebrachte bepalingen.

Nadere uitleg van het voorstel


Overeenkomstig de standaardprocedure voor de ondertekening en sluiting van internationale overeenkomsten wordt de Raad verzocht de besluiten inzake de ondertekening en voorlopige toepassing en inzake de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Staat Israël inzake bepaalde aspecten van luchtdiensten goed te keuren en de personen aan te wijzen die bevoegd zijn om de overeenkomst namens de Gemeenschap te ondertekenen.