Toelichting bij COM(2012)26 - Aanpassing en verlenging van de looptijd van de passende maatregelen tegen Zimbabwe op basis van de ACS-EG-Partnerschapsovereenkomst - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2012)26 - Aanpassing en verlenging van de looptijd van de passende maatregelen tegen Zimbabwe op basis van de ... |
|---|---|
| bron | COM(2012)26   |
| datum | 27-01-2012 |
2. Deze maatregelen werden vastgesteld vanwege de ernstige schendingen van de mensenrechten en van de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering. Een andere aanleiding waren de pogingen van de regering van Zimbabwe om vrije en eerlijke verkiezingen te dwarsbomen, met name door internationale verkiezingswaarnemers en de pers te weren.
3. Krachtens artikel 2, derde alinea, van het besluit van 18 februari 2002 zouden de maatregelen van toepassing zijn gedurende twaalf maanden, maar worden ingetrokken zodra er een klimaat zou zijn ontstaan waarin de mensenrechten, de democratische beginselen en de rechtsstaat worden geëerbiedigd.
4. Bij negen gelegenheden, namelijk op 18 februari 20033, 19 februari 20044, 17 februari 20055, 14 februari 20066, 19 februari 20077, 18 februari 20088, 20 februari 20099, 15 februari 201010 en 16 februari 2011, concludeerde de Raad dat de in artikel 9 van de ACS-EG-Partnerschapsovereenkomst genoemde essentiële elementen nog steeds door de regering van Zimbabwe werden geschonden en dat de mensenrechten, de democratische beginselen en de rechtsstaat onder de geldende omstandigheden
Zie Besluit 2002/148/EG van de Raad (PB L 50 van 21.2.2002, blz. 64). Voorts hechtte de Raad zijn goedkeuring (zie conclusies van de Raad algemene zaken van 18 februari 2002) aan gerichte GBVB-maatregelen (Gemeenschappelijk Standpunt 2002/145/GBVB van de Raad en Verordening (EG) nr. 310/2002 van de Raad betreffende bepaalde beperkende maatregelen tegen Zimbabwe, PB L 50 van 21.2.2002, blz.
1).
Het overleg op grond van artikel 96 werd geopend om tot overeenstemming te komen over maatregelen die de regering van Zimbabwe moest nemen om de situatie recht te zetten, met name op vijf punten: de overheid mag niet langer politiek geweld dulden; er moeten onverwijld internationale partners worden uitgenodigd die zonder enige beperkingen de komende verkiezingen moeten ondersteunen en voor verkiezingswaarneming moeten zorgen; de vrijheid van de massamedia moet worden beschermd; de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de naleving van rechterlijke uitspraken moeten worden gegarandeerd; en de illegale bezetting van eigendommen moet worden beëindigd. PB L 46 van 20.2.2003, blz. 25. PB L 50 van 20.2.2004, blz. 60. PB L 48 van 19.2.2005, blz. 28. PB L 48 van 18.2.2006, blz. 26. PB L 53 van 22.2.2007, blz. 23. PB L 51 van 26.2.2008, blz. 19. PB L 49 van 20.2.2009, blz. 15.
2
5
6
7
8
9
10
niet werden geëerbiedigd. De Raad besloot bijgevolg de maatregelen tegen Zimbabwe telkens met twaalf maanden te verlengen.
5. Na de verkiezingen in maart 2008 werd in september 2008 een algemeen politiek akkoord gesloten, waarbij de drie belangrijkste politieke partijen (ZANU PF, MDC-T, MDC-M) afspraken de macht te delen. Hierdoor kon in februari 2009 een regering van nationale eenheid worden samengesteld, bestaande uit de leiders van de drie partijen.
6. De EU staat volledig achter deze regering van nationale eenheid, die momenteel het enige politieke kader vormt voor het herstel van de democratie. Het algemene politieke akkoord bevat een pakket hervormingen die tegemoetkomen aan de bezorgdheid van de EU op het gebied van de mensenrechten, de rechtsstaat en de democratische beginselen, zoals de opstelling van een nieuwe grondwet, een audit van het grondbezit, een proces van nationale verzoening, de onafhankelijkheid van de media, enz. Deze hervormingen moeten worden doorgevoerd om geloofwaardige verkiezingen te kunnen houden.
7. Sinds februari 2009 heeft de regering van nationale eenheid belangrijke maatregelen getroffen om het land economisch en sociaal te stabiliseren. Hoewel de tenuitvoerlegging van de politieke hervormingen traag blijft verlopen, blijft de algemene situatie, met inbegrip van de politieke ruimte en dialoog, verbeteren. Toch wordt de overgang nog steeds het sterkst bestreden door wie het meeste te verliezen hebben.
Inhoudsopgave
trojka plaats. De delegatie van Zimbabwe in Brussel werd geleid door premier
Morgan Tsvangirai. Tijdens deze bijeenkomst werd een politieke dialoog op grond
van artikel 8 in gang gezet. Op 11-12 september 2009 vond een vervolgbezoek van
de EU-trojka aan Zimbabwe plaats. De politieke dialoog heeft tot doel de
betrekkingen tussen de EU en Zimbabwe geleidelijk aan te normaliseren naargelang
van de uitvoering van de hervormingen die noodzakelijk zijn voor democratische
verkiezingen. De normalisering van de betrekkingen omvat tevens de geleidelijke
opheffing van de maatregelen krachtens artikel 96 en ook de herziening van het
gemeenschappelijk standpunt in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid11.
9. Als onderdeel van het algemene proces van de hervatting van de betrekkingen werden in 2010 en 2011 stappen gezet om de maatregelen van de EU ter ondersteuning van het algemene politieke akkoord te herschikken: 1) de passende maatregelen werden in 2010 gewijzigd om steun te kunnen verlenen aan instellingen en processen die verband houden met de tenuitvoerlegging van het algemene politieke akkoord; 2) de Europese Commissie stelde een concrete aanpak voor de korte termijn op om de stabilisering van de regering van nationale eenheid en het hervormingsprogramma te ondersteunen; en 3) in september 2010 werd Zimbabwe in kennis gesteld van zijn toewijzing in het kader van het tiende Europees Ontwikkelingsfonds.
11
10. De EU-steun (rond 90 miljoen euro per jaar, met inbegrip van humanitaire hulp) heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het sociaaleconomische herstel van Zimbabwe, het herstel van vertrouwen en het genereren van hoop bij de bevolking. EU-steun ter versterking van processen en instellingen in verband met het algemene politieke akkoord hebben de democratische ruimte helpen vergroten en de inspanningen van de regio en de hervormers ondersteund. Toch worden de bestaande beperkingen op de ontwikkelingshulp door behoudende politieke krachten nog steeds gebruikt om de politieke vooruitgang te belemmeren.
11. In 2011 heeft de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika (SADC), onder leiding van president Zuma, haar engagement voor Zimbabwe opgevoerd. Zuid-Afrika heeft als bemiddelaar van het overgangsproces de lidstaten van de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika kunnen brengen tot één klare beleidslijn ten aanzien van ZANU PF en weerstand geboden aan de druk om vervroegde verkiezingen te organiseren. Zuid-Afrika en de SADC proberen momenteel de regering van nationale eenheid ertoe te bewegen een klimaat voor geloofwaardige verkiezingen te scheppen. Gebundelde regionale inspanningen moeten verzekeren dat verkiezingen pas zullen plaatsvinden na de tenuitvoerlegging van de hervormingen, met inbegrip van de goedkeuring van een nieuwe grondwet.
12. De betrekkingen tussen Zuid-Afrika en de EU met betrekking tot Zimbabwe zijn de afgelopen twee jaar aanzienlijk verdiept waarbij de standpunten steeds dichter bij elkaar zijn gekomen en mogelijkheden voor grotere samenwerking werden geschapen, ook al beschouwen Zuid-Afrika, de SADC en de drie politieke leiders in Zimbabwe de EU-maatregelen als een belemmering.
13. Het vertraagde constitutionele proces moet uitmonden in een referendum tijdens het eerste semester van 2012. Het akkoord over een ontwerp-grondwet tussen de drie partijen en het daarop volgende referendum zullen een belangrijke etappe zijn op de weg naar verkiezingen. Naar verwachting zullen de verkiezingen ten vroegste in de tweede helft van 2012 plaatsvinden, ten laatste in het begin van 2013 wanneer de wettelijke termijn verstrijkt. Zoals is bepaald in de ontwerp-routekaart voor de verkiezingen, zullen de goedkeuring van de nieuwe grondwet, alsook overeenstemming over een reeks electorale hervormingen (met inbegrip van het opstellen van een nieuwe kiezerslijst en de afbakening van nieuwe kiesdistricten), tezamen met maatregelen die verband houden met het openstellen van de politieke ruimte (mediahervormingen, vrijheid van vereniging), cruciale stappen zijn naar geloofwaardige verkiezingen.
14. De periode in de aanloop naar en direct na afloop van de verkiezingen zal waarschijnlijk beslissend zijn voor de toekomst van Zimbabwe, en ook implicaties hebben voor de regio Zuidelijk Afrika. Op dit kritieke moment is het van belang de EU-instrumenten op elkaar af te stemmen om de doelstelling van de EU, nl. de democratische overgang van Zimbabwe naar vrede en welvaart, het best te bereiken. De EU moet elke gelegenheid aangrijpen om de kansen die door het algemene politieke akkoord en de regering van nationale eenheid worden geboden, te ondersteunen, door de regio en de hervormers in hun inspanningen bij te staan en bij te dragen tot een wegwerken van de polarisatie.
15. De vooruitgang met de tenuitvoerlegging van het algemene politieke akkoord is matig. Het is echter van belang de regio en de hervormers verder aan te moedigen en
de instrumenten van de EU strategisch aan te passen aan de politieke dynamiek van Zimbabwe. Derhalve wordt het volgende voorgesteld:
– De Raad verlengt de bestaande maatregelen volgens artikel 96 met een periode van slechts zes maanden. Daarmee wordt artikel 96 op één lijn gebracht met de verwachte politieke ontwikkelingen in het land. De vooruitgang met het constitutionele en electorale proces wordt na zes maanden getoetst, in de veronderstelling dat dan het referendum over de grondwet dan zal zijn gehouden.
– De regering van nationale eenheid ertoe bewegen een landenstrategiedocument voor te bereiden in het kader van het Europees Ontwikkelingsfonds.
– De politieke dialoog tussen de EU en de regering van nationale eenheid intensifiëren en verdere stappen vaststellen naar normalisering12 als antwoord op concrete verwezenlijkingen voor geloofwaardige verkiezingen. In deze context zou de EU een bezoek van het comité voor de hervatting van de betrekkingen uit Zimbabwe in Brussel verwelkomen.
– De EU zal overwegen de beperkingen op de ontwikkelingshulp op te heffen in het licht van concrete vooruitgang met de voorbereiding van vreedzame verkiezingen.
16. De Commissie stelt voor om de regering van Zimbabwe in kennis te stellen van deze beleidswijziging van de EU door middel van een brief aan president Mugabe en een kopie aan de twee andere belangrijkste leiders van de regering van nationale eenheid, premier Tsvangirai en Welshman Ncube.
Conclusie
In het licht van het voorgaande wordt de Raad verzocht zijn goedkeuring te hechten aan bijgaand voorstel voor een besluit van de Raad tot verlenging van de looptijd van de passende maatregelen tegen Zimbabwe.
Met inbegrip van de ondertekening van het landenstrategiedocument en de verlening van toegang aan Zimbabwe tot programmeerbare steun in het kader van het EOF.
12