Toelichting bij COM(2013)528 - Sluiting van de overeenkomst tussen Canada en de EU inzake de doorgifte en verwerking van gegevens uit het Passenger Name Record

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

Op grond van de Canadese wetgeving kan het Canada Border Services Agency van alle luchtvaartmaatschappijen die passagiersvluchten van en naar Canada verzorgen, elektronische toegang vragen tot gegevens uit het Passenger Name Record (PNR-gegevens) voordat de passagiers in Canada aankomen of uit Canada vertrekken. Dergelijke verzoeken van de Canadese autoriteiten zijn gebaseerd op Section 107.1 van de Customs Act [Douanewet], de Passenger Information (Customs) Regulations [Douanevoorschriften inzake passagiersinformatie], Paragraph 148(1)(d) van de Immigration and Refugee Protection Act [Wet Immigratie en Vluchtelingenbescherming] en Regulation 269 van de Immigration and Refugee Protection Regulations [Regeling Immigratie en Vluchtelingenbescherming].

Het doel van deze wetgeving is dat de PNR-gegevens al vóór de aankomst van een vlucht in elektronische vorm worden verkregen, wat een aanzienlijke verbetering is van de mogelijkheden waarover het Canada Border Services Agency beschikt om vooraf een doeltreffende en doelmatige risicoanalyse van de passagiers uit te voeren en zo voor bonafide passagiers het reizen te vergemakkelijken en tegelijkertijd de veiligheid in Canada te vergroten. In het kader van de samenwerking met Canada in de strijd tegen terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit beschouwt de Europese Unie de doorgifte van PNR-gegevens naar Canada als een stimulans voor de internationale politiële en justitiële samenwerking. Dit doel wordt bereikt door het delen van door Canada verkregen analytische informatie die PNR-gegevens bevat met de bevoegde politiële en justitiële autoriteiten van de lidstaten, alsmede met Europol en Eurojust, binnen de grenzen van hun respectieve mandaat.

Het Passenger Name Record (PNR) is een bestand met alle reisgegevens van iedere passagier, die de luchtvaartmaatschappijen nodig hebben om boekingen te kunnen verwerken en controleren.

De luchtvaartmaatschappijen zijn verplicht het Canada Border Services Agency toegang te verlenen tot bepaalde PNR-gegevens, voor zover deze in hun geautomatiseerde boekings- en vertrekcontrolesystemen worden verzameld en opgeslagen.

De EU-wetgeving inzake gegevensbescherming staat niet toe dat Europese en andere luchtvaartmaatschappijen die vanuit de EU vliegen, de PNR-gegevens van hun passagiers doorgeven aan derde landen waar het niveau van bescherming van persoonsgegevens ontoereikend is, zonder dat passende waarborgen worden gegeven. Er is een regeling nodig die een rechtsgrondslag vormt voor de doorgifte van PNR-gegevens vanuit de EU aan Canada, waarbij de noodzaak en het belang worden erkend van het gebruik van PNR-gegevens bij de bestrijding van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit en tegelijkertijd rechtszekerheid wordt geboden aan de luchtvaartmaatschappijen. Om de rechtszekerheid voor de luchtvaartmaatschappijen en de eerbiediging van het recht van individuele burgers op bescherming van hun persoonsgegevens en hun fysieke veiligheid te waarborgen, moet deze regeling bovendien voor de gehele Europese Unie zonder onderscheid gelden.

In 2005 heeft de Europese Unie met Canada een overeenkomst gesloten inzake de verwerking en overdracht van PNR-gegevens[1], op basis van een reeks verbintenissen die het Canada Border Services Agency was aangegaan in verband met de toepassing van zijn PNR-programma. De verbintenissen van het Canada Border Services Agency waren opgenomen in de bijlage bij Beschikking 2006/253/EG van de Commissie over de passende bescherming van persoonsgegevens in het “Passenger Name Record” (PNR) van vliegtuigpassagiers die aan de “Canada Border Services Agency” worden doorgegeven[2]. Nadat de beschikking van de Commissie in 2009 was verstreken, verbond het Canada Border Services Agency zich er eenzijdig toe de EU te garanderen dat de verbintenissen onverminderd van kracht zouden blijven tot de inwerkingtreding van een nieuwe overeenkomst.

Na de inwerkintreding van het Verdrag van Lissabon heeft het Europees Parlement op 5 mei 2010 een resolutie[3] aangenomen waarin het besloot te vragen om nieuwe onderhandelingen over de overeenkomst op basis van bepaalde criteria.

Op 21 september 2010 kreeg de Raad een aanbeveling van de Commissie om machtiging te verlenen tot het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en Canada inzake de doorgifte en het gebruik van PNR-gegevens met het oog op het voorkomen en bestrijden van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende misdaad.

Op 11 november 2010 heeft het Europees Parlement een resolutie[4] aangenomen over de aanbeveling van de Commissie aan de Raad houdende machtiging tot opening van de onderhandelingen.

Op 2 december 2010 heeft de Raad een besluit vastgesteld, met onderhandelingsrichtsnoeren, waarbij hij de Commissie machtigt tot opening van onderhandelingen namens de Europese Unie. Na de onderhandelingen tussen de partijen werd de overeenkomst geparafeerd op 6 mei 2013.

Deze overeenkomst houdt rekening met en is in overeenstemming met de algemene criteria die zijn vastgelegd in de mededeling van de Commissie over de algemene aanpak van de doorgifte van passagiersgegevens (Passenger Name Record – PNR) aan derde landen[5] en de door de Raad gegeven onderhandelingsrichtsnoeren.

Het is bewezen dat PNR-gegevens een zeer belangrijk instrument zijn voor de bestrijding van terrorisme en zware criminaliteit. In de overeenkomst zijn verscheidene belangrijke waarborgen opgenomen voor de personen van wie de gegevens worden doorgegeven en verwerkt. Met name wordt het doel van de verwerking van PNR-gegevens strikt beperkt tot het voorkomen, opsporen, onderzoeken en vervolgen van terroristische misdrijven en zware grensoverschrijdende criminaliteit. De bewaringstermijn van de PNR-gegevens is beperkt en de gegevens worden na dertig dagen gedepersonaliseerd. Eenieder krijgt het recht op toegang, correctie, verhaal en informatie. De gegevens worden uitsluitend met de “push”-methode doorgegeven, die inhoudt dat de luchtvaartmaatschappijen de verlangde PNR-gegevens doorgeven (“pushen”) aan Canada Border Services Agency, zodat de luchtvaartmaatschappijen de controle behouden over welke gegevens worden verstrekt. Het gebruik van gevoelige gegevens wordt beperkt tot zeer uitzonderlijke gevallen en is aan zeer strenge voorwaarden onderhevig; zo moet de president van het Canada Border Services Agency goedkeuring verlenen en moeten de gegevens na zeer korte tijd worden gewist. Het toezicht op de naleving van deze voorschriften door Canada wordt uitgeoefend door de Canadese Privacy Commissioner en het Recourse Directorate van het Canada Border Services Agency.

Volgens artikel 218, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie verleent de Raad machtiging tot sluiting van internationale overeenkomsten.

De Commissie stelt de Raad daarom voor dat deze een besluit vaststelt waarbij de sluiting van de overeenkomst tussen Canada en de Europese Unie inzake de doorgifte en verwerking van gegevens uit het Passenger Name Record wordt goedgekeurd.