Toelichting bij COM(2013)716 - Vuurwapens en de interne veiligheid van de EU: bescherming van burgers en het aanpakken van illegale handel

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2013)716 - Vuurwapens en de interne veiligheid van de EU: bescherming van burgers en het aanpakken van illegale handel.
bron COM(2013)716 NLEN
datum 21-10-2013
EUROPESE COMMISSIE

Inhoudsopgave

1.

Brussel, 21.10.2013 COM(2013) 716 final


MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES

PARLEMENT

Vuurwapens en de interne veiligheid van de EU: de burgers beschermen en illegale

handel ontwrichten

INHOUD

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET

EUROPEES PARLEMENT Vuurwapens en de interne veiligheid van de

EU: de burgers beschermen en illegale handel ontwrichten

2.

1. Inleiding ....................................................................................................................... 3


3.

2. De behoefte aan maatregelen op EU-niveau ................................................................ 6


4.

3. Prioriteit 1: Vrijwaren van de legale markt .................................................................. 9


3.1. Taak 1: Verduidelijken welke vuurwapens verboden zijn en voor welke een vergunning nodig is .................................................................................................... 10

5.

3.2. Taak 2: Een EU-norm voor markering vaststellen ..................................................... 10


6.

3.3. Taak 3: Regels inzake vuurwapenvergunningen vereenvoudigen ............................. 11


4. Prioriteit 2: Van legaal naar illegaal: waarborgen dat er minder wapens in handen van criminelen vallen ........................................................................................................ 12

7.

4.1. Taak 1: Aanpassen van controle op handel in en illegale fabricage van vuurwapens12


8.

4.2. Taak 2: Diefstal en verlies voorkomen ...................................................................... 13


9.

4.3. Taak 3: Gebruikmaken van extern optreden en het uitbreidingsproces om te voorkomen dat wapens aan het legale circuit van derde landen worden onttrokken. 13


4.4. Taak 4: Bevorderen van vernietiging als beste manier om zich van overtollige vuurwapens te ontdoen ............................................................................................... 14

10.

5. Prioriteit 3: Druk op criminele markt opvoeren ......................................................... 14


11.

5.1. Taak 1: Richtsnoeren voor rechtshandhavingsambtenaren ........................................ 14


5.2. Taak 2: Grensoverschrijdende samenwerking om een einde te maken illegaal bezit en illegale verspreiding van vuurwapens ........................................................................ 15

5.3. Taak 3: Samenwerking opbouwen voor het traceren van door criminelen gebruikte vuurwapens ................................................................................................................ 15

12.

5.4. Taak 4: Misbruik van vuurwapens krachtiger ontmoedigen ...................................... 16


13.

6. Prioriteit 4: Het inlichtingenbeeld verbeteren ............................................................ 16


14.

6.1. Taak 1: Binnen en buiten de EU nauwkeuriger en uitvoeriger gegevens over criminaliteit in verband met vuurwapens verzamelen ............................................... 16


15.

6.2. Taak 2: Opleiding op het gebied van rechtshandhaving afstemmen op behoefte ...... 17


16.

7. Conclusie .................................................................................................................... 18


BIJLAGE 1: Prioriteiten en taken ............................................................................................ 19

BIJLAGE 2: Statistieken .......................................................................................................... 20

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES

PARLEMENT

Vuurwapens en de interne veiligheid van de EU: de burgers beschermen en illegale

handel ontwrichten

1. Inleiding

Vuurwapens hebben legale en verantwoorde civiele toepassingen. De fabricage, verkoop en koop ervan maken dan ook deel uit van de interne markt van de EU1. Wanneer vuurwapens in verkeerde handen vallen, kunnen de individuele en sociale gevolgen echter gruwelijk zijn. Vuurwapengeweld veroorzaakt in de EU nog steeds veel te veel slachtoffers2. In de eerste tien jaar van de 21ste eeuw werden in de 28 lidstaten van de EU meer dan 10 000 mensen met een vuurwapen om het leven gebracht (hierbij ging het zowel om moord als om doodslag)3. Jaarlijks zijn er meer dan 4 000 gevallen van zelfdoding met een vuurwapen4. Gemiddeld zijn er in de EU per 100 000 burgers jaarlijks 0,24 gevallen van homicide en 0,9 van suïcide waarbij een vuurwapen wordt gebruikt5. De aanwezigheid van krachtige vuurwapens in illegaal bezit kunnen burgers met name in achtergestelde buurten een gevoel van onveiligheid bezorgen.

De schutters die verantwoordelijk waren voor de gruwelijke schietpartijen op de scholen in Tuusela (2007) en Kauhajoki (2008), en in Cumbria (2010) en Alphen aan den Rijn (2011) waren psychisch labiele volwassenen die niettemin over een vuurwapenvergunning beschikten. In Winnenden (2009) gebruikte een adolescent een pistool dat niet veilig was opgeborgen in de slaapkamer van zijn ouders. Bij de aanslagen in Luik van 2011 putte de schutter uit een enorm persoonlijk arsenaal van onder meer militaire wapens en verzamelobjecten die hij na aanschaf had omgebouwd. Alleen al bij deze incidenten kwamen 61 mensen om het leven, waaronder 19 kinderen6.

Vuurwapens in illegaal bezit worden bovendien vaak gebruikt om slachtoffers van georganiseerde criminaliteit te intimideren en te bedreigen. De illegale invoer, verkoop en fabricage van deze wapens is een lucratieve bron van inkomsten voor de 3 600 criminele groepen die de EU naar schatting telt.7 Ook terroristen en extremisten gebruiken vuurwapens

17.

Fabrikanten in de EU produceerden in 2011 bijna 2 miljoen civiele vuurwapens, hetgeen naar schatting


overeenkomt met 20% van de wereldproductie (zie: 'The Global Regime for Transnational Crime,'

Council on Foreign Relations, Issue Brief, 2 juli 2012; meer cijfers zijn opgenomen in bijlage 2).

Eurostat, 'Trends in crime and criminal justice', 18/2013.

Periode 2000-2009. Bron: 'Global Study on Homicide 2011', VN-Bureau voor drugs- en

18.

misdaadbestrijding. Dit is een deelcijfer, aangezien voor de meeste lidstaten geen cijfers over de hele


periode beschikbaar zijn.

19.

GunPolicy.org


Zie bijlage 2. Tussen de lidstaten bestaan grote verschillen: zo vallen er in Malta geen doden door

vuurwapengeweld, tegenover 0,71 per 100 000 burgers in Italië, en zijn er per 100 burgers 0,7

vuurwapens voor handen in Litouwen en Roemenië, tegenover 45 in Finland. Bronnen: Small Arms

Survey, VN-Bureau voor drugs- en misdaadbestrijding, GunPolicy.org.

Dit cijfer omvat ook de zes schutters die na hun aanval de hand aan zichzelf sloegen.

EU-dreigingsevaluatie van de ernstige en georganiseerde criminaliteit 2013 (SOCTA), Europol.

20.

Vuurwapens worden dikwijls verhandeld door goed geoliede criminele organisaties die zich in de regel


toeleggen op de handel in drugs of andere lucratieve illegale goederen. Zie: "Digest of Organized Crime

Cases", 2012, blz. 101, VN-Bureau voor drugs- en misdaadbestrijding.

2

3

4

5

6

7

om angst te zaaien en te moorden: zo eisten de aanslagen in Toulouse en Montauban (2012) zeven mensenlevens en kwamen bij het incident op de luchthaven van Frankfurt (2011) twee mensen om8.

Het aantal civiele vuurwapens in legaal bezit wordt in de EU op 80 miljoen geraamd. Hoewel precieze cijfers ontbreken, wordt aangenomen dat de vele vuurwapens die illegaal circuleren, dikwijls zijn verkregen door diefstal, onttrekking aan hun legale levenscyclus, illegale invoer uit derde landen of het ombouwen van andere apparaten. In de EU staat bijna een half miljoen vuurwapens als vermist of gestolen te boek – zonder opheldering. Volgens het Schengeninformatiesysteem gaat het verreweg de meeste gevallen om vuurwapens9. De Franse autoriteiten berichtten dat er in 2011 40% meer gestolen civiele en militaire wapens in beslag werden genomen dan in 201010. Sinds het midden van de jaren negentig wordt de EU overspoeld door krachtige militaire wapens uit de Westelijke Balkan en het voormalige Oostblok11. Dikwijls worden deze in kleine hoeveelheden verhandeld en in bv. touringcars gesmokkeld12. De recente onrust in Noord-Afrika en het Midden-Oosten zou ertoe kunnen leiden dat overtollige en gestolen militaire wapens de Europese criminele markt langs soortgelijke weg bereiken. Steeds vaker worden vuurwapens, maar ook delen en onderdelen daarvan, online verhandeld en per postorder, gewone post of expresbesteldienst bezorgd. De rechtshandhavingsinstanties in de EU vrezen dat vuurwapens die onbruikbaar zijn gemaakt, op illegale wijze weer bruikbaar worden gemaakt om voor criminele doeleinden te worden verkocht, dat alarm- en luchtpistolen worden omgebouwd tot dodelijke illegale wapens en dat criminelen op zeer korte termijn gebruik zullen kunnen maken van 3D-printers om zelfgemaakte wapens te assembleren of de onderdelen te fabriceren die nodig zijn om een vuurwapen weer bruikbaar te maken. Het onderstaande overzicht van een aantal smokkelroutes berust op informatie van vuurwapendeskundigen uit de lidstaten.

Smokkelroutes gemeld door de Groep Europese vuurwapendeskundigen13

21.

EU Terrorism Situation and Trend Report - TE-SAT 2013, Europol. De gebruikte wapens waren een


Colt 45-pistool en een Uzi-machinepistool (Toulouse/Montauban) en een 9 mm FN P35-pistool

(Frankfurt).

22.

Het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie is een EU-computersysteem waarmee de


autoriteiten van de lidstaten gegevens over vuurwapens (zoals type en serienummer) kunnen uitwisselen

die als verloren, gestolen of anderszins vermist te boek staan.

Bron: Franse politie.

23.

De omvang van deze winkels laat zich niet precies schatten. De beschikbare ramingen lopen sterk


uiteen, deels doordat de betrokken volumes sterk fluctueren. Volgens een recent onderzoek omvatten de

legervoorraden in Bosnië en Herzegovina in 2011 naar schatting 76 000 handvuurwapens en lichte

wapens en 100 000 ton munitie; Montenegro beschikte in 2011 over 28 000 wapens en 7 000 ton

munitie. Zie: 'Significant Surpluses: Weapons and Ammunition Stockpiles in South-east Europe',

24.

Pierre Gobinet, Small Arms Survey, The Regional Approach to Stockpile Reduction en het US Office


of Weapons Removal and Abatement, december 2011.

Bron: Groep Europese vuurwapendeskundigen; 'Convertible Weapons in the Western Balkans',

SEESAC, 2009. Van de 2534 vuurwapens die in 2010/2011 werden gestolen in het VK, was 63%

ontvreemd uit privéwoningen; Homicides, Firearms Offences and Intimate Violence 2010/11:

25.

Supplementary Volume 2 to Crime in England and Wales 2010/11, Kevin Smith e.a., Home Office


Statistical Bulletin 2012.

Gebaseerd op informatie uit Oostenrijk, België, Bulgarije, Cyprus, Tsjechië, Denemarken, Ierland,

Estland, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Nederland, Polen, Portugal, Slowakije, Slovenië, Spanje,

Zweden en het VK.

8

9

10

11

12

13

Misbruik van vuurwapens14 – of het nu gaat om civiele wapens in legaal bezit of om civiele of militaire wapens die op illegale wijze zijn gefabriceerd of verkregen – vormt een ernstige bedreiging voor de veiligheid van de EU, zowel uit intern als uit extern oogpunt15. In deze mededeling wordt een geïntegreerd beleid voorgesteld om deze bedreiging te verhelpen door middel van wetgeving, operationele actie, opleiding en EU-financiering. Deze aanpak bouwt

Op EU-niveau worden twee vergelijkbare maar verschillende definities van wapens gebruikt.

1) onder 'vuurwapen' wordt als het gaat om de interne markt en het gemeenschappelijke handelsbeleid verstaan: 'een draagbaar, van een loop voorzien wapen waarmee door explosieve voortstuwing een lading, een kogel of een projectiel wordt uitgestoten' (geciteerd uit de hierboven aangehaalde Richtlijn 2008/51/EG, maar zo ook Verordening (EU) nr. 258/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2012 tot uitvoering van artikel 10 van het Protocol van de Verenigde Naties tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens, hun onderdelen, componenten en munitie, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties ter bestrijding van grensoverschrijdende georganiseerde misdaad (VN-protocol inzake vuurwapens), en tot vaststelling van uitvoervergunningen voor vuurwapens, hun onderdelen, componenten en munitie en maatregelen betreffende de invoer en doorvoer ervan, PB 94/1 van 30.3.2012. Vuurwapens voor militair gebruik vallen niet onder de wetgeving waarin deze definitie wordt gebezigd.

2) De term 'handvuurwapens en lichte wapens' is gangbaar in VN-fora en op het gebied van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU. Hoewel er geen internationaal aanvaarde definitie voor deze term bestaat, gaat de EU ervan uit dat daaronder ook automatische en semi-automatische machinepistolen en geweren vallen die speciaal voor militair gebruik zijn ontworpen (Gemeenschappelijk optreden van 12 juli 2002 inzake de bijdrage van de Europese Unie aan de bestrijding van de destabiliserende accumulatie en verspreiding van handvuurwapens en lichte wapens en tot intrekking van Gemeenschappelijk Optreden 1999/34/GBVB). Deze mededeling heeft betrekking op de veiligheidsrisico's van alle wapens, of het nu om vuurwapens dan wel handvuurwapens gaat en of zij nu voor civiel dan wel militair gebruik bestemd zijn. Verslag van de Raad over de toepassing van de Europese veiligheidsstrategie - Veiligheid in een veranderende wereld; De EU-interneveiligheidsstrategie in actie: vijf stappen voor een veiliger Europa, COM(2010) 673.


14

15


voort op de stappen die op internationaal, nationaal en EU-niveau al zijn ondernomen en gaat uit van vier prioriteiten (zie bijlage 1 voor een overzicht van alle voorgestelde maatregelen).

(1) Het vrijwaren van de legale markt voor civiele vuurwapens door middel van nieuwe EU-normen inzake de verkoop van vuurwapens voor civiele doeleinden, de markering van vuurwapens en de afgifte van vergunningen aan personen die vuurwapens willen bezitten en gebruiken.

(2) Waarborgen dat er minder vuurwapens in handen van criminelen vallen door doeltreffende normen te ontwikkelen voor het veilig bewaren van civiele vuurwapens en het onbruikbaar maken van civiele en militaire vuurwapens, en door de illegale handel in (civiele of militaire) vuurwapens van buiten de EU krachtiger aan te pakken.

(3) De druk op de criminele markt opvoeren door te zorgen voor nauwere grensoverschrijdende samenwerking tussen politie, douane en grenswacht en door na te gaan of er gemeenschappelijke EU-regels nodig zijn om vast te stellen welke feiten in verband met vuurwapens strafbaar moeten zijn en welke strafrechtelijke sancties de lidstaten hieraan moeten verbinden.

(4) Zorgen voor beter inlichtingenwerk door meer informatie te verzamelen en te delen over strafbare feiten waarbij vuurwapens worden gebruikt en door rechtshandhavingsambtenaren gerichte opleiding aan te bieden.

Deze prioriteiten zijn gebaseerd op overleg met rechtshandhavingsinstanties, de mening van slachtoffers van vuurwapengeweld, ngo's en bevoegde fabrikanten, verkopers en gebruikers, alsook op reacties op de openbare raadpleging die de Commissie in de periode maart-juni 2013 heeft gehouden16.

Met deze mededeling wordt gehoor gegeven aan de wens van het Europees Parlement om de kwetsbare punten in de levenscyclus van vuurwapens grondiger vast te stellen en aan te pakken, het legaal fabriceren, verkopen en bezitten van vuurwapens te vrijwaren, criminele toeleveringsketens te ontwrichten en illegaal gebruik te ontmoedigen17. De mededeling komt als een aanvulling op andere belangrijke EU-maatregelen op het gebied van veiligheid, zoals die ter bestrijding van georganiseerde criminaliteit en terrorisme, en de EU-strategie van 2005 ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens, lichte wapens en munitie daarvoor18.

26.

De Commissie zal een nadere, grondige analyse verrichten om beter zicht te krijgen op de in


deze mededeling beschreven problemen en de achterliggende oorzaken. Daartoe zal zij het

Europees Parlement, de lidstaten, legale fabrikanten, organisaties van civiele

vuurwapengebruikers en andere belanghebbenden raadplegen om op grond van een

effectbeoordeling in 2015 nieuwe evenredige en zo nodig wetgevende voorstellen te presenteren19.

27.

Raadpleging over een gezamenlijke aanpak voor de bestrijding van het vuurwapengebruik door


criminelen in de EU ec.europa.eu/yourvoice/index_nl

28.

In het tussentijds verslag over georganiseerde criminaliteit bepleit de Commissie CRIM van het


Europees Parlement met name meer actie op het gebied van markeren en de bestrijding van illegale

handel.

29.

Strategie van de EU ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en


lichte wapens (SALW) en munitie daarvoor, Raadsdocument 5319/06.

30.

Krachtens artikel 1, lid 12, van Richtlijn 2008/51/EG dient de Commissie tegen 2015 verslag uit te


brengen over de situatie die is ontstaan door de toepassing van deze richtlijn, in voorkomend geval

vergezeld van voorstellen.

16

17

18

19

2. De behoefte aan maatregelen op EU-niveau

De laatste tien jaar heeft de EU een aantal stappen genomen om het veiligheidsrisico weg te nemen dat vuurwapens vormen de interne veiligheid van de EU.

Dit jaar ondertekende de EU (krachtens haar bevoegdheden) het VN-protocol inzake vuurwapens20, dat strekt tot verscherping van het toezicht op de overdracht van pistolen en andere handvuurwapens naar, vanuit en binnen de EU. Wereldwijd bestaat de hoop dat het onlangs gesloten Wapenhandelsverdrag21 een mijlpaal zal blijken voor het controleren van de wapenhandel. Het verdrag verbindt de verdragsluitende staten ertoe om alle uitvoer te controleren teneinde de illegale wapenhandel uit te bannen en aldus tot vrede en veiligheid bij te dragen en ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht of de internationale mensenrechten te voorkomen.

Deze internationale overeenkomsten zijn weliswaar van cruciaal belang, maar vormen slechts de eerste stap op weg naar een aanpak die geheel afdoende is. De EU streeft derhalve naar een evenwichtige aanpak van het reguleren van de legale aanwezigheid van civiele (d.w.z. niet-militaire) vuurwapens op de interne markt, het verstoren van het illegale verkeer en gebruik van civiele vuurwapens, en het vaststellen van normen inzake de overdracht van en tussenhandel in conventionele militaire wapens.

Wat de wetgeving betreft, zijn in de vuurwapenrichtlijn (Richtlijn 91/477/EEG van de Raad zoals gewijzigd bij Richtlijn 2008/51/EG) regels voor de aanschaf en het bezit van niet-militaire wapens vastgesteld en een 'Europese vuurwapenpas' ingevoerd waarmee jagers, sportschutters, verzamelaars en handelaars die over een vergunning beschikken, binnen Europa mogen reizen. Krachtens Verordening (EU) nr. 258/2012 (de 'vuurwapenverordening') is voor de uitvoer van niet-militaire vuurwapens naar landen buiten de EU een vergunning vereist, zulks overeenkomstig het VN-protocol inzake vuurwapens. Sinds 1998 heeft de EU in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid een gedragscode betreffende wapenuitvoer aangehouden, die in 2008 is vervangen door een gemeenschappelijk standpunt, met daarin een gemeenschappelijke lijst van militaire wapens en minimumnormen voor het vergunningenbeleid van de lidstaten22. Richtlijn 2009/43/EG strekt tot vereenvoudiging van de vergunningsprocedures voor de overdracht van dergelijke wapens binnen de EU23. Er gelden ook minimumnormen voor de

Protocol tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens, hun onderdelen, componenten en munitie, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad.

Het Wapenhandelsverdrag is op 2 april 2013 aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN. Het voorziet in gemeenschappelijke internationale normen – hoofdzakelijk op het gebied van mensenrechten en humanitair recht – voor de internationale handel in de belangrijkste categorieën wapens, waaronder handvuurwapens en lichte wapens. Het verdrag geldt voor alle conventionele wapens, waaronder vuurwapens, onderdelen en munitie, ongeacht het uiteindelijk gebruik ervan. De verdragsluitende staten zijn gehouden deze gemeenschappelijke normen in acht te nemen wanneer zij beslissen om een bepaalde wapenoverdracht al dan niet toe te staan. Het verdrag treedt in werking wanneer het door vijftig staten is geratificeerd. De Commissie stelde in mei 2013 een besluit van de Raad voor waarbij de EU-lidstaten gemachtigd worden om het verdrag te ondertekenen. De EU-gedragscode betreffende wapenuitvoer werd vastgesteld door de Raad op 8 juni 1998. De gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen werd vastgesteld door de Raad op 13 juni 2000 en wordt regelmatig bijgewerkt. De gedragscode is vervangen door Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB van de Raad van 8 december 2008 tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor de controle op de uitvoer van militaire goederen en technologie, PB L 335/99. Richtlijn 2009/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 mei 2009 betreffende de vereenvoudiging van de voorwaarden voor de overdracht van defensiegerelateerde producten binnen de Gemeenschap, PB L 146 van 10.6.2009.

20

21

22

23

tussenhandel in conventionele wapens tussen derde landen die plaatsvindt op het grondgebied van een lidstaat24.

Als douane-unie heeft de EU de laatste jaren een gemeenschappelijk kader met risicocriteria en IT-systemen ontwikkeld waarmee de risico's in verband met het verkeer van goederen langs de EU-buitengrens in het kader van de commerciële toeleveringsketen kan worden beheerd. De Commissie heeft onlangs gewezen op de problemen op het gebied van risicobeheer waarmee de douane-instanties in de EU te maken hebben. Zij heeft verscheidene voorstellen gedaan om de capaciteit van de douane te bevorderen. Zo zou bij het identificeren van risico's en het analyseren van bewegingen in de commerciële toeleveringsketen beter gebruik kunnen worden gemaakt van informatie, gegevensbronnen en andere instrumenten en

procedures.25

Op operationeel niveau heeft de EU de Groep Europese vuurwapendeskundigen opgericht. Dit orgaan moet informatie-uitwisseling en samenwerking bevorderen26 en heeft in 2010 een actieplan vastgesteld dat het gemakkelijker moet maken om vuurwapens te traceren en samen te werken bij de bestrijding van illegale handel27. Op basis van de EU-dreigingsevaluatie van de ernstige en georganiseerde criminaliteit van 2013 van Europol hebben de lidstaten en de Commissie de verstoring van de illegale fabricage van en de handel in vuurwapens aangemerkt als een van de negen EU-prioriteiten op het gebied van rechtshandhaving in de periode 2014-201728.

Wat het externe optreden betreft, stelde de EU in 2005 een strategie vast voor de bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en lichte wapens en munitie daarvoor. De strategie reikt als grondslag voor het EU-optreden op het gebied van handvuurwapens en lichte wapens drie beginselen aan: preventie, samenwerking met partners en ondersteuning van multilateralisme. De strategie strekt tot aanvulling en draagt bij tot de tenuitvoerlegging van zowel het VN-actieprogramma inzake handvuurwapens en lichte wapens als het internationale traceringsinstrument29. Deze aanpak combineert alle

Gemeenschappelijk Standpunt 2003/468/GBVB van de Raad van 23 juni 2003 over het toezicht op de tussenhandel in wapens, PB L 156/79 van 25.5.2003.

Mededeling van de Commissie over douanerisicobeheer en beveiliging van de toeleveringsketen, COM(2012) 793.

De Groep Europese vuurwapendeskundigen is in 2004 opgericht om bij de bestrijding van illegale wapenhandel en illegaal wapenbezit uitwisseling van informatie te vergemakkelijken en samenwerking te bevorderen. De groep ondersteunt de Groep wetshandhaving van de Raad en telt vuurwapendeskundigen uit alle EU-lidstaten, van Europol en van de geassocieerde leden Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland en Turkije.

Aanbeveling van de Raad over een standaardprocedure in de lidstaten voor grensoverschrijdend onderzoek door politieautoriteiten naar bevoorradingskanalen voor inbeslaggenomen of in bewaring genomen, aan misdaad gerelateerde, vuurwapens (12 en 13 juni 2007) en Conclusies van de Raad over een Europees actieplan tegen de illegale handel in 'zware' vuurwapens die worden of kunnen worden gebruikt voor criminele activiteiten (december 2010).

In 2010 stelde de EU een meerjarige beleidscyclus voor de bestrijding van georganiseerde en zware internationale criminaliteit vast om voor doeltreffende samenwerking tussen de rechtshandhavingsinstanties van de lidstaten, de EU-instellingen, de EU-agentschappen en relevante derden te zorgen en samenhangende en gedegen operationele maatregelen te nemen tegen de meest dringende criminele dreigingen waarmee de EU kampt. De eerste volledige beleidscyclus bestrijkt de periode 2014-2017 en wordt voorafgegaan door de dreigingsevaluatie van de ernstige en georganiseerde criminaliteit 2013, de vaststelling van een meerjarig strategisch plan (juli 2013) en een operationeel actieplan (oktober 2013). Conclusies van de Raad over de totstandbrenging en uitvoering van een EU-beleidscyclus voor georganiseerde en zware internationale criminaliteit, 3043e zitting van de Raad van de Europese Unie (Justitie en Binnenlandse Zaken), gehouden te Brussel op 8 en 9 november 2010. Het VN-actieprogramma (2001) ter voorkoming, bestrijding en uitbanning van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in al zijn aspecten is een politiek bindend document dat bij consensus

24

25

26

27

28

29

instrumenten en beleidsmaatregelen die de EU kan inzetten om het vuurwapenprobleem in al zijn facetten aan te pakken. In de periode 2011-2013 is uit verschillende EU-begrotingslijnen in totaal ongeveer 21 miljoen EUR gebruikt om ontwapening, demobilisatie en reïntegratie te ondersteunen en de illegale handel in vuurwapens, handvuurwapens en lichte wapens wereldwijd te bestrijden. Zo ondersteunt de EU de activiteiten op het vlak van fysieke veiligheid en voorraadbeheer in Libië en de omliggende regio30, het Regionaal Uitwisselingscentrum voor Zuidoost-Europa inzake de beperking van het aantal handvuurwapens, het Midden-Amerikaans programma voor toezicht op handvuurwapens en lichte wapens (CASAC), het Regionaal Centrum inzake handvuurwapens en lichte wapens in Afrika (RECSA), het OVSE-secretariaat, het VN-Bureau voor ontwapeningszaken, verscheidene maatschappelijke organisaties31 en het vuurwapentraceringssysteem van Interpol (zie hieronder). De Commissie heeft samen met de Europese Dienst voor extern optreden een voorstel32 voor het stabiliteitsinstrument ontwikkeld dat de periode 2014-2020 bestrijkt. Het voorziet in de mogelijkheid om partnerlanden meer middelen voor de bestrijding van de illegale handel in vuurwapens toe te kennen. Deze steun zou kunnen worden aangevuld met bijstand door de rechtshandhavingsinstanties van de lidstaten. Kandidaat-lidstaten van de EU moeten hun nationale wetgeving reeds in overeenstemming brengen met de vigerende instrumenten33 op het gebied van uitvoer, tussenhandel, aankoop, bezit van en illegale handel in wapens.

Zoals blijkt uit de reeds genoemde voorbeelden en statistieken, is nader optreden geboden. Volgens wapendeskundigen maken criminelen gebruik van de verschillen tussen de nationale wetgevingen inzake vuurwapens, waardoor het risico van illegaal grensoverschrijdend verkeer toeneemt34. De nationale wetgevingen inzake vuurwapens moeten dan ook worden geharmoniseerd. Het gebrek aan gedegen statistieken en inlichtingen voor de hele EU verhindert een doeltreffende beleidsmatige en operationele respons. Het heeft ertoe bijgedragen dat er minder aandacht aan de illegale vuurwapenhandel wordt besteed dan aan andere ernstige vormen van criminaliteit, ofschoon wordt erkend dat vuurwapens bij strafbare feiten als drugshandel een belangrijke rol spelen. De laatste gezamenlijke douaneoperaties

31.

is aangenomen door alle VN-lidstaten. Het behelst het wereldwijde streven naar een alomvattende


aanpak die op lokaal, nationaal, subregionaal, regionaal en mondiaal niveau de preventie, terugdringing

en uitbanning van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in ieder opzicht moet

bevorderen teneinde bij te dragen tot internationale vrede en veiligheid. Het programma omvat een

scala aan activiteiten, waaronder het beheer en de beveiliging van voorraden, toezicht op overdracht,

32.

registratie, vernietiging, informatie-uitwisselingsmechanismen en DDR (ontwapening, demobilisatie en


reïntegratie). Het is niet gericht op toezicht op de overdracht aan niet-overheidsactoren of het bezit van

civiele handvuurwapens. De tenuitvoerlegging wordt geëvalueerd op de tweejaarlijkse bijeenkomsten

van de staten en regelmatige evaluatieconferenties (de laatste evaluatieconferentie vond plaats in

augustus en september 2012 in New York). Het internationaal instrument waarmee staten tijdig en op

betrouwbare wijze illegale handvuurwapens en lichte wapens kunnen identificeren en traceren,

aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 8 december 2005.

33.

Besluit 2013/320/GBVB van de Raad. Dit besluit maakt deel uit van de alomvattende aanpak waarmee


de EU de overgang naar democratie, duurzame vrede en veiligheid in Libië ondersteunt (missie van de

Europese Unie voor bijstandsverlening inzake geïntegreerd grensbeheer in Libië).

34.

Zo ondersteunt de EU organisaties als het Internationaal Instituut voor Vredesonderzoek in Stockholm


en Saferworld.

De verordening zou in het najaar van 2013 moeten worden aangenomen.

35.

De vuurwapenrichtlijnen (1991 en 2008) en Besluit 2011/428/GBVB van de Raad van 18 juli 2011


betreffende de ondersteuning van de werkzaamheden van het VN-Bureau voor ontwapeningszaken ter

uitvoering van het actieprogramma van de Verenigde Naties ter voorkoming, bestrijding en uitbanning

van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in al zijn aspecten.

Bron: Groep Europese vuurwapendeskundigen.

30

31

32

33

34

inzake vuurwapens dateren van 200635. Door het gebrek aan onderzoekssporen en gedetailleerde kennis van illegale handelsroutes kon geen enkel vuurwapen in beslag worden genomen. Optreden op EU-niveau kan helpen bij het bijeenbrengen van de inlichtingen en statistieken die nodig zijn om het gebrek aan kennis te verhelpen en de lidstaten in staat te stellen een geïnformeerde dialoog over beste praktijken te voeren.

De EU moet ook nagaan wat er kan worden gedaan om de illegale handel in vuurwapens meer direct te verstoren. De levenscyclus van wapens loopt van de fabricage tot en met de vernietiging. Bij elk van de tussenliggende fasen – verkoop, bezit, handel, opslag en onbruikbaar maken – kan een wapen in criminele handen vallen. Er moet meer werk worden gemaakt van de meest kwetsbare punten in de levenscyclus van het vuurwapen (van fabricage tot en met vernietiging). Dit zou de legale handel op de interne markt ten goede komen en het eenvoudiger maken om via samenwerking op het gebied van rechtshandhaving criminele organisaties te identificeren en te ontmantelen, hetgeen in het kader van de interne veiligheidsstrategie van de EU en de beleidscyclus ter bestrijding van zware en georganiseerde criminaliteit als een prioriteit geldt36.

3. Prioriteit 1: vrijwaren van de legale markt voor civiele vuurwapens

Consistente vuurwapencontroles op de interne markt bieden legale fabrikanten en bezitters van vuurwapens zekerheid en vergemakkelijken grensoverschrijdende politiesamenwerking bij het verstoren van criminele activiteiten. Er bestaan evenwel nog forse verschillen in de toepassing die de lidstaten geven aan de regels inzake welke wapens zijn toegestaan, inzake de procedures voor duidelijke markeringen en inzake het verlenen van vergunningen voor de handel in en het bezit van wapens.

3.1. Taak 1: verduidelijken welke vuurwapens verboden zijn en voor welke een vergunning nodig is

Volgens de vuurwapenrichtlijn zijn bepaalde vuurwapens (die onder categorie A vallen), zoals automatische wapens, zo gevaarlijk en voor rechtmatig civiel gebruik van zulke geringe waarde, dat civiel gebruik niet dient te zijn toegestaan37. De EU acht andere soorten wapens (categorie B), zoals semi-automatische wapens en enkelschotsvuurwapens minder gevaarlijk; deze mogen worden gebruikt door sportschutters en jagers, mits in het bezit van een vergunning. Voor minder gevaarlijke wapens (categorie C, zoals lange enkelschotsvuurwapens met getrokken loop) gelden minder strenge eisen: zo moet bv. de bewaarplaats van het wapen aan de autoriteiten worden meegedeeld. Voor weer andere wapens (categorie D, zoals enkelschotsvuurwapens met getrokken loop) gelden in het geheel geen beperkingen. Dit zijn minimumvereisten en het staat de lidstaten vrij om strengere normen toe te passen.

Recentelijk is de Commissie nagegaan in hoeverre deze regels zouden kunnen worden vereenvoudigd38 en heeft zij besloten om niet voor te stellen het aantal categorieën te beperken. De Commissie beziet deze kwestie momenteel nog eens in een breder kader.

36.

Operatie Fireball was gericht op vrachtwagens uit de Westelijke Balkan die de EU binnenkomen via de


oostgrens.

Zie voetnoot 29 hierboven.

Zie bijlage I bij Richtlijn 2008/51/EG.

37.

COM(2012) 415. Wat betreft de mogelijke voor- en nadelen van een beperking van het aantal


categorieën vuurwapens tot twee (verboden of toegestaan) met het oog op een betere werking van de

interne markt voor desbetreffende producten door mogelijke vereenvoudiging, luidt de conclusie van

het verslag dat "een verplichte beperking op EU-niveau van het aantal categorieën vuurwapens tot twee

38.

op zichzelf geen duidelijke voordelen zou bieden."


35

36

37

38

Daarbij onderzoekt zij ook of een dergelijke beperking de illegale handel tussen lidstaten met verschillende regels zou kunnen terugdringen en de grensoverschrijdende samenwerking bij rechtshandhaving zou kunnen vereenvoudigen.

In tweede instantie zal de Commissie op technisch niveau het belang van bepaalde soorten vuurwapens die momenteel zijn toegestaan voor civiel gebruik, zoals semi-automatische wapens, afwegen tegen de veiligheidsrisico's. Vervolgens zal zij nagaan of de toegang tot dergelijke wapens verder moet worden beperkt.

In derde instantie zal de Commissie nagaan of het huidige toepassingsgebied van de vuurwapenrichtlijn nog toereikend is en of het in het licht van de ervaringen van de lidstaten nodig is om regels vast te stellen inzake de verkoop en het bezit van zaken als luchtpistolen, replica's, antieke wapens en onbruikbaar gemaakte wapens die eenvoudig kunnen worden omgebouwd tot vuurwapen en als zodanig kunnen worden gebruikt39. Tegelijkertijd zal de Commissie gemeenschappelijke richtsnoeren voorstellen betreffende normen inzake het onbruikbaar maken van wapens, om te garanderen dat de betreffende vuurwapens inderdaad voorgoed onbruikbaar zijn.

Aangezien een vuurwapen alleen in combinatie met munitie schade kan veroorzaken, zal de Commissie nagaan hoe kan worden voorkomen dat criminelen munitie verwerven en misbruiken. Hiertoe zou munitie kunnen worden gemarkeerd en zouden er grenzen kunnen worden gesteld aan de maximumomvang van munitiemagazijnen voor legale civiele wapens.

Ten slotte zal de Commissie onderzoeken of marktdeelnemers en rechtshandhavingsinstanties meer rechtszekerheid kan worden geboden door meerdere technische termen inzake vuurwapens die zijn opgenomen in de bestaande verklarende woordenlijst van de Europese Groep vuurwapendeskundigen in de EU-wetgeving te definiëren en verduidelijken, bijvoorbeeld met betrekking tot systemen voor het onbruikbaar maken en markeren van wapens.

3.2. Taak 2: een EU-norm voor markering vaststellen

De vuurwapens die in de EU op de markt worden gebracht, zijn voorzien van verschillende markeringen. Deze symbolen en/of nummers worden aangebracht bij de fabricage, invoer of verkoop40. De markering moet in de eerste plaats garanderen dat het product voldoet aan de betrokken kwaliteits- en veiligheidsvereisten en het in de tweede plaats mogelijk maken het vuurwapen in geval van verlies, diefstal, misbruik of illegale overdracht te identificeren en traceren.

De vuurwapenrichtlijn bevat basisbepalingen die identificatie en tracering mogelijk moeten maken. De lidstaten dienen te waarborgen dat alle essentiële onderdelen van het vuurwapen worden gemarkeerd; de markeringsprocedures mogen echter op nationaal niveau worden vastgesteld, onder meer wat betreft kwaliteit en veiligheid. Er zijn veel problemen

Zo vaardigde het VK in 1997 een algemeen verbod op vuurwapens uit, waarna het in 2006 beperkingen voor de verkoop van luchtwapens vaststelde en zowel de invoer als verkoop van realistische imitatiewapens verbood. Litouwen heeft in 2012 gaspistolen verboden.

Afhankelijk van de keuze van de fabrikant en de nationale wettelijke verplichtingen kan de markering onder meer de naam van de fabrikant, het model, het kaliber of de patroonaanduiding, de keuringsinstantie, het keuringsjaar en het serienummer omvatten. Een keuringsinstantie is een technische instelling die vuurwapens onderzoekt in landen waar keuring en andere technische maatregelen verplicht zijn. Een land kan meerdere keuringsinstanties tellen en deze kunnen op het bedrijfsterrein van de fabrikant gevestigd zijn. Keuringsinstanties verrichten schietproeven en onderwerpen onderdelen aan veiligheidstests. Vervolgens worden er markeringen in gedrukt of gegraveerd met een aanduiding van het soort test en het tijdstip waarop de test is uitgevoerd.

39

40

geconstateerd met betrekking tot illegale wapens en de markeringsvoorschriften. Zo kunnen markeringen worden uitgewist of veranderd. Ook zijn er aanwijzingen dat een onbruikbaar gemaakt vuurwapen kan worden hersteld met niet-gemarkeerde delen, waardoor tracering moeilijk of onmogelijk wordt. Rechtshandhavingsinstanties melden dat bij onderzoek op het plaats delict veel vaker gebruikte munitie en patronen worden gevonden – die in de regel niet gemarkeerd zijn – dan het wapen zelf.

De Commissie zal daarom in overleg met de sector en de Permanente Internationale Commissie voor de beproeving van handvuurwapens (CIP)41 onderzoeken of het haalbaar is een EU-norm in te voeren voor de markering van alle civiele en militaire wapens, essentiële onderdelen, munitie en verpakking van munitie, teneinde het risico dat er met markeringen wordt geknoeid, te minimaliseren.

De CIP streeft met haar internationale partners naar de ontwikkeling van een wereldwijde markeringsnorm die aansluit bij het internationale traceringsinstrument, dat in december 2005 door alle VN-lidstaten is goedgekeurd42.

3.3. Taak 3: regels inzake vuurwapenvergunningen vereenvoudigen

Het is in het belang van zowel de veiligheid van de burger als de goede werking van de interne markt dat er in de hele EU een consistent beleid wordt gevoerd inzake vergunningen voor vuurwapenhandelaars43, wapenmakelaars en bezitters. In de vuurwapenrichtlijn worden niet-gedefinieerde termen gebruikt als 'vergunning' en 'toestemming' (voor vuurwapens van categorie B), 'machtiging' (categorieën C en D), 'aangifte' (categorie C) en 'registratie' (in verband met tussenhandelaars). Criminelen proberen vuurwapens wellicht te verwerven in het land dat naar verluidt de soepelste procedures hanteert.

De Commissie zal overwegen om mogelijke lacunes in de definities te verhelpen. Ook zal zij in nauwe samenwerking met de Europese organisaties van vuurwapenfabrikanten en -bezitters nagaan wat de voordelen zijn van het verplicht stellen van medische controles en controles van het strafregister als voorwaarde voor het op rechtmatige wijze kopen en bezitten van vuurwapens, alsook van het afgeven van tijdelijke, te verlengen vergunningen, een praktijk die in tal van lidstaten reeds gangbaar is en vergelijkbaar is met de procedure voor rijbewijzen. Wellicht strekt het ook tot aanbeveling om meer gemeenschappelijke EU-normen vast te stellen inzake de legitieme doeleinden voor vuurwapenbezit of -gebruik en de gronden waarop een vergunning dient te worden geweigerd.

Hoewel de vuurwapenrichtlijn al voorziet in regels inzake de registratie en het verlenen van toestemming aan bezitters en handelaars, wordt de registratie van tussenhandelaars aan de lidstaten overgelaten en is voorafgaande toestemming voor activiteiten van tussenhandelaars

De Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives (CIP) is een internationale organisatie die keuringsinstanties accrediteert en genormaliseerde markeringsvoorschriften toepast die verplicht zijn in elk van de veertien aangesloten staten, waaronder 11 EU-lidstaten (Oostenrijk, België, Tsjechië, Finland, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Italië, Slowakije, Spanje, Verenigd Koninkrijk).

Zie voetnoot 30 hierboven. Dit politiek bindende instrument vereist net als de vuurwapenrichtlijn dat ofwel een unieke markering wordt aangebracht met de naam van de fabrikant, het land of de plaats van vervaardiging en het serienummer, ofwel een andere unieke en gebruikersvriendelijke markering wordt gehanteerd aan de hand waarvan alle lidstaten het land van vervaardiging eenvoudig kunnen identificeren.

Onder 'wapenhandelaar' wordt verstaan een ieder 'wiens handel of bedrijf geheel of gedeeltelijk bestaat uit het vervaardigen, verhandelen, uitwisselen, verhuren, repareren of ombouwen van vuurwapens, onderdelen en munitie' (artikel 1, lid 2, Richtlijn 1991/477/EG als gewijzigd bij artikel 1, lid 1, onder c), van Richtlijn 2008/51/EG).

41

42

43

alleen vereist voor transacties tussen derde landen. Dit kan ertoe leiden dat illegale activiteiten naar de lidstaten met minder strikte regelgeving verschuiven44. Illegale tussenhandel, die uiterst lucratief is en waarvoor wereldwijd zelden regels worden vastgesteld, is een potentiële bron van illegale wapenhandel in de EU45: in één lidstaat (VK) is het sinds 2007 vijftien keer tot een succesvolle vervolging wegens illegale wapenmakelarij gekomen46. De Commissie zal daarom nagaan of registratie en screening voor tussenpersonen verplicht moeten worden gesteld.

Krachtens de vuurwapenrichtlijn dienen verkopers de politie in kennis te stellen van verlies of diefstal van een vuurwapen, delen daarvan of munitie en dienen zij een bijgewerkt register bij te houden van de soorten, hoeveelheden, herkomst en locatie van vuurwapens. Teneinde het nog gemakkelijker te maken verloren, gestolen of misbruikte vuurwapens te traceren, zal de Commissie overwegen of een soortgelijk vereiste zou moeten gelden voor een ieder die een vergunning wil om wapens te verkopen, verwerven of ter beschikking van anderen te stellen.

4. Prioriteit 2: van legaal naar illegaal: waarborgen dat er minder

wapens in handen van criminelen vallen

Criminelen zullen proberen om zelfs de strengste controles op de legale markt te omzeilen. Recente dreigingsanalyses (zie de kaart in deel 1) wijzen op een stroom illegale wapens afkomstig uit conflictgebieden in buurregio's van Europa en op mogelijk misbruik van wapenbeurzen, online verkoop en 3D-printers. De EU moet potentieel kwetsbare punten op de markt kunnen identificeren als vuurwapens worden geproduceerd voor criminele doeleinden of als vuurwapens die voor civiel of militair gebruik zijn gefabriceerd in handen van criminelen vallen wanneer zij verkocht, gebruikt of onbruikbaar gemaakt worden. Deze kwetsbare punten, die zullen worden beoordeeld in het in 2015 uit te brengen evaluatieverslag over de vuurwapenrichtlijn, vragen om een correcte uitvoering en eventuele herziening van de vuurwapenrichtlijn. In dit kader moet worden gedacht aan capaciteitsopbouw en bijstandsprojecten in derde landen bij zaken als de vernietiging van overtollige voorraden, voorraadbeheer en -beveiliging, en verantwoord toezicht op overdracht.

4.1. Taak 1: aanpassen van controle op handel in en illegale fabricage van vuurwapens

In veel lidstaten en buurlanden van de EU worden regelmatig wapenbeurzen gehouden waarop onbruikbaar gemaakte, voor losse patronen bedoelde, antieke en imitatievuurwapens kunnen worden gekocht, waaronder niet-antieke geweren met een loop, die in bepaalde lidstaten verboden zijn. De Commissie zal waarborgen dat de EU-normen voor wapenoverdracht worden gehandhaafd en samen met de lidstaten richtsnoeren ontwikkelen om te helpen voorkomen dat illegale vuurwapens via wapenbeurzen op de markt komen. Indien deze normen niet worden nageleefd, zal zij inbreukprocedures inleiden.

39.

Elektronische handel wint snel terrein en een aantal lidstaten heeft kenbaar gemaakt dat de rechtshandhavingsinstanties moeite hebben om doeltreffend op te treden tegen online verkoop


Artikel 1, lid 3, van Richtlijn 2008/51/EG. Onder 'wapenmakelaar' wordt verstaan 'iedere natuurlijke of rechtspersoon, anders dan een wapenhandelaar, wiens handel of bedrijf geheel of gedeeltelijk bestaat in het kopen, verkopen of organiseren van de overbrenging van wapens' (artikel 1, lid 1, onder e), van Richtlijn 91/477/EG als gewijzigd bij artikel 1, lid 1, onder b), van Richtlijn 2008/51/EG). Zie bv. "Developing a Mechanism to Prevent Illicit Brokering in Small Arms and Light Weapons— Scope and Implications", 2007, Small Arms Survey, het VN-Instituut voor ontwapeningsonderzoek (UNIDIR) en het VN-Departement voor ontwapeningsaangelegenheden (DDA). Bron: Internationaal Instituut voor Vredesonderzoek in Stockholm.

44

45

46

40.

van wapens. Europol dient in het kader van zijn bredere dreigingsanalyse de aard en omvang


van deze online markt te onderzoeken. Daarbij moet ook worden gekeken naar de gevaren van

het 3D-printen van wapens en munitie. Overeenkomstig het actieplan van de Commissie van

41.

2010 zal Europol een handboek ontwikkelen voor de bestrijding van de illegale internethandel


in vuurwapens.47 De Commissie zal de vorming van cyberpatrouilleteams in de lidstaten

42.

ondersteunen (zoals eerder is gedaan ter bestrijding van drugshandel). Ook zal zij nagaan of


het uit veiligheidsperspectief haalbaar en evenredig is om de verkoop en aankoop via internet

van alle of bepaalde soorten vuurwapens, onderdelen en munitie in de EU volledig te verbieden48.

Gelet op de zorgen die een aantal lidstaten heeft geuit, zal de Commissie in overleg met de nationale autoriteiten en verzendbedrijven onderzoeken hoe het risico dat vuurwapens illegaal door postdiensten worden bezorgd, kan worden beperkt. Voor dit overleg kan worden aangesloten bij de bestaande samenwerking op het gebied van opsporing van explosieven.

4.2. Taak 2: diefstal en verlies voorkomen

Wanneer het markttoezicht wordt verscherpt, zullen criminelen eerder overgaan tot het stelen van vuurwapens in legaal bezit. De Commissie zal nagaan of bezitters van vuurwapens in de EU minimumnormen voor veilige bewaring kunnen worden opgelegd. Daarbij kan worden gedacht aan het gebruik van bewaarkluizen, dat in een aantal lidstaten al verplicht is. De Commissie zal samen met de vuurwapenindustrie op zoek gaan naar technologische oplossingen. Zo zouden vuurwapens kunnen worden voorzien van biometrische sensoren en persoonsgegevens teneinde te waarborgen dat aangeschafte vuurwapens alleen door de rechtmatige eigenaar kunnen worden gebruikt. De Commissie zal de mogelijkheid om een dergelijke 'smart gun'-beveiliging verplicht te stellen voor alle legaal verkochte vuurwapens in de EU aan een gedetailleerde kostenbatenanalyse onderwerpen.

4.3. Taak 3: gebruikmaken van extern optreden en het uitbreidingsproces om te voorkomen dat wapens aan het legale circuit van derde landen worden onttrokken

Gelet op de recente dreigingsanalyses dient de EU bijstand te blijven verlenen aan buurlanden en in conflict- en postconflictgebieden elders in de wereld, teneinde door middel van betere nationale systemen voor het toezicht op wapenuitvoer te voorkomen dat handvuurwapens en lichte wapens aan het legale circuit worden onttrokken49. Overeenkomstig recente aanbevelingen van de conferentie over wapenbeheersing van de SVEU/UNDP50 zullen kandidaat-lidstaten een strategie inzake handvuurwapens en lichte wapens moeten ontwikkelen en uitvoeren die onder meer gericht is op de vernietiging en beveiliging van wapenvoorraden en op de invoering van EU-normen voor de minimalisering van vuurwapenrisico's. De Commissie zal veiligheidsoverwegingen eveneens laten meespelen bij de dialoog over andere belangrijke zaken, zoals visumovereenkomsten. Verder zal zij de betrouwbaarheid van de nationale rechtskaders en regelingen voor politiële en douanesamenwerking bij de bestrijding van illegale wapenhandel toetsen. De EU blijft in alle

Voortbouwend op het Europees actieplan tegen de illegale handel in 'zware' vuurwapens van 2010 (zie

voetnoot 28).

Dergelijke maatregelen mogen niet ten koste gaan van legitieme O&O-activiteiten op het gebied van

3D-printen en aanverwante technologieën, wanneer deze een duidelijk maatschappelijk belang dienen.

2009/1012/GBVB, 2012/711/GBVB.

43.

Op 18 en 19 juni 2013 vond in Bosnië en Herzegovina een ministeriële conferentie over


wapenbeheersing in het kader van de uitbreiding van de EU plaats, waarbij ook het bureau van de

speciale vertegenwoordiger van de Europese Unie en het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde

Naties (UNDP) vertegenwoordigd waren.

47

48

49

50

relevante internationale overeenkomsten bepalingen over de regelgeving inzake handvuurwapens en lichte wapens opnemen. Ook blijft actie inzake deze wapens integreren in haar geografische en thematische samenwerkingsinstrumenten.

44.

Overeenkomstig haar langlopende bijstandsprogramma voor wapenexportcontrole zal de EU


ook de universele, volledige en doeltreffende uitvoering van het Wapenhandelsverdrag

bevorderen en voor een effectieve multilaterale aanpak ijveren om de levering en

destabiliserende verspreiding van handvuurwapens, lichte wapens en de bijbehorende munitie

tegen te gaan. Voor de samenwerking met derde landen kan met name gebruik worden

gemaakt van het budget van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, het

Europese nabuurschapsinstrument, het instrument voor pretoetredingssteun en het stabiliteitsinstrument51.

4.4. Taak 4: bevorderen van vernietiging als beste manier om zich van overtollige vuurwapens te ontdoen

De Commissie is ervan op de hoogte dat er grote verschillen zijn tussen de normen die de lidstaten hanteren voor het onbruikbaar maken van vuurwapens. Er zijn gevallen gemeld van mensen die om het leven zijn gebracht met op illegale wijze weer bruikbaar gemaakte vuurwapens. Dit is wellicht het gevolg van ontoereikende tenuitvoerlegging van de vuurwapenrichtlijn52. Zo kunnen onderdelen die onbruikbaar zijn gemaakt volgens de regels van het ene land, worden overgebracht naar een andere lidstaat waar strengere normen gelden. De Commissie zal de richtsnoeren inzake het onbruikbaar maken toetsen aan de vuurwapenrichtlijn en daarbij beoordelen of de nationale normen inzake het onbruikbaar maken van civiele en militaire wapens doeltreffend zijn en of er behoefte is aan gemeenschappelijke normen die juridisch bindend zijn voor de hele EU.

De Commissie is van mening dat vernietiging de efficiëntste en goedkoopste manier is om het risico van vuurwapens uit te sluiten. Zij zal onderzoeken hoe zij het best ondersteuning kan geven aan en kan aanzetten tot vernietiging in plaats van neutralisatie. Op grond hiervan zal de EU derde landen blijven helpen om hun overtollige voorraden handvuurwapens, lichte wapens en munitie door vernietiging te beperken en om de resterende voorraden beter te beheren en te beveiligen.

5. Prioriteit 3: druk op criminele markt opvoeren

De operationele samenwerking op EU-niveau heeft de laatste jaren geleid tot de inbeslagneming van vuurwapens in illegaal bezit, doorgaans in het kader van optreden tegen drugshandel of operaties van de verkeerspolitie, hoewel alomvattende statistieken ontbreken. Er wordt gebruikgemaakt van valse, nagemaakte of misleidende documentatie om wapens de EU binnen te smokkelen. Om deze wapens op te sporen, moeten de autoriteiten de fysieke inhoud inspecteren van vrachten die de EU binnenkomen, zowel aan de buitengrens als bij het douanekantoor van bestemming waar de goederen worden ingeklaard. Door het besluit om vuurwapens in het kader van de beleidscyclus ernstige en georganiseerde criminaliteit 2014-

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking, COM(2011) 840 definitief, 2011/0406 (COD), Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een Europees nabuurschapsinstrument, COM(2011) 839 definitief, 2011/0405 (COD), Verordening (EG) nr. 1085/2006 van de Raad van 17 juli 2006 tot invoering van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA), PB L 210/82. Zie voetnoot 33 voor het stabiliteitsinstrument.

De lidstaten dienen maatregelen te nemen 'om ervoor te zorgen dat de (...) neutralisaties gecontroleerd worden door een bevoegde autoriteit, om te garanderen dat de betreffende vuurwapens door deze bewerkingen inderdaad voorgoed onbruikbaar worden', bijlage I, deel III, bij Richtlijn 91/477/EG.

51

52

2017 als prioriteit aan te merken, heeft de EU nu een unieke mogelijkheid om gedurende meerdere jaren op gecoördineerde wijze op te treden.

5.1. Taak 1: richtsnoeren voor rechtshandhavingsambtenaren

Dit nieuwe streven moet worden ondersteund met duidelijke richtsnoeren voor rechtshandhavingsambtenaren. De Raad heeft geprobeerd de procedures voor grensoverschrijdende onderzoeken inzake in beslag genomen of teruggevonden, aan misdaad gerelateerde, vuurwapens te standaardiseren53; deze richtsnoeren dienen te worden geëvalueerd en zo nodig te worden bijgewerkt.

5.2. Taak 2: grensoverschrijdende samenwerking om een einde te maken aan illegaal bezit en illegale verspreiding van vuurwapens

Vuurwapen- en douanedeskundigen hebben in het kader van de beleidscyclus een alomvattend plan voor coherente operationele actie54 opgesteld. Dit plan voorziet in:

• gecoördineerde verzameling en uitwisseling van gegevens over vuurwapengerelateerde criminaliteit, door zowel binnen als buiten de lidstaten politie, grenswacht en douane in te schakelen;

• politiecontroles om de belangrijkste bronnen en routes van illegale vuurwapens aan te pakken, waaronder de Westelijke Balkan, en om het risico te beoordelen dat wapens de EU illegaal bereiken via de oostgrens en uit Noord-Afrika (overeenkomstig taak 3 van prioriteit 2);

• bevordering van gecoördineerde follow-up van signaleringen betreffende vuurwapens in het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie, om te voorkomen dat het aantal niet-opgehelderde signaleringen blijft stijgen; en

• een programma van gezamenlijke operaties van politie en douane onder leiding van de lidstaten en Europol, en met medewerking van de Commissie, voor het op grond van passagiersbewegingen tussen lidstaten signaleren van het risico dat vuurwapens worden gesmokkeld.

De Commissie, de Raad en Europol zullen toezien op de efficiëntie van deze operationele activiteiten. Het EU-fonds voor interne veiligheid zal worden aangewend om de uitvoering te ondersteunen van acties in het kader van de beleidscyclus voor 2014-201755.

5.3. Taak 3: samenwerking opbouwen voor het traceren van door criminelen gebruikte vuurwapens

Een van de taken op het gebied van rechtshandhaving die met name moeten worden genoemd is het traceren van vuurwapens. Tracering is bijzonder belangrijk om te kunnen vaststellen wie er voor strafbare feiten in verband met vuurwapens verantwoordelijk is en hoe de betrokkene het vuurwapen heeft verworven. Zo kunnen wapenhandelscircuits worden blootgelegd en daders worden opgespoord. Ook helpt het overheden om een doeltreffend en gericht vuurwapenbeleid te voeren. Momenteel is het onduidelijk of de autoriteiten van de

"Traces on the ownership of firearms – A handbook for systematic tracking of firearms seized from

illegal possession or in the course of criminal offences", Groep Europese vuurwapendeskundigen (EFE)

register.consilium.europa.eu/pdf/en/07/st10

Het plan maakt ook deel uit van de bredere samenwerking met het 7e actieplan voor samenwerking

tussen douane en politie.

45.

Voorstel voor een verordening tot vaststelling, als onderdeel van het Fonds voor interne veiligheid, van


het instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van

criminaliteit, en crisisbeheer (COM(2011) 753 definitief).

53

54

55

lidstaten zijn toegerust om stelselmatig de herkomst te onderzoeken van alle wapens die zij terugvinden of in beslag nemen. De EU dient de lidstaten hierbij te helpen door het bestaande handboek tracering en de moeilijkheden bij de toepassing daarvan te evalueren. De Commissie zal nagaan of er op dit gebied bindende regels nodig zijn die aansluiten bij het internationale traceringsinstrument en de internationale beste praktijken die berusten op de internationaal aanvaarde normen inzake handvuurwapens en lichte wapens (ISACS)56. In de richtsnoeren en regels inzake tracering zou de verplichting kunnen worden opgenomen om essentiële informatie over in beslag genomen vuurwapens in te voeren in iARMS, het beheersysteem van Interpol voor het registreren en traceren van illegale vuurwapens57. Dit systeem wordt ook gebruikt om verslagen op te stellen over het risico dat wapens in handen van criminelen vallen en om traceringsverzoeken in te dienen.

De Commissie zal ook proberen de capaciteit op het gebied van ballistische identificatie te bevorderen. Als het gemakkelijker wordt gemaakt om informatie en beste praktijken tussen de lidstaten uit te wisselen, kunnen nieuwe technieken op het gebied van rechtshandhaving sneller verspreiding vinden binnen de EU. Verder zou een centraal online register met feitelijke informatie over ballistiek en soorten wapens politie en douane kunnen helpen bij de identificatie van munitie en wapens. Dit door Europol te onderhouden systeem zou kunnen voortbouwen op de referentietabel vuurwapens en het ballistische informatienetwerk van Interpol.

5.4. Taak 4: misbruik van vuurwapens krachtiger ontmoedigen

Wie van plan is om strafbare vuurwapengerelateerde feiten te plegen, kan hier door strenge strafrechtelijke sancties wellicht van worden weerhouden. De straffen die hiervoor zijn vastgesteld, verschillen echter sterk in de EU. Zo is het in zes lidstaten niet strafbaar om een vuurwapen bij fabricage niet te markeren58. Als de wetten van de lidstaten consistenter zouden zijn wat betreft de strafbaarstelling van vuurwapengerelateerde feiten en de ernst van de sancties, zou dit er wellicht toe bijdragen dat de vraag op de criminele markt afneemt. Op basis van de ervaring van de lidstaten en een beoordeling of de huidige nationale sancties 'doeltreffend, evenredig en afschrikkend' zijn59, zal de Commissie onderzoeken of er op grond van artikel 83, lid 1, VWEU, EU-wetgeving moet worden vastgesteld met gemeenschappelijke definities van vuurwapengerelateerde strafbare feiten en strafrechtelijke minimumsancties. Tot de strafbare feiten waarvoor een gemeenschappelijke definitie wellicht wenselijk is, behoren 'illegale fabricage', 'illegale handel', 'manipulatie van markeringen', 'illegaal vuurwapenbezit' en 'poging tot levering van vuurwapens'.

6. Prioriteit 4: het inlichtingenbeeld verbeteren

Een in beslag genomen vuurwapen kan aanwijzingen verschaffen over eventueel gebruik bij eerdere strafbare feiten. Door de geschiedenis ervan te traceren kan echter ook onderzoek naar gerelateerde strafbare feiten en criminele organisaties worden vlotgetrokken60. Momenteel is

www.smallarmsstandards.org/">www.smallarmsstandards.org/; iARMS is het Interpolsysteem voor het registeren en traceren van vuurwapens (zie taak 3).

Het EU-stabiliteitsinstrument ondersteunt de voortgaande ontwikkeling en uitrol van iARMS. Tot dusver doen twaalf EU-lidstaten mee: België, Tsjechië, Spanje, Ierland, Kroatië, Hongarije, Litouwen, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië en VK. Zie: Veertiende voortgangsverslag betreffende de uitvoering van de strategie van de EU ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en lichte wapens (SALW) en munitie daarvoor - (2012/II), (2013/C 138/03), Raad. Frankrijk, Griekenland, Ierland, Nederland, Oostenrijk en Finland. Artikel 16 van Richtlijn 91/477/EG, gewijzigd bij Richtlijn 2008/51/EG. UNODC, 'Digest of Organized Crime Cases', blz. 103.

56

57

58

59

60

de registratie en tracering van vuurwapens in de EU onvolledig en onvoldoende gecoördineerd. Zo kunnen inbeslagnemingen soms wel worden geregistreerd in gegevensbanken van de politie, maar niet in die van de douane, of andersom, en sluiten gegevensformaten en toegangsregels voor diverse EU-systemen (zoals het douanerisicobeheersysteem, het douane-informatiesysteem en het Europol-informatiesysteem) niet op elkaar aan61. Aan deze problemen zou met onderstaande voorstellen werkelijk iets kunnen worden gedaan, zeker in combinatie met betere richtsnoeren of opleiding om politiefunctionarissen in staat te stellen – met de beschikbare tijd en middelen – optimaal gebruik te laten maken van de gegevenssystemen.

6.1. Taak 1: nauwkeurigere en algemenere gegevens verzamelen over vuurwapengerelateerde criminaliteit binnen en buiten de EU

Bestaande IT-instrumenten en informatiebronnen dienen op intelligente wijze te worden gecombineerd en op operationeel niveau in alle fasen van strafrechtelijk onderzoek te worden gebruikt. Met deze systemen kan de EU een duidelijker totaalbeeld ontwikkelen van vuurwapengerelateerde criminaliteit. In het kader van een raadpleging zal de Commissie zich richten tot de Groep Europese vuurwapendeskundigen, de nationale contactpunten voor illegale vuurwapenhandel, nationale coördinatiecentra voor grenstoezicht, gerechtelijke instanties, douanediensten, Interpol, de contactpunten van het VN-actieprogramma in de lidstaten en derde landen, alsook de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming. De EU dient een plan voor het verzamelen van gegevens over vuurwapens en richtsnoeren voor de eindgebruiker te ontwikkelen met het oog op meer synergieën en betere nationale criminaliteitsanalyses. Het plan rust op vijf pijlers.

Ten eerste moeten de lidstaten in staat zijn nationale risicoanalyses op het gebied van vuurwapens uit te voeren. De invoering van geautomatiseerde bewaringssystemen voor gegevens over vuurwapens in legaal bezit tegen eind 2014 (zoals voorgeschreven door de vuurwapenrichtlijn62) dient de lidstaten hierbij van dienst te zijn. Om dubbel werk te voorkomen, moeten de lidstaten de ervaringen uitwisselen die zij bij het opzetten van deze systemen opdoen.

Ten tweede dienen alle teruggevonden vuurwapens door nationale vuurwapendeskundigen te worden geregistreerd met vermelding van voldoende technische details om tracering en trendanalyse mogelijk te maken. Deze informatie dient te worden ingevoerd in het informatiesysteem van Europol. Wanneer douanebeambten een vuurwapen onderscheppen dat de EU illegaal binnenkomt, dienen zij bepaalde basisgegevens in het douane-informatiesysteem63 in te voeren, voordat zij het wapen aan vuurwapendeskundigen overdragen. Vuurwapendeskundigen dienen voor alle in beslag genomen vuurwapens te controleren of deze voorkomen in de gegevensbanken met verloren of gestolen vuurwapens, waaronder het Schengeninformatiesysteem (SYS II) en iARMS. De computerprogramma's van de nationale rechtshandhavingsinstanties dienen te worden bijgewerkt zodat de bevoegde ambtenaar bestanden in één sessie kan aanmaken, bijwerken of wissen ("one-stop shopping"). Zo wordt gewaarborgd dat de bestanden in de nationale registers, SIS II en iARMS correct zijn. Europol heeft toegang tot elk grensoverschrijdend systeem (dat van de douane, SIS II,

Enhancing police and customs cooperation in the European Union, COM(2004) 376.

Artikel 1, lid 2, van Richtlijn 2008/51/EG.

46.

Besluit 2009/917/JBZ van de Raad. Deze basisgegevens over de plaats van de inbeslagneming en de


herkomst van het wapen worden in het centrale informatiesysteem opgeslagen voor douanedoeleinden,

47.

namelijk om op grond van risicoanalyse vrachten die wellicht gesmokkelde vuurwapens bevatten, beter


in het vizier te krijgen. Daarom worden gegevens die voor douanedoeleinden niet van belang zijn (zoals

het kaliber), niet opgeslagen in het centrale informatiesysteem.

61

62

63

iARMS en het informatiesysteem van Interpol). Het bureau dient op basis van anoniem gemaakte gegevens jaarlijks statistieken over het totale aantal in beslag genomen wapens op te stellen en verschillen of problemen betreffende de kwaliteit van de gegevens te melden.

Ten derde dient elke aangifte van verlies of diefstal van vuurwapens te leiden tot een signalering in SIS II en iARMS. De lidstaten moeten waarborgen dat alle eindgebruikers toegang hebben tot de momenteel beschikbare zoekinstrumenten, zodat zij in één keer de nationale registers, SIS II en iARMS kunnen doorzoeken en alle resultaten op hun scherm te zien krijgen.

Ten vierde dienen de lidstaten voor het delen van algemenere informatie gebruik te maken van veilige netwerken als het Siena-instrument, dat de nationale verbindingsofficieren van Europol in staat stelt een bijdrage te leveren aan onderzoeken inzake andere criminele activiteiten, zoals drugshandel, waarbij vuurwapens in het spel zijn64.

Ten vijfde zal de Commissie samenwerken met het VN-Bureau voor drugs- en misdaadbestrijding (UNODC) om de mondiale illegale handelsroutes voor vuurwapens in kaart te brengen en vast te stellen wat de belangrijkste centra van criminele activiteit zijn die bij toekomstige operaties op mondiaal of EU-niveau moeten worden aangepakt. Daartoe moet optimaal gebruik worden gemaakt van de bestaande EU-instrumenten, zoals het douanerisicobeheersysteem. Ten behoeve van de internationale vrede en veiligheid zal de EU aanvullende inspanningen steunen die strekken tot verscherping van het stelselmatig toezicht op het verkeer van wapens van en naar zones waar gewapende conflicten woeden.

6.2. Taak 2: opleiding op het gebied van rechtshandhaving afstemmen op behoefte

Op basis van de operationele vereisten voert de Europese Politieacademie (Cepol) momenteel in het kader van het opleidingsprogramma voor rechtshandhaving65 een hiaatanalyse uit om te inventariseren op welke gebieden opleiding nodig is om het risico van vuurwapens aan te pakken. Vanaf 2014 moet opleiding op nationaal en EU-niveau in deze behoeften voorzien. Cepol dient ook met partners in derde landen samen te werken bij het opleiden van rechtshandhavingsambtenaren die verantwoordelijk zijn voor aangelegenheden op het gebied van vuurwapens.

7. Conclusie

In deze mededeling worden verschillende manieren beschreven waarop de EU de lidstaten kan helpen hun inspanningen ter beperking van het gevaar van illegaal vuurwapengebruik op te voeren. Het voorgestelde geïntegreerde beleid moet enerzijds de interne vuurwapenmarkt ten goede komen, zulks ten behoeve van legale gebruikers, en anderzijds de interne veiligheid van de EU zoveel mogelijk behoeden voor crimineel misbruik. Bij de beleidsuitvoering moeten meerdere sectoren worden betrokken, waaronder de lokale autoriteiten, de vuurwapenindustrie, de Permanente Internationale Commissie voor de beproeving van handvuurwapens, organisaties van legale vuurwapengebruikers, medici, de Europese normalisatieorganisatie, het Europees Defensieagentschap, alsook

rechtshandhavingsautoriteiten. Daarbij kan worden voortgebouwd op de beste praktijken die

Strengthening law enforcement cooperation in the EU: the European Information Exchange Model (EIXM), COM(2012) 735.

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economische en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's tot vaststelling van een Europees opleidingsprogramma voor rechtshandhaving, COM/2013/172 final.

64

65

zijn ontwikkeld in het kader van de 'administratieve aanpak'66. Deze taken zullen worden uitgevoerd met volledige eerbiediging van de grondrechten en de fundamentele vrijheden die zijn verankerd in het Handvest van de grondrechten van de EU, waaronder het recht op privacy en het recht op bescherming van persoonsgegevens.

De Commissie zal de belanghebbenden, waaronder het Europees Parlement en de lidstaten, raadplegen over de verschillende opties om de geconstateerde problemen te verhelpen. Zo nodig zal de Commissie in 2015 passende voorstellen presenteren, waaronder wetgevende. Voorafgaand zal zij grondig onderzoeken of dergelijke voorstellen uitvoerbaar zijn en welke impact zij zouden hebben op de veiligheid, de bedrijfstak en de legale vuurwapengebruikers67.

In het programma van Stockholm - een open en veilig Europa ten dienste en ter bescherming van de burger (2010/C 115/01) werd een dergelijke aanpak als volgt bepleit: 'De beste manier om de criminaliteit te doen dalen, is doeltreffende preventieve maatregelen te nemen, (...) door middel van een multidisciplinaire aanpak waarvoor ook gebruik wordt gemaakt van administratieve maatregelen, en het bevorderen van samenwerking tussen administratieve autoriteiten.'

Hierbij zal gebruikt worden gemaakt van bestaande middelen. De opzet zal zodanig worden gekozen dat noch de Commissie noch de gedecentraliseerde agentschappen hiervoor extra personele of financiële middelen hoeven uit te trekken.

66

67

BIJLAGE 1: Prioriteiten en taken

PrioriteitTaakLeiding (in samenwerking met)Tijdstip
1. Vrijwaren van de legale markt voor civiele vuurwapens
1. Verduidelijken welke vuurwapens verboden zijn en voor welke een vergunning nodig is
COM (EFE, vuurwapenindustrie)2015
2. Een EU-norm voor markering vaststellen
COM

(vuurwapenindustrie, CIP, Europese normalisatieorganisatie)
2015
3. Regels inzake

vuurwapenvergunningen

vereenvoudigen
COM (lidstaten, bedrijfstak, bezitters)2015
2. Van legaal naar illegaal: waarborgen dat er minder wapens in handen van criminelen vallen
1. Aanpassen van controle op handel in en illegale fabricage van vuurwapens
COM (lidstaten, Europol, Europees Defensieagentschap)2015
2. Diefstal en verlies voorkomen
COM (lidstaten, CIP, vuurwapenindustrie)2015
3. Gebruikmaken van extern optreden en het uitbreidingsproces om te voorkomen dat wapens aan het legale circuit van derde landen worden onttrokken
EDEO (COM, VN)2013 -2015
4. Bevorderen van vernietiging als beste manier om zich van overtollige vuurwapens te ontdoen
COM en EDEO

(Europees

Defensieagentschap)
2013 -2015
3. Druk op criminele markt opvoeren
1. Richtsnoeren voor rechtshandhavingsambtenaren
COM (lidstaten, Europol)2014 -15
2. Grensoverschrijdende samenwerking om een einde te maken illegaal bezit en illegale verspreiding van vuurwapens
COM, EDEO, lidstaten en Europol2013-2017
3. Samenwerking opbouwen voor het traceren van door criminelen gebruikte vuurwapens
COM (lidstaten, Europol)2015
4. Misbruik van vuurwapens krachtiger ontmoedigen
COM2015
4. Het inlichtingenbeeld verbeteren
1. Binnen en buiten de EU nauwkeuriger en uitvoeriger gegevens over criminaliteit in verband met vuurwapens verzamelen
COM (lidstaten, Europol)2014-2017
2. Opleiding op het gebied van rechtshandhaving afstemmen op behoefte
Cepol (COM)2014

BIJLAGE 2: Statistieken Productie van civiele vuurwapens in EU-27 in 2011(stuks) (wereld cursief)68:

Totaal: 1 974 156 (10 255 580)

Korte vuurwapens: 806 645 (1 219 000)

Lange vuurwapens1 167 511 (5 074 395)

Uitvoer van civiele vuurwapens uit EU-27 in 2011 (stuks)69:

48.

Totaal: 1 200 941


Korte vuurwapens 566 345

Lange vuurwapens 634 596

Invoer van civiele vuurwapens in EU-27 in 2011 (stuks)70:

49.

Totaal: 195 382


Korte vuurwapens: 25 958

Lange vuurwapens: 169 424

Uitvoer van civiele en militaire vuurwapens uit EU-28 in 2011 (waarde in EUR)71:

50.

Totaal: 931 633 044


Nationale statistieken over legaal bezit en homicide door middel van vuurwapens72

Vuurwapens in legaal bezit

per 100 inwoners
Homicides door

middel van

vuurwapen per

100 000 inwoners
Suïcides door middel van

vuurwapen per 100 000

inwoners
België17,20,681,96
Bulgarije6,20,670,87
Tsjechië16,30,191,39
Duitsland30,30,190,94
Denemarken120,271,16

69

70

71

72

Bron: World Forum of Shooting Activities, maart 2013; gebaseerd op informatie van keuringsinstanties

en op officiële cijfers voor België, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en het VK en ramingen

voor de overige lidstaten.

Eurostat.

Eurostat. Een aantal lidstaten meldde geen enkele uitvoer van pistolen en revolvers (Oostenrijk, België,

Bulgarije, Frankrijk, Roemenië) of militaire vuurwapens (Oostenrijk, België, Bulgarije, Finland,

Frankrijk, Duitsland, Italië, Roemenië).

Bron: Instituut voor vredesonderzoek te Oslo.

Bron: VN-Bureau voor drugs- en misdaadbestrijding, Small Arms Survey, www.gunpolicy.org">www.gunpolicy.org; deze

cijfers kunnen worden vergeleken met de uitkomsten van Eurobarometer 383, waarbij gemiddeld 5%

van de respondenten verklaarde een vuurwapen te bezitten (variërend van 1% in Nederland tot 18% in

Cyprus).

68

Vuurwapens in legaal bezit

per 100 inwoners
Homicides door

middel van

vuurwapen per

100 000 inwoners
Suïcides door middel van

vuurwapen per 100 000

inwoners
Estland9,20,241,57
Ierland8,60,480,56
Griekenland22,50,260,97
Spanje10,40,20,42
Frankrijk31,20,062,33
Kroatië21,70,392,35
Italië11,90,710,81
Cyprus36,40,460,48
Letland190,220,94
Litouwen0,70,181
Luxemburg15,30,621
Hongarije5,50,070,72
Malta11,901,68
Nederland3,90,330,24
Oostenrijk21,90,282,68
Polen1,30,090,12
Portugal8,50,411,09
Roemenië0,70,020,06
Slovenië13,50,12,34
Slowakije8,30,180,94
Finland45,30,453,34
Zweden31,60,411,2
Verenigd Koninkrijk6,50,070,18