Toelichting bij COM(2014)724 - Geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 2494/95

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Ten behoeve van de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank moeten de inflatiemaatstaven in de EU worden geharmoniseerd om de goede werking van de Europese Unie te waarborgen, en met name om een doeltreffend monetair beleid uit te voeren.

4.

Geharmoniseerde indexcijfers van consumptieprijzen zijn essentieel voor het beoordelen en meten van:


· convergentie van de prijsstabiliteit in de EU; en

· de resultaten van het monetaire beleid van de eurozone, wat de verwezenlijking van de doelstelling van prijsstabiliteit betreft.

Als onderdeel van de procedure van de Commissie voor macro-economische onevenwichtigheden worden geharmoniseerde inflatiemaatstaven ook gebruikt om het nationale concurrentievermogen te beoordelen.

Daarom moeten de indexcijfers van de consumptieprijzen in alle landen en alle productsectoren onderling vergelijkbaar zijn. Zij moeten voldoende gedetailleerd zijn en moeten binnen een redelijke termijn kunnen worden geproduceerd. De inflatiecijfers die worden berekend aan de hand van de indexcijfers van consumptieprijzen, moeten een objectieve en onpartijdige basis vormen voor de besluitvorming.

Bovendien zijn vergelijkbare en betrouwbare indexcijfers voor consumentenprijzen, samen met andere bronnen, een waardevolle input voor de deflatie van economische waarden zoals salarissen, huren, rente en gegevens van de nationale rekeningen. Deze chronologische reeksen van geschatte waarden tonen de ontwikkeling van een bepaald economische verschijnsel zonder de invloed van inflatie en zijn een essentiële input voor politieke en economische beslissingen.

In oktober 1995 is een verordening van de Raad inzake geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen (HICP) opgesteld en goedgekeurd, gevolgd door 20 uitvoeringsverordeningen in de volgende 17 jaar.

Gestandaardiseerde regels om voor maximale vergelijkbaarheid te zorgen, blijven belangrijk voor de belangrijkste gebruikers van de HICP, met name de Commissie en de Europese Centrale Bank, maar bepaalde parameters zijn gewijzigd sinds de vaststelling van het oorspronkelijke kader:

· De ontwikkeling van het Europees statistisch systeem (ESS) heeft geleid tot een veel grotere aanvaarding van de noodzaak van een geharmoniseerde aanpak van veel van de methodologische aspecten van de indexcijfers van de consumptieprijzen.

· De technische aspecten van de verzameling van gegevens en de samenstelling van indexcijfers is ingrijpend veranderd als gevolg van de snelle technologische vooruitgang in de afgelopen jaren. Dankzij geavanceerde informatietechnologiesystemen kunnen methoden worden vastgesteld die twintig jaar geleden niet mogelijk werden geacht: de opkomst van barcodegegevens vormt een revolutie in de verzameling van gegevens en het gebruik van diverse internetbronnen voor de prijzen is voortdurend in ontwikkeling.

· In het Verdrag van Lissabon is een nieuw systeem voor comitéprocedures vastgesteld, waarbij gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen zijn geïntroduceerd. Dit moet in het rechtskader worden weerspiegeld.

Deze verschillende veranderingen nopen ertoe de wetgeving inzake de HICP te herzien om de rechtsgrondslag te moderniseren en te rationaliseren en aan de huidige, zowel daadwerkelijke als potentiële, behoeften aan te passen. De herziening van de HICP-verordening geeft belanghebbenden de kans om na te denken over de bestaande regels en aanbevelingen, om deze te rationaliseren en de nadruk te leggen op specifieke aspecten aan de hand van de huidige betekenis ervan en het belang van verschillende soorten gebruikers.

Voor veel beleidsterreinen waarop de EU een actieve rol speelt, is informatie nodig over gebeurtenissen en ontwikkelingen die van invloed zijn op de indexcijfers van de consumptieprijzen, zodat operationele doelstellingen kunnen worden geformuleerd en de vooruitgang kan worden geëvalueerd. In de EU-wetgeving is ook bepaald dat Eurostat deflatoren van de hoogst mogelijke kwaliteit moet verstrekken, en de HICP vormen hiervoor een waardevolle input. De indexcijfers moeten tijdig, nauwkeurig, volledig en coherent zijn en op EU-niveau en tussen verschillende productgroepen vergelijkbaar zijn. Alleen door de Europese wetgeving inzake de HICP te moderniseren, kan aan deze eisen worden voldaan.

De voorgestelde HICP-verordening is gebaseerd op de beginselen van de praktijkcode voor Europese statistieken betreffende kwaliteitsbewustzijn, degelijke methoden, kosteneffectiviteit, relevantie, nauwkeurigheid, betrouwbaarheid, coherentie en vergelijkbaarheid.

1.

Resultaten van de raadpleging van belanghebbenden en effectbeoordeling



Het ontwerp van de HICP-verordening is besproken door deskundigengroepen bestaande uit zowel producenten van statistieken, met name de nationale bureaus voor de statistiek en de gebruikers van statistieken, met inbegrip van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en de nationale centrale banken. Het Comité voor het Europees statistisch systeem is geraadpleegd.

Een effectbeoordeling werd niet noodzakelijk geacht.

2.

Juridische elementen van het voorstel



Het doel van dit voorstel is een gemeenschappelijk rechtskader vast te stellen voor de productie van geharmoniseerde indexcijfers van de lidstaten, hetgeen de verzameling, samenstelling, verwerking en indiening van geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen omvat. Deze zijn noodzakelijk voor de systematische productie van inflatiemaatstaven in de Europese Unie.

5.

Dit voorstel vereenvoudigt en verduidelijkt de voorschriften voor de samenstelling van deze indexcijfers. De bijzondere kenmerken van het voorstel zijn:


· het voorziet in een nieuw algemeen kader dat van toepassing is op welomschreven categorieën van productgroepen;

· het stelt een duidelijk en welomschreven toepassingsgebied vast;

· het handhaaft bijzondere maatregelen voor specifieke gebieden zoals gezondheid, onderwijs, sociale bescherming en verzekering;

· het behandelt mogelijke verschillen in interpretatie en problemen voor leveranciers bij de toepassing van de regels;

· het zorgt ervoor dat soortgelijke productgroepen in de gehele EU op dezelfde wijze worden behandeld;

· het schrapt bepalingen die overbodig zijn geworden; en

· het verduidelijkt bepalingen die in het verleden tot verkeerde interpretaties hebben geleid.

Indien verdere specificaties of uniforme voorwaarden nodig zijn voor de tenuitvoerlegging ervan, is in de verordening voorzien in de mogelijkheid om gedelegeerde handelingen of uitvoeringshandelingen vast te stellen overeenkomstig de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

6.

Er zijn, met het oog op volledige vergelijkbaarheid van de indexcijfers van de consumptieprijzen, met name uniforme voorwaarden nodig voor:


· de uitsplitsing van de HICP naar de categorieën van de Europese classificatie van individuele consumptie naar doel (ECOICOP);

· de methodologie die wordt gebruikt voor de productie van geharmoniseerde indexcijfers;

· de betekenis en het gebruik van statistische eenheden;

· de gewichten die worden gebruikt bij de berekening van geharmoniseerde indexcijfers en metagegevens voor deze gewichten;

· het jaarlijkse tijdschema voor de toezending van geharmoniseerde indexcijfers en de subindexcijfers;

· de normen voor de uitwisseling van gegevens en metagegevens;

· de voorwaarden voor de herziening van gegevens;

· de basisgegevens en de te gebruiken methoden, op basis van de evaluatie van proefstudies; en

· de technische kwaliteitsborgingsvoorwaarden met betrekking tot de inhoud van de jaarlijkse kwaliteitsverslagen, de termijn voor het verstrekken van deze verslagen aan Eurostat en de structuur van de inventaris.

Overeenkomstig artikel 291 van het VWEU worden daarom aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden toegekend.

Overeenkomstig artikel 290 van het VWEU wordt in de voorgestelde verordening aan de Commissie de bevoegdheid overgedragen om niet-wetgevingshandelingen van algemene strekking vast te stellen ter aanvulling of wijziging van niet-essentiële onderdelen van de verordening. Dit zal de Commissie in staat stellen om:

· te zorgen voor vergelijkbaarheid op internationaal niveau van de classificatie van individuele consumptie naar doel (COICOP) die wordt gebruikt voor de uitsplitsing van de HICP;

· een drempel vast te stellen waaronder de verstrekking van subindexcijfers van de geharmoniseerde indexcijfers niet verplicht is; en

· een lijst op te stellen van subindexcijfers die lidstaten niet hoeven te produceren.

De Commissie moet ervoor zorgen dat deze gedelegeerde handelingen voor de lidstaten geen grote extra administratieve lasten opleveren.

Het voorstel tot herziening van de HICP-verordening heeft ten doel tot één rechtshandeling te komen die betrekking heeft op alle uniforme voorwaarden. Momenteel zijn er twintig verschillende uitvoeringsverordeningen. In het kader van de nieuwe verordening worden deze in een rechtshandeling samengevoegd, waardoor de belanghebbenden en de lidstaten meer duidelijkheid krijgen en het beheer eenvoudiger en doeltreffender wordt. De vereenvoudiging op deze wijze van de voorschriften en de uitvoering ervan is een van de belangrijkste doelstellingen van de voorgestelde strategie voor een nieuw rechtskader voor de HICP.

3.

Gevolgen voor de begroting



Geen gevolgen voor de begroting van de EU.