Toelichting bij COM(2015)237 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU inzake de goedkeuring van het macro-economische aanpassingsprogramma voor Cyprus

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

Op 25 juni 2012 heeft Cyprus een verzoek om financiële bijstand uit het Europees stabiliteitsmechanisme (ESM) ingediend. Op 25 april 2013 heeft de Raad (bij Besluit 2013/236/EU) bepaald dat Cyprus op strikte wijze een macro-economisch aanpassingsprogramma ten uitvoer moet leggen waarmee de specifieke dreigingen voor de financiële stabiliteit van de eurozone die van Cyprus uitgaan, worden aangepakt en in Cyprus snel opnieuw een gezonde en duurzame economische en financiële situatie tot stand wordt gebracht. Na de inwerkingtreding van Verordening (EU) nr. 472/2013 is Besluit 2013/236/EU van de Raad vervangen door Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU.

Op 24 april 2013 heeft de Raad van gouverneurs van het ESM besloten om Cyprus in principe stabiliteitssteun te verlenen, en zijn goedkeuring gehecht aan het memorandum van overeenstemming over de specifieke economische beleidsvoorwaarden (hierna 'het MvO' genoemd) en aan de ondertekening daarvan door de Commissie namens het ESM. Op 8 mei 2013 heeft de raad van bestuur van het ESM de overeenkomst inzake financiële bijstand goedgekeurd. Het driejarige programma loopt van midden 2013 tot en met 31 maart 2016.

Het macro-economisch aanpassingsprogramma heeft tot doel het vertrouwen van de financiële markten te herstellen, opnieuw te komen tot gezonde macro-economische evenwichten en de economie weer op een duurzaam groeipad te brengen. Om die doelstellingen te bereiken is het programma gebaseerd op drie pijlers. De eerste pijler is een strategie voor de financiële sector gebaseerd op herstructurering en afslanking van de financiële instellingen en op strenger toezicht, waarbij inspanningen worden geleverd om de kapitaal- en liquiditeitstekorten aan te pakken. De tweede pijler is een ambitieuze strategie voor de consolidatie van de begroting, die voortbouwt op de consolidatie-inspanningen die in 2012 zijn aangevangen, met name door maatregelen om de lopende primaire uitgaven te verminderen, de overheidsinkomsten te verhogen, de werking van de overheidsdiensten te verbeteren en de begrotingsconsolidatie op middellange termijn te handhaven. Het is de bedoeling het buitensporige overheidstekort te corrigeren en de brutoschuldquote van de overheid op middellange termijn op een duidelijk neerwaarts pad te brengen. De autoriteiten hebben zich ertoe verbonden het tekort uiterlijk in 2016 tot minder dan 3 % van het bbp terug te dringen. Verder moet ervoor worden gezorgd dat continu optimaal wordt gebruikgemaakt van de structuur- en andere EU-fondsen, alsmede van Europese beleidsinitiatieven om meer banen en een sterkere groei tot stand te brengen. Dit zal ertoe bijdragen dat Cyprus op lange termijn een groeipad volgt. De derde pijler bestaat in een ambitieuze agenda van structurele hervorming om in overeenstemming met de in 2012 tot Cyprus gerichte landenspecifieke aanbevelingen het concurrentievermogen en een duurzame en evenwichtige groei te ondersteunen, waardoor het mogelijk wordt de macro-economische onevenwichtigheden af te bouwen. In het licht van de Aanbeveling van de Raad van 22 april 2013 tot invoering van een jongerengarantie 1 moeten jonge mensen meer kansen krijgen en moeten hun vooruitzichten op werk worden verbeterd.

Overeenkomstig artikel 1, lid 2, van Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU heeft de Commissie in samenwerking met de ECB en, waar nodig, met het IMF, voor de zesde keer beoordeeld welke vorderingen bij de uitvoering van de overeengekomen maatregelen zijn gemaakt, hoe doeltreffend deze zijn en welk economisch en sociaal effect ze sorteren. Naar aanleiding daarvan is op het niveau van de diensten overeenstemming bereikt over een actualisering van het MvO op het gebied van de hervorming van de financiële sector, het begrotingsbeleid en de structurele hervormingen. Wat de financiële sector betreft, hebben de autoriteiten na de volledige versoepeling van de externe beperkende maatregelen op 6 april 2015 toegezegd de liquiditeitspositie van de banksector nauwlettend te zullen blijven monitoren. Voorts zijn krachtens het herziene MvO aanvullende maatregelen vereist om de schuldenlast van het bedrijfsleven en de huishoudens aan te pakken en het kader voor een houdbare schuldherschikking op lange termijn in de particuliere sector verder te versterken, onder meer met behulp van doelstellingen voor de herschikking van oninbare leningen en een studie naar strategische wanbetaling. Bovendien wordt Cyprus verzocht maatregelen te nemen om het toezicht op pensioenen en verzekeringen te hervormen. Wat de nieuwe insolventie- en beslagleggingsregeling betreft, dienen de autoriteiten overeenkomstig het herziene MvO continu de implementatie en de prestaties ervan te monitoren, erop toe te zien dat deze regeling de verwezenlijking van haar doelstellingen en principes in de hand werkt, en eventueel wijzigingen erin aan te brengen indien zulks noodzakelijk is. Het herziene MvO bevat ook twee vroegere acties, namelijk de indiening van een wetgevingvoorstel dat de verkoop van leningen mogelijk maakt en de indiening van een wetgevingsvoorstel dat garandeert dat afgegeven eigendomsbewijzen onverwijld aan kopers van onroerend goed worden overgedragen, met waarborgen tegen misbruik.

Wat het begrotingsbeleid betreft, moet de doelstelling voor het primaire saldo voor 2015 in het licht van de in het eerste kwartaal van 2015 geleverde begrotingsprestaties opwaarts worden bijgesteld tot een overschot van ten minste 264 miljoen EUR (1,5 % van het bbp) en moet de doelstelling voor het primaire overschot voor 2016-2018 worden aangepast, ook opdat het land zich blijft houden aan het aanpassingstraject dat door het stabiliteits- en groeipact wordt voorgeschreven. Wat de begrotingsstructurele en structurele hervormingen betreft, voorziet het herziene MvO thans in de invoering van een nationaal zorgstelsel tegen 2017. Wat inkomstenbeheer en naleving van de belastingwetgeving betreft, moet overeenkomstig het MvO de nieuwe geïntegreerde belastingdienst operationeel worden gemaakt door de instelling van één enkele registratieprocedure en door de goedkeuring van een nieuw wetboek voor procesvoering in belastingzaken. Wat de hervorming van het overheidsapparaat betreft, moet overeenkomstig het herziene MvO, na de voltooiing van de horizontale evaluatie, in 2015 worden overgegaan tot de goedkeuring van een hervormingsplan waarmee het loonvormingsmechanisme wordt aangepakt en dat voorziet in de invoering van een nieuw beoordelings- en bevorderingssysteem en in een verhoging van de mobiliteit van het personeel. Wat de hervorming van het stelsel van sociale voorzieningen betreft, voorziet het herziene MvO in de presentatie van één enkel uitkeringenoverzicht, op basis waarvan de toezichthoudende eenheid de laatste hand zal leggen aan een evaluatieverslag over de hervorming van het stelsel van sociale voorzieningen. Tevens wordt van de autoriteiten verlangd dat zij voorstellen indienen voor de consolidatie van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en uitkeringen aan studenten. Wat de regelgeving betreffende de vastgoedmarkt betreft, zijn verdere voorschriften opgenomen om de afgifte van eigendomsbewijzen te versnellen. Op het gebied van het toerisme zal in het kader van het actieplan voor groei een studie worden verricht die moet dienen als uitgangspunt voor de nationale toerismestrategie. Op energiegebied zullen de autoriteiten met betrekking tot het regelgevingskader en de marktordening voor gas en elektriciteit in overeenstemming met de ontwikkelingen ten aanzien van de ontvlechting van de Elektriciteitsautoriteit van Cyprus kiezen voor de optie die de voorkeur geniet.

Het voorgestelde besluit zal volledige consistentie waarborgen tussen het in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) vastgelegde multilaterale toezichtkader van de Europese Unie en de aan het economische aanpassingsprogramma verbonden beleidsvoorwaarden. Artikel 10 van Verordening (EU) nr. 472/2013 voorziet met name in consistentie in de rapportage- en monitoringverplichtingen.