Toelichting bij COM(2016)75 - Wijziging van de beschikking voor het onderzoeksprogramma en de technische meerjarenrichtsnoeren van het Fonds voor onderzoek inzake kolen en staal - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2016)75 - Wijziging van de beschikking voor het onderzoeksprogramma en de technische meerjarenrichtsnoeren van het Fonds voor onderzoek ... |
|---|---|
| bron | COM(2016)75   |
| datum | 18-02-2016 |
• Doelstellingen van het voorstel
Dit voorstel strekt tot wijziging van de rechtsgrondslag van het onderzoeksprogramma voor de sectoren kolen en staal na de periodieke beoordeling van de beheersvoorschriften ervan met het oog op de verwezenlijking van de volgende doelstellingen:
• Zorgen voor een transparant beheer van een programma dat wordt gefinancierd uit de algemene begroting van de EU en onder de verantwoordelijkheid van de Commissie bij de uitvoering van de regels van de Commissie over deskundigengroepen;
• Het vergemakkelijken van de toegang tot financiering voor begunstigden met vereenvoudigde regels en door een evenredige aanpassing aan de regels van het algemene onderzoeksprogramma "Horizon 2020" waarmee de belanghebbenden van de kolen- en staalsector vertrouwd zijn;
• Actualisering van de bepalingen waarnaar wordt verwezen in de rechtsgrondslag, met name betreffende de comitologie.
• Algemene context
Na het verstrijken van het Verdrag van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in 2002, en krachtens een protocol dat aan de EU-verdragen is gehecht, hebben de Europese lidstaten het nieuwe Fonds voor onderzoek inzake kolen en staal (RFCS — Research Fund for Coal and Steel) opgericht en alle resterende activa van de (beëindigde) EGKS aan het nieuwe fonds overgemaakt.
Het RFCS-programma verschaft jaarlijks ongeveer 50 miljoen EUR aan financiële middelen voor O&O en innovatie aan de kolen- en de staalsector (waarvan 27,2 % voor de kolensector en 72,8 % voor de staalsector) en brengt industriële partners, kmo's, vooraanstaande onderzoekscentra en universiteiten in de hele Europese Unie bijeen om kennis te ontwikkelen en innovatie te bevorderen. Het programma heeft betrekking op productieprocessen, benutting en behoud van hulpbronnen, milieuverbetering en veiligheid op het werk in sectoren die verband houden met de kolen- en staalindustrie. Het programma wordt gefinancierd uit de algemene begroting van de EU met de opbrengsten van de resterende activa van de (beëindigde) EGKS. Het wordt beheerd door en onder de verantwoordelijkheid van de Commissie.
De rechtsgrondslag waarmee de regels voor het beheer van het RFCS worden vastgesteld, is goedgekeurd door de Raad in 2003 1 en reeds herzien in 2008 2 . Het programma voorziet in stelselmatige periodieke evaluaties van de relevantie van het programma en van de doeltreffendheid van de beheersregels (technische meerjarenrichtsnoeren).
• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
Het rechtskader voor "Horizon 2020", het programma van de Europese Unie voor onderzoek en innovatie (2014-2020), en met name de verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de regels voor de deelname aan acties en de verspreiding van resultaten in het kader van "Horizon 2020" zijn van invloed op de herziening van de meerjarenrichtsnoeren voor het RFCS, aangezien dat fonds dient ter aanvulling op de activiteiten die worden ondernomen krachtens het Kaderprogramma Horizon 2020 (artikel 2 van de rechtsgrondslag). Deze complementariteit geldt voor verschillende niveaus (bv. onderzoeksthema's, soort instrument dat bij de programma's betrokken is, hun budgetten enz.).
De voorgestelde herziening van de rechtsgrondslag van het RFCS is toegespitst op de regels voor het beheer van het RFCS-programma (hoofdstuk III) en brengt ze zoveel mogelijk op één lijn met de voor Horizon 2020 gebruikte procedures en concepten, om de deelname van dezelfde begunstigden aan beide programma's (RFCS en Horizon 2020) te vergemakkelijken. Meer bepaald:
• De verschillende categorieën van actoren in een gefinancierd project (deelnemer, subcontractant, derde partij), de geschiktheid en de verplichtingen worden gedefinieerd in overeenstemming met de definities die zijn gebruikt in het H2020-programma (nieuw artikel 29 bis);
• De H2020-procedure voor de benoeming van onafhankelijke deskundigen die belast zijn met de evaluatie van voorstellen geldt voor de aanstelling van onafhankelijke deskundigen in het RFCS-programma (artikel 39);
• De mogelijkheid om een door de Commissie als personeelskosten vastgesteld bedrag als subsidiabele kosten in rekening te brengen voor eigenaren van kmo's en andere natuurlijke personen die geen salaris ontvangen, wordt toegelaten (artikel 33).
• Verenigbaarheid met de horizontale voorschriften van de Commissie
Een verduidelijking van de aard van de deskundigen die door de Commissie zijn aangewezen om deel te nemen aan de adviesgroepen en de technische groepen die zijn opgericht door de rechtsgrondslag van het RFCS-programma is vereist om belangenconflicten te vermijden. De herziene bepalingen strekken tot toepassing van de horizontale regels van de Commissie over haar adviesgroepen (Communication from the President to the Commission: Framework for Commission Expert Groups Horizontal rules and public register (C(2010)7649).
Daartoe worden de samenstelling en de taken van de adviesgroepen (artikelen 21 en 22) en de samenstelling en taken van de technische groepen (artikel 23) herzien. De bevoegdheden van de adviesgroepen zijn toegespitst op de beheersregels en -procedures, het onderscheid tussen de adviesgroepen en de technische groepen wordt versterkt en de benoemingsprocedure voor de leden ervan wordt verduidelijkt.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtvaardiging voor de herziening
• van de relevantie van het programma: 'De Commissie controleert de voortgang van het onderzoeksprogramma en beoordeelt daarbij de verwachte baten. Eind 2013, en vervolgens om de zeven jaar, wordt een voortgangsrapport uitgebracht' (Artikel 38 van Beschikking 2008/376/EG van de Raad);
• van de doeltreffendheid van de beheersregels: "De technische meerjarenrichtsnoeren van hoofdstuk III worden om de zeven jaar herzien, waarbij de eerste periode van zeven jaar afloopt op 31 december 2014. Daartoe evalueert de Commissie uiterlijk in de eerste helft van het laatste jaar van elke periode van zeven jaar de werking en de doeltreffendheid van de technische meerjarenrichtsnoeren en stelt zij zo nodig wijzigingen voor."(Artikel 40 van Beschikking 2008/376/EG van de Raad).
Op grond hiervan heeft de Commissie in 2013 een monitoring- en evaluatie-exercitie voltooid en heeft zij in 2014 de bij Beschikking 2008/376/EG vastgestelde technische meerjarenrichtsnoeren opnieuw beoordeeld.
Hoewel uit de monitoring- en evaluatie-exercitie is gebleken dat het RFCS heeft voldaan aan haar opdracht om het concurrentievermogen van de kolen- en staalindustrie te ondersteunen, heeft de beoordeling van de werking en de doeltreffendheid van de technische meerjarenrichtsnoeren bevestigd dat enige wijzigingen noodzakelijk waren om te zorgen voor een transparant, deugdelijk en efficiënt beheer van het RFCS en voor een passende mate van vereenvoudiging.
• Subsidiariteit en keuze van het instrument
Overeenkomstig de rechtsgrondslag wordt alleen de Commissie belast met het beheer van het RFCS-programma. Wijzigingen van de beheersregels van het programma kunnen alleen op EU-niveau worden doorgevoerd, namelijk door middel van de herziening van de rechtsgrondslag.
• Evenredigheid
De bepalingen over de adviesgroepen en de technische groepen zijn afgestemd op de horizontale transparantieregels van de Commissie, met behoud van de architectuur van de rechtsgrondslag van het RFCS (het aantal groepen en de kern van hun bevoegdheden worden gehandhaafd), en met waarborging van een hoog niveau van professionele deskundigheid die de Commissie van deze groepen verwacht (samenstelling van de groepen, benoemingsprocedure).
3. RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN
De belanghebbenden van het RFCS zijn erbij betrokken geweest op basis van een ontwerpvoorstel tijdens verscheidene ad-hocbijeenkomsten, specifieke adviesgroepvergaderingen (Adviesgroep Kolen, Adviesgroep Staal) en COSCO-vergaderingen (vergelijkbaar met het programmacomité in Horizon 2020). De leden van deze groepen konden opmerkingen maken over het ontwerpvoorstel, en de diensten van de Commissie hadden de gelegenheid de grondslagen van het voorstel en met name de herziene benoemingsregels voor de leden van de adviesgroepen en technische groepen, die achteraf zijn uitgewerkt tijdens het overleg tussen de diensten van de Commissie, nader toe te lichten.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
Dit voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting.
5. OVERIGE ELEMENTEN
De herziening betreft enkel hoofdstuk III van de rechtsgrondslag (technische meerjarenrichtsnoeren). De doelstellingen en het toepassingsgebied van het programma zijn ongewijzigd.
De artikelen 21, 22, 24, 25, 27, 28, 29, 33, 38, 39, 41, 42 worden gewijzigd, en een nieuw artikel 29 bis wordt ingevoegd. Alle andere artikelen blijven ongewijzigd.
Naast kleine wijzigingen en actualiseringen zijn er de hierboven uiteengezette ingrijpende wijzigingen, nl. transparantieregels voor deskundigengroepen die door de Commissie zijn ingesteld (artikelen 21, 22, 24), personeelskosten van kmo-eigenaren en andere natuurlijke personen die geen salaris ontvangen (artikel 33), en aanpassing aan de H2020-regels van de op deelnemers, subcontractanten en derden van toepassing zijnde voorwaarden voor deelname aan gefinancierde projecten (artikel 29 bis).