Toelichting bij COM(2017)452 - Wijziging van Beschikking 2003/76/EG mbt uitvoerende bepalingen nav de beëindiging van het EGKS-Verdrag en betreffende het Fonds voor onderzoek inzake kolen en staal

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

In de context van het door de Europese Centrale Bank gevoerde beleid van kwantitatieve verruiming, in combinatie met het beveiligingsbeginsel, waarop het beheer van de activa van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in liquidatie is gestoeld, nemen de voor financiering van onderzoeksprojecten voor kolen en staal bestemde ontvangsten jaar na jaar sterk af, met als gevolg dat het kritieke niveau van financiering om een jaarlijkse oproep tot het indienen van voorstellen te kunnen organiseren, mogelijk niet wordt gehaald.

De begrotingstoewijzing van het programma van het Fonds voor onderzoek inzake kolen en staal (FOKS) is van 46 miljoen EUR in 2017 op basis van de ontvangsten van de EGKS in liquidatie in 2015 gedaald tot 27 miljoen EUR in 2018 op basis van de ontvangsten van de EGKS in liquidatie in 2016, en het bedrag voor 2019 zal naar verwachting nog lager liggen (tussen 14 en 18 miljoen EUR).

Een overgangsoplossing waarbij gedurende een bepaalde periode een aanvaardbaar financieringsniveau voor onderzoeksprojecten inzake kolen en staal zou worden behouden, in afwachting van een verandering van monetair beleid en een stijging van de rendementen op activa op staatsobligatiemarkten, is het hergebruiken van niet-gebruikte kredieten die ter beschikking gesteld zijn van het onderzoeksprogramma van het FOKS, en in het bijzonder de bedragen van geannuleerde vastleggingen uit hoofde van dit programma.

Bij goedkeuring van de voorgestelde herziening zullen alle vastleggingen die sinds 2003 in het kader van het FOKS-onderzoeksprogramma (met inbegrip van de ingevorderde bedragen) zijn geannuleerd en bij de activa van de EGKS in liquidatie zijn geboekt, kunnen worden hergebruikt; dit zou een aanvulling van 40,3 miljoen EUR op het FOKS-onderzoeksprogramma kunnen opleveren. Daarnaast zou de herziening een extra financiering van ongeveer 5 miljoen EUR per jaar opleveren (gemiddeld debiet van jaarlijkse vrijmakingen van de voorbije drie jaar voor het FOKS-onderzoeksprogramma).

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Het FOKS-programma vormt een aanvulling op andere instrumenten van de Unie waarmee de aanpassing van de bedrijfstak op verschillende niveaus kan worden ondersteund. Deze omvatten het Europees Fonds voor strategische investeringen, de Europese structuur- en investeringsfondsen, Horizon 2020 met het publiek-private partnerschap 'SPIRE' (Sustainable Process Industry through Resource and Energy Efficiency; duurzame verwerkende industrie door efficiënt gebruik van hulpbronnen en energie) en het Europees Sociaal Fonds.

Dit voorstel is in overeenstemming met de vierde prioriteit van de Commissie-Juncker: 'Een diepere en eerlijkere interne markt met een sterkere industriële basis'. Het strookt ook met de ondersteuning door de Unie van het concurrentievermogen van de staalindustrie en van de reconversie van de kolenindustrie, die deel uitmaken van de doelstellingen van het FOKS-onderzoeksprogramma.

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Het voorstel is volledig in overeenstemming met de initiatieven die op het niveau van de Unie met betrekking tot het industriebeleid zijn genomen. Zo strookt het meer bepaald met de mededeling van 2014 getiteld 'Voor een heropleving van de Europese industrie' 1 , waarin de prioriteiten van de Unie inzake industriebeleid zijn vastgesteld, en met de mededeling van 2016 getiteld 'Staal: behoud van duurzame banen en groei in Europa' 2 .

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

De regels met betrekking tot geannuleerde vastleggingen zijn vervat in artikel 4 van Beschikking 2003/76/EG van de Raad, waarbij de maatregelen die nodig zijn voor de uitvoering van het protocol zijn vastgesteld 3 .

De voorgestelde herziening is beperkt tot twee leden van artikel 4 van Beschikking 2003/76/EG van de Raad en is gericht op een gelijke behandeling (overdracht van rechtswege naar het volgende jaar) van beide categorieën niet-gebruikte fondsen: kredieten die aan het einde van het jaar nog niet zijn vastgelegd en geannuleerde vastleggingen.

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

De maatregelen ter uitvoering van het protocol zijn vastgesteld in een beschikking van de Raad, die de Commissie op grond van haar exclusief initiatiefrecht voor wetgevingsvoorstellen kan herzien.

Evenredigheid

Uit intern overleg binnen de Commissie is geconcludeerd dat de huidige rechtsgrondslag niet toelaat om geannuleerde vastleggingen te hergebruiken. Bijgevolg moet artikel 4, leden 4 en 5, van Beschikking 2003/76/EG van de Raad worden herzien.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Niet van toepassing — uit de monitoring- en evaluatie-exercitie in 2013 is gebleken dat het FOKS heeft voldaan aan de opdracht om het concurrentievermogen van de sectoren die in verband staan met de kolen- en staalindustrie te ondersteunen, en is bevestigd dat een afdoend financieringsniveau noodzakelijk is.

Raadpleging van belanghebbenden

Het programmacomité van het FOKS-onderzoeksprogramma (COSCO) is ingelicht over de daling van het beschikbare budget (van 46 miljoen EUR voor 2017 tot 27 miljoen EUR voor 2018).

Het Europese platform voor staaltechnologie (ESTEP), dat de belanghebbenden van de staalindustrie vertegenwoordigt, heeft zijn volledige steun uitgesproken voor de herziening van de beschikking van de Raad, omdat anders tal van spelers zouden lijden onder de drastische verlaging van het FOKS.

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Niet relevant.

Effectbeoordeling

Niet van toepassing.

De voorgestelde herziening heeft een beperkt en technisch toepassingsgebied, zonder enige politieke, economische of begrotingsgerelateerde gevolgen (overgangsmaatregel).

Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

Niet van toepassing.

De voorgestelde herziening zal echter de interne werklast van de Commissie voor de jaarlijkse afsluiting van de EGKS-rekeningen in liquidatie vereenvoudigen, aangezien de vrijgemaakte bedragen niet langer in de balans van de EGKS in liquidatie zullen moeten worden opgenomen en geboekt.

Grondrechten

Niet van toepassing.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Geen. Het voorstel heeft geen gevolgen op personeelsniveau en creëert geen nieuwe passiva die in het huidige meerjarig financieel kader ten laste van de algemene begroting komen.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

Indien de wetgever dit voorstel tegen het eerste semester van 2018 goedkeurt, zou de Commissie het verwachte budget van het FOKS-programma voor 2018 (27 miljoen EUR) kunnen aanvullen om voor de volgende jaarlijkse oproep een bedrag van 40 miljoen EUR te bereiken.

Het resterende bedrag kan worden gebruikt om de FOKS-financiering in 2019 op hetzelfde niveau (40 miljoen EUR) te houden.

Toelichtende stukken (bij richtlijnen)

Niet van toepassing.

Toelichting bij de specifieke bepalingen van het voorstel

1.

Er wordt voorgesteld om op dezelfde manier om te gaan met:


a) de vrijgemaakte bedragen: bedragen die door de ondertekening van subsidieovereenkomsten zijn vastgelegd, maar niet langer aan begunstigden verschuldigd zijn (subsidiabele kosten zijn lager dan verwacht) of die zijn teruggevorderd, en

b) de bedragen die tegen het einde van het jaar niet door ondertekening van subsidieovereenkomsten zijn vastgelegd. Deze niet-gebruikte middelen worden thans overeenkomstig artikel 4, lid 4, van Beschikking 2003/76/EG van de Raad van rechtswege naar het volgende jaar in de algemene begroting overgedragen.

Daarom zouden de vrijgemaakte bedragen met de onder artikel 4, lid 4, vallende niet-gebruikte middelen worden gelijkgesteld.

Voorts zullen de in het kader van het FOKS-programma teruggevorderde bedragen op dezelfde wijze worden behandeld en ook in overeenstemming met de desbetreffende bepalingen van het Financieel Reglement (FR) inzake bestemmingsontvangsten (de artikelen 14 en 21 van het FR) van rechtswege worden overgedragen.

Dit rechtvaardigt de volledige schrapping van het huidige artikel 4, lid 5, van Beschikking 2003/76/EG van de Raad.

2.

Bijgevolg is de herziening beperkt tot de volgende bepalingen:


3.

1) Artikel 4, lid 4, wordt vervangen door:


"4. De op 31 december van een jaar niet-gebruikte ontvangsten en de op die datum uit hoofde van deze ontvangsten beschikbare kredieten evenals vrijmakingen uit hoofde van het onderzoeksprogramma van het Fonds voor onderzoek inzake kolen en staal worden van rechtswege naar het volgende jaar overgedragen. Deze kredieten kunnen niet naar andere posten van de begroting worden overgeschreven.

Het bedrag van de annuleringen van sinds 6 februari 2003 ten gunste van het onderzoeksprogramma van het Fonds voor onderzoek inzake kolen en staal gedane vastleggingen zal bij de inwerkingtreding van de onderhavige beschikking beschikbaar worden gesteld.".

2) Artikel 4, lid 5, wordt geschrapt.