Toelichting bij COM(2017)496 - Globaliseringsfonds aanvraag van Italië - EGF/2017/004 IT/Almaviva

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

1. De regels die van toepassing zijn op de financiële bijdragen uit het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG) zijn vastgesteld in Verordening (EU) nr. 1309/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (2014-2020) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1927/2006 1 ("de EFG-verordening").

2. Op 9 mei 2017 heeft Italië aanvraag EGF/2017/004 IT/Almaviva ingediend voor een financiële bijdrage uit het EFG naar aanleiding van ontslagen 2 bij Almaviva Contact S.p.A. in Italië.

3. Na de aanvraag te hebben beoordeeld, heeft de Commissie overeenkomstig alle toepasselijke bepalingen van de EFG-verordening geconcludeerd dat aan de voorwaarden voor het toekennen van een financiële bijdrage uit het EFG is voldaan.

1.

Samenvatting


VAN DE AANVRAAG


EFG-aanvraagEGF/2017/004 IT/Almaviva
LidstaatItalië
Betrokken regio('s) (NUTS 3 -niveau 2)Lazio (ITI4)
Datum van indiening van de aanvraag9 mei 2017
Datum van de bevestiging van de ontvangst van de aanvraag9 mei 2017
Datum van het verzoek om aanvullende informatie23 mei 2017
Uiterste datum voor het verstrekken van de aanvullende informatie4 juli 2017
Uiterste datum voor de voltooiing van de beoordeling26 september 2017
Criterium voor steunverleningArtikel 4, lid 1, onder a), van de EFG-verordening

Primaire onderneming
Almaviva Contact S.p.A.

Aantal betrokken ondernemingen
1
Economische sector(en)

(NACE Rev. 2-afdeling) 4
Afdeling 82 (Administratieve en ondersteunende activiteiten ten behoeve van kantoren en overige zakelijke activiteiten)
Referentieperiode (vier maanden):30 december 2016 – 30 april 2017
Aantal ontslagen tijdens de referentieperiode (a)1 610
Aantal ontslagen voor of na de referentieperiode (b)36
Totaal aantal ontslagen (a + b)1 646
Totaal aantal begunstigden dat in aanmerking komt1 646
Totaal aantal beoogde begunstigden1 610
Budget voor individuele dienstverlening (EUR)5 355 950
Budget voor de implementatie van het EFG 5 (EUR)223 000
Totaal budget (EUR)5 578 950
EFG-bijdrage (60 %) (EUR)3 347 370

BEOORDELING VAN DE AANVRAAG

Procedure

4. Italië heeft aanvraag EGF/2017/004 IT/Almaviva ingediend op 9 mei 2017, binnen twaalf weken na de datum waarop aan de in artikel 4 van de EFG-verordening vermelde criteria voor steunverlening was voldaan. De Commissie heeft de ontvangst van de aanvraag nog op dezelfde dag bevestigd, en heeft Italië op 23 mei 2017 om aanvullende informatie verzocht. Die aanvullende informatie werd binnen zes weken verstrekt. De termijn van twaalf weken na de ontvangst van de volledige aanvraag, binnen welke de Commissie moet beoordelen of de aanvraag voldoet aan de voorwaarden voor het verlenen van een financiële bijdrage, loopt op 26 september 2017 af.

Subsidiabiliteit van de aanvraag

2.

Betrokken ondernemingen en begunstigden


5. De aanvraag betreft 1 646 werknemers die bij Almaviva Contact S.p.A. werden ontslagen. De onderneming is actief in de economische sector die is ingedeeld in NACE Rev. 2-afdeling 82 (Administratieve en ondersteunende activiteiten ten behoeve van kantoren en overige zakelijke activiteiten). De ontslagen zijn gevallen in de regio van NUTSniveau 2 Lazio (ITI4).

3.

Criteria voor steunverlening


6. Italië heeft de aanvraag ingediend op grond van de criteria voor steunverlening van artikel 4, lid 1, onder a), van de EFG-verordening, die vereisen dat binnen een referentieperiode van vier maanden in een onderneming in een lidstaat ten minste 500 werknemers gedwongen zijn ontslagen, met inbegrip van werknemers die gedwongen zijn ontslagen bij leveranciers en downstreamproducenten en/of van zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd.

7. De referentieperiode van vier maanden loopt van 30 december 2016 tot en met 30 april 2017.

8. Tijdens de referentieperiode werden 1 610 6 werknemers bij Almaviva ontslagen.

4.

Berekening van de gedwongen ontslagen en beëindigingen van werkzaamheden


9. De 1 610 ontslagen die tijdens de referentieperiode zijn gevallen, werden berekend vanaf de datum waarop de arbeidsovereenkomst de facto werd beëindigd of afliep.

5.

In aanmerking komende begunstigden


10. Naast de werknemers die reeds werden vermeld, komen nog 36 werknemers in aanmerking die na de referentieperiode van vier maanden werden ontslagen. Er kan een duidelijk oorzakelijk verband worden gelegd met de gebeurtenis die aanleiding heeft gegeven tot de ontslagen tijdens de referentieperiode 7 .

11. In totaal komen bijgevolg 1 646 werknemers in aanmerking.

6.

Verband tussen de ontslagen en de in Verordening (EG) nr. 546/2009 behandelde wereldwijde financiële en economische crisis


12. Om het verband tussen de ontslagen en de in Verordening (EG) nr. 546/2009 behandelde wereldwijde financiële en economische crisis aan te tonen, citeert Italië een studie van het Italiaanse parlement over de arbeidsverhoudingen in callcenters in Italië 8 en voert aan dat de economische en financiële crisis de vraag naar marketingdiensten en bijstand voor kopers van goederen en diensten blijkbaar niet heeft doen dalen, maar de vergoeding voor dergelijke diensten wel aanzienlijk heeft beïnvloed (druk op de prijzen). Dat heeft duidelijk negatieve gevolgen voor de winstmarges van de dienstverrichters. De door de crisis opgelegde beperkingen en de noodzaak te besparen op de uitgaven voor de aankoop van goederen en diensten hebben er vaak toe geleid dat contracten werden gegund op basis van maximale prijsverminderingen. Dat beïnvloedde rechtstreeks de winst van de dienstverrichters, die tussen 2011 en 2016 voortdurend is gedaald. De callcentersector, die al bekendstaat voor zijn lage rendabiliteit, zag zijn bruto-exploitatieresultaat dalen (van 5,7 % in 2013 tot 3,8 % in 2014) 9 . In diezelfde periode ging ook het rendement van het eigen vermogen achteruit, van 9,4 % tot -6,3 % 10 .

13. De meeste banen in de callcentersector zijn te vinden bij ondernemingen die handelen namens derden (ondernemingen of overheidsdiensten). Die banen zijn daardoor zeer onderhevig aan schommelingen in de vraag naar callcenterdiensten en aan de concurrentie tussen dienstverrichters. Een bijzonder kenmerk van de callcentersector is voorts dat het overgrote deel van de productiekosten (tussen 70 en 80 procent van de totale kosten 11 ) bestaat uit de kosten voor de arbeidskrachten die de dienst verrichten.

14. In dergelijke ongunstige omstandigheden (zoals aanbestedingen binnenhalen door steeds lagere prijzen te bieden, dalende verkoop en rendabiliteit, sterk dalende prijzen van diensten en de noodzaak het aandeel van de personeelskosten in de totale productiekosten terug te dringen) vinden ondernemingen in de callcentersector vaak een oplossing in de verplaatsing van hun activiteiten naar landen met lagere loonkosten, aanpassingen van de loonkosten of sluiting. In de periode van 2009 tot en met het eerste kwartaal van 2014 heeft een derde van de ondernemingen in de sector de activiteiten gestaakt, de grote meerderheid wegens insolventie 12 .

15. Tot op vandaag werden voor de sector administratieve en ondersteunende activiteiten ten behoeve van kantoren en overige zakelijke activiteiten — waartoe callcenteractiviteiten behoren — twee EFG-aanvragen ingediend: één gebaseerd op handelsgerelateerde globalisering 13 en de huidige aanvraag, gebaseerd op de wereldwijde financiële en economische crisis.

7.

Factoren die de ontslagen en de beëindigingen van werkzaamheden hebben veroorzaakt


16. De gebeurtenissen die tot de ontslagen hebben geleid, zijn een daling van de inkomsten (die in 2015 in de vestiging van Almaviva in Rome met meer dan 45 % waren afgenomen vergeleken bij 2011); in combinatie met het negatieve resultaat van de onderhandelingen met de RSU 14 in 2016 die het plan afwees om de loonkosten in Almaviva-Rome af te stemmen op de andere Italiaanse vestigingen van Almaviva, dat bestond in een tijdelijke verlaging van de loonkosten en een verhoging van de efficiëntie en de productiviteit. Deze afwijzing resulteerde in de sluiting van de vestiging in Rome en 1 646 ontslagen.

8.

Verwachte gevolgen van de ontslagen voor de plaatselijke, regionale of nationale economie en voor de werkgelegenheid


17. De ontslagen bij Almaviva vielen in een plaatselijke en regionale context (Lazio en Rome), waar massaontslagen — zoals in dit geval meer dan 1 600 personen en voornamelijk vrouwen — de plaatselijke en regionale economie zullen verarmen. De ontslagen vielen ook in een economische context die zich vooral de laatste twee jaar (2014-2016) langzaam herstelt na de zware moeilijkheden ten gevolge van de economische en financiële crisis. Het risico bestaat dat dat herstel stilvalt of wordt onderbroken door massaontslagen die het gevolg zijn van verplaatsing naar niet-EU-landen of van andere factoren zoals in dit geval een neergang van de biedprijzen en een prijsbeperking voor diensten enz. Actieve arbeidsmarktmaatregelen en -diensten, zoals door het EFG worden medegefinancierd, beschikbaar maken zal daarom uiterst belangrijk zijn om de re-integratie van de ontslagen werknemers op de arbeidsmarkt beter te ondersteunen.

Beoogde begunstigden en voorgestelde acties

9.

Beoogde begunstigden


18. Naar verwachting zullen 1 610 ontslagen werknemers aan de maatregelen deelnemen. Uitsplitsing van die werknemers naar geslacht, nationaliteit en leeftijdsgroep:

CategorieAantal
beoogde begunstigden
Geslacht:Mannen:334(20,7 %)
Vrouwen:1 276(79,3 %)
Nationaliteit:EU-burgers:1 568(97,4 %)
niet-EU-burgers:42(2,6 %)
Leeftijdsgroep:15-24 jaar:0(0,0 %)
25-29 jaar:4(0,2 %)
30-54 jaar:1 371(85,2 %)
55-64 jaar:223(13,9 %)
Ouder dan 64 jaar:12(0,7 %)

10.

Subsidiabiliteit van de voorgestelde maatregelen


19. De individuele dienstverlening die aan de ontslagen werknemers zal worden verstrekt, bestaat uit de volgende acties:

Acties waarvoor medefinanciering uit het EFG wordt gevraagd:

–Individuele oriëntatie: Dit omvat een vaardigheidsbeoordeling, de profilering van de deelnemende werknemers, het opstellen van een re-integratietraject op maat en de inschrijvingsprocedure.

–Zoeken naar werk: Deze maatregel omvat intensieve hulp bij het zoeken naar werk. Er zal ook worden gezocht naar plaatselijke en regionale arbeidskansen en het op elkaar afstemmen van vraag naar en aanbod van werk.

–Opleiding, omscholing en beroepsopleiding: De deelnemers zullen worden her- of bijgeschoold met behulp van beroepsopleidingen om hen voor te bereiden op de in hun intensieve zoektocht naar werk ontdekte arbeidskansen.

–Weer-aan-het-werk-cheque voor een bedrag dat moet worden gebruikt voor het intensief zoeken naar werk onder begeleiding van een erkende (openbare of private) dienstverlener. Afhankelijk van de inzetbaarheid van de werknemer kan de waarde van de cheque variëren van 500 tot 5 000 EUR. De dienstverleners worden vergoed op basis van de inzetbaarheid van de werknemer en de overeenkomst die wordt afgesloten, gaande van 500 tot 2 500 EUR voor een overeenkomst voor bepaalde tijd van minstens zes maanden en van 1 000 tot 5 000 EUR voor een overeenkomst voor onbepaalde tijd. Als het niet mogelijk is gebleken een oplossing te vinden voor de ontslagen werknemer, ontvangt de dienstverlener per deelnemer een vast bedrag (franchisevergoeding). De franchisevergoeding is nooit hoger dan 106,5 EUR.

–Ondersteuning van ondernemerschap: Ontslagen werknemers die overwegen hun eigen bedrijf op te richten, krijgen een breed aanbod aan ondersteuning.

–Bijdrage aan het opstarten van een bedrijf: Werknemers die een eigen bedrijf oprichten, zullen maximaal 15 000 EUR ontvangen voor het dekken van oprichtingskosten, investeringen in activa en lopende uitgaven.

–Verzorgers van afhankelijke personen krijgen maximaal 1 700 EUR kosten terugbetaald. Deze maatregel is bedoeld om te voorzien in de extra kosten die de deelnemers met zorgtaken (voor kinderen, ouderen, personen met een beperking enz.) moeten maken wanneer zij aan opleiding of andere maatregelen deelnemen.

–Terugbetaling van mobiliteitskosten: Om de geografische mobiliteit van de werknemers te ondersteunen wanneer zij een baan vinden in een bedrijf op 80 km of meer van hun woonplaats, worden de kosten voor hun eerste verblijfplaats en vervoerskosten tot 5 000 EUR terugbetaald.

Acties die met middelen uit het ESF worden gefinancierd of die enkel nationale financiering ontvangen ter aanvulling van de uit het EFG medegefinancierde dienstverlening:


–Intake: Informatiesessie over beschikbare diensten, oriëntatie naar re-integratie op de arbeidsmarkt en het beschikbaar maken van specifieke actieve zoekinstrumenten. Dit is de eerste maatregel en deze zal aan alle deelnemers worden aangeboden.

–Specifieke oriëntatie voor werknemers ouder dan 60 jaar, waaronder het bevorderen van diensten van maatschappelijk nut en begeleiding naar pensioen.

–Premies voor het aanwerven van werknemers 15 : Ondernemingen die ontslagen werknemers van Almaviva aanwerven met een voltijdovereenkomst voor onbepaalde tijd ontvangen tot 8 000 EUR. Voor deeltijdovereenkomsten voor onbepaalde tijd zijn de voordelen pro rata.

20. De hier voorgestelde acties zijn actieve arbeidsmarktmaatregelen die behoren tot de in artikel 7 van de EFG-verordening vastgestelde subsidiabele acties. Deze acties komen niet in de plaats van maatregelen die gericht zijn op passieve sociale bescherming.

21. Italië heeft de nodige informatie verstrekt over acties waartoe het betrokken bedrijf krachtens de nationale wetgeving of collectieve arbeidsovereenkomsten verplicht is. Het heeft bevestigd dat een financiële bijdrage uit het EFG niet in de plaats zal komen van deze acties.

11.

Geraamd budget


22. De totale kosten worden op 5 578 950 EUR geraamd, met inbegrip van uitgaven voor een bedrag van 5 355 950 EUR voor individuele dienstverlening en van 223 000 EUR voor de activiteiten op het vlak van voorbereiding, beheer, voorlichting en publiciteit, en controle en rapportage.

23. Van het EFG wordt in totaal een financiële bijdrage van 3 347 370 EUR (60 % van de totale kosten) gevraagd.

ActiesGeraamd aantal deelnemersGeraamde kosten per deelnemer
(EUR) 16
Geraamde totale kosten
(EUR) 17
Individuele dienstverlening (acties overeenkomstig artikel 7, lid 1, onder a) en c), van de EFG-verordening)
Individuele oriëntatie
(Servizio di orientamento individuale)
1 61070112 700
Zoeken naar werk
(Scouting de la domanda)
65010568 250
Opleiding, omscholing en beroepsopleiding
(Formazione e riqualificazione professionale)
750533400 000
Weer-aan-het-werk-cheque
(Assegno di ricollocazione)
1 3601 3791 875 000
Ondersteuning van ondernemerschap
(Servizio di supporto all'auto-impiego)
1102 909320 000
Bijdrage aan het opstarten van een bedrijf
(Incentivo per l'avvio di nuove imprese)
11015 0001 650 000
Subtotaal a):

Percentage van het pakket individuele dienstverlening:
4 425 950
(82,6 %)
Toelagen en premies (acties overeenkomstig artikel 7, lid 1, onder b), van de EFG-verordening)
Terugbetaling van de kosten voor verzorgers van afhankelijke personen (Misure di conciliazione) 4001 700680 000
Terugbetaling van mobiliteitskosten
(Indemnità per la mobilità territoriale)
505 000250 000
Subtotaal b):

Percentage van het pakket individuele dienstverlening:
930 000
(17,4 %)
Acties overeenkomstig artikel 7, lid 4, van de EFG-verordening
1. Voorbereiding
15 000
2. Beheer
115 000
3. Voorlichting en publiciteit
40 500
4. Controle en rapportage
52 500
Subtotaal c):

Percentage van de totale kosten:
223 000
(4,0 %)
Totale kosten (a + b + c):5 578 950
EFG-bijdrage (60 % van de totale kosten)3 347 370

24. De kosten van de in de tabel hierboven opgenomen acties die vallen onder artikel 7, lid 1, onder b), van de EFG-verordening bedragen niet meer dan 35 % van de totale kosten voor het gecoördineerde pakket van individuele dienstverlening. Italië heeft bevestigd dat deze acties afhangen van de actieve deelname van de beoogde begunstigden aan opleidingsactiviteiten en activiteiten in verband met het zoeken van een baan.

25. Italië heeft bevestigd dat de investeringskosten voor wie zich als zelfstandige vestigt of een eigen bedrijf opricht en voor overnames door werknemers per begunstigde niet meer dan 15 000 EUR zullen bedragen.

12.

Periode waarbinnen de uitgaven subsidiabel zijn


26. Italië heeft de beoogde begunstigden met ingang van 6 april 2017 18 individuele dienstverlening verstrekt. De uitgaven voor de acties zullen bijgevolg van 6 april 2017 tot en met 9 mei 2019 voor een financiële bijdrage uit het EFG in aanmerking komen.

27. Op 1 maart 2017 heeft Italië de eerste administratieve uitgaven gedaan met het oog op de implementatie van het EFG. De uitgaven voor de activiteiten op het vlak van voorbereiding, beheer, voorlichting en publiciteit, en controle en rapportage zullen bijgevolg van 1 maart 2017 tot en met 9 november 2019 voor een financiële bijdrage uit het EFG in aanmerking komen.

13.

Complementariteit met acties die door nationale of EU-fondsen worden gefinancierd


28. De nationale voor- of medefinanciering zal worden verstrekt uit de regionale bronnen waarin Wetsbesluit nr. 2017/185 van 24 september 2016 voorziet en het door ANPAL 19 beheerde Fonds voor Beroepsopleiding.

29. Italië heeft bevestigd dat de hierboven beschreven maatregelen die een financiële bijdrage uit het EFG ontvangen, niet ook financiële steun van andere financiële instrumenten van de Unie zullen ontvangen. Premies voor het aanwerven van werknemers maken deel uit van het regionale operationele programma Lazio ESF 2014-2020. Deze actie vult het pakket EFG-maatregelen aan, maar maakt er geen deel van uit.

14.

Procedures voor het overleg met de beoogde begunstigden, hun vertegenwoordigers of de sociale partners, alsook plaatselijke en regionale autoriteiten


30. Italië heeft laten weten dat een door het Ministerie voor Economische Ontwikkeling (MiSE) 20 , ANPAL, de regio Lazio en vakbonden samengesteld comité is opgericht om de strategie en tussenkomsten voor steunverlening aan ex-Almaviva-werknemers te bepalen. De eerste besprekingen dateren van 16 januari 2017 (autoriteiten van de regio Lazio en vakbonden). In daaropvolgende vergaderingen en in het bijzonder in de vergadering van 7 februari 2017 werd het gecoördineerde pakket van individuele dienstverlening opgesteld.

Beheers- en controlesystemen

31. De aanvraag bevat een beschrijving van de beheers- en controlesystemen die de verantwoordelijkheden van de betrokken organen specificeert. Italië heeft de Commissie ervan in kennis gesteld dat de financiële bijdrage als volgt door ANPAL zal worden beheerd: ANPAL — Divisione IV zal optreden als beheersautoriteit en ANPAL — Divisione VI als certificerende autoriteit. Het Ministerie voor Werkgelegenheid en Sociaal Beleid (MLPS) — Segretariato Generale — Divisione II zal optreden als auditautoriteit. Regione Lazio zal fungeren als de intermediaire instantie voor de beheersautoriteit.

Toezeggingen door de betrokken lidstaat

32. Italië heeft op de volgende punten de nodige garanties geboden:

–bij de toegang tot de voorgestelde acties en hun uitvoering zullen de beginselen van gelijke behandeling en non-discriminatie worden gerespecteerd;

–aan de voorschriften van de nationale en EU-wetgeving betreffende collectieve ontslagen is voldaan;

–Almaviva Contact S.p.A. heeft zijn activiteiten na de ontslagen voortgezet, is zijn wettelijke verplichtingen bij ontslagen nagekomen en heeft voor de werknemers dienovereenkomstig de nodige maatregelen getroffen;

–de voorgestelde acties zullen geen financiële steun ontvangen van andere fondsen of financiële instrumenten van de Unie, en dubbele financiering zal worden voorkomen;

–de voorgestelde acties zullen complementair zijn met acties die door de structuurfondsen worden gefinancierd;

–de financiële bijdrage uit het EFG zal voldoen aan de procedurele en materiële EU-regels inzake overheidssteun.

GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Begrotingsvoorstel

33. Zoals vastgesteld in artikel 12 van Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad van 2 december 2013 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2014-2020 21 mag het EFG het jaarlijks maximumbedrag van 150 miljoen EUR (prijzen van 2011) niet overschrijden.

34. Na de aanvraag te hebben onderzocht op de voorwaarden van artikel 13, lid 1, van de EFG-verordening en rekening houdend met het aantal beoogde begunstigden, de voorgestelde acties en de geraamde kosten, stelt de Commissie voor om uit het EFG een bedrag van 3 347 370 EUR beschikbaar te stellen, hetgeen overeenstemt met 60 % van de totale kosten van de voorgestelde acties, teneinde een financiële bijdrage te leveren in het kader van de aanvraag.

35. Overeenkomstig punt 13 van het Interinstitutioneel Akkoord van 2 december 2013 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer 22 zal het voorgestelde besluit om middelen uit het EFG beschikbaar te stellen door het Europees Parlement en de Raad gezamenlijk worden genomen.

Met dit besluit samenhangende handelingen

36. Samen met dit voorstel voor een besluit om middelen uit het EFG beschikbaar te stellen, dient de Commissie bij het Europees Parlement en de Raad een voorstel in voor een overschrijving van 3 347 370 EUR naar het desbetreffende begrotingsonderdeel.

37. Wanneer de Commissie dit voorstel voor een besluit om middelen uit het EFG beschikbaar te stellen goedkeurt, zal zij aan de hand van een uitvoeringshandeling tegelijkertijd een besluit over een financiële bijdrage vaststellen, dat in werking zal treden op de datum waarop het Europees Parlement en de Raad het voorgestelde besluit om middelen uit het EFG beschikbaar te stellen, vaststellen.