Toelichting bij COM(2018)397 - Aanvulling van de wetgeving inzake EU-typegoedkeuring in verband met de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

Op 29 maart 2017 heeft het Verenigd Koninkrijk kennisgegeven van zijn voornemen om zich uit de Unie terug te trekken krachtens artikel 50 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. Dit betekent dat vanaf 30 maart 2019 ("de terugtrekkingsdatum") alle primaire en secundaire wetgeving van de Unie niet langer van toepassing is op het Verenigd Koninkrijk, tenzij in een geratificeerd terugtrekkingsakkoord een andere datum wordt vastgesteld. Het Verenigd Koninkrijk wordt dan een derde land.

Onder voorbehoud van een eventuele overgangsregeling in een mogelijk terugtrekkingsakkoord zal het EU-rechtskader inzake typegoedkeuringen voor een aantal producten vanaf de terugtrekkingsdatum niet langer van toepassing zijn op het Verenigd Koninkrijk, met name:

·Richtlijn 2007/46/EG inzake de typegoedkeuring van motorvoertuigen en aanhangers (deze zal worden vervangen door een verordening die op 1 september 2020 van kracht wordt);

·Verordening (EU) nr. 168/2013 betreffende de typegoedkeuring van twee- en driewielige voertuigen en vierwielers;

·Verordening (EU) nr. 167/2013 betreffende de typegoedkeuring van landbouw- en bosbouwvoertuigen, en

·Verordening (EU) 2016/1628 betreffende de typegoedkeuring van motoren in niet voor de weg bestemde mobiele machines.

Dit betekent ook dat de typegoedkeuringsinstantie van het Verenigd Koninkrijk niet langer een EU-typegoedkeuringsinstantie zal zijn en dat zij de bevoegdheden en verplichtingen van een typegoedkeuringsinstantie die voortvloeien uit EU-wetgeving niet meer zal kunnen vervullen. Fabrikanten die in het verleden goedkeuringen in het Verenigd Koninkrijk verkregen, moeten nieuwe goedkeuringen daarna dus van typegoedkeuringsinstanties uit de EU-27 verkrijgen, ook voor producten die reeds in productie zijn, om de blijvende naleving van de EU-wetgeving en de toegang tot de markt van de Unie te behouden.

Hoewel in het wettelijke kader voor deze producten procedurele eisen voorzien zijn die de toekenning van typegoedkeuringen in de hele EU gelijkschakelen, is het vanwege een aantal waarborgen voor de betrokken fabrikanten moeilijk de nodige maatregelen te nemen om de naleving van de regelgeving en de bedrijfscontinuïteit te waarborgen wanneer de EU-wetgeving niet langer op het Verenigd Koninkrijk van toepassing zal zijn.

Zo biedt het EU-typegoedkeuringssysteem fabrikanten de vrije keuze als het gaat om de typegoedkeuringsinstantie waar zij hun typegoedkeuring aanvragen. Maar als de goedkeuring eenmaal is verleend, kan niet meer van instantie worden gewisseld, en evenmin kan de ene instantie een door een andere instantie afgegeven goedkeuring wijzigen. Verder mag een typegoedkeuringsinstantie volgens de wetgeving inzake typegoedkeuring alleen testverslagen aanvaarden van technische diensten die door de lidstaat waartoe deze behoort zijn aangewezen en bij de Commissie zijn aangemeld. Bovendien is het een fundamenteel beginsel van het typegoedkeuringssysteem dat een product alleen mag worden goedgekeurd aan de hand van de voorschriften die op het tijdstip waarop de goedkeuring wordt verleend van toepassing zijn op nieuwe typen (in plaats van op nieuwe voertuigen). Tot slot kan de typegoedkeuringsinstantie van het Verenigd Koninkrijk, wanneer zij geen EU-typegoedkeuringsinstantie meer is, niet langer de conformiteit van de productie en de conformiteit tijdens het gebruik waarborgen van reeds in het verkeer gebrachte producten. Er moet ook een verantwoordelijke typegoedkeuringsinstantie zijn voor het terugroepen van een product dat niet in overeenstemming is met de veiligheids- of milieuvoorschriften.

Voor fabrikanten met typegoedkeuringen uit het Verenigd Koninkrijk leiden deze kwesties tot aanzienlijke rechtsonzekerheid. In dit voorstel wordt beoogd deze kwesties aan te pakken door de bestaande regels op tijdelijke basis en zeer gericht te wijzigen om de betrokken fabrikanten de mogelijkheid te geven nieuwe vergunningen van de EU-27 te verkrijgen voor hun bestaande producten waarvoor een typegoedkeuring van het VK is afgegeven. In het voorstel:

·wordt het fabrikanten uitdrukkelijk toegestaan om een aanvraag bij een typegoedkeuringsinstantie van de EU-27 in te dienen voor nieuwe typegoedkeuringen voor bestaande typen;

·hoeven tests die ten behoeve van typegoedkeuringen van het VK zijn uitgevoerd niet te worden herhaald, ook al was de technische dienst niet vooraf door de typegoedkeuringsinstantie van de EU-27 aangewezen en aangemeld;

·wordt bepaald dat zulke goedkeuringen mogen worden verleend wanneer wordt voldaan aan de voorschriften voor nieuwe voertuigen, systemen, onderdelen en technische eenheden in plaats van aan die voor nieuwe typen;

·wordt voorgesteld te helpen bij het vinden van nieuwe typegoedkeuringsinstanties voor producten die al vóór de terugtrekking in de handel zijn, om te voorkomen dat geen enkele instantie verantwoordelijk zou zijn voor het controleren van de conformiteit tijdens het gebruik of het afkondigen van mogelijke toekomstige terugroepacties.

De bepalingen in het voorstel leiden niet tot minder strenge voorschriften op het gebied van de veiligheid of de milieuprestaties van de voertuigen, systemen, onderdelen of technische eenheden. Het voorstel geeft fabrikanten met typegoedkeuringen van het VK geen voordeel ten opzichte van fabrikanten met typegoedkeuringen van de EU-27. In plaats daarvan stelt het initiatief fabrikanten enkel in staat om hun producten conform de toepasselijke wettelijke voorschriften te blijven produceren zonder hun bestaande productie te onderbreken, wat ernstige sociale en economische gevolgen had kunnen hebben. Doordat het initiatief de naleving van EU-wetgeving door fabrikanten vergemakkelijkt, wordt ook de bescherming van consumenten en burgers gewaarborgd.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

In de mate waarin dit voorstel afwijkt van de vier in het toepassingsgebied ervan vermelde handelingen, zal het fungeren als lex specialis bij die handelingen; verder blijven de algemene bepalingen van die handelingen van toepassing. Zodoende is dit voorstel volledig in overeenstemming met de bestaande wetgeving.

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Dit voorstel is volledig in overeenstemming met het mandaat van de Raad voor de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk over zijn terugtrekking uit de Unie.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

De rechtsgrondslag van dit voorstel is artikel 114 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Omdat de voorgestelde handeling vier handelingen van de Unie moet aanvullen en de inhoud ervan moet wijzigen, kan dit alleen worden bereikt met een maatregel op het niveau van de Unie, niet met maatregelen op lidstaatniveau.

Evenredigheid

Het voorstel geldt als evenredig aangezien het de nodige juridische wijzigingen omvat maar tegelijkertijd niet verder gaat dan nodig is voor de doelstelling om fabrikanten met typegoedkeuringen uit het Verenigd Koninkrijk in staat te stellen aan de typegoedkeuringswetgeving te voldoen. Het voorstel voorziet in de nodige juridische voorwaarden om een zo gelijk mogelijk speelveld voor alle fabrikanten te handhaven.

•Keuze van het instrument

Omdat de handeling specifieke regels omvat die bedoeld zijn voor een zeer specifieke en eenmalige situatie, zal zij deze handelingen bij wijze van uitzondering niet wijzigen, maar functioneren als een op zichzelf staande handeling binnen een beperkte tijd. Drie van de betrokken handelingen zijn verordeningen en één is een richtlijn (die binnenkort zal worden vervangen door een verordening met 1 september 2020 als datum van inwerkingtreding); daarom lijkt een verordening de enige passende vorm voor een handeling die de lidstaten de mogelijkheid biedt af te wijken van de algemene regels die anders van toepassing zijn. Een verordening doet ook het best recht aan de urgentie van de zaak.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Niet van toepassing.

Raadpleging van belanghebbenden

De uitdagingen op het gebied van typegoedkeuring die het gevolg zijn van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU zijn op verschillende vergaderingen met de lidstaten aan de orde gesteld en besproken. Zij werden ook door fabrikanten en verenigingen die hen vertegenwoordigen onder de aandacht van de Commissie gebracht.

Via het portaal voor betere regelgeving ("Geef uw mening") van de Europese Commissie konden belanghebbenden feedback geven over het initiatief.

Tijdens de feedbackperiode van 26 april 2018 tot en met 10 mei 2018 hebben 15 belanghebbenden opmerkingen ingediend, waaronder negen Europese verenigingen van belanghebbenden, drie verenigingen uit het Verenigd Koninkrijk, twee fabrikanten en één burger. Het voornemen om de rechtszekerheid te vergroten werd algemeen op prijs gesteld. Verscheidene opmerkingen betroffen kwesties van horizontale aard voor alle typen goederen, de lopende onderhandelingen over het terugtrekkingsakkoord en de toekomstige betrekkingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Bij de opstelling van het voorstel is met de relevante feedback rekening gehouden.

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Mondelinge en schriftelijke feedback van fabrikanten en lidstaten (zie boven).

Een juridische analyse van de wetgeving inzake typegoedkeuring ter onderbouwing van twee kennisgevingen aan belanghebbenden: " Guidance to stakeholders on impact on type-approval of motor vehicles " (Richtsnoeren voor belanghebbenden over gevolgen voor de typegoedkeuring van motorvoertuigen) van 8 februari 2018 en " Guidance to stakeholders on impact on type-approval of certain vehicles and engines " (Richtsnoeren voor belanghebbenden over gevolgen voor de typegoedkeuring van bepaalde voertuigen en motoren) van 28 maart 2018.

Effectbeoordeling

Niet van toepassing.

Grondrechten

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de bescherming van de grondrechten.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Niet van toepassing.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

Niet van toepassing.