Toelichting bij COM(2020)407 - Wijziging van Verordening (EU) 2017/1601 tot instelling van het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling (EFDO), de EFDO-garantie en het EFDO-garantiefonds

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft op 11 maart 2020 de uitbraak van het coronavirus (COVID-19) tot pandemie verklaard. Sindsdien hebben landen over de hele wereld buitengewone maatregelen genomen om het hoofd te bieden aan de uitbraak en deze in te dammen.

Als gevolg van de pandemie wordt een sterke krimp van de groei voorspeld. De maatregelen die de lidstaten en de partnerlanden hebben getroffen in verband met de crisis, hebben ertoe geleid dat toeleveringsketens en de productie ernstig werden verstoord en dat veel mensen niet meer naar hun werk konden. Tegelijkertijd is het verlenen van tal van diensten veelal onmogelijk of zeer moeilijk geworden en is de consumentenvraag gedaald. Hierdoor is de financiële situatie van veel bedrijven al ernstig verslechterd, of zal dit nog gebeuren.

Samenlevingen overal ter wereld worden zwaar getroffen door de coronacrisis, om te beginnen in de zorgsector, en van daaruit strekken de sociale en economische gevolgen zich ver uit. De responsstrategie van de Unie moet alomvattend, samenhangend en integraal zijn, en zich richten op zowel de volksgezondheid als de sociaal-economische problemen. De minst ontwikkelde landen zijn het meest kwetsbaar voor COVID-19 gezien hun zwakke gezondheidsstelsels die weerbaarheid ontberen, en gezien hun complexe sociaal-economische en bestuurlijke problemen. Het is al duidelijk dat COVID-19 een grote impact zal hebben op de economische en macro-economische systemen in onze partnerlanden. De regeringen staan voor de taak om de macro-economische stabiliteit te bewaren en begrotingsruimte te houden om de meest kwetsbare groepen, bedrijven en werknemers te beschermen en sociale basisvoorzieningen te kunnen blijven verstrekken.

Deze uitzonderlijke situatie vereist een coherente en eensgezinde aanpak op het niveau van de Unie, zowel voor het interne als voor het externe beleid. Om verdere verslechtering van de economie te voorkomen en evenwichtig, uniform en gelijkmatig herstel van de economische activiteit te stimuleren, moet er een uitzonderlijk en gecoördineerd programma voor economische ondersteuning worden opgezet. Daarvoor zijn aanzienlijke bedragen aan publieke en particuliere investeringen nodig om innovatieve oplossingen te vinden, de economie te activeren, hoogwaardige banen te scheppen en te investeren in het herstellen van de onmiddellijke schade als gevolg van de uitbraak van COVID-19.

Daarom stelt de Commissie een ambitieus pakket voor, waaronder een verhoging van de plafonds in het kader van het meerjarig financieel kader voor de periode 2014-2020 om de uitvoering van maatregelen in de Unie en daarbuiten in reactie op de gevolgen van de COVID-19-pandemie mogelijk te maken, zoals maatregelen ter ondersteuning van getroffen bedrijven, cohesiesteun voor de lidstaten, capaciteitsopbouw om toekomstige crisisparaatheid te bevorderen en andere relevante beleidsgebieden en daarmee verband houdende maatregelen.

Voorgesteld wordt die maatregelen uit te voeren in het kader van specifieke instrumenten en programma’s van de Unie en overeenkomstig de desbetreffende handelingen van de Unie waarin de voorschriften voor die instrumenten en programma’s zijn vastgesteld.

Daarom moet het mogelijk worden gemaakt dergelijke maatregelen uit te voeren via de mechanismen van Verordening (EU) 2017/1601 tot instelling van het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling (EFDO), de EFDO-garantie en het EFDO-garantiefonds.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

EU-optreden is gerechtvaardigd op grond van artikel 209, lid 1, en artikel 212, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

Subsidiariteit en evenredigheid 

In de toelichting bij het oorspronkelijke voorstel van de Commissie worden de overwegingen inzake subsidiariteit en evenredigheid met betrekking tot het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling uiteengezet: COM(2016)586 – Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling (EFDO) en tot instelling van de EFDO-garantie en het EFDO-garantiefonds .

Keuze van het instrument

Deze verordening wijzigt Verordening (EU) 2017/1601 van het Europees Parlement en de Raad van 26 september 2017 tot instelling van het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling (EFDO), de EFDO-garantie en het EFDO-garantiefonds.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Raadpleging van belanghebbenden

In de toelichting bij het volgende oorspronkelijke voorstel van de Commissie wordt ingegaan op de raadplegingen van het publiek en van de belanghebbenden: COM (2016) 586.

Evaluaties en effectbeoordelingen

In de toelichting bij het volgende oorspronkelijke voorstel van de Commissie wordt ingegaan op de evaluaties en effectbeoordelingen die zijn uitgevoerd: COM (2016) 586.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

De Unie zal een aanvullend bedrag van 1 040 miljoen EUR ter beschikking stellen voor het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling, waarmee de totale EU-garantie uitkomt op 2 078 miljoen EUR en het totale garantieplafond van de Unie op 3 578 miljoen EUR.

Dit voorstel voorziet in verlenging tot 31 december 2021 van de investeringsperiode waarin de EFDO-garantieovereenkomsten voor de ondersteuning van financierings- en investeringsverrichtingen met de in aanmerking komende tegenpartijen kunnen worden gesloten.

Meer details over de gevolgen voor de begroting zijn te vinden in het financieel memorandum.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Artikelsgewijze toelichting

Het juridische kader beoogt gerichte wijzigingen van Verordening (EU) 2017/1601 tot instelling van het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling (EFDO), de EFDO-garantie en het EFDO-garantiefonds.

De voorgestelde wijzigingen hebben hoofdzakelijk tot doel:

–uitbreiding van het geografische toepassingsgebied van het EFDO tot de in bijlage I bij Verordening (EU) nr. 231/2014 1 vermelde begunstigden in de Westelijke Balkan;

–verhoging van de bijdrage aan het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling uit de begroting van de Unie voor de uitvoering van maatregelen voor de aanpak van de gevolgen van de COVID-19-pandemie;

–verlenging van de investeringsperiode waarin de EFDO-garantieovereenkomsten voor de ondersteuning van financierings- en investeringsverrichtingen met de in aanmerking komende tegenpartijen kunnen worden gesloten.