Toelichting bij COM(2020)596 - Wijziging van de Richtlijnen 2006/43/EG, 2009/65/EG, 2009/138/EU, 2011/61/EU, EU/2013/36, 2014/65/EU, (EU) 2015/2366 en EU/2016/2341

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

·

Motivering en doel van het voorstel



Dit voorstel maakt deel uit van een pakket maatregelen dat meer ruimte moet creëren en ondersteuning moet bieden voor het potentieel dat digitale financiële diensten bieden in termen van innovatie en concurrentie, terwijl toch de risico’s worden beperkt. Het sluit aan bij de prioriteiten van de Commissie om Europa klaar te maken voor het digitale tijdperk en om een toekomstbestendige economie uit te bouwen die werkt voor de mensen. Het Digital Finance-pakket omvat een nieuwe strategie voor het digitale geldwezen voor de financiële sector in de EU 1 die ervoor moet zorgen dat de EU de digitale revolutie omarmt en het voortouw neemt met innovatieve Europese bedrijven in koppositie, zodat de voordelen van digitale financiële diensten beschikbaar komen voor Europese consumenten en bedrijven. Naast dit voorstel bevat het pakket ook een voorstel voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva 2 , een voorstel voor een verordening betreffende een proefregeling voor marktinfrastructuren op basis van “distributed ledger”-technologie (DLT) 3 en een voorstel voor een verordening betreffende digitale operationele veerkracht voor de financiële sector 4 .

De redenen voor en de doelstellingen van de twee reeksen wetgevingsmaatregelen zijn uiteengezet in de toelichtingen bij het voorstel voor een verordening betreffende een proefregeling voor marktinfrastructuren op basis van “distributed ledger”-technologie, het voorstel voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva en het voorstel voor een verordening inzake digitale operationele veerkracht, en zijn hier eveneens van toepassing. De specifieke reden voor dit voorstel voor een richtlijn is dat, om rechtszekerheid te bieden met betrekking tot cryptoactiva en de doelstelling te verwezenlijken om de digitale operationele veerkracht te versterken, een tijdelijke vrijstelling voor multilaterale handelsfaciliteiten moet worden vastgesteld en sommige bepalingen in bestaande EU-richtlijnen inzake financiële diensten moeten worden gewijzigd of verduidelijkt.


·Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Dit voorstel, dat vergelijkbaar is met de voorstellen voor een verordening waar het bij hoort, maakt deel uit van uitgebreide lopende werkzaamheden op Europees en internationaal niveau die gericht zijn op i) het versterken van de cyberbeveiliging in financiële diensten en het aanpakken van bredere operationele risico’s, en ii) het verstrekken van een duidelijk, evenredig en mogelijkheden scheppend EU-rechtskader voor aanbieders van cryptoactivadiensten.


·Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Zoals voorzitter Von der Leyen in haar politieke beleidslijnen heeft verklaard 5 en zoals aangegeven in de mededeling “De digitale toekomst van Europa vormgeven” 6 , is het van cruciaal belang dat Europa alle vruchten plukt van het digitale tijdperk en zijn industriële en innovatiecapaciteit versterkt binnen veilige en ethische grenzen.

Wat cryptoactiva betreft, hangt dit voorstel nauw samen met het bredere beleid van de Commissie inzake blockchaintechnologie, aangezien cryptoactiva - als voornaamste toepassing van blockchaintechnologie - onlosmakelijk verbonden zijn met de bevordering van blockchaintechnologie in heel Europa.

Wat de operationele veerkracht betreft, bevat de Europese datastrategie 7 vier pijlers - gegevensbescherming, grondrechten, veiligheid en cyberbeveiliging - als essentiële voorwaarden voor een samenleving die door het gebruik van gegevens wordt versterkt. Een wetgevingskader ter versterking van de digitale operationele veerkracht van de financiële entiteiten van de Unie is in overeenstemming met deze beleidsdoelstellingen. Het voorstel zou ook beleid ondersteunen dat gericht is op het herstel van het coronavirus, aangezien het ervoor zou zorgen dat een grotere afhankelijkheid van het digitale geldwezen hand in hand in hand gaat met operationele veerkracht. Beide voorstellen bieden ook een antwoord op de oproepen van het Forum op hoog niveau over de KMU om duidelijke regels vast te stellen voor het gebruik van cryptoactiva (aanbeveling 7) en nieuwe regels vast te stellen inzake cyberveerkracht (aanbeveling 10) 8


1.

Rechtsgrondslag


, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

·

Rechtsgrondslag



Dit voorstel voor een richtlijn is gebaseerd op de artikelen 53, lid 1, en 114, VWEU.

·Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·

Evenredigheid



Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·

Keuze van het instrument



Dit voorstel voor een richtlijn hoort bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht. In die verordeningen worden de belangrijkste regels vastgesteld voor i) aanbieders van cryptodiensten, ii) de voorwaarden voor de proefregeling voor DLT-marktinfrastructuren; en iii) ICT-risicobeheer, melden van incidenten, testen en toezicht. Om de in die verordeningen bepaalde doelstellingen te verwezenlijken, is het ook noodzakelijk een tijdelijke vrijstelling in te stellen voor multilaterale handelsfaciliteiten en een aantal op grond van de artikelen 53, lid 1, en 114, VWEU vastgestelde richtlijnen van het Europees Parlement en de Raad te wijzigen. Voor de wijziging van deze richtlijnen is bijgevolg een voorstel voor een richtlijn vereist.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

·Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·

Raadpleging van belanghebbenden



Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·

Effectbeoordeling



Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·Grondrechten

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

5. OVERIGE ELEMENTEN

·Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

Zie de toelichting bij de voorstellen voor een verordening betreffende markten in cryptoactiva, een tijdelijke regeling voor DLT-marktinfrastructuren en digitale operationele veerkracht.

·

Artikelsgewijze toelichting



Alle artikelen houden verband met en vormen een aanvulling op het voorstel voor een verordening betreffende digitale operationele veerkracht. Zij houden wijzigingen in van de verschillende vereisten inzake operationele risico’s of risicobeheer zoals die zijn opgenomen in de Richtlijnen 2006/43/EG, 2009/65/EG, 2009/138/EG, 2011/61/EU, 2013/36/EU, 2014/65/EU, (EU) 2015/2366 en (EU) 2016/2341 van het Europees Parlement en de Raad om in die bepalingen precieze kruisverwijzingen op te nemen en aldus juridische duidelijkheid te scheppen. Meer in het bijzonder betreft het de volgende wijzigingen:

–de artikelen 2 tot en met 4, 6 en 8 wijzigen Richtlijn 2009/65/EG tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende bepaalde instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe’s) 9 , Richtlijn 2009/138/EG betreffende de toegang tot en uitoefening van het verzekerings- en het herverzekeringsbedrijf (Solvabiliteit II) 10 , Richtlijn 2011/61/EU inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen 11 , Richtlijn 2014/56/EU betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen 12 , en Richtlijn EU/2016/2341 betreffende de werkzaamheden van en het toezicht op instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (IBVP’s) 13 , om in elk van deze richtlijnen precieze kruisverwijzingen op te nemen naar Verordening (EU) 2021xx/xx [DORA] voor het beheer van de ICT-systemen en -instrumenten van deze financiële entiteiten, overeenkomstig de bepalingen van die Verordening;

–artikel 5 wijzigt de vereisten in Richtlijn 2013/36/EU (de richtlijn kapitaalvereisten, RKV) 14 inzake nood- en bedrijfscontinuïteitsplannen om er ICT-bedrijfscontinuïteits- en noodherstelplannen in op te nemen die zijn opgesteld overeenkomstig de bepalingen van Verordening (EU) 20xx/xx [DORA];

–artikel 6 wijzigt Richtlijn 2014/65/EU betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID 2) door kruisverwijzingen toe te voegen naar Verordening (EU) 20xx/xx [DORA] en door bepalingen te wijzigen met betrekking tot continuïteit en regelmatigheid bij de uitvoering van beleggingsdiensten en -activiteiten, veerkracht en voldoende capaciteit van handelssystemen, doeltreffende regelingen voor bedrijfscontinuïteit en risicobeheer;

–artikel 7 wijzigt Richtlijn (EU) 2015/2366 betreffende betalingsdiensten in de interne markt (PSD2) 15 en met name de vergunningsregels door een verwijzing naar Verordening (EU) 20xx/xx [DORA] in te voeren. Bovendien zouden de in die richtlijn vervatte regels voor incidentenmelding niet moeten gelden voor de rapportage van ICT-gerelateerde incidenten, die bij Verordening (EU) 20xx/xx [DORA] volledig wordt geharmoniseerd.

Het eerste lid van artikel 6 draagt verder bij tot de verduidelijking van de juridische behandeling van cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd. Daartoe wordt de definitie van “financieel instrument” in Richtlijn 2014/65/EU betreffende markten voor financiële instrumenten gewijzigd, zodat zonder enige juridische twijfel duidelijk is dat dergelijke instrumenten met behulp van “distributed ledger”-technologie kunnen worden uitgegeven.

Het vierde lid van artikel 6 vormt een aanvulling op het voorstel voor een verordening betreffende een proefregeling voor marktinfrastructuren op basis van distributed ledger”-technologie door DLT-marktinfrastructuren tijdelijk vrij te stellen van sommige bepalingen van Richtlijn 2014/65/EU, zodat oplossingen kunnen worden ontwikkeld voor de handel in en de afwikkeling van transacties met cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd.