Toelichting bij COM(2021)79 - Behandeling van levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten met ioniserende straling in de jaren 2018-2019 - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2021)79 - Behandeling van levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten met ioniserende straling in de jaren 2018-2019. |
|---|---|
| bron | COM(2021)79   |
| datum | 24-02-2021 |
Inhoudsopgave
- Brussel, 24.2.2021
- SAMENVATTING
- 1 ACHTERGROND
- 2 ERKENDE DOORSTRALINGSINSTALLATIES
- 3 RESULTATEN VAN DE CONTROLES DIE IN 2018-2019 IN DOORSTRALINGSINSTALLATIES ZIJN UITGEVOERD
- 4 RESULTATEN VAN DE CONTROLES IN HET STADIUM VAN HET IN DE HANDEL BRENGEN VAN HET PRODUCT
- Betrokken landen: EU-lidstaten en EVA-landen
- Behandelgegevens
- Controles tijdens de fase van het in de handel brengen van het product
COM(2021) 79 final
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
over de behandeling van levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten met ioniserende straling in de jaren 2018-2019
Inhoud
SAMENVATTING
Overeenkomstig artikel 7, lid 3, van Richtlijn 1999/2/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake de behandeling van voedsel en voedselingrediënten met ioniserende straling 1 , zendt elke lidstaat de Commissie jaarlijks:
– de resultaten van de controles die zijn uitgevoerd in de doorstralingsinstallaties, met name voor wat betreft de categorieën en hoeveelheden met ioniserende straling behandelde levensmiddelen en de daarbij toegepaste doses; en
– de resultaten van de controles die zijn verricht in het stadium van het in de handel brengen van het product.
Op grond van artikel 7, lid 4, van de richtlijn maakt de Commissie in het Publicatieblad van de Europese Unie het volgende bekend:
– gedetailleerde informatie over de erkende doorstralingsinstallaties in de lidstaten, alsmede over elke verandering in de status ervan;
– een verslag over de ieder jaar door de nationale controle-instanties verstrekte inlichtingen.
Dit verslag betreft de periode van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2019. Het bevat een compilatie van de informatie die de 28 lidstaten en één EVA-land (Noorwegen) voor 2018 en 27 lidstaten en geen EVA-land voor 2019 aan de Commissie hebben verstrekt. Eén lidstaat (Letland) heeft voor het jaar 2019 geen gegevens verstrekt.
Periode: 1.1.2018 – 31.12.2019
Bron: de 28 lidstaten en Noorwegen
Doorstralingsinstallaties
–Aantal landen met installaties: 14 lidstaten en Noorwegen
–Aantal erkende installaties: 24
–Aantal gesloten installaties: 0
–Aantal landen met doorstraling: 10 lidstaten
–Hoeveelheid behandelde producten: 7 832 ton (-23,3 % ten opzichte van 2016‑2017)
–Belangrijkste behandelde producten: “kikkerbilletjes” (65,1 %) “gevogelte” (20,6 %) en “gedroogde aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen” (14,0 %)
–Landen met de meeste doorstraling: België (81,4 %)
–Aantal geanalyseerde monsters: 9 808
– Aantal niet-conforme monsters: 83 (1 %)
– Producten die het meest zijn geanalyseerd: “kruiden en specerijen” (39 %) en “granen, zaden, groenten, fruit en producten daarvan” (24 %)
1ACHTERGROND
Voedseldoorstraling is de behandeling van levensmiddelen met een bepaald type stralingsenergie dat ioniserende straling wordt genoemd. Stralingsenergie heeft verschillende golflengten en vermogens, en verdwijnt bij het wegnemen van de energiebron. Doorstraling wordt toegepast om sanitaire en fytosanitaire redenen, met als doel om bacteriën te doden (zoals Salmonella, Campylobacter en E. coli) die voedselvergiftiging kunnen veroorzaken, en organismen te bestrijden die schadelijk zijn voor planten of plantaardige producten, zoals insecten en andere plaagorganismen. De methode wordt ook gebruikt om de rijping van fruit te vertragen, de ontkieming van groenten (zoals uien en aardappelen) te stoppen en al bij al de houdbaarheid van levensmiddelen te verlengen. Het doorstralen van levensmiddelen kan geen vervanging zijn voor een adequate bewerking van voedsel. Doorstraalde levensmiddelen moeten nog steeds naar behoren worden gekoeld en zo nodig vóór consumptie door middel van verhitting worden bereid.
Het regelgevingskader van de EU voor de doorstraling van levensmiddelen (“voedseldoorstralingsrichtlijnen”) bestaat uit:
– Richtlijn 1999/2/EG (kaderrichtlijn) van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake de behandeling van voedsel en voedingsingrediënten met ioniserende straling. Deze richtlijn bevat specifieke bepalingen inzake de vervaardiging, het in de handel brengen en de invoer van voedsel en voedselingrediënten.
– Richtlijn 1999/3/EG (uitvoeringsrichtlijn) van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 inzake de vaststelling van een communautaire lijst van voedsel en voedselingrediënten die mogen worden behandeld met ioniserende straling 2 . Momenteel bevat deze lijst één voedselcategorie: gedroogde aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen. De Commissie heeft de lijst van nationale vergunningen voor voedsel en voedselingrediënten die met ioniserende straling kunnen worden behandeld, bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie.
Levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten mogen alleen in erkende doorstralingsinstallaties worden doorstraald. Aan de installaties in de EU wordt erkenning verleend door de bevoegde instanties van de lidstaten. Artikel 7, lid 3, van Richtlijn 1999/2/EG verplicht de lidstaten de lijst van door hen erkende doorstralingsinstallaties aan de Commissie mee te delen.
De Commissie heeft de lijst van erkende doorstralingsinstallaties in de lidstaten bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie.
Volgens artikel 6 van Richtlijn 1999/2/EG moet op het etiket van levensmiddelen die doorstraald zijn of doorstraalde ingrediënten bevatten, de vermelding “doorstraald”, “door straling behandeld” of “met ioniserende straling behandeld” worden vermeld.
Het Europees Comité voor Normalisatie (CEN) heeft ingevolge een mandaat van de Europese Commissie een aantal analysemethoden gestandaardiseerd om te kunnen nagaan of producten correct geëtiketteerd zijn, en om producten op te sporen die niet doorstraald hadden mogen worden.
2ERKENDE DOORSTRALINGSINSTALLATIES
Aan het einde van de verslagperiode (31 december 2019) waren er in de EU 24 erkende doorstralingsinstallaties in 14 lidstaten: Frankrijk (5), Duitsland (4), Bulgarije (2), Nederland (2), Spanje (2), België (1), Tsjechië (1), Kroatië (1), Estland (1), Italië (1), Hongarije (1), Polen (1), Roemenië (1) en het Verenigd Koninkrijk (1).
Vier van die 14 lidstaten met doorstralingsinstallaties hebben in de periode 2018‑2019 geen levensmiddelen doorstraald: Bulgarije, Italië, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk.
3RESULTATEN VAN DE CONTROLES DIE IN 2018‑2019 IN DOORSTRALINGSINSTALLATIES ZIJN UITGEVOERD
In 2018 en 2019 werd in de EU-lidstaten in totaal 7 832 ton levensmiddelen behandeld met ioniserende straling. De behandeling werd voornamelijk uitgevoerd in België, dat goed was voor 81,4 % van het doorstraalde voedsel van de EU.
De drie levensmiddelen die het vaakst in de EU worden doorstraald zijn kikkerbilletjes (65,1 %), gevogelte (20,6 %) en gedroogde aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (14,0 %). Grafiek 1 geeft een onderverdeling weer van producten die in 2018 en 2019 in de lidstaten van de Unie door straling zijn behandeld in erkende installaties.
Grafiek 1 – Verdeling per categorie van door straling behandelde levensmiddelen in de EU in 2018‑2019
De hoeveelheden levensmiddelen (in ton) die binnen de Europese Unie met ioniserende straling zijn behandeld, neemt sinds 2010 af, zoals blijkt uit grafiek 2.
Grafiek 2 — De hoeveelheden levensmiddelen die sinds 2010 binnen de Europese Unie in erkende doorstralingsinstallaties met ioniserende straling zijn behandeld
4RESULTATEN VAN DE CONTROLES IN HET STADIUM VAN HET IN DE HANDEL BRENGEN VAN HET PRODUCT
In de periode 2018‑2019 zijn door 25 lidstaten 9 808 monsters geanalyseerd, in totaal gemiddeld 12,1 % minder dan in 2016‑2017. De gegevens voor elke lidstaat zijn beschikbaar in bijlage II en worden samengevat in grafiek 3.
Grafiek 3 – Monsters geanalyseerd in het stadium van het in de handel brengen van het product per lidstaat in 2018‑2019
Drie lidstaten en Noorwegen hebben in 2018‑2019 geen analytische controles verricht in het stadium van het in de handel brengen van het product wegens budgettaire beperkingen (Denemarken en Noorwegen), gebrek aan laboratoriumcapaciteit (Cyprus) of andere controleprioriteiten (Zweden).
Van de in totaal 9 808 monsters voldeden er 83 niet aan de eisen (1 %) en van 88 monsters (1 %) waren de resultaten niet eenduidig. De redenen waarom de monsters niet aan de eisen voldeden, waren voornamelijk onjuiste etikettering en niet-toegestane doorstraling. Het percentage niet-conforme monsters (1 %) was iets hoger dan in het vorige verslag (0,8 %).
Grafiek 4 laat zien dat tijdens het stadium van het in de handel brengen de meerderheid van de geanalyseerde producten “kruiden en specerijen” (39 %) en “granen, zaden, groenten, fruit en producten daarvan” (24 %) waren. Onder de categorie “overige” (voedingssupplementen en soepen en sauzen) bedroeg het percentage 20 %.
Grafiek 4 – Analyse van de levensmiddelencategorie in het stadium van het in de handel brengen van het product in de Europese Unie in 2018‑2019
(1)
Richtlijn 1999/2/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake de behandeling van voedsel en voedselingrediënten met ioniserende straling (PB L 66 van 13.3.1999, blz. 16).
(2)
PB L 66 van 13.3.1999, blz. 24.