Toelichting bij COM(2021)163 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/1352 tot toekenning van tijdelijke steun aan Malta om het risico op werkloosheid door de COVID-19-uitbraak te beperken

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2021)163 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/1352 tot toekenning van tijdelijke steun aan Malta om het risico op werkloosheid ...
bron COM(2021)163 NLEN
datum 29-03-2021
1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

• Motivering en doel van het voorstel


In Verordening (EU) 2020/672 van de Raad (“SURE-verordening”) is het rechtskader vastgesteld waarbinnen de Unie aan een lidstaat die een ernstige economische verstoring ondervindt of dreigt te ondervinden als gevolg van de COVID-19-uitbraak, financiële bijstand kan verlenen. Steun in het kader van SURE dient voor het financieren van hoofdzakelijk werktijdverkortingsregelingen of soortgelijke maatregelen ter bescherming van werknemers en zelfstandigen, en zodoende voor het verminderen van werkloosheid en inkomensverlies, alsook, in aanvulling daarop, voor de financiering van sommige maatregelen op gezondheidsgebied, met name op de werkplek.

Op 25 september 2020 heeft de Raad Malta financiële bijstand verleend als aanvulling op zijn nationale inspanningen om het hoofd te bieden aan de gevolgen van de COVID‐19-uitbraak en aan de sociaal-economische gevolgen daarvan voor werknemers en zelfstandigen.

Op 10 maart 2021 heeft Malta bij de Unie een nieuw verzoek om financiële bijstand op grond van de SURE-verordening ingediend.

Overeenkomstig artikel 6, lid 2, van de SURE-verordening heeft de Commissie de Maltese autoriteiten geraadpleegd om de plotse en sterke stijging te verifiëren van de werkelijke en geplande overheidsuitgaven die rechtstreeks verband houden met de Maltese werktijdverkortingsregelingen en soortgelijke maatregelen als gevolg van de COVID-19-pandemie. De gestegen uitgaven waarvoor om aanvullende financiële bijstand wordt verzocht, hebben met name betrekking op de bestaande maatregel die wordt genoemd in Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/1352 van de Raad:

a) een loontoeslag voor werknemers en zelfstandigen wegens COVID-19 om de door de pandemie veroorzaakte verstoring op te vangen. Tussen maart en juni 2020 kwamen werknemers met een voltijdse baan op de in bijlage A opgenomen lijst van sectoren die het hardst door de crisis zijn getroffen in aanmerking voor een loontoeslag van 800 EUR per maand (500 EUR per maand voor werknemers met een deeltijdse baan). Werknemers met een voltijdse baan op de in bijlage B opgenomen lijst van sectoren die minder hard getroffen zijn, konden 160 EUR per maand ontvangen (100 EUR per maand voor werknemers met een deeltijdse baan). In juli 2020 is de lijst van sectoren in de twee bijlagen herzien. In sectoren die eerder onder de regeling vielen maar niet in de bijgewerkte bijlagen A of B zijn opgenomen, werd een loontoeslag van 600 EUR verleend voor werknemers met een voltijdse baan. De regeling met deze voorwaarden werd verlengd tot eind 2020. Sinds januari 2021 weerspiegelt de loontoeslag een daling van de verkoop tussen maart en oktober 2019 ten opzichte van de omzet die werd aangegeven voor de periode van zes maanden tussen maart en oktober 2020. Indien geen btw-gegevens beschikbaar zijn, wordt de loontoeslag uitgekeerd op basis van de criteria die van toepassing waren in 2020. De regeling zal naar verwachting lopen tot eind 2021. In de tweede helft van 2021 blijft de steun van kracht in overeenstemming met de vastgestelde parameters voor activiteiten inzake accommodatie en catering. Voor andere in aanmerking komende activiteiten daalt deze tot 66 % in het derde kwartaal en verder tot 33 % in het laatste kwartaal van het jaar. De regeling blijft enkel beschikbaar voor de ondernemingen die al bij de oorspronkelijke regeling voor steun in aanmerking kwamen. Volgens de nieuwe regels dekt de regeling ook de vervanging van werknemers (d.w.z. de vervanging van werknemers die hun contract na juni 2020 vrijwillig beëindigd hebben), zolang het oorspronkelijke aantal werknemers van eind mei 2020 niet wordt overschreden. De autoriteiten hebben enkel een verzoek ingediend voor het gedeelte van de overheidsuitgaven in verband met de werknemers die ononderbroken in dienst bleven, zonder het gedeelte voor de nieuw in dienst genomen werknemers.

Malta heeft de Commissie de nodige informatie verschaft.

Rekening houdende met het beschikbare bewijsmateriaal stelt de Commissie de Raad voor om een uitvoeringsbesluit vast te stellen waarbij op grond van de SURE-verordening ten behoeve van de bovengenoemde maatregelen financiële bijstand aan Malta wordt verleend.


• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Dit voorstel is volledig verenigbaar met Verordening (EU) 2020/672 van de Raad, op grond waarvan het voorstel wordt gedaan.

Dit voorstel vormt een aanvulling op een ander wetgevingsinstrument van de Unie om steun te verlenen aan lidstaten in noodsituaties, namelijk Verordening (EG) nr. 2012/2002 van de Raad van 11 november 2002 tot oprichting van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie (“Verordening (EG) nr. 2012/2002”). Op 30 maart is Verordening (EU) 2020/461 van het Europees Parlement en de Raad vastgesteld; bij die verordening wordt het toepassingsgebied van het bovengenoemde instrument uitgebreid tot grote volksgezondheidscrises en wordt bepaald welke specifieke acties in aanmerking komen voor financiering.

• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Het voorstel maakt deel uit van een reeks maatregelen die zijn genomen in respons op de huidige COVID-19-pandemie, zoals het corona-investeringsinitiatief, en vormt een aanvulling op andere instrumenten die de werkgelegenheid ondersteunen, zoals het Europees Sociaal Fonds en het Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI)/InvestEU. Aangezien dit instrument gebruik maakt van het opnemen en verstrekken van leningen om de lidstaten in dit specifieke geval van de COVID-19-uitbraak te ondersteunen, fungeert dit voorstel als tweede verdedigingslinie voor de financiering van regelingen voor werktijdverkorting en soortgelijke maatregelen, die banen en dus ook werknemers en zelfstandigen helpen te beschermen tegen het risico van werkloosheid.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

• Rechtsgrondslag

De rechtsgrondslag voor dit instrument is Verordening (EU) 2020/672 van de Raad.

• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Het voorstel komt er na een verzoek van een lidstaat en is een blijk van Europese solidariteit, doordat financiële bijstand van de Unie in de vorm van tijdelijke leningen wordt verstrekt aan een lidstaat die zwaar door de COVID-19-uitbraak wordt getroffen. Deze financiële bijstand vormt een tweede verdedigingslinie voor een overheid die wordt geconfronteerd met een tijdelijke toename van de overheidsuitgaven voor werktijdverkortingsregelingen en soortgelijke maatregelen om banen te beschermen, en dus ook om werknemers en zelfstandigen te beschermen tegen het risico op werkloosheid en inkomstenverlies.

Deze steun helpt de getroffen bevolking en draagt bij tot het beperken van de directe maatschappelijke en economische gevolgen van de COVID-19-crisis.

• Evenredigheid

Het voorstel is in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel. Het gaat niet verder dan wat nodig is om de met het instrument beoogde doelstellingen te verwezenlijken.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

• Raadpleging van belanghebbenden

Het voorstel moest dringend worden voorbereid zodat het tijdig kan worden aangenomen door de Raad. Daardoor kon geen raadpleging van de belanghebbenden worden uitgevoerd.

• Effectbeoordeling

Gezien de urgentie van het voorstel heeft geen effectbeoordeling plaatsgevonden.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

De Commissie moet leningen op de financiële markten kunnen aangaan en deze vervolgens kunnen gebruiken om zelf leningen te verstrekken aan de lidstaten die financiële bijstand vragen in het kader van het SURE-instrument.

Naast de garanties van de lidstaten worden ook andere waarborgen in het systeem ingebouwd om de financiële soliditeit van de regeling te garanderen:

·een strikte en conservatieve benadering van financieel beheer;

·een leningenportefeuille die zodanig is opgebouwd dat het concentratierisico, het jaarlijkse risico en de buitensporige blootstelling aan risico’s van individuele lidstaten beperkt blijven en die er tegelijkertijd voor zorgt dat voldoende middelen kunnen worden toegekend aan de meest behoeftige lidstaten; alsmede

·de mogelijkheid om schulden door te rollen.