Toelichting bij COM(2021)156 - Sluiting van de Overeenkomst inzake luchtvervoer tussen Qatar en de EU - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2021)156 - Sluiting van de Overeenkomst inzake luchtvervoer tussen Qatar en de EU. |
|---|---|
| bron | COM(2021)156   |
| datum | 08-04-2021 |
• Motivering en doel van het voorstel
Krachtens het door de Raad op 7 juni 2016 verleende mandaat heeft de Commissie onderhandeld over de Luchtvervoersovereenkomst inzake luchtvervoer tussen de Staat Qatar (hierna 'Qatar' genoemd) en de Europese Unie en haar lidstaten (hierna 'de overeenkomst'). Op [xx] hebben de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Qatar, anderzijds, de overeenkomst ondertekend. De overeenkomst heeft onder meer tot doel de groei van de internationale luchtvaart te faciliteren, strenge normen tegen misbruik van open markten te waarborgen en maximale voordelen te bieden aan consumenten, de hele luchtvaartwaardeketen en de werknemers.
• Algemene context
Het algemene doel van de onderhandelingsrichtsnoeren was te onderhandelen over een uitgebreide luchtvervoersovereenkomst, teneinde de toegang tot elkaars markten geleidelijk en wederzijds te liberaliseren, de regelgevende samenwerking en convergentie te versterken en billijke mededinging en transparantie te waarborgen.
• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
Het sluiten van een EU-luchtvervoersovereenkomst is een essentieel onderdeel van het externe luchtvaartbeleid van de EU, als beschreven in de mededelingen van de Commissie COM (2012) 556 final "Het externe luchtvaartbeleid van de EU – de aanpak van toekomstige uitdagingen" en COM (2015) 598 final 'Een luchtvaartstrategie voor Europa'. Qatar is een van de snelst groeiende markten buiten de EU. Bijna alle lidstaten hebben via hun bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten met Qatar reeds volledige toegang tot de markt verleend. In die overeenkomsten ontbreken echter adequate bepalingen over essentiële elementen inzake onder meer eerlijke mededinging, transparantie of sociale kwesties om misbruik van een geliberaliseerde markt tegen te gaan, elementen die wel allemaal in de overeenkomst zijn opgenomen.
• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
De bepalingen van de overeenkomst hebben voorrang op de relevante bepalingen van de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en Qatar. Het is echter toegestaan bestaande verkeersrechten die voortvloeien uit deze bilaterale overeenkomsten en die niet onder de onderhavige overeenkomst vallen, verder te blijven uitoefenen voor zover dit geen aanleiding geeft tot discriminatie tussen de lidstaten en hun onderdanen.
Verordening (EU) 2019/712 inzake de bescherming van de mededinging in de luchtvaart waarborgt dat alle op grond van die verordening genomen maatregelen in overeenstemming zijn met de internationale verplichtingen, waaronder de verplichtingen uit hoofde van deze overeenkomst.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
Artikel 100, lid 2, in samenhang met artikel 218, lid 6, onder a), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
De bepalingen van de overeenkomst hebben voorrang op de relevante bepalingen van de bestaande regelingen van individuele lidstaten. De overeenkomst creëert gelijke en uniforme voorwaarden voor markttoegang voor alle EU-luchtvaartmaatschappijen tegelijk en voert nieuwe regelingen in voor regelgevende samenwerking en convergentie tussen de Europese Unie en Qatar op gebieden die van essentieel belang zijn voor de veilige, beveiligde en efficiënte exploitatie van luchtdiensten. Dergelijke regelingen kunnen alleen op het niveau van de Unie worden bereikt.
De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende redenen beter door een optreden van de Unie worden verwezenlijkt.
De overeenkomst voorziet in de gelijktijdige uitbreiding van haar bepalingen tot de 28 lidstaten, waarbij dezelfde regels zonder onderscheid van toepassing zijn op en ten goede komen aan alle EU-luchtvaartmaatschappijen, ongeacht hun land van herkomst. De overeenkomst bevat uitgebreide bepalingen inzake subsidies, concurrentieverstorende praktijken en transparantie en robuuste mechanismen voor de handhaving daarvan, hetgeen bijdraagt tot een gelijk speelveld voor luchtdiensten tussen de EU en Qatar, en tussen de EU en andere bestemmingen, bijvoorbeeld in Azië, die via Qatar worden geëxploiteerd. In geen enkele van de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten van lidstaten zijn vergelijkbare bepalingen opgenomen.
De overeenkomst waarborgt alle luchtvaartmaatschappijen uit de Unie toegang tot commerciële opportuniteiten, onder meer door de regels inzake grondafhandeling, codesharing, intermodaliteit en de mogelijkheid om vrij prijzen vast te stellen, en schrapt de verplichting voor luchtvaartmaatschappijen uit de Unie om voor de opening van een vestiging in Qatar met een plaatselijke financier te werken. Ze bevat ook bepalingen over sociale aangelegenheden die in overeenstemming zijn met de internationale handelsovereenkomsten van de EU, waarbij de partijen zich ertoe verbinden hun sociaal en werkgelegenheidsbeleid te verbeteren overeenkomstig hun internationale verbintenissen, met name in het kader van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). In geen enkele van de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten van de lidstaten zijn vergelijkbare bepalingen opgenomen.
• Evenredigheid
Er is een gemengd comité opgericht om kwesties in verband met de tenuitvoerlegging van de overeenkomst te bespreken, samengesteld uit vertegenwoordigers van de Commissie en de lidstaten enerzijds en van de staat Qatar anderzijds. Dat gemengd comité moedigt overleg aan tussen deskundigen en kan mogelijke gebieden voor verdere uitbreiding van de overeenkomst bekijken.
De lidstaten blijven hun traditionele administratieve taken met betrekking tot internationaal luchtvervoer uitvoeren, maar in het kader van gemeenschappelijke regels die uniform worden toegepast.
• Keuze van het instrument
Internationale overeenkomst.
3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
• Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan
Niet van toepassing.
• Raadpleging van belanghebbenden
De Commissie heeft de onderhandelingen gevoerd in overleg met een bijzonder comité, overeenkomstig artikel 218, lid 4, VWEU. Tijdens de onderhandelingen werden ook belanghebbenden uit de gehele luchtvaartwaardeketen en sociale partners, met name vakbonden, geraadpleegd. Er is rekening gehouden met de opmerkingen die tijdens deze procedure zijn gemaakt.
• Bijeenbrengen en gebruik van expertise
Niet van toepassing.
• Effectbeoordeling
Niet van toepassing.
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
Niet van toepassing.
• Grondrechten
Niet van toepassing.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Unie.
5. OVERIGE ELEMENTEN
• Samenvatting van de voorgestelde overeenkomst
De overeenkomst bestaat uit de hoofdtekst, waarin de kernbeginselen zijn uiteengezet en twee bijlagen: bijlage I betreffende overgangsbepalingen en bijlage II betreffende het geografisch toepassingsgebied van verkeersrechten van de vijfde vrijheid voor vrachtdiensten.