Toelichting bij COM(2021)523 - AANBEVELING VAN DE RAAD met een advies van de Raad over het convergentieprogramma 2021 van Roemenië - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2021)523 - AANBEVELING VAN DE RAAD met een advies van de Raad over het convergentieprogramma 2021 van Roemenië. |
|---|---|
| bron | COM(2021)523 |
| datum | 02-06-2021 |
Inhoudsopgave
COM(2021) 523 final
Aanbeveling voor een
AANBEVELING VAN DE RAAD
met een advies van de Raad over het convergentieprogramma 2021 van Roemenië
{SWD(2021) 501 final}
AANBEVELING VAN DE RAAD
met een advies van de Raad over het convergentieprogramma 2021 van Roemenië
DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,
Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,
Gezien Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad van 7 juli 1997 over versterking van het toezicht op begrotingssituaties en het toezicht op en de coördinatie van het economisch beleid 1 , en met name artikel 9, lid 2,
Gezien de aanbeveling van de Europese Commissie,
Gezien de resoluties van het Europees Parlement,
Na raadpleging van het Economisch en Financieel Comité,
Overwegende hetgeen volgt:
Op 20 maart 2020 heeft de Commissie een mededeling aangenomen over de activering van de algemene ontsnappingsclausule 2 van het stabiliteits- en groeipact 3 . In haar mededeling lichtte de Commissie haar standpunt toe dat, gezien de verwachte ernstige economische neergang als gevolg van de COVID-19-uitbraak, de voorwaarden om de algemene ontsnappingsclausule te activeren, vervuld waren. Op 23 maart 2020 hebben de ministers van Financiën van de lidstaten met de beoordeling van de Commissie ingestemd. De algemene ontsnappingsclausule biedt de lidstaten budgettaire flexibiliteit om met de crisis om te gaan. Zij heeft de coördinatie van het begrotingsbeleid in tijden van ernstige economische neergang vergemakkelijkt. De activering ervan maakt het mogelijk tijdelijk af te wijken van het aanpassingstraject in de richting van de begrotingsdoelstelling op middellange termijn van elke lidstaat, op voorwaarde dat daardoor de houdbaarheid van de begroting op middellange termijn niet in gevaar komt. Op 17 september 2020 heeft de Commissie in haar jaarlijkse strategie voor duurzame groei aangekondigd dat de algemene ontsnappingsclausule in 2021 actief zou blijven 4 .
Op 3 april 2020 heeft de Raad bij Besluit (EU) 2020/509 5 vastgesteld dat in Roemenië een buitensporig tekort bestond wegens niet-naleving van het tekortcriterium in 2019. Dit was gebaseerd op de geactualiseerde begrotingsdoelstellingen van de regering, en de daaropvolgende publicatie van de cijfers over het overheidstekort van 4,3 % van het bbp bevestigde de inbreuk. De overschrijding van de in het Verdrag vastgelegde referentiewaarde van 3 % van het bbp was het resultaat van een voortdurende opbouw van begrotingsonevenwichtigheden als gevolg van een expansief begrotingsbeleid sinds 2016, in een periode van sterke economische groei. Op 3 april 2020 heeft de Raad ook een aanbeveling 6 gedaan om uiterlijk in 2022 een einde te maken aan het buitensporige overheidstekort in Roemenië.
Op 20 juli 2020 heeft de Raad Roemenië aanbevolen 7 het begrotingsbeleid voort te zetten overeenkomstig de aanbeveling van de Raad van 3 april 2020, en tegelijkertijd alle nodige maatregelen nemen om de pandemie effectief aan te pakken, de economie te ondersteunen en het daaruit voortvloeiende herstel te ondersteunen.
NextGenerationEU, met inbegrip van de herstel- en veerkrachtfaciliteit, zal een duurzaam, inclusief en billijk herstel garanderen. Verordening (EU) 2021/241 tot instelling van de herstel- en veerkrachtfaciliteit 8 is op 19 februari 2021 in werking getreden. Deze faciliteit zal financiële ondersteuning bieden voor de tenuitvoerlegging van hervormingen en investeringen, die zullen worden gerealiseerd met budgettaire stimulansen die door de EU worden gefinancierd. De faciliteit zal bijdragen tot economisch herstel, tot de tenuitvoerlegging van duurzame en groeibevorderende hervormingen en investeringen, met name om de groene en de digitale transitie te stimuleren, en zal de veerkracht en potentiële groei van de economie versterken. De herstel- en veerkrachtfaciliteit zal ook helpen om de overheidsfinanciën op korte termijn weer op gunstigere posities te brengen, en bijdragen tot de versterking van houdbare overheidsfinanciën, groei en het scheppen van banen op middellange en lange termijn.
Op 3 maart 2021 hechtte de Commissie haar goedkeuring aan een mededeling die verdere beleidsoriëntaties biedt om de coördinatie van het begrotingsbeleid en de voorbereiding van de stabiliteits- en convergentieprogramma’s van de lidstaten te vergemakkelijken 9 . In die mededeling werd ook het standpunt van de Commissie aangekondigd dat het besluit om de algemene ontsnappingsclausule te deactiveren dan wel te blijven toepassen, moet worden gezien als een algehele evaluatie van de toestand van de economie, waarbij het niveau van economische activiteit in de EU of de eurozone in vergelijking met het niveau van vóór de crisis (eind 2019) een belangrijk kwantitatief criterium is. Op basis van haar voorjaarsprognoses 2021 was de Commissie op 2 juni van oordeel dat was voldaan aan de voorwaarden om de algemene ontsnappingsclausule in 2022 te blijven toepassen en vanaf 2023 te deactiveren. Landspecifieke omstandigheden zullen ook na de deactivering van de algemene ontsnappingsclausule verder worden meegewogen 10 .
Op 5 mei 2021 heeft Roemenië zijn convergentieprogramma 2021 ingediend, na de in artikel 8 van Verordening (EG) nr. 1466/97 vastgestelde termijn.
In 2020 bedroeg het overheidstekort van Roemenië volgens door Eurostat gevalideerde gegevens 9,2 % van het bbp en steeg de overheidsschuld tot 47,3 % van het bbp. De jaarlijkse verandering in het primaire begrotingssaldo bedroeg -3,6 % van het bbp, met inbegrip van discretionaire begrotingsmaatregelen van 1,5 % ter ondersteuning van de economie en de werking van automatische stabilisatoren. Roemenië verstrekte ook liquiditeitssteun aan bedrijven en huishoudens (zoals garanties en belastinguitstel, die geen directe en onmiddellijke budgettaire impact hebben), geraamd op 1,4 % van het bbp.
Het macro-economische scenario dat aan de begrotingsprognoses ten grondslag ligt, is voor 2021 en 2022 realistisch. Het convergentieprogramma gaat uit van een groei van het reële bbp van 5,0 % in 2021 en 4,8 % in 2022. Voor beide jaren wordt ervan uitgegaan dat de binnenlandse vraag, met een sterke groei van de consumptie en de investeringen, de belangrijkste motor zal zijn. De voorjaarsprognoses 2021 van de Commissie voor de groei van Roemenië liggen iets boven die van het convergentieprogramma, met 5,1 % in 2021 en 4,9 % in 2022, mede als gevolg van de binnenlandse vraag.
In haar convergentieprogramma 2021 verwacht de regering een daling van het overheidstekort van 9,2 % van het bbp in 2020 tot 8 % van het bbp in 2021, en wordt voor de schuldquote een stijging tot 50,8 % van het bbp in 2021 verwacht. Volgens het programma bedraagt de verandering in het primaire begrotingssaldo in 2021 in vergelijking met het niveau van vóór de crisis (2019) 3,3 % van het bbp, wat de discretionaire begrotingsmaatregelen van 1,5 % van het bbp ter ondersteuning van de economie en de werking van automatische stabilisatoren weerspiegelt. Deze prognoses stroken met de voorjaarsprognoses 2021 van de Commissie.
Als reactie op de COVID-19-pandemie en de daaruit voortvloeiende economische neergang, heeft Roemenië begrotingsmaatregelen vastgesteld om de capaciteit van het gezondheidsstelsel te vergroten, de pandemie in te dammen en bijstand te verlenen aan personen en sectoren die bijzonder getroffen zijn. De krachtige beleidsrespons heeft de krimp van het bbp verzacht, wat op zijn beurt de stijging van het overheidstekort en de overheidsschuld heeft getemperd. De maatregelen die Roemenië in 2020 en 2021 heeft genomen, stemmen overeen met de aanbeveling van de Raad van 20 juli 2020. De door de regering in 2020 en 2021 genomen discretionaire maatregelen zijn tijdelijk of gaan met compenserende maatregelen gepaard. Tegelijkertijd was er een permanent begrotingseffect van expansieve maatregelen die vóór de pandemie waren genomen. Deze maatregelen omvatten met name pensioenverhogingen en andere sociale uitgaven, evenals belastingverlagingen.
Het convergentieprogramma 2021 gaat uit van investeringen en hervormingen die worden gefinancierd met subsidies in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit ten belope van 0,1 % van het bbp in 2021, 0,6 % van het bbp in 2022, 1,2 % van het bbp in 2023, 1,2 % van het bbp in 2024, 0,9 % van het bbp in 2025 en 0,9 % van het bbp in 2026. Voorts gaat het programma uit van leningen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit ten belope van 2,3 % van het bbp in 2025 en 2,5 % van het bbp in 2026. In de begrotingsprognoses van de voorjaarsprognoses van de Commissie zijn alleen de subsidies opgenomen, aangezien het convergentieprogramma ervan uitgaat dat de leningen ingaan na de periode van de voorjaarsprognoses 2021 van de Commissie.
Om de algemene begrotingskoers in de huidige constellatie te beoordelen, moeten de aanzienlijke overdrachten uit de EU-begroting (zoals die uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit) worden opgenomen in het desbetreffende uitgaventotaal.
Daarom wordt vervolgens de begrotingskoers gemeten aan de hand van de verandering in primaire uitgaven (ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde en tijdelijke crisisgerelateerde noodmaatregelen), met inbegrip van uitgaven gefinancierd door subsidies in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit en andere EU-fondsen.
De analyse betreft niet alleen de algemene begrotingskoers, maar beoordeelt eveneens of het nationale begrotingsbeleid prudent is en of de samenstelling ervan bevorderlijk is voor een duurzaam herstel dat overeenstemt met de groene en de digitale transitie. Daarom wordt bijzondere aandacht besteed aan de evolutie van de nationaal gefinancierde primaire lopende uitgaven en investeringen.
In het convergentieprogramma 2021 van Roemenië wordt voor het overheidstekort een daling tot 6,2 % van het bbp in 2022 verwacht, voornamelijk als gevolg van een stopzetting van de in 2020 en 2021 goedgekeurde tijdelijke steunmaatregelen. De overheidsschuldquote zal naar verwachting stijgen tot 52,9 % van het bbp in 2022. Deze prognoses zijn gunstiger dan de voorjaarsprognoses 2021 van de Commissie.
Op basis van de prognoses van de Commissie wordt de hierboven gedefinieerde algemene begrotingskoers – met inbegrip van het effect op de geaggregeerde vraag in 2022 van investeringen die zijn gefinancierd uit zowel de nationale als de EU-begroting, met name de herstel- en veerkrachtfaciliteit – geraamd op -0,5 % van het bbp 11 . De positieve bijdrage van de met subsidies uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit en andere EU-fondsen gefinancierde uitgaven zal naar verwachting stijgen met 0,4 procentpunt van het bbp. Nationaal gefinancierde investeringen zullen naar verwachting zorgen voor een expansieve bijdrage van 0,1 procentpunt van het bbp 12 . Nationaal gefinancierde primaire lopende uitgaven (ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde) zullen naar verwachting zorgen voor een neutrale bijdrage.
Op basis van de begrotingsplannen voor de middellange termijn van het programma zal het overheidstekort naar verwachting dalen van 4,4 % van het bbp in 2023 tot 2,9 % van het bbp in 2024. Het overheidstekort zal naar verwachting in 2024 niet langer hoger zijn dan 3 % van het bbp.
Op basis van het programma wordt de algemene begrotingskoers – met inbegrip van het effect op de geaggregeerde vraag van investeringen die zijn gefinancierd uit zowel de nationale als de EU-begroting, met name de herstel- en veerkrachtfaciliteit – in 2023 en 2024 geraamd op gemiddeld 0,6 % van het bbp. De positieve bijdrage van de met subsidies uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit en andere EU-fondsen gefinancierde uitgaven zal naar verwachting stijgen met 0,2 procentpunt van het bbp. Nationaal gefinancierde investeringen zullen naar verwachting zorgen voor een contractieve bijdrage van 0,1 procentpunt van het bbp 13 . Nationaal gefinancierde primaire lopende uitgaven (ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde) zullen naar verwachting zorgen voor een contractieve bijdrage van 0,8 procentpunt van het bbp.
De huidige raming van de gemiddelde nominale potentiële groei over tien jaar is 5¾ % 14 . Deze raming houdt echter geen rekening met het effect van de hervormingen die deel uitmaken van het herstel- en veerkrachtplan en die de potentiële groei van Roemenië kunnen bevorderen.
De overheidsschuldquote zal naar verwachting stijgen tot 53,3 % van het bbp in 2023 en dalen tot 52,4 % van het bbp in 2024. In het licht van het traject van bijzonder snel toenemende schuld op middellange termijn, voornamelijk als gevolg van het verwachte grote tekort in 2022 en ongunstige financieringsvoorwaarden in vergelijking met andere EU-landen, wordt Roemenië geacht hoge risico’s te lopen voor de houdbaarheid van de begroting op middellange termijn, op basis van de recentste schuldhoudbaarheidsanalyse 15 .
Op 2 juni 2021 beval de Commissie de Raad aan een aanbeveling te doen om het buitensporige tekort van Roemenië uiterlijk in 2024 te corrigeren. Volgens die aanbeveling moet Roemenië een doelstelling voor een nominaal overheidstekort halen van 8,0 % van het bbp in 2021, 6,2 % van het bbp in 2022, 4,4 % van het bbp in 2023 en 2,9 % van het bbp in 2024, hetgeen spoort met een nominaal groeipercentage van de netto primaire overheidsuitgaven van 3,4 % in 2021, 1,3 % in 2022, 0,9 % in 2023 en 0,0 % in 2024. Dit komt overeen met een jaarlijkse structurele aanpassing van 0,7 % van het bbp in 2021, 1,8 % van het bbp in 2022, 1,7 % van het bbp in 2023 en 1,5 % van het bbp in 2024.
De Raad heeft het convergentieprogramma 2021 en de follow-up door Roemenië van de aanbeveling van de Raad van 20 juli 2020 beoordeeld,
BEVEELT ROEMENIE AAN:
1. Het begrotingsbeleid voort te zetten overeenkomstig de aanbeveling van de Raad op grond van artikel 126, lid 7, van het Verdrag van [XX juni 2021].
Gedaan te Brussel,
De Voorzitter
(1)
PB L 209 van 2.8.1997, blz. 1.
(2)
De clausule, die in artikel 5, lid 1, artikel 6, lid 3, artikel 9, lid 1, en artikel 10, lid 3, van Verordening (EG) nr. 1466/97 en artikel 3, lid 5, en artikel 5, lid 2, van Verordening (EG) nr. 1467/97 is neergelegd, vergemakkelijkt de coördinatie van het begrotingsbeleid in tijden van ernstige economische neergang.
(3)
Mededeling van de Commissie aan de Raad over de activering van de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact, Brussel, 20.3.2020, COM(2020) 123 final.
(4)
Mededeling van de Commissie over de jaarlijkse strategie voor duurzame groei voor 2021, Brussel, 17.9.2020, COM(2020) 575 final.
(5) Besluit (EU) 2020/509 van de Raad van 3 april 2020 betreffende het bestaan van een buitensporig tekort in Roemenië (PB L 110 van 8.4.2020, blz. 58).
(6) Aanbeveling van de Raad van 3 april 2020 om een einde te maken aan de situatie van een buitensporig overheidstekort in Roemenië (PB C 116 van 8.4.2020, blz.
1).
(7)
Aanbeveling van de Raad van 20 juli 2020 over het nationale hervormingsprogramma 2020 van Roemenië en met een advies van de Raad over het convergentieprogramma 2020 van Roemenië (PB C 282 van 26.8.2020, blz. 149).
(8) PB L 57 van 18.2.2021, blz.17.
(9) Mededeling van de Commissie aan de Raad – Een jaar na de uitbraak van COVID-19: de respons vanuit het begrotingsbeleid, Brussel, 3.3.2021, COM(2021) 105 final.
(10)
Mededeling van de Commissie “Coördinatie van het economisch beleid in 2021: COVID-19 overwinnen, het herstel ondersteunen en onze economie moderniseren”, Brussel, 2.6.2021, COM(2021) 500 final.
(11) Een minteken bij de indicator komt overeen met een overschrijding van de groei van de primaire uitgaven ten opzichte van de economische groei op middellange termijn, wat wijst op een expansief begrotingsbeleid.
(12) Andere nationaal gefinancierde kapitaaluitgaven zullen naar verwachting zorgen voor een neutrale bijdrage.
(13) Andere nationaal gefinancierde kapitaaluitgaven zullen naar verwachting zorgen voor een neutrale bijdrage.
(14) Raming van de Commissie volgens de gezamenlijk overeengekomen methode.
(15) Zie werkdocument van de diensten van de Commissie – Statistical Annex providing background data relevant for the assessment of the 2021 Stability and Convergence Programmes.