Toelichting bij COM(2023)124 - Specifieke regels voor bepaalde producten uit het VK die Noord-Ierland binnenkomen: detailhandelsgoederen, planten, pootaardappelen, machines, landbouwvoertuigen en huisdieren

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

In overeenstemming met het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (“het terugtrekkingsakkoord”) en met name artikel 5, lid 4, van het Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland in samenhang met bijlage 2 bij dat protocol, zijn Verordening (EG) nr. 1005/2008 1 van de Raad, de Verordeningen (EG) nr. 1069/2009 2 , (EU) nr. 576/2013 3 , (EU) 2016/429 4 , (EU) 2016/2031 5 en (EU) 2017/625 6 van het Europees Parlement en de Raad en 67 andere verordeningen en richtlijnen van het Europees Parlement en de Raad die gericht zijn op de bescherming van de volksgezondheid en van consumenten 7 , alsook de daarop gebaseerde handelingen van de Commissie na het einde van de in het terugtrekkingsakkoord bedoelde periode van toepassing op en in het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Noord-Ierland.

Bijgevolg is de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van bepaalde zendingen producten van dierlijke of plantaardige oorsprong, verkoopsklaar voeder voor gezelschapsdieren en verkoopsklare hondenkluiven, samengestelde producten, andere dan voor opplant bestemde planten, voor opplant bestemde planten, machines en voertuigen die voor land- en bosbouwdoeleinden zijn geëxploiteerd en pootaardappelen, alsook het niet-commerciële verkeer van als gezelschapsdier gehouden honden, katten en fretten (gezelschapsdieren) die binnen het toepassingsgebied van bovengenoemde handelingen vallen, onderworpen aan de officiële controle- en certificeringsvoorschriften of is de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk verboden.

Het Verenigd Koninkrijk en bepaalde in het Verenigd Koninkrijk gevestigde belanghebbenden hebben hun ernstige bezorgdheid geuit over het feit dat het terugtrekkingsakkoord een onevenredig hoge administratieve last met zich meebrengt voor de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van bepaalde goederen waarvoor sanitaire en fytosanitaire (SPS) maatregelen gelden, wanneer de goederen bestemd zijn voor eindverbruikers in Noord-Ierland, zodat het de plaats van Noord-Ierland op de interne markt van het Verenigd Koninkrijk onnodig ondermijnt. Het Verenigd Koninkrijk heeft de Commissie meegedeeld dat deze problemen betrekking hebben op zendingen detailhandelsproducten van dierlijke of plantaardige oorsprong, verkoopsklaar voeder voor gezelschapsdieren en verkoopsklare hondenkluiven, samengestelde producten en andere dan voor opplant bestemde planten die binnen het toepassingsgebied van de Verordeningen (EG) nr. 1005/2008 en (EG) nr. 1069/2009, (EU) 2016/429, (EU) 2016/2031 en (EU) 2017/625 vallen (detailhandelsgoederen), alsook op het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren en zendingen van voor opplant bestemde planten en machines en voertuigen die voor land- en bosbouwdoeleinden zijn geëxploiteerd, die respectievelijk binnen het toepassingsgebied van de Verordeningen (EU) nr. 576/2013 en (EU) 2016/2031 vallen. Bovendien heeft het Verenigd Koninkrijk de Commissie meegedeeld dat de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van pootaardappelen een laag risico met zich zou meebrengen voor de status van het eiland Ierland ten aanzien van plaagorganismen. Het Verenigd Koninkrijk erkent tot slot dat het de verantwoordelijkheid draagt voor de bescherming van de volksgezondheid en de consumenten in Noord-Ierland.

Op basis hiervan hebben de Commissie en het Verenigd Koninkrijk overeenstemming bereikt over een uitgebreide reeks gezamenlijke oplossingen voor de dagelijkse problemen van alle gemeenschappen in Noord-Ierland, waarmee de integriteit van zowel de interne markt van de Unie als die van het Verenigd Koninkrijk worden beschermd.

Deze reeks praktische en duurzame maatregelen is een nieuwe weg voorwaarts voor de uitvoering van het protocol en om juridische duidelijkheid, voorspelbaarheid en welvaart voor de bevolking en het bedrijfsleven in Noord-Ierland te waarborgen. Met deze maatregelen wordt het juiste evenwicht gevonden tussen vereenvoudiging enerzijds en waarborgen anderzijds.

In dit voorstel is rekening gehouden met de gezamenlijke oplossingen voor kwesties in verband met levensmiddelen, planten, zaden en gezelschapsdieren met betrekking tot Noord-Ierland, die de Commissie en het Verenigd Koninkrijk hebben gevonden wat betreft het voedsel dat in Noord-Ierland wordt geconsumeerd, de planten en zaden die in Noord-Ierland worden gebruikt en de gezelschapsdieren die in Noord-Ierland blijven. In het voorstel zijn specifieke regels vastgesteld voor de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van bepaalde zendingen detailhandelsgoederen, voor opplant bestemde planten, machines en voertuigen die voor land- en bosbouwdoeleinden zijn geëxploiteerd en pootaardappelen, alsook voor het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren. De nieuwe regels betekenen:

●een drastische vereenvoudiging van de voorschriften en procedures voor de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van bepaalde detailhandelsgoederen waarvoor SPS-handelingen van de Unie gelden en die bestemd zijn voor eindverbruikers in Noord-Ierland, met waarborgen ter bescherming van de gezondheid van dieren of planten op het eiland Ierland, en ter bescherming van de gezondheid van dieren of planten, de volksgezondheid en de consumenten op de interne markt van de Unie en de integriteit van deze laatste; een nieuwe oplossing voor de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van gewaardeerde producten, waaronder pootaardappelen, voor opplant bestemde planten, en machines en voertuigen die voor land- en bosbouwdoeleinden zijn geëxploiteerd, onder specifieke voorwaarden waarmee wordt gewaarborgd dat de plantgezondheid in de Unie wordt beschermd;

●dat de normen van het Verenigd Koninkrijk op het gebied van volksgezondheid en consumentenbescherming van toepassing kunnen zijn op detailhandelsgoederen die, met adequate markeringen en onder passende veiligheidsvoorwaarden, door gemachtigde exploitanten vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk naar Noord-Ierland worden vervoerd en in Noord-Ierland worden geconsumeerd;

●dat het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren die personen vergezellen die vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk naar Noord-Ierland reizen en in Noord-Ierland verblijven, met vereenvoudigde reisdocumenten mogelijk zou zijn.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Dit voorstel vormt een aanvulling op het bestaande uitgebreide wetgevingskader van de Unie inzake levensmiddelen en diervoeders, plantgezondheid, het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren en het verbod op de invoer in de Unie van visserijproducten die zijn verkregen door illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij, door specifieke regels vast te stellen voor de binnenkomst in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van bepaalde zendingen detailhandelsgoederen, voor opplant bestemde planten, pootaardappelen, machines en bepaalde voertuigen die voor land- en bosbouwdoeleinden worden geëxploiteerd, alsook voor het niet-commerciële verkeer van bepaalde gezelschapsdieren naar Noord-Ierland.

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Dit voorstel heeft geen gevolgen voor andere beleidsterreinen van de Unie. Derhalve wordt de beoordeling van de samenhang met ander beleid van de Unie niet nodig geacht.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

Artikel 43, lid 2, artikel 114 en artikel 168, lid 4, punt b), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Dit voorstel voorziet in specifieke regels voor het binnenbrengen in Noord-Ierland vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk van bepaalde zendingen detailhandelsgoederen, voor opplant bestemde planten, pootaardappelen, en machines en voertuigen die voor landbouw- of bosbouwdoeleinden zijn geëxploiteerd, alsook voor het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren, en dit kan alleen worden bereikt door een nieuwe verordening van het Europees Parlement en de Raad vast te stellen.

Evenredigheid

Dit voorstel voorziet in een uitgebreid kader van voorwaarden, specifieke regels en waarborgen. In het voorstel is bepaald dat bepaalde handelingen van de Unie niet van toepassing zijn op de binnenkomst in Noord-Ierland van bepaalde detailhandelsgoederen vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk, en worden specifieke regels vastgesteld voor de controles en andere voorschriften die van toepassing zijn op die detailhandelsgoederen alsook op voor opplant bestemde planten, pootaardappelen, en machines en voertuigen die voor landbouw- of bosbouwdoeleinden zijn geëxploiteerd. De Commissie krijgt daardoor de bevoegdheid om de nodige uitvoeringshandelingen vast te stellen voor de specifieke regels voor officiële controles en vereenvoudigde certificeringsvoorschriften die van toepassing zijn zodra het Verenigd Koninkrijk bepaalde garanties heeft geboden en aan bepaalde voorwaarden heeft voldaan. De handeling voorziet ook in een aantal vrijwaringsmechanismen om de sanitaire en fytosanitaire status van het eiland Ierland, de volksgezondheid en de gezondheid van dieren en planten op de interne markt en de integriteit daarvan naar behoren te beschermen.

Keuze van het instrument

Aangezien het initiatief betrekking heeft op de vaststelling van specifieke regels met betrekking tot een gebied waarop verschillende handelingen van de Unie van toepassing zijn, wordt een voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad als het passende instrument beschouwd.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

1.

Niet van toepassing


Raadpleging van belanghebbenden

Dit initiatief wordt voorgesteld na bilaterale besprekingen met het Verenigd Koninkrijk, brancheorganisaties en andere relevante belanghebbenden. Er zal geen openbare raadpleging worden gehouden.

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

2.

Niet van toepassing


Effectbeoordeling

Het voorstel is vanwege de urgentie van de situatie vrijgesteld van de eis om een effectbeoordeling uit te voeren.

Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

3.

Niet van toepassing


Grondrechten

Door te zorgen voor passende officiële controles draagt de voorgestelde verordening bij tot de verwezenlijking van een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid, zoals bepaald in artikel 35 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Er zijn geen gevolgen voor de begroting.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

4.

Niet van toepassing


Toelichtende stukken (bij richtlijnen)

5.

Niet van toepassing


Artikelsgewijze toelichting

Niet van toepassing