Dit voorstel betreft een besluit tot vaststelling van het standpunt dat namens de Europese Unie in de vergaderingen van de Commissie voor de tonijnvisserij in de Indische Oceaan (IOTC) voor de periode 2024-2028 moet worden ingenomen in verband met de beoogde vaststelling van instandhoudings- en beheersmaatregelen.
2.1.Overeenkomst tot oprichting van de Commissie voor de tonijnvisserij in de Indische Oceaan
De Overeenkomst tot oprichting van de Commissie voor de tonijnvisserij in de Indische Oceaan (de IOTC-overeenkomst) heeft met de oprichting van de IOTC tot doel samenwerking te stimuleren teneinde de instandhouding en het optimale gebruik van de bestanden te garanderen en de duurzame ontwikkeling van de visserij op die bestanden te bevorderen. De overeenkomst is op 23 maart 1996 in werking getreden.
De EU is partij bij de IOTC-overeenkomst, die zij bij Besluit 95/399/EG van de Raad 1 heeft goedgekeurd.
3.
2.2.Commissie voor de tonijnvisserij in de Indische Oceaan
De IOTC is het lichaam dat is opgericht krachtens de IOTC-overeenkomst en dat verantwoordelijk is voor het beheer en de instandhouding van de visbestanden in het onder de overeenkomst vallende gebied. Zij stelt instandhoudings- en beheersmaatregelen vast om de instandhouding van de onder de overeenkomst vallende visbestanden te garanderen en het optimale gebruik ervan te bevorderen.
Als lid van de IOTC is de EU gerechtigd te participeren in de besluitvorming en over de besluiten te stemmen. De besluiten van de IOTC worden genomen bij consensus of anders met een drievierdemeerderheid van stemmen.
4.
2.3.Besluiten van de IOTC
De IOTC heeft de bevoegdheid om instandhoudings- en handhavingsmaatregelen voor de onder haar bevoegdheid vallende visserijen vast te stellen, die bindend zijn voor de verdragsluitende partijen.
Overeenkomstig artikel IX, lid 4, van de overeenkomst treden de maatregelen in werking 120 dagen na de datum waarop de IOTC de overeenkomstsluitende partijen ervan in kennis heeft gesteld. Overeenkomstsluitende partijen die binnen 120 dagen na de kennisgeving bezwaar aantekenen tegen een maatregel, zijn niet door die maatregel gebonden. Indien meer dan één derde van de overeenkomstsluitende partijen bezwaar aantekent, zijn de overige overeenkomstsluitende partijen niet verplicht de betwiste maatregel uit te voeren.
5.
3.Namens de EU in te nemen standpunt
Het standpunt dat namens de EU moet worden ingenomen in de jaarvergaderingen van regionale organisaties voor visserijbeheer (ROVB’s), wordt momenteel bepaald volgens een tweeledige aanpak. In een besluit van de Raad worden de leidende beginselen voor het standpunt van de EU voor meerdere jaren vastgelegd, waarna het standpunt vóór elke jaarlijkse vergadering wordt aangepast via non-papers van de diensten van de Commissie, die door de Raad moeten worden bekrachtigd.
Voor de IOTC is deze aanpak ten uitvoer gelegd bij Besluit (EU) 2019/860 van de Raad 2 van 14 mei 2019, waarin het standpunt van de EU binnen de IOTC voor de periode 2014-2018 is vastgesteld. Het besluit bevat algemene beginselen, maar houdt ook zo veel mogelijk rekening met de specifieke kenmerken van de IOTC. Voorts is op verzoek van de lidstaten de standaardprocedure voor de jaarlijkse bepaling van het standpunt van de EU in het besluit opgenomen.
In Besluit (EU) 2019/860 van de Raad zijn de beginselen van het nieuwe gemeenschappelijk visserijbeleid, zoals vastgelegd in Verordening (EU) nr. 1380/2013 van het Europees Parlement en de Raad 3 , opgenomen, met inachtneming van de doelstellingen die zijn vermeld in de mededeling van de Commissie inzake de externe dimensie van het gemeenschappelijk visserijbeleid 4 . Voorts is in het besluit het standpunt van de EU in lijn gebracht met het Verdrag van Lissabon.
Besluit (EU) 2019/860 van de Raad voorziet in een toetsing en, waar passend, een herziening van het standpunt van de EU vóór de jaarlijkse vergadering van 2024. Dit voorstel strekt er dan ook toe het standpunt van de EU binnen de IOTC voor de periode 2024-2028 uiteen te zetten en Besluit (EU) 2019/860 van de Raad te vervangen.
De huidige herziening houdt, met betrekking tot visserij, rekening met de Europese Green Deal, met name met de biodiversiteits- 5 , de klimaatadaptatie- 6 en de “van boer tot bord”-strategie 7 . Er wordt ook rekening gehouden met de strategie inzake kunststoffen 8 en het actieplan om de verontreiniging tot nul terug te dringen 9 . Voorts wordt rekening gehouden met de gezamenlijke mededeling over internationale oceaangovernance 10 .
Rechtsgrondslag
6.
4.1.Procedurele rechtsgrondslag
7.
4.1.1.Beginselen
Artikel 218, lid 9, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) voorziet in de vaststelling van besluiten tot bepaling van “de standpunten die namens de Unie worden ingenomen in een krachtens een overeenkomst opgericht lichaam, wanneer dit lichaam handelingen met rechtsgevolgen vaststelt, met uitzondering van handelingen tot aanvulling of wijziging van het institutionele kader van de overeenkomst”.
“Handelingen met rechtsgevolgen” omvatten handelingen die rechtsgevolgen hebben uit hoofde van de op het betrokken lichaam toepasselijke volkenrechtelijke bepalingen, en instrumenten die volkenrechtelijk niet bindend zijn, maar die “beslissende invloed [kunnen hebben] op de inhoud van de regelgeving die de wetgever van de Unie vaststelt” 11 .
8.
4.1.2.Toepassing op het onderhavige geval
De IOTC is een lichaam dat is opgericht krachtens een overeenkomst, te weten de IOTC-overeenkomst.
De door de IOTC vast te stellen handelingen zijn handelingen met rechtsgevolgen. Zij zijn uit hoofde overeenkomstig artikel IX van de IOTC-overeenkomst volkenrechtelijk bindend en kunnen beslissende invloed hebben op de inhoud van de EU-regelgeving, waaronder:
·Verordening (EG) nr. 1005/2008 van de Raad houdende de totstandbrenging van een communautair systeem om illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij te voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen 12 ;
·Verordening (EG) nr. 1224/2009 van de Raad tot vaststelling van een controleregeling van de Unie die de naleving van de regels van het gemeenschappelijk visserijbeleid moet garanderen 13 ;
·Verordening (EU) 2017/2403 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2017 inzake het duurzame beheer van externe vissersvloten 14 ; en
·Verordening (EU) 2022/2343 van het Europees Parlement en de Raad van 23 november 2022 tot vaststelling van beheers-, instandhoudings- en controlemaatregelen die gelden in het bevoegdheidsgebied van de Commissie voor de tonijnvisserij in de Indische Oceaan (IOTC), en tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 1936/2001, (EG) nr. 1984/2003 en (EG) nr. 520/2007 van de Raad 15 .
De beoogde handelingen strekken niet tot aanvulling of wijziging van het institutionele kader van de IOTC-overeenkomst.
De procedurele rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is derhalve artikel 218, lid 9, VWEU.
9.
4.2.Materiële rechtsgrondslag
10.
4.2.1.Beginselen
De materiële rechtsgrondslag voor een overeenkomstig artikel 218, lid 9, VWEU vast te stellen besluit wordt in de eerste plaats bepaald door de doelstelling en de inhoud van de beoogde handeling ten aanzien waarvan namens de EU een standpunt wordt ingenomen. Wanneer die handeling een tweeledige doelstelling heeft of bestaat uit twee componenten, waarvan er een kan worden gezien als hoofddoelstelling of hoofdcomponent, terwijl de andere doelstelling of de andere component slechts ondergeschikt is, moet het te nemen besluit op één materiële rechtsgrondslag worden gebaseerd, namelijk die welke vereist is voor de hoofddoelstelling of de hoofdcomponent dan wel de belangrijkste doelstelling of component.
11.
4.2.2.Toepassing op het onderhavige geval
De doelstelling en de inhoud van de beoogde handeling hebben in de eerste plaats betrekking op de visserij. De rechtsgrondslag voor de beginselen die in dit standpunt moeten worden weerspiegeld, is Verordening (EU) nr. 1380/2013.
De materiële rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is derhalve artikel 43, lid 2, VWEU. Het besluit vervangt Besluit (EU) 2019/860 van de Raad, dat de periode 2019-2023 bestrijkt.
12.
4.3.Conclusie
De rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is artikel 43, lid 2, VWEU, in samenhang met artikel 218, lid 9, VWEU.
