Overwegingen bij COM(2025)25 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) (ST 10157/21 INIT; ST 10157/21 ADD 1) van 13 juli 2021 betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Letland - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2025)25 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) (ST 10157/21 INIT; ST 10157/21 ADD 1) van 13 juli 2021 betreffende de goedkeuring van ... |
|---|---|
| document | COM(2025)25   |
| datum | 27 januari 2025 |
(2) Op 18 december 2024 heeft Letland de Commissie een met redenen omkleed verzoek toegezonden om een voorstel te doen tot wijziging van het uitvoeringsbesluit van de Raad van 13 juli 2021 overeenkomstig artikel 21, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241, omdat het herstel- en veerkrachtplan vanwege objectieve omstandigheden gedeeltelijk niet langer haalbaar was. Op basis daarvan heeft Letland een gewijzigd herstel- en veerkrachtplan voorgelegd.
Wijzigingen op basis van artikel 21 van Verordening (EU) 2021/241
(3) De wijzigingen van het herstel- en veerkrachtplan die Letland op grond van objectieve omstandigheden heeft ingediend, hebben betrekking op 28 maatregelen.
(4) Letland heeft toegelicht dat tien maatregelen zijn gewijzigd om betere alternatieven uit te voeren en zo de oorspronkelijke ambitie van de maatregel te bereiken. Dit betreft: streefdoel 4, mijlpaal 5a en de omschrijving van maatregel 1.1.1.r. (Vergroening van het grootstedelijk vervoerssysteem van Riga) onder component 1 (Klimaatverandering en milieuvriendelijkheid); streefdoel 43, streefdoel 44, mijlpaal 44a en de omschrijving van maatregel 2.2.1.1.i. (Steun voor de oprichting van digitale-innovatiehubs en regionale contactpunten), streefdoel 50, streefdoel 51, streefdoel 52 en de omschrijving van maatregel 2.2.1.4.i. (Financiële instrumenten om de digitale transformatie van marktdeelnemers te vergemakkelijken), streefdoel 71, streefdoel 72 en de omschrijving van maatregel 2.3.2.1.i. (Digitale vaardigheden voor mensen) en mijlpaal 74, streefdoel 75, streefdoel 76 en de omschrijving van maatregel 2.3.2.2.i. (Ontwikkeling van vaardigheden en capaciteiten van nationale en lokale overheden op het gebied van digitale transformatie), alle onder component 2 (Digitale transformatie); mijlpaal 115, mijlpaal 116, streefdoel 117 en de omschrijving van maatregel 3.1.2.1.i. (Maatregelen ter bevordering van de toegang tot openbare diensten en werkgelegenheid voor personen met een handicap) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid); streefdoel 193 en streefdoel 194 onder maatregel 6.2.1.3.i. (Oprichting van één opleidingscentrum voor de ontwikkeling van de kwalificaties van rechters, justitieel personeel, officieren van justitie, assistent-aanklagers en gespecialiseerde rechercheurs (interdisciplinaire aangelegenheden)), mijlpaal 200, streefdoel 201 en de omschrijving van maatregel 6.3.1.1.i. (Open, transparant, eerlijk en verantwoordingsplichtig openbaar bestuur) en mijlpaal 202, streefdoel 203 en de omschrijving van maatregel 6.3.1.2.i. (Professionalisering van het openbaar bestuur en bestuurlijke en capaciteitsopbouw), alle onder component 6 (Rechtsstatelijkheid); en streefdoel 224 onder maatregel 7.3.i. (Modernisering, digitalisering en beveiliging van de elektriciteitstransmissie- en distributienetten) onder component 7 (REPowerEU). Op basis hiervan heeft Letland verzocht om wijziging van de bovengenoemde maatregelen, inclusief de desbetreffende mijlpalen en streefdoelen. Daarnaast heeft Letland verzocht om schrapping van streefdoel 4 van maatregel 1.1.1.1.i. (Concurrerend passagiersvervoer per spoor binnen het gemeenschappelijke openbaarvervoersysteem van de stad Riga) en van de 5,3 kilometer lange snelstrook voor bussen onder mijlpaal 5a van maatregel 1.1.1.2.i. (Milieuvriendelijke verbeteringen van het openbaarvervoersysteem van de stad Riga) onder component 1 (Klimaatverandering en milieuduurzaamheid). Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 13 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.
(5) Letland heeft toegelicht dat dertien maatregelen zijn gewijzigd om betere alternatieven uit te voeren en zo de administratieve lasten te verlichten zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen van de maatregelen. Dit betreft: de omschrijving van maatregel 1.2.1.5.i. (Modernisering van de elektriciteitstransmissie- en distributienetten) en van maatregel 1.3.1.r. (Rampenbeheerssysteem voor aanpassing aan klimaatverandering, reddingsdiensten en diensten voor snelle respons) onder component 1 (Klimaatverandering en milieuduurzaamheid); streefdoelen 47, 48 en 49 en de omschrijving van maatregel 2.2.1.3.i. (Steun voor de invoering van nieuwe producten en diensten in het bedrijfsleven), mijlpaal 57, mijlpaal 57a en de omschrijving van maatregel 2.3.1.r. (Ontwikkeling van een duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondersteuningskader voor volwasseneneducatie), streefdoel 79 en de omschrijving van maatregel 2.3.2.3.i. (De digitale kloof dichten voor sociaal kwetsbare leerlingen en onderwijsinstellingen) en streefdoel 83 onder maatregel 2.4.1.2.i. (Ontwikkeling van infrastructuur voor breedband of netwerken met zeer hoge capaciteit voor de “last mile”), alle onder component 2 (Digitale transformatie); streefdoel 108 onder maatregel 3.1.1.6.i. (Aankoop van emissievrije voertuigen voor de uitvoering van gemeentelijke functies en aanverwante diensten) en de omschrijving van maatregel 3.1.2.5.i. (Deelname aan de arbeidsmarkt van werklozen, werkzoekenden en mensen die werkloos dreigen te worden), beide onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid); streefdoelen 141 en 142 van maatregel 4.1.1.3.i. (Steun voor de versterking van de gezondheidsinfrastructuur van secundaire ambulante dienstverleners) onder component 4 (Gezondheid); streefdoel 155, mijlpaal 156 en de omschrijving van maatregel 5.1.1.1.i. (Ontwikkeling en voortdurende werking van een volwaardig model voor het beheer van innovatiesystemen), mijlpaal 160, streefdoel 162 en de omschrijving van maatregel 5.2.1.r. (Hervorming van hoger onderwijs en wetenschappelijke excellentie en governance) en streefdoelen 164 en 165 en de omschrijving van maatregel 5.2.1.1.i. (Subsidies voor onderzoek, ontwikkeling en consolidatie), alle onder component 5 (Economische transformatie en productiviteitshervorming); en mijlpaal 187 en de omschrijving van maatregel 6.2.1.1.i. (Oprichting van een AML-innovatiehub om de identificatie van witwassen te verbeteren) onder component 6 (Rechtsstatelijkheid). Op basis hiervan heeft Letland verzocht om onnodige achtergrondinformatie of procedurevoorschriften die niet bijdragen aan de doelstellingen van de maatregelen, te schrappen, om te verduidelijken dat bepaalde elementen betrekking hebben op de doelstellingen of de context van de maatregelen, en om omschrijvingen van maatregelen of mijlpalen en streefdoelen die nodeloze administratieve lasten veroorzaken om de doelstellingen van de desbetreffende maatregelen te realiseren, te vereenvoudigen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 13 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.
(6) Letland heeft uitgelegd dat twee maatregelen niet langer haalbaar zijn onder de specifieke voorwaarden in het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan vanwege een gewijzigde marktvraag, gelet op het ontoereikende aantal voorstellen dat is ontvangen in vergelijking met wat de autoriteiten hadden verwacht vóór de uitschrijving van de aanbestedingen. Dit betreft streefdoel 63, streefdoel 64 en de omschrijving van maatregel 2.3.1.2.i. (Ontwikkeling van digitale vaardigheden van ondernemingen) onder component 2 (Digitale transformatie); en streefdoelen 122 en 123 en de omschrijving van maatregel 3.1.2.3.i. (Veerkracht en continuïteit van de langdurige sociale zorg) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid). Op basis hiervan heeft Letland verzocht om een verlaging van het vereiste uitvoeringsniveau van streefdoel 63 en streefdoel 64 van maatregel 2.3.1.2.i. (Ontwikkeling van digitale vaardigheden van ondernemingen). Voorts heeft Letland verzocht om een verlaging van het vereiste uitvoeringsniveau van streefdoelen 122 en 123 van maatregel 3.1.2.3.i. (Veerkracht en continuïteit van de langdurige sociale zorg). Letland heeft verzocht om wijziging van de omschrijving van de maatregel en streefdoelen 122 en 123, waarbij het aantal contracten dat het Centraal Financierings- en Aanbestedingsbureau moet sluiten, en het aantal personen die langdurige zorg moeten krijgen, wordt verlaagd. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 13 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd. Naar aanleiding van de schrapping van maatregelen krachtens artikel 21 van Verordening (EU) 2021/241 heeft Letland verzocht om de middelen die zijn vrijgekomen door de schrapping van maatregelen en de verlaging van het uitvoeringsniveau, te mogen besteden aan drie nieuwe maatregelen en de verhoging van het uitvoeringsniveau van één maatregel. Dit betreft mijlpaal 4 en mijlpaal 4a van maatregel 1.1.1.i. (Verbetering van het grootstedelijk vervoerssysteem van Riga) onder component 1 (Klimaatverandering en milieuduurzaamheid); streefdoel 50 en streefdoel 51 van maatregel 2.2.1.4.i. (Financiële instrumenten om de digitale transformatie van marktdeelnemers te vergemakkelijken) onder component 2 (Digitale transformatie); mijlpalen 109a en 109b van maatregel 3.1.1.7.i. (Leningen aan vastgoedontwikkelaars voor de bouw van goedkope huurwoningen) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid); streefdoel 130a van maatregel 3.1.2.6.i. (Facilitering van de beschikbaarheid van technische steun) onder component 3. Op basis hiervan heeft Letland verzocht om een verhoging van het uitvoeringsniveau van mijlpaal 4 waarbij streefdoel 4 wordt vervangen door mijlpaal 4 en de ondertekening van contracten wordt toegevoegd voor de nieuwe investeringen voor de opwaardering van het centraal spoorwegstation Riga, en om toevoeging van mijlpaal 4a met betrekking tot de voltooiing van de werkzaamheden van de nieuw toegevoegde investering voor de opwaardering van het centraal spoorwegstation Riga. In dit verband heeft Letland verzocht om een verhoging van het vereiste uitvoeringsniveau door wijziging van de omschrijving van maatregel 1.1.1.i. (Verbetering van het grootstedelijk vervoerssysteem van Riga) onder component 1 (Klimaatverandering en milieuduurzaamheid) en om toevoeging van de vervoersinvesteringen ten behoeve van de opwaardering van het centraal spoorwegstation Riga. Voorts heeft Letland verzocht om een verhoging van het uitvoeringsniveau van streefdoel 50 en streefdoel 51 van maatregel 2.2.1.4.i. (Financiële instrumenten om de digitale transformatie van marktdeelnemers te vergemakkelijken) onder component 2 (Digitale transformatie). Daarnaast heeft Letland verzocht om toevoeging van mijlpaal 109a en mijlpaal 109b en maatregel 3.1.1.7.i. (Leningen aan vastgoedontwikkelaars voor de bouw van goedkope huurwoningen) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid). Maatregel 3.1.1.7.i. (Leningen aan vastgoedontwikkelaars voor de bouw van goedkope huurwoningen) draagt bij aan de verwezenlijking van de landspecifieke aanbeveling 3.2 van 2019 om het investeringsgerelateerd economisch beleid te richten op het aanbieden van betaalbare huisvesting. Deze nieuwe maatregel is ook gerechtvaardigd door de lange looptijd (30 jaar) van de leningen in kwestie, de geringe omvang van de maatregel (29 miljoen EUR, dat wil zeggen 1,5 % van het plan), de beperkte kapitaalmarkt in Letland waar alternatieve financieringsbronnen voor dit soort langetermijnprojecten schaars zijn, en de sociale strekking van de maatregel, waarvoor de langetermijnfinanciering verhoudingsgewijs minder vertegenwoordigt dan bij maatregelen op andere beleidsterreinen. Daarnaast heeft Letland verzocht om toevoeging van streefdoel 130a en maatregel 3.1.2.6.i. (Facilitering van de beschikbaarheid van technische steun) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid).
(7) De Commissie is van oordeel dat de door Letland aangevoerde redenen de wijziging(en) op grond van artikel 21, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 rechtvaardigen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 13 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.
Verdeling van mijlpalen en streefdoelen
(8) De verdeling van mijlpalen en streefdoelen in tranches moet worden aangepast om rekening te houden met de wijzigingen van het plan en het indicatieve tijdschema dat Letland heeft gepresenteerd.
Correctie van schrijffouten
(9) In de tekst van het uitvoeringsbesluit van de Raad zijn vijf schrijffouten vastgesteld die gevolgen hebben voor één streefdoel, één mijlpaal en vier maatregelen onder vier componenten. Het uitvoeringsbesluit van de Raad moet worden gewijzigd om deze schrijffouten te corrigeren die niet overeenstemmen met de inhoud van het herstel- en veerkrachtplan dat op 30 april 2021 bij de Commissie is ingediend, zoals overeengekomen tussen de Commissie en Letland. Deze schrijffouten hebben betrekking op streefdoel 33 van maatregel 2.1.2.1.i. (Gecentraliseerde platforms, systemen en gedeelde diensten) onder component 2 (Digitale transformatie), mijlpaal 94 van maatregel 3.1.1.3.i. (Investeringen in openbare infrastructuur voor de ontwikkeling van industrieparken in de regio’s) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid), en de omschrijvingen van de volgende maatregelen: maatregel 1.2.1.3.i. (Verbetering van gemeentelijke gebouwen en infrastructuur door bevordering van de overgang naar technologieën voor hernieuwbare energie en verbetering van de energie-efficiëntie) onder component 1 (Klimaatverandering en milieuduurzaamheid), maatregel 3.1.1.3.i. (Investeringen in openbare infrastructuur voor de ontwikkeling van industrieparken in de regio’s) en maatregel 3.1.2.4.i. (Synergetische ontwikkeling van sociale en beroepsrevalidatiediensten ter bevordering van de weerbaarheid van mensen met een functionele beperking) onder component 3 (Vermindering van ongelijkheid) en maatregel 4.1.1.2.i. (Steun voor de versterking van de gezondheidsinfrastructuur van universitaire en regionale ziekenhuizen) onder component 4 (Gezondheid). Deze correcties hebben geen gevolgen voor de uitvoering van de betreffende maatregelen.
Beoordeling door de Commissie
(10) De Commissie heeft het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan beoordeeld aan de hand van de criteria van artikel 19, lid 3, van Verordening (EU) 2021/241.
Geen ernstige afbreuk doen
(11) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d), van Verordening (EU) 2021/241 en criterium 2.4 van bijlage V daarbij zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan naar verwachting waarborgen dat geen enkele erin opgenomen maatregel (score A) voor de uitvoering van hervormingen en investeringsprojecten ernstige afbreuk doet aan milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 4 van het Europees Parlement en de Raad (het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”).
(12) Er is overeenkomstig de technische richtsnoeren “geen ernstige afbreuk doen” (2021/C58/01) en de methodologie die is vastgelegd in de technische richtsnoeren in de mededeling van de Commissie getiteld “Technische richtsnoeren over de toepassing van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” in het kader van de verordening betreffende de faciliteit voor herstel en veerkracht”, vastgesteld dat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan in overeenstemming is met het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”. De Commissie is tot de conclusie gekomen dat uit de door Letland verstrekte informatie is gebleken dat alle gewijzigde en nieuwe maatregelen dit beginsel naleven.
Bijdrage aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit
(13) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt e), van Verordening (EU) 2021/241 en criterium 2.5 van bijlage V daarbij bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit, of aan de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de klimaatdoelstellingen vertegenwoordigen 38,14 % van de totale toewijzing voor het herstel- en veerkrachtplan en 100 % van de totale geraamde kosten van de maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk, berekend volgens de in bijlage VI bij Verordening (EU) 2021/241 bepaalde methode. Overeenkomstig artikel 17 van Verordening (EU) 2021/241 strookt het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan met de informatie in het nationaal energie- en klimaatplan 2021-2030.
(14) Na de voorgestelde wijziging van het herstel- en veerkrachtplan is de bijdrage aan klimaatdoelstellingen gedaald van 41,51 % tot 38,14 %. De daling in de bijdrage aan klimaatdoelstellingen weerspiegelt de schrapping van een investering onder maatregel 1.1.1.1.i. (Investeringen: Concurrerend passagiersvervoer per spoor binnen het gemeenschappelijke openbaarvervoersysteem van de stad Riga) in component 1 (Klimaatverandering en milieuduurzaamheid) en de vervanging ervan door een nieuwe investering in het plan ter ondersteuning van de ontwikkeling van een multimodaal openbaarvervoersysteem in Riga waarin het spoor de centrale pijler zou worden. De wijziging houdt in dat een investering die voordien 100 % bijdroeg aan de klimaatdoelstellingen, wordt vervangen door een nieuwe investering die een bijdrage van 40 % levert.
Kosten
(15) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt i), van Verordening (EU) 2021/241 en criterium 2.9 van bijlage V daarbij is de in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan verstrekte motivering voor het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk, strookt het met het kostenefficiëntiebeginsel en staan de kosten in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.
(16) De door Letland verstrekte informatie over de kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan is gedetailleerd en goed onderbouwd. Letland heeft ook aparte documenten voorgelegd met een nadere beschrijving van de methodologie die aan de kostenberekeningen ten grondslag ligt, en een uiteenzetting van het verband tussen vroegere projecten en de kostenramingen van de nieuwe maatregelen, en in voorkomend geval van de additionaliteit van EU-financiering. Uit de beoordeling van de kostenramingen en de ondersteunende informatie blijkt dat de meeste kosten van de nieuwe maatregelen goed gemotiveerd, redelijk en aannemelijk zijn, en zij geen kosten omvatten die onder bestaande of geplande EU-financiering vallen. Aangezien evenwel sommige kostenelementen niet volledig gedocumenteerd zijn, leidt dit tot de beoordeling dat de informatie over de kostenberekening middelmatig duidelijk is, hetgeen een score B zou rechtvaardigen. Tot slot stroken de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan met het kostenefficiëntiebeginsel en staan zij in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.
Positieve beoordeling
(17) De Commissie heeft het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan positief beoordeeld en concludeert dat het plan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241. Nu moeten, overeenkomstig artikel 20, lid 2, van en bijlage V bij die verordening, de hervormings- en investeringsprojecten die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan worden vastgelegd, alsmede de relevante mijlpalen, streefdoelen en indicatoren en het bedrag dat door de Unie ter beschikking wordt gesteld voor de uitvoering van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun.
Financiële bijdrage
(18) De geraamde totale kosten van het gewijzigde herstel-en veerkrachtplan van Letland bedragen 1 969 244 522 EUR. Aangezien het bedrag van de geraamde totale kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan gelijk is aan de geactualiseerde maximale financiële bijdrage die voor Letland beschikbaar is, moet de overeenkomstig artikel 20, lid 4, bepaalde financiële bijdrage die aan het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van Letland is toegewezen, gelijk zijn aan het totale bedrag van de maximale financiële bijdrage die voor het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van Letland beschikbaar is. Dit bedrag is gelijk aan 1 969 244 522 EUR.
(19) Uitvoeringsbesluit (EU) (ST 10157/21 INIT; ST 10157/21 ADD 1) van de Raad van 13 juli 2021 betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Letland moet derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd. Duidelijkheidshalve moet de bijlage bij dat uitvoeringsbesluit van de Raad volledig worden vervangen.