Overwegingen bij COM(2006)83 - Recht dat van toepassing is op niet-contractuele verbintenissen ("Rome II") (door de Commissie overeenkomstig artikel 250, lid 2 van het EG-verdrag ingediend) - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2006)83 - Recht dat van toepassing is op niet-contractuele verbintenissen ("Rome II") (door de Commissie overeenkomstig artikel 250, ... |
|---|---|
| document | COM(2006)83   |
| datum | 21 februari 2006 |
(2) Met het oog op een doeltreffende tenuitvoerlegging van de desbetreffende bepalingen van het Verdrag van Amsterdam heeft de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken op 3 december 1998 een actieplan vastgesteld, waarbij werd gepreciseerd dat de invoering van een rechtsinstrument inzake het recht dat van toepassing is op buitencontractuele verbintenissen een van de maatregelen is die moeten worden genomen binnen twee jaar na de inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam[7].
(3) Op zijn bijeenkomst in Tampere op 15 en 16 oktober 1999[8] heeft de Europese Raad de stelling onderschreven dat het beginsel van de wederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingen van prioritair belang is voor de totstandbrenging van de Europese rechtsruimte. In het programma voor wederzijdse erkenning[9] wordt aangegeven dat maatregelen voor de harmonisatie van de collisieregels begeleidende maatregelen zijn die de toepassing van dit beginsel vergemakkelijken.
(4) De goede werking van de interne markt vereist, ter bevordering van de voorspelbaarheid van de uitslag van rechtsgedingen, de rechtszekerheid en het vrij verkeer van vonnissen, dat de in de lidstaten geldende collisieregels hetzelfde nationale recht aanwijzen, ongeacht bij welke rechter het geding aanhangig wordt gemaakt.
(5) Het toepassingsgebied en de bepalingen van de verordening die het voorwerp van een autonome uitlegging door het Hof van Justitie uitmaken, moet en zodanig worden vastgesteld dat de samenhang met Verordening (EG) nr. 44/2001 [10] van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (Brussel I)[11], en het Verdrag van Rome van 1980 [12] , en het Gemeenschapsinstrument ter vervanging van dat verdrag, wordt verzekerd[13]. Voorts is deze verordening niet alleen van toepassing op vorderingen tot vergoeding van reeds geleden schade, maar eveneens op vorderingen die gericht zijn op het vermijden van schade die dreigt te ontstaan. Ook de verbintenissen uit hoofde van risicoaansprakelijkheid vallen onder deze verordening.
(6) Alleen eenvormige regels die worden toegepast ongeacht het recht dat zij aanwijzen, kunnen concurrentievervalsing tussen communautaire justitiabelen voorkomen.
(7) Weliswaar vormt het lex loci delicti commissi-beginsel in nagenoeg alle lidstaten de basisregel met betrekking tot niet-contractuele verbintenissen, maar wanneer de elementen van de zaak verspreid zijn over meerdere lidstaten, leidt de concrete toepassing van dit principe niettemin tot verschillende oplossingen. Dit zorgt voor rechtsonzekerheid.
(7) Het streven naar samenhang in het Gemeenschapsrecht vereist dat deze verordening geen afbreuk doet aan de bepalingen in de Verdragen of in instrumenten van afgeleid recht, buiten deze verordening, die regelen welk recht van toepassing is of die een invloed hebben op het recht dat van toepassing is, zoals collisieregels op specifieke gebieden, communautaire bepalingen van bijzonder dwingend recht, en de fundamentele rechtsbeginselen van de interne markt. Uiteindelijk moet deze verordening de goede werking van de interne markt bevorderen, met name het vrije verkeer van goederen en diensten.
(8) In het belang van de wilsautonomie van de partijen moeten dezen kunnen kiezen welk recht van toepassing dient te zijn op een niet-contractuele verbintenis. Het is echter wenselijk om aan deze vrije rechtskeuze bepaalde voorwaarden te verbinden alsook om consumenten en werknemers de mogelijkheid te ontnemen het toepasselijke recht te kiezen voordat het schadebrengende feit heeft plaatsgevonden.
(9) Weliswaar vormt het lex loci delicti commissi-beginsel in nagenoeg alle lidstaten de basisregel met betrekking tot niet-contractuele verbintenissen, maar wanneer de elementen van de zaak verspreid zijn over meerdere lidstaten, leidt de concrete toepassing van dit principe niettemin tot verschillende oplossingen. Dit zorgt voor rechtsonzekerheid.
(8 10) De eenvormige regel moet de voorspelbaarheid van rechterlijke uitspraken vergroten en een billijk evenwicht garanderen tussen de belangen van de persoon die aansprakelijk wordt gesteld en die van de persoon die schade lijdt. De aanknoping met het land van de plaats waar de directe schade zich heeft voorgedaan ( lex loci delicti commissi ) zorgt voor een billijk evenwicht tussen de belangen van de persoon die de schade veroorzaakt en van de persoon die schade lijdt, en ligt tevens in de lijn van de moderne opvatting van het aansprakelijkheidsrecht en van de ontwikkeling van stelsels van schuldloze aansprakelijkheid.
(9 11) Er dient te worden voorzien in specifieke regels voor bijzondere soorten van onrechtmatige daad waarvoor op grond van de algemene regel geen billijk evenwicht kan worden bereikt tussen de in het geding zijnde belangen.
(10 12) Inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken , zoals met name gesanctioneerd in het kader van Richtlijn 85/374/EEG van de Raad van 25 juli 1985 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der lidstaten inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken [14] , moet de collisieregel beantwoorden aan doelstellingen zoals een billijke verdeling van de risico's die verbonden zijn aan een moderne samenleving die wordt gekenmerkt door een hoge graad van technologisering, bescherming van de gezondheid van de consument, streven naar vernieuwing, het garanderen van niet-vervalste concurrentie en vergemakkelijking van het handelsverkeer. Aanknoping met het recht van de gewone verblijfplaats van de persoon die schade lijdt, in combinatie met een clausule inzake voorspelbaarheid, biedt in het licht van deze doelstellingen een evenwichtige oplossing.
(11 13) Inzake oneerlijke concurrentie handelspraktijken, zoals met name gesanctioneerd in het kader van Richtlijn 2005/29/EG van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt [15] moet kan de algemene collisieregel bescherming bieden aan concurrenten, consumenten en het publiek in het algemeen, en tevens garant staan voor het goed functioneren van de markteconomie. Door aanknoping met het recht van de markt waarop de gevolgen zich doen gevoelen, kunnen deze doelstellingen worden bereikt, behalve in bijzondere gevallen die de toepassing van andere regels rechtvaardigen. De concretisering in een specifiek artikel van de plaats van de schade als de markt waarop de gevolgen zich doen gevoelen, draagt bij tot de versterking van de rechtszekerheid.
(12) Gelet op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van de Raad van Europa moet in de collisieregel een billijk evenwicht inzake inbreuken op de persoonlijke levenssfeer of op de persoonlijkheidsrechten tot uiting komen. De inachtneming van de in de lidstaten geldende fundamentele beginselen op het gebied van de persvrijheid moet met een specifieke beschermende bepaling worden gegarandeerd.
(1314) Met betrekking tot milieu -inbreuken schade , zoals met name bedoeld in Richtlijn 2004/35/EG van 21 april 2004 betreffende milieuaansprakelijkheid met betrekking tot het voorkomen en herstellen van milieuschade [16] , is de oplossing die erin bestaat de persoon die schade lijdt, de keuzemogelijkheid te bieden, afdoende verantwoord in het licht van biedt artikel 174 van het Verdrag – , dat een hoog beschermingsniveau nastreeft en dat berust op het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen, het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te worden bestreden, en het beginsel dat de vervuiler betaalt – een afdoende verantwoording voor de toepassing van het beginsel van voorrang voor de persoon die schade lijdt .
(14 15) Ten aanzien van inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten dient het algemeen erkende “ lex loci protectionis ”-beginsel te worden gehandhaafd. Voor de toepassing van deze verordening wordt onder intellectuele-eigendomsrechten verstaan: het auteursrecht, de naburige rechten, het sui generis recht inzake de bescherming van gegevensbestanden en de industriële-eigendomsrechten.
(15 16) Er dient te worden voorzien in soortgelijke speciale regels voor de niet-contractuele verbintenissen die voortvloeien uit voor gevallen waarin schade wordt veroorzaakt door een feit dat geen onrechtmatige daad is, zoals ongegronde verrijking of zaakwaarneming.
(16) In het belang van de wilsautonomie van de partijen moeten dezen kunnen kiezen welk recht van toepassing dient te zijn op een niet-contractuele verbintenis. Om zwakke partijen te beschermen is het wenselijk aan deze vrije rechtskeuze bepaalde voorwaarden te verbinden.
(17) Om redenen van algemeen belang is het in uitzonderlijke omstandigheden gerechtvaardigd dat de rechters van de lidstaten zich beroepen op rechtsfiguren zoals de openbare orde-exceptie en bepalingen van bijzonder dwingend recht.
(18) Het streven naar een billijk evenwicht tussen de partijen veronderstelt dat , voor zover passend, rekening wordt gehouden met de veiligheidsregels en gedragsregels die gelden in het land waar het schadebrengende feit is gepleegd, zelfs wanneer de niet-contractuele verbintenis wordt beheerst door een ander recht.
(19) Het streven naar samenhang in het gemeenschapsrecht vereist dat deze verordening geen afbreuk doet aan de bepalingen in de verdragen of in instrumenten van afgeleid recht, buiten deze verordening, die regelen welk recht van toepassing is of die een invloed hebben op het recht dat van toepassing is, zoals de collisieregels op specifieke gebieden, de communautaire bepalingen van bijzonder dwingend recht, de regels betreffende de communautaire openbare orde of de beginselen die ten grondslag liggen aan de interne markt. Voorts is het niet de bedoeling dat deze verordening de goede werking van de interne markt, en met name het vrije verkeer van goederen en diensten, belemmert, en ook de tenuitvoerlegging van deze verordening mag hier niet toe leiden.
(20 19 ) De eerbiediging van de internationale verplichtingen van de lidstaten rechtvaardigt dat deze verordening de verdragen en internationale overeenkomsten waarbij de lidstaten partij zijn en die bijzondere onderwerpen bestrijken, onverlet laat. Om de doorzichtigheid van de terzake geldende regels te verbeteren zal de Commissie aan de hand van de gegevens die de lidstaten haar doorgeven, de lijst van de betrokken overeenkomsten bekendmaken in het Publicatieblad van de Europese Unie .
(21 20 ) Aangezien het doel van het voorgenomen optreden, namelijk een betere voorspelbaarheid van rechterlijke uitspraken - hetgeen strikt eenvormige regels vereist die zijn vastgelegd in een dwingend en rechtstreeks toepasselijk communautair rechtsinstrument -, niet voldoende kan worden verwezenlijkt door de lidstaten, die immers geen eenvormige regels op communautair niveau kunnen uitvaardigen, en dit doel derhalve vanwege zijn gevolgen in de gehele Gemeenschap beter op communautair niveau kan worden verwezenlijkt, kan de Gemeenschap conform het door artikel 5 van het Verdrag bekrachtigde subsidiariteitsbeginsel maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel genoemde evenredigheidsbeginsel gaat de verordening, die de rechtszekerheid vergroot zonder evenwel een harmonisatie van de materiële voorschriften van intern recht op te leggen, niet verder dan wat nodig is om het gestelde doel te bereiken.
(22 21 ) [ Overeenkomstig artikel 3 van het protocol betreffende de positie van het Verenigd Koninkrijk en Ierland, dat aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is gehecht, hebben het Verenigd Koninkrijk en Ierland laten weten dat zij wensen deel te nemen aan de aanneming en de toepassing van deze verordening ./ Overeenkomstig de artikelen 1 en 2 van het protocol betreffende de positie van het Verenigd Koninkrijk en Ierland, dat aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is gehecht, nemen het Verenigd Koninkrijk en Ierland niet deel aan de aanneming van deze verordening, die derhalve deze twee lidstaten niet bindt.]
(23 22 ) Overeenkomstig de artikelen 1 en 2 van het protocol betreffende de positie van Denemarken, dat aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is gehecht, neemt Denemarken niet deel aan de aanneming van deze verordening, die derhalve deze lidstaat niet bindt.