Overwegingen bij COM(2021)431 - Goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Tsjechië - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2021)431 - Goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Tsjechië. |
|---|---|
| document | COM(2021)431   |
| datum | 19 juli 2021 |
(2) Op 9 juli 2019 en op 20 juli 2020 heeft de Raad in het kader van het Europees Semester aanbevelingen tot Tsjechië gericht. De Raad heeft met name aanbevolen om maatregelen ter ondersteuning van het economisch herstel te treffen en tegelijk de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn te waarborgen en meer te investeren; om de veerkracht van het gezondheidsstelsel te waarborgen en om de beschikbaarheid van gezondheidswerkers, eerstelijnszorg en geïntegreerde zorg te verhogen en de invoering van e-gezondheidsdiensten te versterken; om de werkgelegenheid in stand te houden door een actief arbeidsmarktbeleid, de verwerving van (digitale) vaardigheden en de toegang tot digitaal onderwijs; om kleine en middelgrote ondernemingen te steunen door meer gebruik te maken van financiële instrumenten om liquiditeitssteun te verzekeren, de administratieve last te verlagen en e-overheid te bevorderen; om mature publieke investeringsprojecten te vervroegen en private investeringen aan te moedigen om het economisch herstel te bevorderen; om investeringen toe te spitsen op de groene en digitale transitie, met name op digitale infrastructuur en technologie met hoge capaciteit, op schone en efficiënte energie (zowel productie als gebruik) en op duurzame vervoersinfrastructuur, ook in de steenkoolregio’s; om belemmeringen weg te nemen voor de ontwikkeling van een goed functionerend innovatie-ecosysteem; om de toegang tot financiering voor innovatieve ondernemingen te waarborgen en de publiek-private samenwerking op het gebied van onderzoek en ontwikkeling te verbeteren. Nu de Commissie bij de indiening van het herstel- en veerkrachtplan de vooruitgang bij de uitvoering van die landspecifieke aanbevelingen heeft beoordeeld, oordeelt zij dat aanzienlijke vooruitgang is geboekt wat betreft de aanbeveling om alle nodige maatregelen te nemen om de pandemie doeltreffend aan te pakken, de economie te stimuleren en het daaropvolgende herstel te ondersteunen.
(3) Op 1 juni 2021 heeft Tsjechië in overeenstemming met artikel 18, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241 zijn nationale herstel- en veerkrachtplan ingediend bij de Commissie. Die indiening volgde op een in overeenstemming met het nationale rechtskader uitgevoerd raadplegingsproces, waarbij sociale partners, lokale en regionale autoriteiten en andere relevante belanghebbenden zijn betrokken. Het nationale draagvlak voor de herstel- en veerkrachtplannen vormt de basis voor de succesvolle uitvoering en het blijvende effect ervan op nationaal niveau en voor de geloofwaardigheid op het niveau van de Unie. Krachtens artikel 19 van Verordening (EU) 2021/241 heeft de Commissie de relevantie, doeltreffendheid, efficiëntie en samenhang van het herstel- en veerkrachtplan beoordeeld in overeenstemming met de beoordelingsrichtsnoeren van bijlage V bij die verordening.
(4) De herstel- en veerkrachtplannen moeten gericht zijn op de algemene doelstellingen van de bij Verordening (EU) 2021/241 ingestelde herstel- en veerkrachtfaciliteit en het bij Verordening (EU) 2020/2094 van de Raad 2 vastgestelde herstelinstrument van de EU ter ondersteuning van het herstel na de COVID-19-crisis. Zij moeten de economische, sociale en territoriale cohesie van de Unie bevorderen door bij te dragen tot de zes pijlers van artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241.
(5) De uitvoering van de herstel- en veerkrachtplannen van de lidstaten zal een gecoördineerde inspanning met investeringen en hervormingen in de hele Unie vormen. Via de gecoördineerde en gelijktijdige uitvoering van die hervormingen en investeringen en de uitvoering van grensoverschrijdende projecten zullen die hervormingen en investeringen elkaar versterken en tot positieve overloopeffecten in de hele Unie leiden. Zo zal ongeveer een derde van de impact van de faciliteit op de groei en werkgelegenheid in de lidstaten komen van overloopeffecten uit andere lidstaten.
Evenwichtige respons die bijdraagt tot de zes pijlers
(6) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt a), van en punt 2.1 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 vormt het herstel- en veerkrachtplan in hoge mate (score A) een alomvattende en voldoende evenwichtige respons op de economische en sociale situatie en draagt het zodoende bij tot elk van de zes in artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241 bedoelde pijlers, daarbij rekening houdend met de specifieke uitdagingen van en de financiële toewijzing aan de desbetreffende lidstaat.
(7) Het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië voorziet in een alomvattende en evenwichtige respons op de door de pandemie veroorzaakte crisis. Het plan bevat maatregelen die bijdragen tot elk van de zes pijlers van artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241. In het plan wordt expliciet verwezen naar de zes pijlers en hoe ze door de maatregelen worden aangepakt, en het plan omvat onderdelen die minstens tot een of meer pijlers bijdragen. Het bestaat uit een reeks investeringen en hervormingen op het gebied van belangrijke domeinen zoals digitalisering, de groene transitie, onderwijs en opleiding, toegang tot financiering, cultuur, onderzoek en innovatie en gezondheidszorg.
(8) Het plan voorziet in toekomstgerichte maatregelen die de digitale en groene transitie van de Tsjechische economie bevorderen. Het gaat onder meer om de uitbreiding van e-overheid met open data en e-gezondheidsdiensten, investeringen in de digitalisering van de justitie van het land, de uitbreiding van netwerken met zeer hoge capaciteit en 5G, digitale innovatie en digitale vaardigheden en de digitalisering van de industrie. Het plan heeft tot doel het aandeel van duurzame vervoerswijzen te verhogen, energie te besparen en de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, en bij te dragen tot de doelstellingen op het vlak van de beperking van en de aanpassing aan de klimaatverandering, tot natuurbehoud en -herstel en tot de invoering van oplossingen op het gebied van de circulaire economie. De maatregelen pakken de specifieke sociaal-economische problemen van Tsjechië aan door het innovatie-ecosysteem en de verwerving van vaardigheden in onderwijs en opleiding te ondersteunen, waarbij rekening wordt gehouden met sociale ongelijkheden.
Aanpakken van alle of een significant deel van de in de landspecifieke aanbevelingen vastgestelde uitdagingen
(9) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt b), van en punt 2.2 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een significant deel van de uitdagingen (score A) die zijn vastgesteld in de relevante landspecifieke aanbevelingen, met inbegrip van de begrotingsaspecten daarvan, die tot de betrokken lidstaat zijn gericht, of de uitdagingen die zijn vastgesteld in andere relevante documenten die de Commissie officieel heeft goedgekeurd in het kader van het Europees Semester.
(10) Het plan bevat een reeks elkaar versterkende hervormingen en investeringen die bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een significant deel van de economische en maatschappelijke uitdagingen die zijn opgenomen in de landspecifieke aanbevelingen die de Raad in het kader van het Europees semester in 2019 en 2020 aan Tsjechië heeft gedaan, met name op het gebied van gezondheidszorg, vaardigheden en onderwijs, de groene en digitale transitie, vervoer, en de ondersteuning van bedrijven en onderzoek en innovatie. Het draagt bij tot de aanpak van de structurele uitdagingen die zijn vastgesteld in de landspecifieke aanbevelingen, aangezien het een aantal investeringen en hervormingen bevat die naar verwachting de Tsjechische economie en maatschappij vooruit zullen helpen. Het is sterk gericht op investeringen in de bovengenoemde gebieden, in het bijzonder energie, digitale infrastructuur en duurzaam vervoer. Op het vlak van energie is Tsjechië van plan de distributienetwerken voor stadsverwarming te moderniseren, meer hernieuwbare energiebronnen te gebruiken, de energie-efficiëntie van woonhuizen en openbare gebouwen te verbeteren en kolengestookte verwarmingsketels in gezinswoningen te vervangen. Projecten op het gebied van digitale en vervoersinfrastructuur zijn gericht op digitale netwerken met zeer hoge capaciteit en het spoorwegnet, wat moet bijdragen tot de aanleg van moderne en groene fundamenten voor de toekomstige productiviteitsgroei.
(11) Die investeringsplannen moeten worden ondersteund door een hervorming van de procedure voor het verlenen van bouwvergunningen; dat proces wordt aanzienlijk verkort, onder meer door digitalisering. E-overheid en anticorruptiemaatregelen zullen naar verwachting het ondernemingskllimaat verder verbeteren. Het groeipotentieel en het concurrentievermogen van de Tsjechische economie moeten ook worden ondersteund door investeringen in O&O die gericht zijn op publiek-private samenwerking, toegang tot financiering en niet-financiële ondersteuning voor innovatieve ondernemingen, in het bijzonder kleine en middelgrote ondernemingen, en een verbetering van het innovatie-ecosysteem; daarnaast moet er aandacht zijn voor de industrie, het milieu, vervoer, cultuur, digitalisering en de gezondheidszorg. Aan de aanbevelingen van de Raad met betrekking tot de arbeidsmarkt, vaardigheden en onderwijs zal naar verwachting gevolg worden gegeven door herkwalificatieregelingen, de mogelijkheid om binnen bedrijven opleidingen te krijgen en een leven lang te leren, nieuwe voorschoolse voorzieningen, digitale vaardigheden voor leraren, een gemoderniseerd curriculum met aandacht voor digitale vaardigheden en geletterdheid, IT-apparatuur voor scholen en maatregelen die de ongelijkheden in het onderwijs aanpakken. De aanbevelingen op het vlak van de gezondheidszorg zullen naar verwachting worden opgevolgd door versterkte kankerpreventie en rehabilitatiezorg, de ontwikkeling van een e-gezondsheidsportaal dat geïntegreerde zorg bevordert en steun voor onderwijs in de gezondheidszorg. Er komen ook maatregelen om de langetermijnzorg te verbeteren.
(12) De aanbevelingen van de Raad in verband met de onmiddellijke respons vanuit het begrotingsbeleid op de pandemie, kunnen worden geacht buiten het toepassingsgebied van het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië te vallen, ondanks het feit dat Tsjechië over het algemeen adequaat en voldoende heeft gereageerd op de onmiddellijke behoefte om de economie in 2020 en 2021 met budgettaire middelen te ondersteunen, in overeenstemming met de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact..
(13) De houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn komt in het plan echter niet aan bod. Aangezien het om een uitdaging op middellange tot lange termijn gaat, is het in vergelijking met de andere aanbevelingen niet zo evident om die in de huidige economische situatie meteen aan te pakken. Wat de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn betreft, zou Tsjechië echter blijven kampen met een middelgroot risico, vooral door de kosten van de vergrijzing. Een betere budgettaire houdbaarheid van het pensioenstelsel en de gezondheidszorg op lange termijn blijft de komende jaren dus een belangrijke uitdaging. Bovendien houdt het plan bij de follow-up van de aanbevelingen slechts in zekere mate rekening met regionale ongelijkheden.
Bijdrage aan het groeipotentieel, de jobcreatie en de economische, sociale en institutionele veerkracht en de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten
(14) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt c), van en punt 2.3 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting een hoge impact (score A) hebben op het versterken van het groeipotentieel, de jobcreatie en de economische, sociale en institutionele veerkracht van de lidstaat, waarmee wordt bijgedragen aan de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten, onder meer door middel van de bevordering van het beleid inzake kinderen en jongeren, alsmede op het verzachten van de economische en sociale gevolgen van de COVID-19-crisis en daarmee het bevorderen van de economische, sociale en territoriale cohesie en de convergentie binnen de Unie.
(15) Uit simulaties van de diensten van de Commissie blijkt dat het plan het bbp van Tsjechië tegen 2026 met 0,8 % tot 1,2 % kan verhogen 3 . Het herstel- en veerkrachtplan zal naar verwachting bijdragen tot de economische groei en de jobcreatie in Tsjechië. Het plan pakt op coherente wijze verscheidene vastgestelde zwakke punten van de economie aan, met name de risico’s voor de industrie die worden veroorzaakt door automatisering en de groene transitie, de lage financieringsniveaus voor R&D in beginnende innovatieve bedrijven, de mismatch in vaardigheden, het kleine aandeel van vrouwen en laaggeschoolden op de arbeidsmarkt en inefficiënties bij de overheidsadministratie.
(16) Het plan pakt die zwakke plekken en kwetsbaarheden met name aan door financiële en niet-financiële steun te kanaliseren naar kleine en middelgrote ondernemingen, grote bedrijven en projecten zodat die kunnen deelnemen aan de groene en digitale transitie, door investeringen in vervoer, maatregelen voor een beter ecosysteem voor onderzoek en innovatie, een betere samenwerking tussen de wetenschap en het bedrijfsleven, de financiering van digitalisering en onderzoek en innovatie in strategische sectoren overeenkomstig de strategie voor slimme specialisatie, en de financiering van beginnende bedrijven in een vroege fase. Maatregelen voor het aanpassingsvermogen van de beroepsbevolking omvatten onder meer de herziening van curricula, en bijscholing en omscholing. Het lage aandeel op de arbeidsmarkt van vrouwen met kleine kinderen wordt aangepakt door de capaciteit van voorzieningen voor kinderopvang op te trekken. Het plan bevat maatregelen om het gebruik van e-overheidsdiensten aan te moedigen, om procedures voor bouwvergunningen te vereenvoudigen en om corruptie te voorkomen door middel van wetgevend optreden, wat moet bijdragen tot een beter ondernemingsklimaat voor particuliere investeerders.
(17) Het herstel- en veerkrachtplan draagt bij tot de aanpak van verscheidene maatschappelijke problemen in Tsjechië en ondersteunt de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten. De maatregelen zullen naar verwachting de sociale cohesie ondersteunen en verscheidene problemen op dat gebied aanpakken. De aanleg van netwerken met zeer hoge capaciteit in plattelandsgebieden zal naar verwachting de kloof tussen stedelijke en plattelandsgebieden op het vlak van toegang tot connectiviteit verkleinen. De ongelijkheid in het onderwijs zal worden aangepakt door meer steun te verlenen aan scholen met een groter aandeel leerlingen met een minder bevoorrechte sociaal-economische achtergrond en door IT-apparatuur voor minder bevoorrechte leerlingen en studenten. Meer capaciteit voor voorschools onderwijs en voorschoolse opleiding moet zorgen voor meer gelijke kansen en de deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt bevorderen. Andere belangrijke maatregelen om tegemoet te komen aan de behoeften van kinderen, zijn onder meer een hervorming van het curriculum om de digitale vaardigheden van leerlingen te versterken en het gebruik van elektronische hulpmiddelen.
(18) Investeren in openbaar vervoer en infrastructuur voor digitale connectiviteit is bijzonder belangrijk voor structureel minder bevoorrechte regio’s en mensen met een laag inkomen in stedelijke gebieden. De maatregelen zullen naar verwachting ook de decarbonisatie van stadsverwarming en energiebesparingen voor huishoudens in de hand werken. Bovendien zouden investeringen voor de vervanging van vervuilende kolengestookte verwarmingssystemen door warmtepompen en ketels op biomassa in de huizen van gezinnen met een laag inkomen, de energiearmoede terugdringen en de kosten van groene investeringen verlagen. Ook aan de maatschappelijke behoeften van kwetsbare personen moet worden tegemoetgekomen door de toegang tot programma’s voor gezondheidstoezicht te vergemakkelijken, de capaciteit in de sociale zorg te verhogen en te investeren in infrastructuur voor sociale zorg.
Geen ernstige afbreuk doen
(19) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d), van en punt 2.4 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting waarborgen dat geen enkele erin opgenomen maatregel voor de uitvoering van hervormingen en investeringsprojecten ernstige afbreuk doet aan milieudoelstellingen (score A) in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad 4 (het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”). Tsjechië heeft de maatregelen van het plan getoetst aan het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”. Eventuele schadelijke gevolgen van de desbetreffende maatregelen voor het milieu moeten worden aangepakt door passende garanties, waaronder relevante mijlpalen en streefdoelen, die waarborgen dat aan de toepasselijke milieucriteria wordt voldaan. Indien nodig moeten mijlpalen worden ingevoerd voor de uitvoering van verzachtende maatregelen om ernstige afbreuk te vermijden. Dat is het geval voor maatregelen voor de modernisering van stadsverwarmingsdistributienetwerken, de vervanging van kolengestookte verwarmingsketels door gascondensatieketels en ketels op biomassa in woonhuizen en openbare gebouwen, en bescherming tegen overstromingen.
Bijdrage aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit
(20) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt e), van en punt 2.5 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit, of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de klimaatdoelstellingen zijn goed voor een bedrag dat overeenkomt met 41,6 % van de totale toewijzing van het plan, berekend volgens de methode in bijlage VI bij Verordening (EU) 2021/241. Overeenkomstig artikel 17 van Verordening (EU) 2021/241 strookt het herstel- en veerkrachtplan met de informatie in het nationale energie- en klimaatplan 2021-2030.
(21) Investeringen in hernieuwbare energiebronnen, de modernisering van stadsverwarmingsdistributienetwerken, de vervanging van kolengestookte ketels en de verbetering van de energie-efficiëntie van woonhuizen en openbare gebouwen zullen Tsjechië naar verwachting helpen om de decarbonisatiedoelstellingen van 2030 te halen en bij te dragen tot de overgang naar een circulaire economie. Investeringen in gas en biomassa zijn aan specifieke voorwaarden onderworpen en moeten gebaseerd zijn op door Tsjechië vast te stellen duurzaamheidscriteria voor hernieuwbare energiebronnen. Investeringen in duurzaam vervoer moeten de spoorweginfrastructuur en de infrastructuur voor schone mobiliteit, waaronder elektrische mobiliteit, verbeteren. Dat zal naar verwachting het algemene ecosysteem voor mobiliteit bevorderen, wat cruciaal is voor de Tsjechische economie.
(22) Naar verwachting zullen hervormingen en investeringen met betrekking tot natuurbescherming en waterbeheer in zekere mate de problemen helpen oplossen waarmee Tsjechië te kampen heeft op het vlak van de aanpassing aan de klimaatverandering en de bescherming van waterbronnen, natuur en biodiversiteit.
Bijdrage aan de digitale transitie
(23) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt f), van en punt 2.6 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de digitale transitie of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de digitale doelstellingen zijn goed voor een bedrag dat overeenkomt met 22,1 % van de totale toewijzing van het plan, berekend volgens de methode in bijlage VI bij Verordening (EU) 2021/241.
(24) In het plan zijn ambitieuze maatregelen opgenomen voor de digitale transitie van de Tsjechische economie, met een alomvattende aanpak die bijdraagt tot de ontwikkeling van het nationale niveau van het Europese digitale ecosysteem. De voorgestelde maatregelen bundelen investeringen in netwerken met zeer hoge capaciteit en 5G, technologische demonstratieprojecten en de bouw van infrastructuur voor kwantumcommunicatie, waarbij ondernemingen worden geholpen om de voordelen van digitale innovatie te benutten en de overdracht van kennis wordt bevorderd met behulp van digitale innovatiehubs en test- en proefcentra. Als reactie op de veranderende behoeften van de arbeidsmarkt stimuleert het herstel- en veerkrachtplan ook het verwerven van digitale vaardigheden door bij- en omscholingsprogramma’s en door de digitale hervorming van het onderwijs. Maatregelen om leraren en leerlingen digitale vaardigheden bij te brengen, worden gecombineerd met IT-apparatuur en connectiviteit voor scholen en leerlingen, waarbij rekening wordt gehouden met regionale en sociale ongelijkheden.
(25) De hervormingen moeten garanderen dat de veranderingen van de digitale transformatie duurzaam en doeltreffend blijven. Het plan van Tsjechië houdt een uitbreiding van e-overheids- en e-gezondheidsdiensten in, waardoor de overheidsadministratie naar verwachting efficiënter zal worden en het ondernemingsklimaat zal verbeteren. De procedure voor het verkrijgen van bouwvergunningen moet worden gewijzigd en gedigitaliseerd om de desbetreffende processen te versnellen en vereenvoudigen. De hervorming van het curriculum in het lager en middelbaar onderwijs moet bijdragen tot de digitale geletterdheid van Tsjechische leerlingen. Het plan introduceert ook een verbeterd bestuursmodel voor een doeltreffend toezicht op de digitale transformatie en digitale innovatie en voor steun aan beginnende technologiebedrijven. Derhalve zal het plan naar verwachting belangrijke aspecten van de digitale transformatie en het digitale ecosysteem als geheel aanpakken en aldus het concurrentievermogen van de Tsjechische economie verbeteren.
Blijvende effecten
(26) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt g), van en deel 2.7 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting in hoge mate (score A) een blijvend effect sorteren voor Tsjechië.
(27) Het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië presenteert een reeks hervormingen en investeringen, waarbij de klemtoon wordt gelegd op die laatste, die een blijvend effect kunnen sorteren voor Tsjechië. Het plan introduceert maatregelen die gericht zijn op structurele wijzigingen in overheidsdiensten, vervoer, energiebesparing en energiebronnen voor huishoudens, vaardigheden en onderwijs, corruptiebestrijding, onderzoek en innovatie en toegang tot gezondheidszorg en langetermijnzorg. Het plan bevat een ambitieuze agenda voor de digitalisering van het bedrijfsleven en een ondersteunende herstelagenda voor een sterker innovatie-ecosysteem, wat duurzame groei moet bevorderen en het concurrentievermogen moet versterken.
(28) Forse investeringen zullen naar verwachting een duurzame verandering van de Tsjechische economie tot stand brengen. Investeren in duurzame vervoerswijzen zoals het spoor en in de energie-efficiënte renovatie van woonhuizen en openbare gebouwen moet de luchtvervuiling terugdringen en bijdragen tot de groene transitie en territoriale cohesie. Investeren in beginnende innovatieve bedrijven, kleine en middelgrote ondernemingen en grote bedrijven via diverse financieringsregelingen, gekoppeld aan de versterking van het innovatie-ecosysteem, publiek-private samenwerking en investeringen in netwerken met zeer hoge capaciteit, moet innovatie bevorderen en het concurrentievermogen van het Tsjechische bedrijfsleven versterken, en bijdragen aan de groene en digitale transitie. De geplande investeringen voor de digitale transitie van de Tsjechische justitie hebben een goed potentieel om de efficiëntie en de veerkracht ervan te versterken en de toegang tot justitie te verbeteren. De hervorming van de gezondheidszorg wordt ondersteund door investeringen in gespecialiseerde zorg, e-gezondheid, screeningprogramma’s en alomvattende rehabilitatiezorg, en in toponderzoek op geselecteerde gebieden in de gezondheidszorg, wat voor betere gezondheidsresultaten kan zorgen. Investeringen in onderwijs, opleiding en maatschappelijke zorg dragen bij tot sociale cohesie en verzachten de mogelijke gevolgen van veranderingen op de arbeidsmarkt en in de demografie. Die investeringen worden aangevuld met extra investeringen voor projectvoorbereiding, opleiding, bewustmaking en methodologische en analytische steun op centraal, regionaal en lokaal niveau om de groene en digitale transitie te bevorderen en de impact en de opname te maximaliseren van aanvullende middelen, waaronder financiering uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit. Het blijvende effect van het plan kan ook worden vergroot via synergieën tussen het plan en andere programma’s die uit de cohesiefondsen worden gefinancierd, met name door de diepgewortelde territoriale problemen grondig aan te pakken en een evenwichtige ontwikkeling te stimuleren.
Monitoring en uitvoering
(29) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt h), van en deel 2.8 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 vormen de in het herstel- en veerkrachtplan voorgestelde regelingen, voor zover zij worden vervolledigd met de als mijlpalen in dit besluit opgenomen aanvullende maatregelen, het minimum (score B) om de doeltreffende monitoring en uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan te waarborgen, met inbegrip van het beoogde tijdschema, de mijlpalen en de streefdoelen en de bijbehorende indicatoren.
(30) De nationale regeling voor de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan staat beschreven in regeringsresolutie nr. 467 van 17 mei 2021. De beheerraad van het nationaal herstel- en veerkrachtplan is de hoogste besluitvormende en goedkeurende instantie, die verantwoordelijk is voor de algemene coördinatie van en het toezicht op het herstel- en veerkrachtplan. Het Ministerie van Industrie en Handel is als verantwoordelijke autoriteit voor het herstel- en veerkrachtplan en de uitvoering ervan, verantwoordelijk voor de coördinatie van, het toezicht op en de rapportage over het herstel- en veerkrachtplan en is het belangrijkste contactpunt voor de Commissie. Dat ministerie moet de betalingsverzoeken aan de Commissie opstellen zodra de verantwoordelijken voor de onderdelen van het plan verklaren dat de respectieve mijlpalen zijn gehaald en de auditinstantie van het Ministerie van Financiën de systeemaudit uitvoert, die een grondige detailcontrole van de meegedeelde mijlpalen en streefdoelen omvat. Na een recente audit van andere EU-programma’s heeft het Ministerie van Industrie en Handel een auditoordeel met beperking ontvangen wegens het gebrek aan doeltreffende maatregelen voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van belangenconflicten. Er zullen specifieke mijlpalen worden vastgesteld om te waarborgen dat die zwakke punten verholpen zullen zijn alvorens het eerste betalingsverzoek wordt ingediend.
(31) De lidstaten moeten garanderen dat de financiële steun in het kader van de faciliteit wordt bekendgemaakt en erkend overeenkomstig artikel 34 van Verordening (EU) 2021/241. In het kader van het instrument voor technische ondersteuning of andere specifieke instrumenten zoals de beleidsondersteuningsfaciliteit van Horizon kunnen de lidstaten om technische ondersteuning bij de uitvoering van hun plan verzoeken.
Kostenberekening
(32) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt i), van en deel 2.9 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 is de in het plan verstrekte motivering voor het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk, strookt het met het kostenefficiëntiebeginsel en staat het in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.
(33) Tsjechië heeft voor de meeste kosten van de maatregelen in het plan ramingen gegeven op basis van een passende motivering en methodologie en passend bewijsmateriaal. Het heeft in redelijke mate informatie over de kosten en bewijsstukken verstrekt. In vele gevallen zijn de kosten vergeleken met projecten uit het verleden of gegevens over aanbestedingen voor soortgelijke investeringen in Tsjechië of andere lidstaten. Als dat niet mogelijk was, zijn de kostenramingen grotendeels verstrekt aan de hand van bottom-upbenaderingen op basis van marktprijzen van de grote kostenfactoren. Voor verschillende kleinere maatregelen zijn de gedetailleerde verklaringen van de kostenramingen of de bewijsstukken beperkt gebleven. Volgens deze informatie zijn er geen aanwijzingen dat de algemene redelijkheid, plausibiliteit en additionaliteit van de kostenramingen zou worden aangetast. Tot slot zijn de geraamde totale kosten van het ingediende herstel- en veerkrachtplan in overeenstemming met het kostenefficiëntiebeginsel, en staan ze in verhouding tot het verwachte nationale economische en sociale effect.
Bescherming van financiële belangen
(34) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt j), van en punt 2.10 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 volstaan (score A) de in het herstel- en veerkrachtplan voorgestelde regelingen, voor zover ze worden vervolledigd door de in dit besluit als mijlpalen vermelde aanvullende maatregelen, om corruptie, fraude en belangenconflicten te voorkomen, op te sporen en te corrigeren bij gebruik van de financiële middelen die krachtens die verordening worden verstrekt, en wordt verwacht dat de regelingen op doeltreffende wijze dubbele financiering in het kader van de verordening en andere Unieprogramma’s voorkomen. Dat doet geen afbreuk aan de toepassing van andere instrumenten om de naleving van het EU-recht te bevorderen en te handhaven, waaronder voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van corruptie, fraude en belangenconflicten, en voor de bescherming van de Uniebegroting overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2020/2092 van het Europees Parlement en de Raad.
(35) Het in het herstel- en veerkrachtplan beschreven interne-controlesysteem, vervolledigd met de in dit besluit als mijlpalen opgenomen aanvullende maatregelen, is gebaseerd op robuuste processen en structuren en definieert met het oog op de prestatie van interne-controletaken duidelijk de actoren en hun rollen en verantwoordelijkheden. Het interne-controlesysteem bevat de volgende niveaus: i) beheersverificaties door de verantwoordelijken voor de onderdelen en de coördinerende instantie op het niveau van het Ministerie van Industrie en Handel; en ii) audits door de nationale auditinstantie van het Ministerie van Financiën. Al bij al volstaat de beschrijving van het interne-controlesysteem en andere relevante regelingen in het herstel- en veerkrachtplan, onder meer voor de verzameling en openbaarmaking van gegevens over eindontvangers, met betrekking tot het voorkomen, opsporen en corrigeren van corruptie, fraude en belangenconflicten bij gebruik van de financiële middelen in het kader van Verordening (EU) 2021/241, en tot het voorkomen van dubbele financiering in het kader van die verordening en andere programma’s van de Unie.
(36) Er zijn aanvullende mijlpalen vastgesteld, die in het volgende voorzien: i) een conformiteitscontrole van de nationale procedures om te waarborgen dat de toepassing van uiteindelijke begunstigden in het kader van het interne-controlesysteem van de faciliteit volledig in overeenstemming is met de definitie van “uiteindelijke begunstigden” in artikel 3, punt 6, van Richtlijn 2015/849, als gewijzigd bij Richtlijn 2018/843; ii) het verstrekken door de coördinerende instantie van richtsnoeren voor het voorkomen en beheren van belangenconflicten krachtens het Financieel Reglement en het toepasselijk nationaal recht voor de verantwoordelijken voor de onderdelen en andere entiteiten die hervormingen doorvoeren en investeringen doen in het kader van het herstel- en veerkrachtplan, wat de maatregelen ter bescherming van de EU-begroting tegen fraude en onregelmatigheden verder zou moeten versterken; iii) de vaststelling door de auditinstantie van een auditstrategie die een onafhankelijke en doeltreffende audit van de uitvoering van de herstel- en veerkrachtfaciliteit waarborgt; en iv) de goedkeuring en toepassing door de beheerraad van het nationaal herstel- en veerkrachtplan van procedures voor het systeem voor het verzamelen, opslaan en verwerken van gegevens met betrekking tot alle eindontvangers, waaronder alle uiteindelijke begunstigden in de zin van artikel 3 van Verordening (EU) 2015/849. Aan al die mijlpalen moet worden voldaan alvorens het eerste betalingsverzoek bij de Commissie wordt ingediend.
(37) Hoewel de beschrijving van het interne-controlesysteem en andere regelingen voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van belangenconflicten volstaat, zal de auditinstantie een specifieke audit van de doeltreffendheid van het interne-controlesyteem uitvoeren, gelet op de ernstige tekortkomingen in het Tsjechische beheers- en controlesysteem voor het voorkomen van belangenconflicten die in een recente audit van andere EU-programma’s zijn vastgesteld. Het rapport zal een auditadvies zonder voorbehoud inhouden over de effectiviteit van het interne-controlesysteem om belangenconflicten op het niveau van het herstel- en veerkrachtplan te voorkomen, met name dat i) gegevens met betrekking tot alle eindontvangers, waaronder alle uiteindelijke begunstigden in de zin van artikel 3, punt 6, van Richtlijn (EU) 2015/849 worden verzameld, opgeslagen en verwerkt, ii) het interne-controlesysteem voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van belangenconflicten in overeenstemming is met artikel 61 van het Financieel Reglement, en iii) er doeltreffende nationale controleprocedures zijn voor het voorkomen van belangenconflicten voor alle uiteindelijke begunstigden. Overeenkomstig artikel 20, lid 5, punt e), van Verordening (EU) 2021/241 moet Tsjechië deze maatregelen toepassen om te voldoen aan artikel 22 van die verordening, door de status van de uitvoering te bevestigen in het eerste betalingsverzoek. Het rapport moet een beschrijving bevatten van de vastgestelde zwakke punten en tekortkomingen en de getroffen corrigerende maatregelen.
(38) Tsjechië heeft aangegeven dat een informatiesysteem voor het beheer van en de rapportage over de mijlpalen en streefdoelen wordt besproken om te voldoen aan de in het herstel- en veerkrachtplan beschreven specifieke beheers- en rapportagevoorschriften. Een mijlpaal moet garanderen dat er op het moment van het eerste betalingsverzoek een opslagsysteem voor toezicht op de uitvoering van de faciliteit is ingevoerd en in dienst genomen is. Het systeem moet ten minste over de volgende functies beschikken: a) het verzamelen van gegevens en het toezicht op het behalen van de mijlpalen en streefdoelen verzekeren; en b) de gegevens verzamelen, opslaan en toegankelijk maken die vereist zijn volgens artikel 22, lid 2, punt d), i) tot en met iii), van Verordening (EU) 2021/241, uit hoofde van artikel 22, lid 2, punt e), daarvan.
(39) Een robuust kader voor corruptiebestrijding is onmisbaar voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van onregelmatigheden zoals fraude, corruptie of belangenconflicten bij gebruik van de financiële middelen in het kader van Verordening (EU) 2021/241 Met het oog op het voorkomen, opsporen en corrigeren van fraude, corruptie of belangenconflicten moet in het kader van de uitvoering van het plan het regelgevingskader worden versterkt om corruptie beter te voorkomen.
Coherentie van het plan
(40) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt k), van en deel 2.11 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het plan in redelijke mate (score B) maatregelen voor de uitvoering van hervormingen en openbare investeringsprojecten die coherente acties vormen.
(41) Het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië bevat een alomvattend pakket maatregelen met een sterke nadruk op investeringen. Het plan is gebaseerd op zes prioriteiten: digitale transformatie, duurzame vervoersinfrastructuur, onderwijs en arbeidsmarkt, steun voor instellingen en het bedrijfsleven, onderzoek en innovatie, en gezondheid en veerkracht van de bevolking. Die prioriteiten worden uitgevoerd middels 26 onderdelen. Een aantal onderdelen vertonen synergieën. Het plan waarborgt een algemeen evenwicht tussen hervormingen en investeringen. Voor sommige onderdelen gaan de investeringen echter niet samen met relevante hervormingen. De behoefte aan systematische complementariteit met financiering in het kader van het cohesiebeleid is evident en in sommige onderdelen worden daarvan voorbeelden gegeven. De afbakeningslijnen zijn duidelijk genoeg aangegeven, maar moeten ook afhangen van de voltooiing van de partnerschaps- en cohesieprogramma’s.
Gelijkheid
(42) Het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië bevat een reeks maatregelen die naar verwachting zullen helpen om de uitdagingen op het gebied van gendergelijkheid en gelijke kansen voor iedereen aan te pakken. Wat gendergelijkheid betreft, is het plan zo opgesteld dat de deelname aan de arbeidsmarkt van vrouwen met jonge kinderen wordt verhoogd door forse investeringen in voorschoolse voorzieningen voor kinderen jonger dan drie jaar. Het plan bevat ook een hervorming van de wetgeving om het arbeidsmarktbeleid beter af te stemmen op de kwetsbaarste groepen. Wat de ongelijkheid in het onderwijs betreft, bevat het plan versterkte steun voor scholen met een groot aandeel van kinderen met een minder bevoorrechte sociaal-economische achtergrond, opleiding en begeleiding van leraren die moeten omgaan met heterogene groepen leerlingen, en extra begeleiding van kinderen die niet dreigen te slagen door de langdurige sluiting van de scholen. Het plan bevat ook investeringen in digitale apparatuur voor scholen, zodat ook minder bevoorrechte leerlingen en studenten toegang tot onderwijs krijgen. In het plan wordt echter niet expliciet vermeld hoe de maatregelen naar verwachting de problemen van de Romagemeenschap zullen aanpakken. In verschillende onderdelen van het plan worden de situatie en de behoeften van personen met een beperking behandeld, onder meer in verband met de nieuwe bouwvoorschriften, de renovatie en de verbeterde toegankelijkheid van gebouwen, digitalisering, e-gezondheid en maatschappelijke zorg. Ook de problemen van oudere personen worden aangepakt, met name door een verbetering van de kwaliteit van en de toegang tot langetermijnzorg, maatschappelijke zorg en gezondheidszorg. Er zijn specifieke investeringen in energie-efficiëntie voor huishoudens in minder bevoorrechte sociale groepen gepland.
Zelfbeoordeling van de beveiliging
(43) Het plan bevat een zelfbeoordeling van de beveiliging van investeringen in digitale capaciteit en connectiviteit overeenkomstig artikel 18, lid 4, punt g), van Verordening (EU) 2021/241. Het plan bevat investeringen in digitale infrastructuur, zoals netwerken met zeer hoge capaciteit en 5G, ICT-infrastructuur, waaronder een cloud voor e-overheid, ontwikkelingen op het vlak van cyberbeveiliging en infrastructuur voor kwantumcommunicatie.
Grensoverschrijdende en meerlandenprojecten
(44) In het plan worden verschillende projecten met een grensoverschrijdende dimensie voorgesteld, vooral met betrekking tot de digitale transitie. Het plan ondersteunt onderzoek en ontwikkeling in ondernemingen en Europese en nationale digitale-innovatiehubs om de digitale transformatie van kleine en middelgrote ondernemingen te stimuleren, alsmede de oprichting van een Europese test- en experimenteerfaciliteit. Het bevat verschillende investeringen die deel uitmaken van meerlandeninitiatieven of -netwerken, waaronder een nieuw Europees expertisecentrum voor kunstmatige intelligentie, een potentieel IPCEI voor micro-elektronica en connectiviteit met specifieke focus op microprocessoren, de totstandbrenging en capaciteitsopbouw van kennisoverdracht voor digitale technologie, en de Europese Blokchaininfrastructuur voor diensten. Het plan ondersteunt ook de bouw van infrastructuur voor kwantumcommunicatie, de deelname van Tsjechië aan 5G-netwerken en de toepassing van 5G-ecosystemen in verschillende lidstaten.
Raadplegingsproces
(45) In overeenstemming met het nationale rechtskader hebben de Tsjechische autoriteiten, alvorens het plan in te dienen, een raadplegingsproces doorlopen, hoofdzakelijk door een tripartiet forum met de vertegenwoordigers van de sociale partners. Er vond ook standaard interministerieel overleg plaats en het plan is besproken in het parlement. Om te zorgen voor draagvlak bij de desbetreffende actoren is het van cruciaal belang dat alle betrokken lokale autoriteiten en belanghebbenden, waaronder de sociale partners, bij de uitvoering van de in het plan opgenomen investeringen en hervormingen worden betrokken.
Positieve beoordeling
(46) Nadat de Commissie het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië positief heeft beoordeeld en concludeert dat het plan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241, moeten, overeenkomstig artikel 20, lid 2, van die verordening, in dit besluit de voor de uitvoering van het plan noodzakelijke hervormings- en investeringsprojecten worden vastgelegd alsmede de relevante mijlpalen, streefdoelen en indicatoren en het bedrag dat door de Unie ter beschikking wordt gesteld voor de uitvoering van het plan in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun.
Financiële bijdrage
(47) De geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië bedragen 179 142 931 000 CZK, wat op basis van de EUR/CZK-referentiekoers van de ECB op 1 juni 2021 overeenkomt met 7 035 697 549 EUR. Aangezien het herstel- en veerkrachtplan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241 en aangezien voorts het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan lager is dan de maximale financiële bijdrage die voor Tsjechië beschikbaar is, moet de aan het herstel- en veerkrachtplan van Tsjechië toegewezen financiële bijdrage gelijk zijn aan het bedrag van de totale geraamde kosten van het herstel- en veerkrachtplan.
(48) Overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 moet de berekening van de maximale financiële bijdrage voor Tsjechië uiterlijk 30 juni 2022 worden bijgewerkt. Overeenkomstig artikel 23, lid 1, van die verordening moet nu een bedrag voor Tsjechië ter beschikking worden gesteld voor een juridische verbintenis op uiterlijk 31 december 2022. Indien noodzakelijk moet de Raad na het bijwerken van de maximale financiële bijdrage op voorstel van de Commissie dit besluit wijzigen om onverwijld de bijgewerkte maximale financiële bijdrage daarin op te nemen.
(49) De te verlenen steun moet worden gefinancierd uit de middelen die de Commissie op grond van artikel 5 van Besluit (EU, Euratom) 2020/2053 van de Raad 5 namens de Unie heeft opgenomen. De steun moet worden betaald in termijnen zodra Tsjechië de desbetreffende mijlpalen en streefdoelen die zijn vastgesteld in verband met de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, op bevredigende wijze heeft verwezenlijkt.
(50) Tsjechië heeft verzocht om voorfinanciering van 13 % van de financiële bijdrage. Dat bedrag wordt ter beschikking van Tsjechië gesteld onder voorbehoud van de inwerkingtreding en in overeenstemming met de financieringsovereenkomst bedoeld in artikel 23, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241.
(51) Dit besluit moet de uitkomst onverlet laten van eventuele procedures met betrekking tot de toekenning van middelen van de Unie in het kader van andere programma’s van de Unie dan Verordening (EU) 2021/241 of van eventuele procedures met betrekking tot verstoringen van de werking van de interne markt, met name uit hoofde van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag. Het doet geen afbreuk aan het vereiste dat de lidstaten, uit hoofde van artikel 108 van het Verdrag, de Commissie op de hoogte brengen van voorgenomen steunmaatregelen.