Overwegingen bij COM(2023)744 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) (ST 10687/21 INIT; ST 10687/21 ADD 1) van 28 juli 2021 betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Kroatië

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

 
dossier COM(2023)744 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) (ST 10687/21 INIT; ST 10687/21 ADD 1) van 28 juli 2021 betreffende de goedkeuring van ...
document COM(2023)744 NLEN
datum 21 november 2023
 
(1) Nadat Kroatië op 8 juli 2021 zijn nationale herstel- en veerkrachtplan had ingediend, heeft de Commissie de Raad een voorstel voor een positieve beoordeling voorgelegd. De Raad heeft de positieve beoordeling goedgekeurd door middel van het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 2 .

(2) Overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 moet de maximale financiële bijdrage voor niet-terugbetaalbare financiële steun van elke lidstaat uiterlijk op 30 juni 2022 worden bijgewerkt aan de hand van de daarin vastgestelde methode. Op 30 juni 2022 heeft de Commissie de bijgewerkte resultaten van die update aan het Europees Parlement en de Raad voorgelegd.

(3) Op 31 augustus 2023 heeft Kroatië bij de Commissie een gewijzigd nationaal herstel- en veerkrachtplan ingediend, met inbegrip van een REPowerEU-hoofdstuk, overeenkomstig artikel 21 quater van Verordening (EU) 2021/241.

(4) In het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan wordt ook rekening gehouden met de geactualiseerde maximale financiële bijdrage overeenkomstig artikel 18, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241. Het plan bevat een met redenen omkleed verzoek aan de Commissie om voor te stellen het uitvoeringsbesluit van de Raad overeenkomstig artikel 21, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241 te wijzigen, aangezien het herstel- en veerkrachtplan door objectieve omstandigheden gedeeltelijk niet langer haalbaar is. De door Kroatië ingediende wijzigingen van het herstel- en veerkrachtplan hebben betrekking op 43 maatregelen.

(5) Op 14 juli 2023 heeft de Raad in het kader van het Europees Semester aanbevelingen gericht tot Kroatië. De Raad heeft Kroatië met name aanbevolen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen door de inzet van hernieuwbare energiebronnen te versnellen, het onvolledige wetgevingskader af te ronden, de administratieve vergunningsprocedures te stroomlijnen, de procedures voor de installatie van hernieuwbare energiebronnen te vereenvoudigen en meer rechtszekerheid te bieden. Daarnaast beval de Raad Kroatië aan kleinschalige opwekkingscapaciteit voor hernieuwbare energie te ondersteunen, de elektriciteitstransmissie- en distributienetten verder te moderniseren en de uitrol van slimme meters te bevorderen. Voorts riep de Raad Kroatië op vaart te zetten achter de uitvoering van energie-efficiëntiemaatregelen, waaronder de installatie van warmtepompen. Voorts heeft de Raad aanbevolen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in de vervoerssector te verminderen door duurzame oplossingen te bevorderen, met name het spoor en de elektrificatie van het wegvervoer, en de beleidsinspanningen op te voeren die gericht zijn op het verstrekken en verwerven van de vaardigheden die nodig zijn voor de groene transitie.

(6) De indiening van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan volgde op een overeenkomstig het nationale rechtskader uitgevoerd proces van raadpleging van lokale en regionale autoriteiten, sociale partners, maatschappelijke organisaties, jongerenorganisaties en andere relevante belanghebbenden. De samenvatting van de raadplegingen werd samen met het gewijzigde nationale herstel- en veerkrachtplan ingediend. Krachtens artikel 19 van Verordening (EU) 2021/241 heeft de Commissie de relevantie, doeltreffendheid, efficiëntie en samenhang van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan beoordeeld overeenkomstig de in bijlage V bij die verordening opgenomen beoordelingsrichtsnoeren.

Verzoek om leningen op basis van artikel 14 van Verordening (EU) 2021/241

(7) Het door Kroatië ingediende gewijzigde herstel- en veerkrachtplan bevat een aanvraag voor steun via leningen ter ondersteuning van achttien aanvullende maatregelen bestaande uit dertien investeringen en vijf hervormingen.

(8) Kroatië heeft verzocht om steun via leningen voor maatregelen in verband met de financiële sector, het beheer van afvalwater en watervoorziening en het basisonderwijs, met name nieuwe maatregelen in het kader van de componenten 1.1 Veerkrachtige, groene en digitale economie, 1.3 Verbetering van het waterbeheer en het afvalbeheer, 1.4 Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem, 2.1 Versterking van de capaciteit om overheidsbeleid en -projecten te ontwerpen en uit te voeren, C2.2 Nieuwe loon- en arbeidsmodellen voor ambtenaren en overheidsdiensten, 2.3 Digitale transitie van de samenleving en het openbaar bestuur, 3.1 Hervorming van het onderwijsstelsel, 4.3 Verbetering van het sociale zekerheidsstelsel, 5.1 Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel en initiatief 6.1 Renovatie van gebouwen. Sommige van deze nieuwe maatregelen bouwen voort op bestaande maatregelen uit het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan.

(9) In component 1.1 (Veerkrachtige, groene en digitale economie) zijn twee nieuwe hervormingen (hervorming C1.1.1 R5 Diversificatie van de kapitaalmarkten en verbetering van de toegang tot alternatieve financiering en hervorming C1.1.1 R7 Oprichting van het Sustainable Finance Support Forum) opgenomen, die zijn gericht op de rol van de financiële sector in de financiering van de economie. Met de opstelling van een strategisch kader en actieplannen voor de ontwikkeling van de kapitaalmarkten wordt het huidige klimaat geanalyseerd en worden concrete maatregelen vastgesteld om de kapitaalmarkten te diversifiëren en de toegang tot alternatieve financiering te verbeteren. Een verdere hervorming versterkt de bijdrage van de financiële sector aan de groene transitie door de uitwisseling van informatie met de autoriteiten en andere relevante belanghebbenden te vergemakkelijken en door maatregelen vast te stellen ter ondersteuning van duurzame financiering in Kroatië.

(10) In component 1.3 (Verbetering van het waterbeheer en het afvalbeheer) bouwen één hervorming en twee nieuwe investeringen voort op bestaande maatregelen uit het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan (hervorming C1.3 R1 Tenuitvoerlegging van het waterbeheerprogramma, investering C1.3 R1-I1 Programma voor de ontwikkeling van openbaar afvalwater en investering C1.3 R1-I2 Programma voor de ontwikkeling van de openbare watervoorziening). De aanvullende investeringen ondersteunen de aanleg en wederopbouw van het openbare watervoorzienings- en rioleringsnet en afvalwaterzuiveringsinstallaties, met als doel het aantal inwoners dat profiteert van een betere toegang tot afvalwaterzuiverings- en watervoorzieningssystemen te verhogen. Kroatië heeft ook voorgesteld aanvullende hervormingen door te voeren om de rol van de onafhankelijke watertoezichthouder te versterken, nationale en lokale actieplannen ter vermindering van waterverliezen vast te stellen en een nationaal orgaan op te richten voor de monitoring van waterverliezen.

(11) In component 1.4 (Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem) is er één maatregel (investering C1.4 R1-I1 Elektronisch tolsysteem) die het ambitieniveau van de investering verhoogt door te voorzien in de invoering van een nieuw elektronisch tolsysteem op alle snelwegtrajecten die worden beheerd door Croatian Motorways Ltd, evenals op de snelweg Zagreb-Macelj (AZM) en BINA Istra.

(12) In component 2.2 (Nieuwe loon- en arbeidsmodellen voor ambtenaren en overheidsdiensten) stelde Kroatië voor om de ambitie van één hervorming (C2.2 R2 Nieuwe loon- en arbeidsmodellen voor ambtenaren en overheidsdiensten) te verhogen door een nieuwe mijlpaal toe te voegen die voorziet in de inwerkingtreding van verordeningen die de nieuwe loonmodellen en het gecentraliseerde selectiesysteem in overheidsdienst en openbaar bestuur regelen.

(13) In component 2.3 (Digitale transitie van de samenleving en het openbaar bestuur) heeft de nieuwe maatregel (investering C2.3 R3-I17 Oprichting van het bevolkings-, gezins- en huishoudensregister) betrekking op de oprichting van het bevolkings-, gezins- en huishoudensregister om gegevens te verstrekken over inkomen en vermogen van de bevolking, gezinnen en huishoudens, door gegevens uit verschillende registers en informatiesystemen op te halen. De investering heeft tot doel nauwkeurige en geactualiseerde statistieken te verstrekken die essentieel zijn voor het werk van overheidsinstanties om de procedures en definities die worden gebruikt voor de beoordeling van de rechten en verplichtingen die afhankelijk zijn van het inkomen of de activa van personen, gezinnen of huishoudens, eenvormig te maken.

(14) In component 3.1 (Hervorming van het onderwijsstelsel) bouwt één maatregel (investering C3.1 R1-I4 Bouw, modernisering, reconstructie en uitrusting van basisscholen voor eendagsonderwijs) voort op een bestaande maatregel die is opgenomen in het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan (investering C3.1 R1-I2) om het percentage leerlingen van het basisonderwijs dat naar één ploegenschool gaat, te verhogen van 70 % naar 100 %.

(15) Kroatië stelde ook voor om zeven maatregelen over te hevelen van het onderdeel niet-terugbetaalbare steun van het oorspronkelijke plan naar het onderdeel betreffende steun via leningen, zonder de ambitie ervan te beïnvloeden. Deze maatregelen zijn investering C1.4 R2-I1 Herstel van het bestaande spoor en aanleg van het tweede spoor van het traject Dugo Selo — Novska, onderdeel Kutina — Novska (fase D), die voorziet in de verbetering van de spoorweginfrastructuur in het kader van component 1.4 (Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem), investering C2.1 R1-I2 Versterking van de capaciteit op het gebied van strategische planning en betere regelgeving, die voorziet in de ontwikkeling van opleidingsmodules en de uitvoering van opleidingen ter verbetering van de capaciteit van ambtenaren die zich bezighouden met initiatieven op het gebied van strategische planning en betere regelgeving in het kader van component 2.1 (Versterking van de capaciteit om overheidsbeleid en -projecten te ontwerpen en uit te voeren), investering C4.3 R3-I2 (Verbetering van de digitalisering van het socialezekerheidsstelsel en het verbinden van centra voor sociale bijstand met aanbieders van sociale diensten) in het kader van component 4.3 (Verbetering van het sociale zekerheidsstelsel) en investering C5.1 R1-I1 (Invoering van mobiele apotheken in eerstelijnszorg), investering C5.1 R1-I2 (Mobiele ambulante zorgafdelingen), investering C5.1 R1-I3 (Bouw en uitrusting van klinische isolatie-eenheden (3, 4 en 1/5 van gebouwen) van kliniek voor infectieziekten “Dr. Fran Mihaljević”), investering C5.1 R4-I6 (Afvalbeheer bij het klinisch ziekenhuiscentrum KBC Zagreb) in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel).

(16) Kroatië heeft verzocht om steun via leningen voor het invoeren van een nieuwe hervorming C6.1 R7 Circulair gebruik van bouwafval van gebouwen met de status van cultuurgoed: Een proefproject voor het verkennen van uitwisselings- en handelsmogelijkheden in het kader van initiatief 6.1 (Renovatie van gebouwen). Kroatië stelde voor de ambitie van maatregel C6.1 R1-I3 Energierenovatie van gebouwen met de status van cultuurgoed te verhogen door een nieuwe mijlpaal toe te voegen met betrekking tot de ontwikkeling van richtsnoeren voor de energierenovatie van gebouwen met de status van cultuurgoed (C6.1 R1-I4).

Actualiseringen op basis van artikel 18, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241

(17) In het door Kroatië ingediende gewijzigde herstel- en veerkrachtplan zijn vier maatregelen geactualiseerd om rekening te houden met de geactualiseerde maximale financiële bijdrage. Kroatië heeft uitgelegd dat het vanwege de verlaging van de maximale financiële bijdrage van 6 295 431 146 EUR 3 naar 5 510 316 213 EUR 4 niet langer mogelijk is om alle maatregelen uit het oorspronkelijke Kroatische herstel- en veerkrachtplan te financieren. Kroatië heeft uitgelegd dat bepaalde maatregelen moeten worden geschrapt en gewijzigd omdat de toewijzing is verlaagd.

(18) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan bevat niet langer bepaalde maatregelen in het kader van component 1.1 (Veerkrachtige, groene en digitale economie) en 1.2 (Decarbonisatie van de energiesector). Deze wijzigingen hebben betrekking op component 1.1 (Veerkrachtige, groene en digitale economie), investering C1.1.2 R3-I1 (Voorbereiding van strategische documenten voor de digitale transformatie van de economie en kunstmatige intelligentie); component 1.2 (Decarbonisatie van de energiesector), investering C1.2 R1-I4 (Bioraffinaderij voor de productie van geavanceerde biobrandstoffen Sisak) om mijlpaal 56 en streefdoel 58 te verwijderen. Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht de bovengenoemde maatregelen te schrappen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(19) Verder worden in het door Kroatië ingediende gewijzigde herstel- en veerkrachtplan bepaalde maatregelen in het kader van component 1.2 (Decarbonisatie van de energiesector), investering C1.2 R1-I2 (Gebruik van waterstof en nieuwe technologieën) gewijzigd met het oog op de aanpassing van mijlpaal 54, en in het kader van component 2.6 (Voorkoming en bestrijding van corruptie), hervorming C2.6 R4 (Versterking van de capaciteit om beroep in te stellen bij openbare aanbestedingsprocedures) wordt streefdoel 246 gewijzigd om rekening te houden met de geactualiseerde maximale financiële bijdrage door het niveau van de vereiste uitvoering te verlagen. Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht de bovengenoemde mijlpaal en het bovengenoemde streefdoel te wijzigen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

Wijzigingen op basis van artikel 21 van Verordening (EU) 2021/241

(20) De wijzigingen van het herstel- en veerkrachtplan die Kroatië op grond van objectieve omstandigheden heeft ingediend, hebben betrekking op 39 maatregelen.

(21) Kroatië heeft uitgelegd dat 14 maatregelen vanwege objectieve omstandigheden niet langer volledig haalbaar zijn binnen het tijdschema van het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan. Dit betreft streefdoel 15 van investering C1.1.1 R4-I1 (Steun aan ondernemingen voor de overgang naar een energie- en hulpbronnenefficiënte economie) in het kader van component 1.1 (Veerkrachtige, groene en digitale economie) vanwege een onvoorzien tekort in de respons op aanbestedingen; maatregelen in het kader van component 1.3 (Verbetering van het waterbeheer en het afvalbeheer), respectievelijk streefdoel 61 van hervorming C1.3 R1 (Tenuitvoerlegging van het waterbeheerprogramma) vanwege procedurele moeilijkheden en een beslissing van het Constitutionele Hof waardoor de fusieprocedure werd verlengd, streefdoelen 77 en 78 van investering C1.3 R1-I3 (Programma voor rampenrisicovermindering) vanwege ernstige en onverwachte weersomstandigheden die de bouwwerkzaamheden vertraagden, en streefdoelen 85, 86, 87 en 89 van investering C1.3 R2-I1 (Programma ter vermindering van de verwijdering van afval) vanwege onverwachte vertragingen tijdens openbare aanbestedingen en bouwwerkzaamheden, en er zijn aanvullende mijlpalen en streefdoelen binnen investering C1.3 R2-I1 geïntroduceerd om hetzelfde ambitieniveau te behouden; maatregelen in het kader van component 2.3 (Digitale transitie van de samenleving en het openbaar bestuur), respectievelijk streefdoel 178 van hervorming C2.3 R2-I1 (Opzetten van een centraal interoperabiliteitssysteem), vanwege de vertraging in de procedures op EU-niveau die relevant zijn voor het opzetten van het systeem en streefdoel 188 van investering C2.3 R3-I7 (Verbetering van het systeem van ruimtelijke ordening, bouw en staatsactiva door digitalisering) vanwege objectieve omstandigheden waarop het bevoegde ministerie geen invloed heeft, namelijk vanwege de aardbevingen in Kroatië en de daaruit voortvloeiende noodzaak om middelen te besteden aan de wetgeving in verband met de wederopbouw na de aardbevingen, mijlpaal 298 van hervorming C4.2 R1 (Verbetering van de toereikendheid van de pensioenen door voortzetting van de pensioenhervorming), vanwege de extra tijd die de Wereldbank nodig heeft om de analyse voor te bereiden die de basis vormt voor het wetgevende werk, streefdoelen 304 en 306 en mijlpalen 305 en 398 vanwege de tijd die nodig is om een beter alternatief te ontwikkelen om de objectieve omstandigheden aan te pakken die zijn ontstaan door de ongekende bevolkingsafname en het lage werkloosheidspercentage in het kader van hervorming C4.3.R1 (Transparantie en toereikendheid van sociale uitkeringen in het socialebeschermingsstelsel) in het kader van component 4.3 (Verbetering van het sociale zekerheidsstelsel); maatregel in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel), respectievelijk streefdoel 326 van investering C5.1 R1-I7 (Uitrusting van nieuwe faciliteiten voor dagziekenhuis- en eendaagse chirurgie en geïntegreerde ziekenhuisopname in noodsituaties en aanpassing van de neurochirurgische kliniek van het klinisch ziekenhuiscentrum “KBC Sestre milosrdnice”) wegens vertraging bij het wederopbouwproject na de aardbeving, een voorwaarde voor de uitvoering van de gewijzigde maatregel, streefdoel 335 van investering C5.1 R3-I2 (Speciale opleiding van verpleegkundigen en technici in spoedeisende geneeskunde), streefdoel 339 van investering C5.1 R4-I1 (Centrale voorbereiding parenterale preparaten in 8 Kroatische ziekenhuizen) vanwege een gebrek aan gespecialiseerd medisch personeel op de arbeidsmarkt, streefdoel 344 van investering C5.1 R4-I5 (Invoering van een systeem voor monitoring van de resultaten van de behandeling voor ambulante zorg, met de nadruk op chronische patiënten in openbare apotheken) vanwege objectieve omstandigheden waardoor investering C2.3 R3-I4, die een voorwaarde is voor de uitvoering van de gewijzigde maatregel wordt vertraagd, streefdoel 345 van investering C5.1 R4-I6 (Afvalbeheer bij het klinisch ziekenhuiscentrum KBC Zagreb) vanwege de noodzaak om een nieuwe projectstudie te ontwikkelen die rekening houdt met gewijzigde omstandigheden bij de uitvoering van het project, streefdoel 347 van investering C5.1 R5-I1 (Digitale integratie van operatietheaters en robotchirurgie bij KBC Split) vanwege ongeplande extra bouwwerkzaamheden die de totale investering vertraagden, streefdoel 350 van investering C5.1 R5-I4 (Digitalisering en integratie van operatiekamers uitgerust met robotchirurgie in het klinisch ziekenhuiscentrum “KBC Sestre milosrdnice”) vanwege vertraging in het wederopbouwproject na de aardbeving, een voorwaarde voor de uitvoering van de gewijzigde maatregel. Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht de bovengenoemde mijlpalen en streefdoelen te wijzigen en de bovengenoemde wijzigingen aan te brengen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(22) Kroatië heeft uitgelegd dat elf maatregelen niet langer volledig haalbaar zijn vanwege objectieve omstandigheden, namelijk vanwege het bestaan van een beter alternatief. Dit betreft respectievelijk mijlpaal 38 van hervorming C1.2 R1 (Decarbonisatie van de energiesector) in het kader van component 1.2 (Energietransitie voor een duurzame economie) omdat het doel van de mijlpaal met een minder gecompliceerde procedure is bereikt, mijlpaal 108 van investering C1.4 R2-I7 (Opwaardering van het IT- en verkoopsysteem en modernisering van treinen met het IT-systeem) vanwege recente technologische vooruitgang en de gewoonten van gebruikers op de markt voor IT-diensten van de spoorwegen en streefdoel 116 van investering C1.4 R4-I1 (Aanbestedingen van voertuigen op alternatieve brandstoffen voor geregeld openbaar stads- en voorstadsvervoer) vanwege de samenvoeging van openbare aanbestedingen voor de oorspronkelijke maatregel en het opgeschaalde deel van de maatregel in het kader van component 1.4 (Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem), mijlpaal 137 van investering C1.5 R3-I3 (Opzetten van een traceerbaarheidsinformatiesysteem) in het kader van component 1.5 (Verbetering van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en versterking van de voedselvoorzieningsketen) vanwege de uitbreiding van het toepassingsgebied van het IT-systeem naar een groter aantal producten, met behoud van hetzelfde kostenniveau, streefdoel 145 van investering C1.6 R1-I1 (Regionale diversificatie en specialisatie van Kroatisch toerisme door investeringen in de ontwikkeling van toeristische producten met een hoge toegevoegde waarde) in het kader van component 1.6 (Ontwikkeling van duurzaam, innovatief en veerkrachtig toerisme), omdat de autoriteiten zich meer inzetten om de uitvoering van de investeringsprojecten te voltooien, streefdoel 147 van investering C1.6. R1-I2 (Versterking van het concurrentievermogen van ondernemers en bevordering van de groene en digitale transitie van de toeristische sector) in het kader van component 1.6 (Ontwikkeling van duurzaam, innovatief en veerkrachtig toerisme) vanwege de autoriteiten die zich sterker inzetten om de uitvoering van de investeringsprojecten te voltooien, streefdoel 287 van hervorming C4.1 R1 (Ontwikkeling en uitvoering van nieuw gericht actief arbeidsmarktbeleid met het oog op de groene en digitale transitie van de arbeidsmarkt) en streefdoel 292 van investering C4.1 R3-I1 (Uitvoering van vouchersystemen bestemd voor opleidingen voor werkenden en werklozen) in het kader van component 4.1 (Verbetering van de werkgelegenheidsmaatregelen en het rechtskader voor een moderne arbeidsmarkt en de economie van de toekomst) als gevolg van positieve trends op de arbeidsmarkt, streefdoel 331 van investering C5.1 R2-I1 (Aankoop van apparatuur voor de preventie, diagnose en behandeling van kankerpatiënten) op basis van een geactualiseerde analyse van toekomstige behoeften die rekening houdt met veranderingen in de bevolking en de behoeften aan gezondheidszorg. in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel), streefdoel 334 en nieuwe mijlpaal 399 van investering C5.1 R3-I1 (Centrale financiering voor specialisaties) als gevolg van objectieve omstandigheden in verband met een onverwachte toename van de uitval uit de opleiding tot medisch specialist in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel), streefdoel 361 van hervorming C6.1 R2 (Ontwikkeling van een kader voor het waarborgen van adequate vaardigheden in de context van groene banen die nodig zijn voor wederopbouw na de aardbeving) in het kader van initiatief 6.1 (Renovatie van gebouwen), waar een streefdoel voor het aantal personen dat een studieprogramma voor deskundigen afrondt, is vervangen door het opzetten en lanceren van een nieuw masterprogramma, streefdoelen 356 en 357 in het kader van investering C6.1 R1-I2 (nieuw C7.2 I2) Renovatie van gebouwen die beschadigd zijn bij aardbevingen door energierenovatie, waar Kroatië voorstelde om de beschrijving van het streefdoel te wijzigen door de lijst van in aanmerking komende door de aardbevingen getroffen provincies uit te breiden.

(23) Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht de bovengenoemde mijlpalen en streefdoelen te wijzigen en de bovengenoemde wijzigingen aan te brengen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(24) Kroatië heeft uitgelegd dat zeven maatregelen niet langer volledig haalbaar zijn vanwege objectieve omstandigheden, met name vanwege problemen in verband met de toeleveringsketen. Dit betreft respectievelijk streefdoel 51 van investering C1.2 R1-I3 (Gebruik van waterstof en nieuwe technologieën) in het kader van component 1.2 (Energietransitie voor een duurzame economie), streefdoelen 119 en 121 van investering C1.4 R5-I2 (Onderzoek, ontwikkeling en productie van nieuwe mobiliteitsvoertuigen en ondersteunende infrastructuur) in het kader van component 1.4 (Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem), mijlpaal 184 van investering C2.3 R2-I4 (Consolidatie van CEZIH-gezondheidsinformatiesystemen), streefdoel 200 van investering C2.3 R3-I15 (Invoering van oplossingen voor toeristische toepassingen met als doel ondernemers administratief te ontlasten en het toerismemodel te transformeren in de richting van duurzaamheid), streefdoel 201 van investering C2.3 R3-I16 (Digitalisering van sport- en recreatieprocessen op lokaal en regionaal niveau) in het kader van component 2.3 (Digitale transitie van de samenleving en het openbaar bestuur), streefdoel 320 van investering C5.1 R1-I1 (Invoering van mobiele apotheken in eerstelijnszorg) in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel), streefdoel 321 van investering C5.1 R1-I2 (Mobiele ambulante zorgafdelingen) in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel). Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht de bovengenoemde mijlpalen en streefdoelen te wijzigen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(25) Kroatië heeft uitgelegd dat drie maatregelen niet langer volledig haalbaar zijn vanwege objectieve omstandigheden, namelijk omdat de geraamde kosten van de maatregelen door de hoge inflatie aanzienlijk zijn gestegen. De hoge inflatie werd voornamelijk veroorzaakt door de energieprijzen, die met name stegen door de Russische agressie tegen Oekraïne. Andere prijzen zijn echter ook snel gestegen. Zo is de stijging van de bouwprijzen in 2021 aanzienlijk versneld, voornamelijk als gevolg van onderbrekingen in de levering. Dit betreft streefdoel 71 van investering C1.3 R1-I2 (Programma voor de ontwikkeling van de openbare watervoorziening) in het kader van component 1.3 (Verbetering van het waterbeheer en het afvalbeheer), waarbij het aantal aangelegde of gereconstrueerde kilometers waterleidingnet is verlaagd, investering C3.1 R1-I3 (Bouw, modernisering, renovatie en uitrusting van middelbare scholen) in het kader van component 3.1 (Hervorming van het onderwijsstelsel), waarvan de kostenraming dienovereenkomstig is geactualiseerd zonder dat het totale budget voor de maatregel is gewijzigd, en mijlpaal 288 van hervorming C4.1 R2 (Versterking van het systeem van inclusie en monitoring van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt door verbetering van de arbeidsvoorzieningsprocessen) in het kader van component 4.1 (Verbetering van de werkgelegenheidsmaatregelen en het rechtskader voor een moderne arbeidsmarkt en de economie van de toekomst), waar meer tijd nodig is om rekening te houden met nieuwe economische omstandigheden, met name de hoge inflatie en nieuwe trends op de arbeidsmarkt, bij de analyse van de toereikendheid van werkloosheidsuitkeringen. Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht om wijziging van het niveau van de vereiste uitvoering van de bovengenoemde maatregelen door wijziging van bepaalde mijlpalen of streefdoelen, of de kostenramingen daarvan, en om verlenging van het tijdschema voor mijlpaal 288. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(26) Kroatië heeft uitgelegd dat twee maatregelen niet langer volledig haalbaar zijn vanwege objectieve omstandigheden waarop het bevoegde ministerie en de begunstigde geen vat hebben, namelijk vanwege de complexiteit en de duur van de procedures voor het opzetten van cruciale componenten van de projecten. Dit betreft maatregelen in het kader van component 1.4 (Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem), respectievelijk streefdoel 107 van investering C1.4 R2-I6 (Gebruik van groene technologieën in het passagiersvervoer per spoor) en streefdoel 118 van investering C1.4 R5-I1 (Elektrificatie en vergroening van het systeem voor grondafhandeling en stroomvoorziening op de luchthaven van Zadar). Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht om wijziging van het niveau van de vereiste uitvoering van de bovengenoemde maatregelen door wijziging van de bovengenoemde streefdoelen en om verlenging van de desbetreffende tijdschema’s. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(27) Kroatië heeft uitgelegd dat één maatregel niet langer volledig haalbaar is vanwege objectieve omstandigheden, namelijk door het gebrek aan vraag naar gekwalificeerde elektronische handtekeningen op afstand. Dit betreft streefdoel 185 van investering C2.3 R3-I5 (Project voor de uitrol van digitale identiteitskaarten) in het kader van component 2.3 (Digitale transitie van de samenleving en het openbaar bestuur). Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht de bovengenoemde maatregel te wijzigen door het tijdschema van het bovengenoemde streefdoel te verlengen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(28) Kroatië heeft voorts verzocht de resterende middelen die vrijkomen door de opheffing van maatregelen uit hoofde van artikel 21 van Verordening (EU) 2021/241 te gebruiken om één maatregel te wijzigen. Dit betreft de nieuwe streefdoelen 376 en 377 van investering C1.2 R1-I1 (Het energiesysteem nieuw leven inblazen, bouwen en digitaliseren en ondersteunen van infrastructuur om de energiesector koolstofvrij te maken) in het kader van component C1.2 (Energietransitie voor een duurzame economie). Op grond hiervan heeft Kroatië verzocht om wijziging van het niveau van de vereiste uitvoering van de bovengenoemde maatregel door toevoeging van de bovengenoemde streefdoelen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 moet dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(29) De Commissie is van oordeel dat de door Kroatië aangevoerde redenen de actualisering overeenkomstig artikel 18, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 en de wijziging op grond van artikel 21, lid 2, van die verordening rechtvaardigen.

Correctie van schrijffouten

(30) Er zijn elf schrijffouten geconstateerd in de tekst van het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021, met gevolgen voor drie mijlpalen, vijf streefdoelen en negen maatregelen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad moet worden gewijzigd om de schrijffouten te corrigeren die niet overeenstemmen met de inhoud van het herstel- en veerkrachtplan dat op 14 mei 2021 bij de Commissie is ingediend, zoals overeengekomen tussen de Commissie en Kroatië. Deze schrijffouten hebben betrekking op de beschrijving van de maatregel van streefdoel 185 van investering C2.3 R3-I5 (Project voor de uitrol van digitale identiteitskaarten) in het kader van component 2.3 (Digitale transitie van de samenleving en het openbaar bestuur); beschrijving van de maatregel van hervorming C2.5 R1 (Vergroting van de efficiëntie van het rechtsstelsel om het vertrouwen van de burgers te vergroten) en mijlpaal 226 van investering C2.5 R1-I3 (Ontwikkeling van een toolkit voor openbare publicatie en doorzoeking van rechterlijke beslissingen) in het kader van component 2.5 (Modern recht dat geschikt is voor toekomstige uitdagingen); beschrijving van de maatregel van investering C1.3 R1-I1 (Programma voor de ontwikkeling van openbaar afvalwater) en investering C1.3 R1-I3 (Programma voor rampenrisicovermindering) in het kader van component C1.3 (Verbetering van het waterbeheer en het afvalbeheer); mijlpaal 142 van hervorming C1.6 R1 (Verbetering van de veerkracht en duurzaamheid van de toeristische sector) en mijlpaal 148 en streefdoel 149 van investering C1.6 R1-I3 (Versterking van de systeemcapaciteit voor veerkrachtig en duurzaam toerisme) in het kader van component 1.6 (Ontwikkeling van duurzaam, innovatief en veerkrachtig toerisme); streefdoel 272 van investering C3.1 R1-I3 (Bouw, modernisering, renovatie en uitrusting van middelbare scholen) in het kader van component 3.1 (Hervorming van het onderwijsstelsel); hervorming C5.1 R1 (Verbetering van de efficiëntie, kwaliteit en toegankelijkheid van het gezondheidsstelsel); streefdoel 343 van investering C5.1 R5-I5 (Digitalisering en uitrusting van diagnostische eenheden van het klinisch ziekenhuis “KB Merkur”) in het kader van component 5.1 (Versterking van de veerkracht van het gezondheidszorgstelsel). Deze correcties hebben geen gevolgen voor de uitvoering van de betrokken maatregelen.

(31) Om de kostenramingen van investering C3.1 R1-I3 (Bouw, modernisering, renovatie en uitrusting van middelbare scholen) in het kader van component 3.1 (Hervorming van het onderwijsstelsel) volledig af te stemmen op de gewijzigde beschrijving van streefdoel 272, is een nieuw streefdoel toegevoegd in termen van gebouwde of gerenoveerde klaslokalen.

Het REPowerEU-hoofdstuk op basis van artikel 21 quater van Verordening 2021/241

(32) Het REPowerEU-hoofdstuk omvat één nieuwe hervorming en vijf nieuwe investeringen. Hervorming C7.2 R4 (Invoering van een nieuw model voor de voorbereiding, organisatie en uitvoering van programma’s voor volwasseneneducatie die gericht zijn op de ontwikkeling van groene vaardigheden en competenties in de bouwsector voor werknemers uit derde landen) zal naar verwachting een nieuw model van programma’s voor volwasseneneducatie introduceren dat gericht is op de ontwikkeling van groene vaardigheden en competenties in de bouwsector voor werknemers van buiten de EU, waarmee wordt bijgedragen aan de REPowerEU-doelstelling van artikel 21 quater, lid 3, punt f), van Verordening (EU) 2021/241.

(33) Investering C7.1 R1-I6 (Versterking van de transmissie- en distributiecapaciteit van het elektriciteitsnetwerk) zal naar verwachting de elektriciteitstransmissiecapaciteit vergroten en de afvoer van elektriciteit van zuid naar noord verbeteren, en aldus bijdragen tot de REPowerEU-doelstellingen uit hoofde van artikel 21 quater, lid 3, punt e), van Verordening (EU) 2021/241. Investering C7.1 I3 (Verhoging van de capaciteit van de LNG-terminal op het eiland Krk en versterking van de gasinfrastructuur) heeft betrekking op de uitbreiding van de LNG-terminal op het eiland Krk en de uitbreiding van relevante gaspijpleidingen naar Slovenië en Hongarije, waarmee wordt bijgedragen aan de REPowerEU-doelstelling van artikel 21 quater, lid 3, punt a), van Verordening (EU) 2021/241. Investering C7.1 R1-I2 (Totstandbrenging van een op waterstof gebaseerde economie (via de North Adriatic Hydrogen Valley)) betreft de medefinanciering van hernieuwbare waterstofprojecten, de aanwijzing van het Kroatische Agentschap voor koolwaterstoffen als coördinerende instantie voor waterstof in Kroatië, de goedkeuring van het waterstofontwikkelingsplan en -programma, de aanpassing van vijf diesellocomotieven op waterstof en de bouw van waterstoflaadstations, waardoor wordt bijgedragen aan de REPowerEU-doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, punten b) en e), van Verordening (EU) 2021/241. Investeringen C7.1 R1-I3 en C7.1 R1-I4 (Versterking van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen voor vervoer en verwarming) heeft betrekking op geothermische exploratie met het oog op stadsverwarming, de productie van duurzaam biomethaan, de opstelling van het ontwikkelingsplan voor geothermisch potentieel en de certificering van biogas en de bouw van nieuwe oplaadinfrastructuur voor elektrische bussen, waarmee wordt bijgedragen aan de REPowerEU-doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, punten b) en e), van Verordening (EU) 2021/241.De bijdrage van de REPowerEU-maatregelen aan de inzet van hernieuwbare energiebronnen, het versterken van het elektriciteitsdistributienetwerk, maar ook het verbeteren van de diversificatie van de gasvoorziening in de Unie, zal naar verwachting helpen om het risico van hoge energieprijzen te verminderen. Dit zal naar verwachting alle consumenten, ook de meest kwetsbare, ten goede komen. Het REPowerEU-hoofdstuk bevat ook opgeschaalde maatregelen die van invloed zijn op zeven maatregelen in het kader van de componenten 1.2 (Energietransitie voor een duurzame economie), 1.4 (Ontwikkeling van een concurrerend, energieduurzaam en efficiënt vervoerssysteem) en 6.1 (Renovatie van gebouwen). De opgeschaalde maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk zorgen voor een aanzienlijke verbetering van het ambitieniveau van de maatregelen die al in het nationale herstel- en veerkrachtplan zijn opgenomen.

(34) Overeenkomstig artikel 21 quater, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 heeft Kroatië, gezien de verlaging van de maximale financiële bijdrage van 785 miljoen EUR, in het REPowerEU-hoofdstuk drie maatregelen opgenomen die al waren opgenomen in het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021. Die maatregelen kwamen in dat uitvoeringsbesluit tot uiting in component 1.2 (Energietransitie voor een duurzame economie), investering C1.2 R1-I2 (Gebruik van waterstof en nieuwe technologieën), investering C1.2 R1-I4 (Bioraffinaderij voor de productie van geavanceerde biobrandstoffen Sisak) en component 6.1 (Renovatie van gebouwen), investering C6.1 R1-I2 (Renovatie van gebouwen die beschadigd zijn bij aardbevingen door energierenovatie).

(35) De Commissie heeft het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, beoordeeld aan de hand van de criteria van artikel 19, lid 3, van Verordening 2021/241.

Evenwichtige respons die bijdraagt aan de zes pijlers

(36) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt a), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.1 van bijlage V daarbij, vormt het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, in hoge mate (score A) een alomvattende en voldoende evenwichtige respons op de economische en sociale situatie en draagt het zodoende bij aan elk van de zes in artikel 3 van die verordening bedoelde pijlers, daarbij rekening houdend met de specifieke uitdagingen van en de financiële toewijzing aan de betrokken lidstaat.

(37) Het herziene plan van Kroatië voldoet aan de groene en digitale streefdoelen van Verordening (EU) 2021/241 en levert daarmee een aanzienlijke bijdrage aan de eerste twee pijlers van artikel 3 van die verordening. De maatregelen die bijdragen aan deze twee pijlers zijn verdeeld over verschillende componenten. Het REPowerEU-hoofdstuk bevat een evenwichtige reeks nieuwe hervormingen en investeringen in verschillende componenten die, samen met verschillende bestaande maatregelen, aanzienlijk bijdragen aan de groene transitie. De bijdrage aan de pijlers met betrekking tot slimme, duurzame en inclusieve groei en sociale en territoriale cohesie wordt bevestigd door de invoering van nieuwe maatregelen en de opschaling van bestaande maatregelen. Gewijzigde maatregelen uit verschillende componenten blijven bijdragen aan de pijler inzake gezondheid en economische, sociale en institutionele veerkracht, en de opschaling van investeringen in het onderwijs versterkt de bijdrage aan de pijler van het beleid voor de volgende generatie door het ambitieniveau van de hervorming van het basisonderwijs aanzienlijk te verhogen.

Aanpakken van alle of een significant deel van de in de landspecifieke aanbevelingen vastgestelde uitdagingen

(38) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt b), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.2 van bijlage V daarbij, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een significant deel van de uitdagingen (score A) die zijn vastgesteld in de relevante landspecifieke aanbevelingen aan Kroatië, met inbegrip van begrotingsaspecten daarvan, of uitdagingen die zijn vastgesteld in andere relevante documenten die de Commissie in het kader van het Europees Semester officieel heeft goedgekeurd.

(39) In het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan wordt met name rekening gehouden met de landspecifieke aanbevelingen die formeel zijn vastgesteld door de Raad voorafgaand aan de beoordeling van het gewijzigde plan door de Commissie. Aangezien de door Kroatië verzochte steun is toegenomen na het aanvullende verzoek om leningen ter ondersteuning van maatregelen die niet uitsluitend betrekking hebben op de REPowerEU-doelstellingen, worden alle structurele aanbevelingen voor 2022 en 2023 in de algemene beoordeling meegenomen. De structurele aanbevelingen in de LSA’s van 2022 en 2023 hebben betrekking op de energiesector.

(40) Na de vooruitgang bij de uitvoering van alle relevante landspecifieke aanbevelingen in het kader van het Europees Semester 2023 te hebben beoordeeld, is de Commissie van oordeel dat de aanbeveling over het handhaven van maatregelen om liquiditeit te verschaffen aan kleine en middelgrote ondernemingen en zelfstandigen (LSA 3.1 van 2020) volledig is uitgevoerd. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de aanbevelingen voor het verminderen van de meest belastende parafiscale heffingen (LSA 4.4 van 2019 en LSA 3.2 van 2020).

(41) In het algemeen vormt het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan een aanvulling op het oorspronkelijke plan bij het aanpakken van de uitdagingen die in de landspecifieke aanbevelingen zijn vastgesteld. Het omvat een uitgebreide reeks elkaar versterkende hervormingen en investeringen die bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een aanzienlijk deel van de economische en sociale uitdagingen die zijn uiteengezet in de landspecifieke aanbevelingen die de Raad in het kader van het Europees Semester tot Kroatië heeft gericht, met name uitdagingen in verband met de energiesector die zijn vastgesteld in de nieuwe landspecifieke aanbevelingen van 2022 en 2023. Het REPowerEU-hoofdstuk van Kroatië omvat opgeschaalde en nieuwe maatregelen op het gebied van energienetwerken (met betrekking tot de LSA’s 3.3 van 2022 en 3.4 van 2023), het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, hernieuwbare waterstof (met betrekking tot de LSA’s 3.3 van 2019, 3.8 van 2020, 3.2 van 2022 en 3.1 en 3.2 van 2023), energierenovatie van gebouwen (met betrekking tot de LSA’s 3.3 van 2019, 3.4 van 2020, 3.1 en 3.5 van 2023), LNG- en gasinfrastructuur (met betrekking tot LSA 3.1 van 2022), emissievrij vervoer (met betrekking tot de LSA’s 3.3 van 2019, 3.7 van 2020, 3.5 van 2022 en 3.1 en 3.6 van 2023) en groene vaardigheden (met betrekking tot LSA 3.7 van 2023). Meer specifiek hebben opgeschaalde en nieuwe hervormingen in het kader van het REPowerEU-hoofdstuk, namelijk de invoering van een nieuw systeem voor het verbruik van zelfgeproduceerde hernieuwbare energie op kleine schaal, een reeks studies voor geologische ondergrondse opslag van CO2 in Kroatië, de aanwijzing van het Kroatische Agentschap voor koolwaterstoffen als coördinerende instantie voor waterstof in Kroatië, het plan en programma voor de ontwikkeling van waterstof, het plan voor de ontwikkeling van geothermisch potentieel, het plan voor de productie en het gebruik van biobrandstoffen in het vervoer, en de certificering van biogas betrekking op de LSA 3.3 van 2019, LSA 3.8 van 2020, LSA 3.2 van 2022 en LSA’s 3.1 en 3.2 van 2023.

(42) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan bevat andere investeringen en opgeschaalde maatregelen die verder gericht zijn op het aanpakken van uitdagingen die in de LSA’s zijn geïdentificeerd. De verhoging van de begroting voor C3.1 R1-I4 Bouw, modernisering, reconstructie en uitrusting van basisscholen voor eendagsonderwijs met 1 miljard EUR zorgt voor een aanzienlijk hogere bijdrage aan de aanpak van LSA’s 2.1 van 2019 en 2.4 van 2020. Aanvullende opschaling van investeringen in openbare riolering en watervoorziening heeft betrekking op LSA 3.3 van 2019 en LSA 3.6 van 2020.

Bijdrage aan het groeipotentieel, scheppen van banen en de economische, sociale en institutionele veerkracht

(43) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt c), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.3 van bijlage V daarbij, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting een hoge impact (score A) hebben op de versterking van het groeipotentieel, op het scheppen van banen en op de economische, sociale en institutionele veerkracht van Kroatië, waarmee wordt bijgedragen tot de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten, onder meer door de bevordering van beleid inzake kinderen en jongeren, en op het verzachten van de economische en sociale gevolgen van de COVID-19-crisis, waardoor de economische, sociale en territoriale cohesie en de convergentie binnen de Unie worden bevorderd.

(44) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, bevat investeringen die gericht zijn op het versnellen van de groene transitie, het waarborgen van weerbaarheid tegen verdere energieschokken en het verwezenlijken van de REPowerEU-doelstellingen. Kroatië heeft met name nieuwe maatregelen genomen om het gebruik van hernieuwbare energie te bevorderen, de capaciteit van het elektriciteitssysteem te vergroten, de waterstofeconomie te versnellen, de energie-efficiëntie te verbeteren en kapitaal aan te trekken voor duurzame activiteiten.

(45) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, bevat ook extra middelen voor het opschalen van bestaande maatregelen op het gebied van vervoer, waterbeheer en onderwijs, die bedoeld zijn om verder bij te dragen aan de groene transitie en de economische en sociale veerkracht te stimuleren.

(46) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan zal naar verwachting de economische groei reeds op korte tot middellange termijn versterken, met het geraamde aanzienlijke effect van productieve investeringen, met inbegrip van opleiding en onderwijs, op het bbp, en met verdere positieve effecten van de voorgestelde hervormingen. In het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan wordt de toewijzing van middelen aangepast met het oog op een grotere efficiëntie bij het faciliteren van een leven lang leren en de verwerving van groene en digitale vaardigheden, met inbegrip van kwetsbare groepen.

Geen ernstige afbreuk doen

(47) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.4 van bijlage V daarbij, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting waarborgen dat geen enkele erin opgenomen maatregel (score A) voor de uitvoering van hervormingen en investeringsprojecten ernstige afbreuk doet aan milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad 5 (het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”).

(48) In het gewijzigde plan wordt de naleving van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” beoordeeld aan de hand van de methodologie die is uiteengezet in de technische richtsnoeren van de Commissie over de toepassing van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” in het kader van de verordening betreffende de faciliteit voor herstel en veerkracht (2021/C58/01). Wijzigingen die in het kader van de herziening van het herstel- en veerkrachtplan in de maatregelen zijn aangebracht, hebben geen invloed op de beoordeling die is uitgevoerd voor de oorspronkelijke versie van het herstel- en veerkrachtplan. Op basis van de verstrekte informatie kan worden geconcludeerd dat het gewijzigde plan naar verwachting zal waarborgen dat geen enkele maatregel ernstige afbreuk doet in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852.

(49) Overeenkomstig artikel 21 quater, lid 6, van Verordening (EU) 2021/241 is de Commissie, op basis van de door Kroatië verstrekte informatie, van mening dat het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” niet van toepassing is op investering C7.1 I3, met inbegrip van de uitbreiding van de LNG-terminal op het eiland Krk, alsook de uitbreiding van de pijpleiding Zlobin - Bosiljevo, de afvoerpijpleiding Bosiljevo - Sisak - Kozarac naar Hongarije, en de sectie Lučko-Zabok van de interconnector Kroatië - Slovenië.

(50) De Commissie is met name van mening dat de uitbreiding van de LNG-terminal op het eiland Krk van 250 000 m³/h naar 700 000 m³/h (2,9 miljard m³ per jaar naar 6,1 miljard m³/j) helpt om de afhankelijkheid van de levering van Russisch gas in Zuidoost-Europa te verminderen, met name in Slovenië en Hongarije, die beide beperkte opties voor gasleveringsroutes hebben. De uitbreiding van de LNG-terminal moet volledig synchroon lopen met de uitbreiding van de interne Kroatische gaspijpleidingsinfrastructuur om de verhoogde capaciteit voor gastransmissie naar Slovenië en Hongarije te waarborgen. De bijdrage van de maatregel tot het verminderen van de afhankelijkheid van de Russische bevoorrading, waardoor de voorzieningszekerheid wordt verbeterd, werd ook bevestigd in bijlage III bij de mededeling over het REPowerEU-plan 6 , gebaseerd op de beoordeling van het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor gas (ENTSB voor gas). Aangezien de jaarlijkse vraag van Kroatië, Slovenië en Hongarije van 14 miljard m³ per jaar meer dan verdubbeld is in vergelijking met de uitgebreide LNG-terminalcapaciteit van 6,1 miljard m³ per jaar, is de maatregel evenredig. Schonere alternatieven, zoals hernieuwbare waterstof, werden in aanmerking genomen, maar kunnen niet worden beschouwd als een technologisch en economisch haalbaar alternatief dat tegen eind 2026 binnen een vergelijkbaar tijdschema zou kunnen worden ingezet. Rekening houdend met het feit dat alle gastransmissieprojecten technisch voorbereid moeten zijn om waterstof te transporteren, en dat de beperkte extra capaciteit van de LNG-terminal het minimum is dat nodig is om bij te dragen aan de uitfasering van de invoer van Russisch gas door de buurlanden van Kroatië, wordt het risico van lock-ineffect als beperkt beschouwd. Daarom heeft de Commissie, op basis van de analyse van de door Kroatië verstrekte bewijsstukken, een positieve beoordeling gegeven die inhoudt dat de maatregel noodzakelijk en evenredig is om te voldoen aan de onmiddellijke behoeften inzake voorzieningszekerheid, rekening houdend met schonere haalbare alternatieven en het risico van lock-ineffecten, overeenkomstig artikel 21 quater, lid 6, punt a), van Verordening (EU) 2021/241.

(51) De resultaten van de relevante milieueffectbeoordelingen bevestigen dat de projecten worden uitgevoerd in overeenstemming met het toepasselijke EU- en nationale milieurechtskader, om de schade te helpen beperken, met name door de luchtkwaliteit, waterlichamen, bodem en biodiversiteit te beschermen. In de milieueffectbeoordelingen wordt een afvalbeheersplan genoemd dat voorziet in gescheiden inzameling van stedelijk afval en gevaarlijke stoffen. Fysieke klimaatrisico’s voor het gasnetwerkinfrastructuurproject moeten worden geïdentificeerd door een robuuste beoordeling van klimaatrisico’s en kwetsbaarheid voor klimaatverandering uit te voeren. De omvang van de maatregel is niet groter dan nodig om aan de behoeften van de EU inzake energievoorzieningszekerheid te voldoen. Op basis van de analyse van de door Kroatië verstrekte bewijsstukken is de Commissie van oordeel dat er bevredigende inspanningen zijn geleverd om, waar mogelijk, de potentiële schade aan milieudoelstellingen te beperken, overeenkomstig artikel 21 quater, lid 6, punt b), van Verordening (EU) 2021/241.

(52) De uitbreiding van de LNG-terminal op het eiland Krk en van de relevante gaspijpleidingsinfrastructuur is bedoeld om te voldoen aan de strikt noodzakelijke behoeften inzake voorzieningszekerheid en leidt niet tot een verdere toename van het gasverbruik binnen de Unie, aangezien daarmee wordt beoogd de oorspronkelijk uit Rusland ingevoerde gascapaciteit te vervangen. De maatregel is afgestemd op het bredere energie- en klimaatbeleid dat Kroatië heeft uiteengezet in het ontwerp van het geactualiseerde nationaal energie- en klimaatplan. Op basis van de analyse van de door Kroatië verstrekte bewijsstukken is de Commissie van oordeel dat de maatregel de verwezenlijking van de EU-klimaatdoelstellingen voor 2030 en de doelstelling van klimaatneutraliteit in de EU tegen 2050 niet in gevaar brengt, in overeenstemming met artikel 21 quater, lid 6, punt c), van Verordening (EU) 2021/241.

(53) Volgens de door Kroatië verstrekte bewijsstukken zal de maatregel volgens de planning uiterlijk 31 december 2026 operationeel zijn, in overeenstemming met artikel 21 quater, lid 6, punt d), van Verordening (EU) 2021/241.

(54) De totale geraamde kosten van investering C7.1 I3 bedragen 559 000 000 EUR, wat neerkomt op 19 % van de geraamde kosten van de maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk, in overeenstemming met artikel 21 quater, lid 9, van Verordening (EU) 2021/241.

(55) Overeenkomstig artikel 21 quater, lid 8, van Verordening (EU) 2021/241 zullen de overeenkomstig artikel 10 sexies, lid 1, van Richtlijn 2003/87/EG beschikbaar gestelde inkomsten niet bijdragen aan investering C7.1 I3 waarop de afwijking van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” van toepassing is, aangezien de geraamde kosten van de andere hervormingen en investeringen van het REPowerEU-hoofdstuk het bedrag overschrijden dat overeenkomstig artikel 21 bis van Verordening (EU) 2021/241 voor Kroatië beschikbaar is.

Bijdrage aan de REPowerEU-doelstellingen

(56) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d) bis, van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.12 van bijlage V daarbij, zal het REPowerEU-hoofdstuk naar verwachting daadwerkelijk en in hoge mate (score A) bijdragen tot energiezekerheid, de diversificatie van de energievoorziening van de Unie, een toename van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en van de energie-efficiëntie, een verhoging van de opslagcapaciteit voor energie of tot de noodzakelijke vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen vóór 2030.

(57) De nieuwe investering C7.1 I3 (vergroting van de capaciteit van de LNG-terminal op het eiland Krk en versterking van de gasinfrastructuur) zal naar verwachting bijdragen tot de REPowerEU-doelstellingen om de voorzieningszekerheid en diversificatie van de gasvoorziening van de Unie uit hoofde van artikel 21 quater, lid 3, punt a), van Verordening (EU) 2021/241, te verbeteren door de afhankelijkheid van de levering van Russisch gas in Zuidoost-Europa, met name Slovenië en Hongarije, die beide beperkte opties voor aanvoerroutes hebben, te verminderen. Deze investering omvat de uitbreiding van de LNG-terminal Krk tot 700 000 m³/h (6,1 miljard m³ per jaar) en de uitbreiding van de pijpleiding Soobin – Bosiljevo, de afvoerpijpleiding naar Hongarije, Bosiljevo – Sisak – Kozarac, sectie Lučko – Zabok van de interconnector Kroatië – Slovenië. Deze investering heeft tot doel een alternatieve gasroute te bieden naar de aangrenzende lidstaten van Kroatië, zoals Slovenië en Hongarije, aangezien de LNG-terminal Krk reeds over voldoende capaciteit (2,9 miljard m³ per jaar) beschikt om aan de jaarlijkse gasvraag in Kroatië te voldoen.

(58) Het opgeschaalde deel van investering C7.2 I1 (Energierenovatie van gebouwen) en de opgeschaalde investering C7.2 I2 (Renovatie van gebouwen die beschadigd zijn bij aardbevingen door energierenovatie) zullen naar verwachting bijdragen aan de REPowerEU-doelstellingen om de energie-efficiëntie van gebouwen te stimuleren uit hoofde van artikel 21 quater, lid 3, punt b), van Verordening (EU) 2021/241. Deze investeringen voorzien in extra middelen voor energierenovatie van openbare gebouwen en meergezinswoningen, energierenovatie van openbare gebouwen in het kader van het ESCO-model en voor de energierenovatie van door aardbevingen beschadigde gebouwen.

(59) De investering C7.1 R1-I5 (Bioraffinaderij voor de productie van geavanceerde biobrandstoffen Sisak), de opgeschaalde hervorming C7.1 R1 (Decarbonisatie van de energiesector), investering C7.1 R1-I1 (Gebruik van waterstof en nieuwe technologieën), evenals de nieuwe investeringen C7.1 R1-I2 (Totstandbrenging van een op waterstof gebaseerde economie (via de North Adriatic Hydrogen Valley)) en investeringen C7.1 R1-I3 (Versterking van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen in vervoer en verwarming) en C7.1 R1-I4 (Versterking van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen in vervoer en verwarming) zullen naar verwachting bijdragen aan de REPowerEU-doelstellingen om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen door de productie en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, zoals duurzaam biomethaan, hernieuwbare waterstof en geothermische energie, te vergroten en het aandeel hernieuwbare energie te vergroten en de inzet ervan te versnellen overeenkomstig artikel 21 quater, lid 3, punt b), van Verordening (EU) 2021/241. Deze maatregelen hebben betrekking op de ingebruikname van een bioraffinaderij in Sisak, het opzetten van een nieuw systeem voor het verbruik van zelfgeproduceerde energie dat het gebruik van hernieuwbare energiebronnen zou versnellen, zoals fotovoltaïsche zonne-energie op eengezinswoningen en appartementsgebouwen, nieuwe waterstofproductie van 10 MW, de bouw van zes oplaadstations voor waterstof en een reeks studies voor geologische ondergrondse opslag van CO2 in Kroatië. De maatregelen hebben ook betrekking op de medefinanciering van hernieuwbare waterstofprojecten in het kader van de North Adriatic Hydrogen Valley en de aanwijzing van het Kroatische Agentschap voor koolwaterstoffen als coördinerende instantie voor waterstof in Kroatië, het plan en programma voor de ontwikkeling van waterstof, evenals geothermische exploratie en boringen voor stadsverwarming, productie van duurzaam biomethaan, het plan voor de ontwikkeling van geothermisch potentieel en de certificering van biogas.

(60) De opgeschaalde investering C7.2 I1 (Energierenovatie van gebouwen) zal naar verwachting bijdragen tot de REPowerEU-doelstelling om energiearmoede aan te pakken, overeenkomstig artikel 21 quater, lid 3, punt c), van Verordening (EU) 2021/241, door een extra toewijzing voor het lopende programma voor energiearmoede.

(61) De opgeschaalde hervormingen C7.2 R1 (Meer efficiëntie, vermindering van de administratieve lasten en digitalisering van het renovatieproces) en de hervormingen C7.2 R2 en C7.2 R3 (Invoering van een nieuw model van groene stadsvernieuwingsstrategieën en uitvoering van een proefproject voor de ontwikkeling van groene infrastructuur en het circulaire beheer van gebouwen en ruimte) zullen naar verwachting bijdragen tot de REPowerEU-doelstelling om de vraag naar energie te verminderen, overeenkomstig artikel 21 quater, lid 3, punt d), van Verordening (EU) 2021/241, door het publiek bewuster te maken van de voordelen van de groene transitie en de ontwikkeling van groene-infrastructuurprojecten te ondersteunen.

(62) De nieuwe investering C7.1 R1-I6 (Versterking van de transmissie- en distributiecapaciteit van het elektriciteitsnetwerk)() zal naar verwachting bijdragen tot de REPowerEU-doelstellingen om de energiezekerheid te vergroten en knelpunten in de elektriciteitsdistributie aan te pakken uit hoofde van artikel 21 quater, lid 3, punt e), van Verordening (EU) 2021/241. Deze maatregel zal naar verwachting leiden tot een verbetering van de elektriciteitstransmissiecapaciteit en een betere afvoer van elektriciteit van het zuiden naar het noorden van Kroatië.

(63) De opgeschaalde investeringen C7.1 I1 (Aanbestedingen van voertuigen op alternatieve brandstoffen voor geregeld openbaar stads- en voorstadsvervoer) en C7.1 I2 (Medefinancieringsprogramma voor de aankoop van nieuwe voertuigen op alternatieve brandstof en de ontwikkeling van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen in het wegvervoer), evenals de nieuwe investeringen C7.1 R1-I2 (Totstandbrenging van een op waterstof gebaseerde economie (via de North Adriatic Hydrogen Valley)) en C7.1 R1-I4 (Versterking van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen voor vervoer en verwarming), en investering C7.1 R1-I5 ()Bioraffinaderij voor de productie van geavanceerde biobrandstoffen Sisak zullen naar verwachting bijdragen aan de REPowerEU-doelstellingen ter ondersteuning van emissievrij vervoer, krachtens artikel 21 quater, lid 3, punt e), van Verordening (EU) 2021/241. Deze maatregelen omvatten de aankoop van nog eens 103 elektrische of waterstofbussen en een waterstofenergie-eenheid voor het aandrijven van elektrische locomotieven (HERMES), snellere elektrische oplaadstations in het wegvervoer, de aanpassing van vijf diesellocomotieven op waterstof en vijf oplaadstations voor treinen, bussen of zeevervoer, nieuwe infrastructuur en oplaadstations voor elektrische bussen, evenals de goedkeuring van een plan voor de productie en het gebruik van biobrandstoffen in het vervoer.

(64) De nieuwe hervorming C7.2 R4 (Invoering van een nieuw model voor de voorbereiding, organisatie en uitvoering van programma’s voor volwasseneneducatie gericht op de ontwikkeling van groene vaardigheden en competenties in de bouwsector voor buitenlandse werknemers uit derde landen) zal naar verwachting bijdragen aan de REPowerEU-doelstelling van versnelde om- en bijscholing van de beroepsbevolking naar groene vaardigheden krachtens artikel 21 quater, lid 3, punt f), van Verordening (EU) 2021/241, door de invoering van een nieuw model van programma’s voor volwasseneneducatie gericht op de ontwikkeling van groene vaardigheden en competenties in de bouwsector voor buitenlandse werknemers van buiten de EU.

(65) Het REPowerEU-hoofdstuk is in overeenstemming met het Kroatische beleidskader dat erop is gericht de broeikasgasemissies terug te dringen en het aandeel van hernieuwbare energiebronnen te vergroten. De maatregelen versterken ook de maatregelen in het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan inzake de bevordering van energie-efficiëntie, emissievrij vervoer en het vergroten van het aandeel hernieuwbare energiebronnen.

(66) In het REPowerEU-hoofdstuk wordt ingegaan op de noodzaak om de energiezekerheid te verbeteren door het elektriciteitsnet te versterken, met de nieuwe investering C7.1 R1-I6 “Versterking van de transmissie- en distributiecapaciteit van het elektriciteitsnetwerk”.

(67) In het REPowerEU-hoofdstuk wordt ook ingegaan op de behoefte aan diversificatie van de energievoorziening van de Unie door middel van investeringen in infrastructuur voor vloeibaar aardgas en gas, namelijk de uitbreiding van de LNG-terminal Krk tot 700 000 m³/h (6,1 miljard m³ per jaar) en de aanleg van relevante pijpleidingen voor de uitvoer van gas naar naburige lidstaten, in de nieuwe investering C7.1 I3 “Verhoging van de capaciteit van de LNG-terminal op het eiland Krk en versterking van de gasinfrastructuur”.

Maatregelen met een grensoverschrijdende of meerlandendimensie of een soortgelijk effect

(68) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d) ter, van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.13 van bijlage V daarbij, wordt verwacht dat de in het REPowerEU-hoofdstuk opgenomen maatregelen in hoge mate (score A) een grensoverschrijdende of meerlandendimensie of een soortgelijk effect zullen hebben.

(69) De in het REPowerEU-hoofdstuk opgenomen investeringen met een meerlanden- en grensoverschrijdende dimensie hebben betrekking op de uitbreiding van de LNG-terminal op het eiland Krk en van de relevante gaspijpleidingsinfrastructuur, aangezien deze de voorzieningszekerheid moet vergroten door alternatieve gasroutes naar Zuidoost-Europa, met name Slovenië en Hongarije, aan te bieden. De investeringen in de modernisering van het elektriciteitsnet hebben ook een grensoverschrijdende dimensie, aangezien zij naar verwachting de aansluiting op het net van een groter aandeel hernieuwbare energiebronnen mogelijk zullen maken en de vraag naar fossiele brandstoffen zullen doen afnemen.

(70) Investeringen in waterstof en de investering in de bioraffinaderij voor de productie van geavanceerd bio-ethanol en de investeringen in geothermische energie en duurzaam biomethaan hebben een grensoverschrijdende dimensie, omdat ze het aandeel en het gebruik van hernieuwbare energie moeten vergroten, waardoor de vraag naar fossiele brandstoffen afneemt. De investeringen in de inzet van bussen op alternatieve brandstof en infrastructuur voor alternatieve brandstoffen zullen naar verwachting de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen. Verwacht wordt dat de investeringen in de renovatie van gebouwen de energie-efficiëntie zullen verhogen, waardoor de vraag naar energie en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zullen afnemen.

(71) Daarom moeten deze maatregelen bijdragen tot het veiligstellen van de energievoorziening in de Unie als geheel, onder meer door de uitdagingen aan te pakken die in de meest recente behoefteanalyse van de Commissie zijn vastgesteld, in overeenstemming met de doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, van Verordening (EU) 2021/241, rekening houdend met de financiële bijdrage die de betrokken lidstaat ter beschikking staat en zijn geografische positie, en door de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en de vraag naar energie te reduceren.

(72) De kosten van deze maatregelen bedragen in totaal 2 904,99 miljoen EUR, wat neerkomt op meer dan 30 % van de geraamde kosten van het REPowerEU-hoofdstuk.

Bijdrage aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit

(73) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt e), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.5 van bijlage V daarbij, bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit, of die helpen het hoofd te bieden aan de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de klimaatdoelstellingen vertegenwoordigen 39,02 % van de totale toewijzing voor het herstel- en veerkrachtplan en 62,63 % van de totale geraamde kosten van de maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk, berekend volgens de in bijlage VI bij die verordening beschreven methode. Overeenkomstig artikel 17 van Verordening (EU) 2021/241 is het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, in overeenstemming met de informatie die is opgenomen in het nationaal energie- en klimaatplan 2021-2030.

(74) Gezien de verlaagde financiële bijdrage van het herstel- en veerkrachtplan van Kroatië en de opname van nieuwe maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan die de klimaatdoelstellingen niet ondersteunen, is de klimaatbijdrage van het plan verlaagd van 40,03 % tot 39,02 %. Het REPowerEU-hoofdstuk biedt echter extra steun voor de groene transitie van Kroatië, aangezien de hervormingen en investeringen integraal bijdragen tot het stimuleren van energie-efficiëntie in gebouwen, waardoor het energieverbruik wordt beperkt, de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen wordt verminderd door de productie en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te verhogen, de energiezekerheid te vergroten en knelpunten in de elektriciteitsdistributie weg te werken en de decarbonisatie van de vervoerssector te ondersteunen.

(75) Wat betreft de bijdrage van de maatregelen van het REPowerEU-hoofdstuk in het herstel- en veerkrachtplan van Kroatië aan de verwezenlijking van de EU-klimaatdoelstellingen voor 2030 en de doelstelling van klimaatneutraliteit in de EU tegen 2050, zijn deze maatregelen erop gericht het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te stimuleren door een nieuw model voor het verbruik van zelfgeproduceerde energie in te voeren en de productiecapaciteit voor waterstof uit te breiden. Daarnaast heeft Kroatië ook maatregelen opgenomen om het openbaar vervoer groener te maken, door extra elektrische en waterstofvoertuigen aan te schaffen en de kwaliteit van de infrastructuur voor alternatieve brandstoffen in het wegvervoer te verbeteren, alsook om aanzienlijke extra middelen toe te wijzen voor de renovatie van gebouwen, waardoor de energie-efficiëntie ervan wordt verbeterd en energiearmoede op lange termijn wordt aangepakt.

(76) Deze maatregelen zullen naar verwachting een blijvend effect hebben door de uitfasering van fossiele brandstoffen en de totstandbrenging van een duurzaam systeem voor hernieuwbare energie in Kroatië te versnellen. Zij zullen naar verwachting de broeikasgasemissies verminderen en het gebruik van hernieuwbare energie in Kroatië bevorderen en aldus bijdragen tot de verwezenlijking van de EU-klimaatdoelstellingen voor 2030 en de doelstelling van klimaatneutraliteit in de EU tegen 2050. 

Bijdrage aan de digitale transitie

(77) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt f), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.6 van bijlage V daarbij, bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate bijdragen tot de digitale transitie of die helpen het hoofd te bieden aan de uit die transitie voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de digitale doelstellingen zijn goed voor 20,09 % van de totale toewijzing van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, berekend volgens de in bijlage VII bij die verordening beschreven methode.

(78) De positieve beoordeling van de bijdrage aan de digitale transitie in het uitvoeringsbesluit van de Raad van 28 juli 2021 blijft geldig. Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan blijft aanzienlijk bijdragen aan de digitale transitie, onder meer door de digitalisering van het openbaar bestuur, het aantal digitale diensten voor burgers en bedrijven en de investeringen in e-gezondheid en de digitalisering van de vervoerssector te vergroten.

(79) Het REPowerEU-hoofdstuk zal naar verwachting bijdragen tot de digitale transitie en het aanpakken van de daaruit voortvloeiende uitdagingen door het beheer van het elektriciteitssysteem te digitaliseren en door de modernisering van het Kroatische transmissienetwerk voor elektriciteit voort te zetten door de uitvoering van hervorming C7.1 R1-I6, die gericht is op het verbeteren van het elektriciteitsnet, het vergroten van de elektriciteitstransmissiecapaciteit en een betere afvoer van elektriciteit van het zuiden naar het noorden van Kroatië. Overeenkomstig artikel 21 quater, lid 5, van Verordening (EU) 2021/241 mochten hervormingen en investeringen in het REPowerEU-hoofdstuk niet in aanmerking worden genomen bij de berekening van de totale toewijzing voor het plan met het oog op de toepassing van het bij die verordening vastgestelde vereiste van het digitale streefcijfer.

Blijvend effect

(80) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt g), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.7 van bijlage V daarbij, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting in hoge mate (score A) een blijvend effect sorteren voor Kroatië.

(81) Het gewijzigde plan verhoogt de investeringen in hernieuwbare energiebronnen, vergroening van het vervoer en energierenovatie van gebouwen, en introduceert nieuwe investeringen in hernieuwbare energie, met name oplaadinfrastructuur voor waterstof en elektriciteit, geothermische energie en duurzame productie van biomethaan. Het gewijzigde plan handhaaft daarmee de ambitie van het oorspronkelijke plan en vergroot de nadruk op de groene transitie, in overeenstemming met de REPowerEU-doelstellingen. Het gewijzigde plan draagt ook bij tot duurzame ontwikkeling op lange termijn door extra investeringen in infrastructuur voor afvalbeheer en de aanleg of (re)constructie van het openbaar waterleidingnet.

(82) Het gewijzigde plan versterkt de hervorming van het openbaar bestuur door een prestatiegericht evaluatie- en beloningssysteem voor ambtenaren te stimuleren. Ook worden de inspanningen opgevoerd om het onderwijsstelsel te hervormen in de richting van onderwijs met één ploegendienst, door de vereiste basisschoolinfrastructuur te ondersteunen. Nieuwe hervormingen in de bouwsector zijn gericht op de circulaire economie, duurzame stadsplanning en de ontwikkeling van groene vaardigheden. Het herziene plan omvat ook nieuwe hervormingen om de rol van de financiële sector in duurzame financiering te versterken en de kapitaalmarkten verder te ontwikkelen. De hervormingen en investeringen in het herziene plan moeten het blijvend effect van het plan op de productiviteit en de economische, sociale en institutionele veerkracht van Kroatië verder versterken.

Monitoring en uitvoering

(83) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt h), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.8 van bijlage V daarbij, zijn de regelingen die worden voorgesteld in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, passend (score A) om te zorgen voor de doeltreffende monitoring en uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het beoogde tijdschema en de mijlpalen en streefdoelen alsmede de bijbehorende indicatoren.

(84) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van Kroatië heeft geen negatieve gevolgen voor het ambitieniveau van het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan. De relevante verificatiemechanismen, systemen voor gegevensverzameling en verantwoordelijkheden kunnen worden aangemerkt als duidelijk, robuust en doeltreffend om ervoor te zorgen dat de mijlpalen en streefdoelen volledig en tijdig worden verwezenlijkt. De beoordeling van de toereikendheid van de uitvoeringsstructuur van het herstel- en veerkrachtplan, de regelingen voor het monitoren van de vooruitgang en de verslaglegging en de algemene organisatorische regelingen blijven ongewijzigd.

Kostenberekening

(85) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt i), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.9 van bijlage V daarbij, is de motivering die in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, wordt verstrekt voor het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk, strookt het met het kostenefficiëntiebeginsel, en staan de kosten in verhouding tot het verwachte nationale economische en sociale effect.

(86) De beoordeling van het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan luidde dat de geraamde totale kosten ervan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk zijn, stroken met het kostenefficiëntiebeginsel en in verhouding staan tot het verwachte nationale economische en sociale effect.

(87) Kroatië heeft afzonderlijke kostenramingen verstrekt voor de meeste aangepaste en nieuwe investeringen en hervormingen met bijbehorende kostenberekeningen in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, waarbij gebruik wordt gemaakt van een aantal bronnen om deze te onderbouwen. Deze omvatten oproepen tot het indienen van blijken van belangstelling die specifiek zijn gelanceerd met het oog op het herstel- en veerkrachtplan, aanbestedingscontracten die verwijzen naar soortgelijke diensten of investeringen van soortgelijke aard in het verleden. De door Kroatië verstrekte gegevens over de kosten zijn grotendeels voldoende gedetailleerd en onderbouwd. Kroatië heeft ramingen en aannamen over de kosten verstrekt in de standaardmodeltabel die bedoeld was voor het geven van een overzicht van de voornaamste informatie en bewijselementen voor de kostenberekening, met inbegrip van de methode die aan de kostenberekeningen ten grondslag ligt. Daarnaast heeft Kroatië voor de meeste nieuwe maatregelen aanvullende documenten en materiaal ingediend om de kostenramingen te verduidelijken en kostenberekeningsgegevens en benchmarks met betrekking tot vergelijkbare investeringen in het verleden of in andere landen te verstrekken. Deze documenten omvatten beschrijvingen en toelichtingen van de belangrijkste factoren en veranderingen in de kosten van de gewijzigde maatregelen en de evenredigheid ervan.

(88) Het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan is in overeenstemming met de aard en het type van de beoogde hervormingen en investeringen. Als gevolg hiervan worden de kostenramingen voor alle maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan in hoge of gemiddelde mate aannemelijk geacht. Kroatië heeft voldoende informatie en bewijsmateriaal verstrekt waaruit blijkt dat het bedrag van de geraamde totale kosten niet wordt gedekt door bestaande of geplande financiering van de Unie. Tot slot stroken de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan met het kostenefficiëntiebeginsel en staan zij in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.

Bescherming van de financiële belangen van de Unie

(89) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt j), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.10 van bijlage V daarbij, werden de in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, voorgestelde regelingen als passend (score A) beoordeeld om corruptie, fraude en belangenconflicten bij het gebruik van de financiële middelen die op grond van deze verordening zijn verstrekt, te voorkomen, op te sporen en recht te zetten, en wordt verwacht dat de regelingen daadwerkelijk dubbele financiering in het kader van de verordening en andere Unieprogramma’s voorkomen. Dit laat de toepassing onverlet van andere instrumenten om de naleving van het Unierecht te bevorderen en te handhaven, onder meer voor het voorkomen, opsporen en rechtzetten van corruptie, fraude en belangenconflicten, en het beschermen van de begroting van de Unie overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2020/2092 van het Europees Parlement en de Raad 7 .

(90) In de oorspronkelijke beoordeling werd geconcludeerd dat de door Kroatië voorgestelde controle- en auditregelingen adequaat waren (score A) uit hoofde van criterium 2.10 van bijlage V bij de RRF-verordening, op voorwaarde dat tijdig werd voldaan aan vier mijlpalen met betrekking tot een registratiesysteem voor het toezicht op de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, de goedkeuring van een wettelijk mandaat voor het directoraat voor macro-economische analyse binnen het ministerie van Financiën als coördinerend orgaan, en het Agentschap voor de controle van het uitvoeringssysteem voor programma’s van de EU als auditautoriteit, alsook aan het toezicht- en controlesysteem en de actualisering van de procedures. Het statuut van het Agentschap voor de controle van het uitvoeringssysteem voor programma’s van de Europese Unie (ARPA) is aangepast om het in overeenstemming te brengen met Verordening (EU) 2021/241 en voorziet in het wettelijke mandaat voor het uitvoeren van audits binnen het toepassingsgebied van het NRRP.

(91) Sinds de oorspronkelijke beoordeling, die werd opgesteld op basis van het voorgestelde audit- en controlesysteem, heeft de Commissie toegang gehad tot informatie over de daadwerkelijke uitvoering van de verschillende controleprocedures voor het voorkomen, opsporen en rechtzetten van fraude, corruptie en belangenconflicten. Dit omvat de voorlopige bevindingen van de door de Commissie in Kroatië uitgevoerde audit inzake de bescherming van de financiële belangen van de Unie. De Kroatische autoriteiten hebben passende maatregelen genomen om de aanbevelingen in dit verslag op te volgen, waaronder een grondige actualisering van de regels die de bescherming van de financiële belangen van de Unie waarborgen.

(92) In het licht van deze informatie is de Commissie van mening dat het internecontrolesysteem van het herstel- en veerkrachtplan van Kroatië over het algemeen adequaat is. Het internecontrolesysteem dat in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van Kroatië wordt beschreven, berust op robuuste processen en structuren, en definieert, met het oog op de prestatie van internecontroletaken, zowel duidelijke actoren als hun rollen en verantwoordelijkheden. Voor elke component en subcomponent is op ministerieel niveau en op het niveau van de centrale overheidsdienst de autoriteit aangewezen die bevoegd is voor de uitvoering van hervormingen en investeringen. Het internecontrolesysteem en andere toepasselijke regelingen in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van Kroatië, met inbegrip van de verificatiemechanismen, de verzameling en opslag van gegevens en de verantwoordelijkheden van de betrokken actoren, zijn toereikend om corruptie, fraude en belangenconflicten te voorkomen, op te sporen en recht te zetten bij het gebruik van middelen uit hoofde van Verordening (EU) 2021/241 en om dubbele financiering uit hoofde van die verordening en andere programma’s van de Unie te vermijden.

Samenhang van het herstel- en veerkrachtplan

(93) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt k), van Verordening (EU) 2021/241, en criterium 2.11 van bijlage V daarbij, bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, in hoge mate (score A) maatregelen voor de uitvoering van projecten voor hervormingen en overheidsinvesteringen die samenhangende acties vormen.

(94) Het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan van Kroatië is opgebouwd rond vijf coherente componenten, één initiatief en het REPowerEU-hoofdstuk, die allemaal bijdragen aan de algemene en specifieke doelstellingen van de herstel- en veerkrachtfaciliteit. Elke component is gebaseerd op consistente pakketten van hervormingen en investeringen, met maatregelen die elkaar versterken of aanvullen.

(95) Het brede scala aan maatregelen ondersteunt de gemeenschappelijke doelstellingen om het herstel van de Kroatische economie te stimuleren en het land beter bestand te maken tegen toekomstige schokken. Het plan omvat belangrijke hervormingen om het water- en afvalbeheer, onderwijs en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te verbeteren en de groene en digitale transitie verder te ondersteunen door te zorgen voor duurzame en inclusieve groei.

(96) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan omvat wijzigingen in alle bestaande vijf componenten en initiatief 6.1, waarbij aanvullende hervormingen en investeringen in het kader van het REPowerEU-hoofdstuk worden ingevoerd. Het herziene plan verandert niets aan de complementariteit van de vijf componenten en één initiatief en blijft consistente en coherente doelstellingen nastreven. De opgeschaalde en nieuw ingevoerde maatregelen in het kader van het REPowerEU-hoofdstuk vormen een nieuwe complementaire laag voor de energietransitie en decarbonisatie door bestaande maatregelen op het gebied van schone energie, duurzame mobiliteit en renovatie van gebouwen aan te vullen of te versterken.

Raadplegingsproces

(97) Tijdens de opstelling van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, heeft Kroatië een raadplegingsproces uitgevoerd, voornamelijk via een schriftelijke feedbackprocedure voor afzonderlijke componenten van het herstel- en veerkrachtplan. Belanghebbenden (vertegenwoordigers van ministeries, organisaties en verenigingen op het gebied van kapitaalmarkten, energie, vervoer) konden hun projectvoorstellen voor het herziene herstel- en veerkrachtplan en het REPowerEU-hoofdstuk indienen. De verantwoordelijke nationale instanties hebben de tijdens de raadpleging ontvangen feedback opgenomen en de inhoud van het nieuwe REPowerEU-hoofdstuk geharmoniseerd.

(98) Belanghebbenden, lokale autoriteiten, sociale partners en het grote publiek zijn regelmatig van de voortgang van de uitvoering van het plan op de hoogte gebracht tijdens het jaarlijkse evenement van Kroatië over de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan. In het gewijzigde plan wordt verder overleg overwogen met de sociale partners of relevante belanghebbenden over de uitvoering ervan, met name voordat relevante wetgeving inzake belangrijke hervormingen wordt vastgesteld. Om te zorgen voor draagvlak bij de desbetreffende actoren, is het van cruciaal belang dat alle betrokken lokale autoriteiten en belanghebbenden, waaronder de sociale partners, worden betrokken bij de uitvoering van de investeringen en hervormingen in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk.

Positieve beoordeling

(99) De Commissie heeft het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, positief beoordeeld en concludeert dat het plan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241. Nu moeten, overeenkomstig artikel 20, lid 2, van en bijlage V bij die verordening, de hervormingen en investeringsprojecten die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, worden vastgelegd, alsmede de relevante mijlpalen, streefdoelen en indicatoren en het bedrag dat de Unie in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun en steun via leningen ter beschikking stelt voor de uitvoering van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk.

Financiële bijdrage

(100)De geraamde totale kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, van Kroatië bedragen 10 040 701 600 EUR. Aangezien het bedrag van de geraamde totale kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan hoger is dan de geactualiseerde maximale financiële bijdrage die voor Kroatië beschikbaar is, moet de overeenkomstig artikel 11 berekende financiële bijdrage die aan het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, van Kroatië is toegewezen, gelijk zijn aan het bedrag van de geraamde totale kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan. Dit bedrag is gelijk aan 5 510 316 213 EUR. 

(101)Overeenkomstig artikel 21 bis, lid 5, van Verordening (EU) 2021/241 heeft Kroatië op 31 augustus 2023 een verzoek ingediend tot toewijzing van de in artikel 21 bis, lid 1, van die verordening bedoelde ontvangsten, die door de lidstaten worden gedeeld op basis van de indicatoren die zijn vastgesteld in de methode in bijlage IV bis bij Verordening (EU) 2021/241. De geraamde totale kosten van de maatregelen als bedoeld in artikel 21 quater, lid 3, punten b) tot en met f), die zijn opgenomen in het REPowerEU-hoofdstuk, bedragen 2 366 650 094 EUR. Aangezien dit bedrag hoger is dan het voor Kroatië beschikbare toewijzingsaandeel, moet de aanvullende niet-terugbetaalbare financiële steun die voor Kroatië beschikbaar is, hoger zijn dan de geraamde totale kosten. Dit bedrag is gelijk aan 269 037 883 EUR.

(102)Daarnaast heeft Kroatië overeenkomstig artikel 4 bis van Verordening (EU) 2021/1755 8 , op 1 maart 2023 een met redenen omkleed verzoek ingediend om zijn gehele resterende voorlopige toewijzing uit de middelen van de reserve voor aanpassing aan de Brexit, ten bedrage van 7 190 532 EUR, naar de faciliteit over te dragen. Dat bedrag moet beschikbaar worden gesteld om de hervormingen en investeringen in het REPowerEU-hoofdstuk te ondersteunen als aanvullende niet-terugbetaalbare financiële steun.

(103)De totale financiële bijdrage die voor Kroatië beschikbaar is, moet 5 786 544 628 EUR bedragen.

Lening

(104) Ter ondersteuning van aanvullende hervormingen en investeringen heeft Kroatië bovendien verzocht om steun via leningen voor een totaal van 4 254 156 972 EUR, met name 2 649 421 679 EUR ter ondersteuning van de hervormingen en investeringen in het REPowerEU-hoofdstuk en 1 604 735 293 EUR ter ondersteuning van de overige hervormingen en investeringen in het kader van het herstel- en veerkrachtplan. Het maximale volume van de door Kroatië verzochte leningen bedraagt meer dan 6,8 % van zijn bruto nationaal inkomen in 2019 in lopende prijzen. Het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan is hoger dan de gecombineerde financiële bijdrage die voor Kroatië beschikbaar is, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk en de geactualiseerde maximale financiële bijdrage voor niet-terugbetaalbare financiële steun, de inkomsten uit het emissiehandelssysteem uit hoofde van Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad 9 , en de reserve voor aanpassing aan de Brexit. Kroatië heeft om een aanvullend leningbedrag verzocht om de neerwaartse aanpassing van 785 114 933 EUR van de niet-terugbetaalbare financiële bijdrage aan te pakken. Het extra bedrag van de lening moet de verhoogde ambitie op het gebied van waterbeheer, vervoer en onderwijs ondersteunen.

Voorfinanciering voor REPowerEU

(105) Kroatië heeft voor de uitvoering van zijn REPowerEU-hoofdstuk om de volgende financiering verzocht: overdracht van 7 190 532 EUR uit de voorlopige toewijzing uit de middelen van de reserve voor aanpassing aan de Brexit en 269 037 883 EUR uit de inkomsten uit het emissiehandelssysteem uit hoofde van Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad, 2 649 421 679 EUR in de vorm van een lening.

(106) Voor deze bedragen heeft Kroatië op 17 oktober 2023 krachtens artikel 21 quinquies van Verordening (EU) 2021/241 verzocht om een voorfinanciering van 585 130 019 EUR, d.w.z. 20 % van de gevraagde financiering. Afhankelijk van de beschikbare middelen moet die voorfinanciering ter beschikking van Kroatië worden gesteld, onder voorbehoud van de inwerkingtreding van en in overeenstemming met de tussen de Commissie en Kroatië te sluiten overeenkomsten krachtens artikel 23, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241 (de “financieringsovereenkomst”) en krachtens artikel 15, lid 2, van die verordening (de “leningsovereenkomst”).

(107)Het Uitvoeringsbesluit ST 10687/21 van de Raad van 28 juli 2023 betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Kroatië moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd. Voor de duidelijkheid moet de bijlage bij dat uitvoeringsbesluit volledig worden vervangen.