Overwegingen bij COM(2023)742 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) van de Raad (ST 12524/21 INIT; ST 12524/21 ADD 1) van 29 oktober 2021 betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Finland - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2023)742 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) van de Raad (ST 12524/21 INIT; ST 12524/21 ADD 1) van 29 oktober 2021 betreffende de ... |
|---|---|
| document | COM(2023)742   |
| datum | 21 november 2023 |
(2) Overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 moet de maximale financiële bijdrage voor niet-terugbetaalbare financiële steun van elke lidstaat uiterlijk op 30 juni 2022 worden geactualiseerd volgens de daarin vastgestelde methode. Op 30 juni 2022 heeft de Commissie de resultaten van die actualisering aan het Europees Parlement en de Raad voorgelegd.
(3) Op 26 januari 2023 heeft Finland overeenkomstig artikel 18, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 een bijgewerkt herstel- en veerkrachtplan bij de Commissie ingediend om rekening te houden met de bijgewerkte maximale financiële bijdrage. Nadat Finland zijn bijgewerkte herstel- en veerkrachtplan had ingediend, heeft de Commissie de Raad een voorstel voor een positieve beoordeling voorgelegd. De Raad heeft de positieve beoordeling goedgekeurd bij uitvoeringsbesluit van de Raad van 14 maart 2023 3 .
(4) Op 5 oktober 2023 heeft Finland bij de Commissie een gewijzigd nationaal herstel- en veerkrachtplan ingediend, met inbegrip van een REPowerEU-hoofdstuk overeenkomstig artikel 21 quater van Verordening (EU) 2021/241.
(5) Op 14 juli 2023 heeft de Raad in het kader van het Europees Semester aanbevelingen aan Finland gericht. De Raad heeft Finland met name aanbevolen de geldende noodsteunmaatregelen voor energie spoedig af te bouwen, te zorgen voor een prudent begrotingsbeleid, met name door de nominale stijging van de nationaal gefinancierde netto primaire uitgaven in 2024 te beperken tot maximaal 2,2 %, nationaal gefinancierde overheidsinvesteringen in stand te houden en te zorgen voor een doeltreffende absorptie van subsidies uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit en andere Uniefondsen voor de periode na 2024 en te blijven streven naar een begrotingsstrategie op middellange termijn van geleidelijke en duurzame consolidatie. De Raad heeft Finland ook aanbevolen de hervorming van het socialezekerheidsstelsel voort te zetten om het stelsel van sociale uitkeringen doeltreffender te maken, door te gaan met de gestage uitvoering van zijn herziene herstel- en veerkrachtplan en snel het REPowerEU-hoofdstuk af te ronden en tekorten aan arbeidskrachten en vaardigheden aan te pakken door om- en bijscholing van de beroepsbevolking en door het hogeronderwijsaanbod uit te breiden. Voorts heeft de Raad Finland aanbevolen de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen door de inzet van hernieuwbare energiebronnen te bespoedigen, onder meer door de vergunningsprocedures verder te versnellen, en publieke en particuliere investeringen in het koolstofvrij maken van de industrie en het vervoer, onder meer door elektrificatie, te stimuleren en energie-infrastructuur te ontwikkelen om de voorzieningszekerheid te verbeteren door de elektriciteitstransmissie te versterken. Tot slot heeft de Raad Finland aanbevolen de beleidsinspanningen op te voeren die gericht zijn op het voorzien in en verwerven van vaardigheden en competenties die nodig zijn voor de groene transitie.
(6) De indiening van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan volgde op een in overeenstemming met het nationale rechtskader uitgevoerd proces van raadpleging van lokale en regionale autoriteiten, sociale partners, maatschappelijke organisaties, jongerenorganisaties en andere relevante belanghebbenden. De samenvatting van de raadplegingen is samen met het gewijzigde nationale herstel- en veerkrachtplan ingediend. Krachtens artikel 19 van Verordening (EU) 2021/241 heeft de Commissie de relevantie, doeltreffendheid, efficiëntie en samenhang van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan beoordeeld in overeenstemming met de in bijlage V bij die verordening opgenomen beoordelingsrichtsnoeren.
Correctie van schrijffouten
(7) Er zijn vijf schrijffouten geconstateerd in de tekst van het uitvoeringsbesluit van de Raad, met gevolgen voor vier mijlpalen en vier maatregelen. Het uitvoeringsbesluit van de Raad moet worden gewijzigd om de schrijffouten te corrigeren die niet overeenstemmen met de inhoud van het herstel- en veerkrachtplan dat op 27 mei 2021 bij de Commissie is ingediend, zoals overeengekomen tussen de Commissie en Finland. Deze schrijffouten hebben betrekking op mijlpaal 14 van maatregel R2 in het kader van component P1C2, mijlpaal 34 en de beschrijving van maatregel R1 in het kader van component P1C4 en mijlpaal 132 van maatregel I4 in het kader van component P3C4 en mijlpaal 134 van maatregel R1 in het kader van component P4C1. Deze correcties hebben geen gevolgen voor de uitvoering van de betrokken maatregelen.
Het REPowerEU-hoofdstuk op basis van artikel 21 quater van Verordening (EU) 2021/241
(8) Het REPowerEU-hoofdstuk omvat één nieuwe hervorming en drie nieuwe investeringen. De hervorming is erop gericht milieuvergunningsprocedures te stroomlijnen en te vergemakkelijken, onder meer in verband met projecten op het gebied van hernieuwbare energie. Het betreft met name wetgeving inzake milieuvergunningsprocedures om een gecombineerde vergunningsprocedure tot stand te brengen die tot één officiële besluit- en herzieningsprocedure leidt. De nieuwe wetgeving moet ook de verantwoordelijkheid voor vergunningverlening overhevelen van de regionale overheden naar één nationale autoriteit. De eerste investering zal naar verwachting schone technologieën voor energieproductie en -verbruik en/of voor de productie en opslag van hernieuwbare waterstof stimuleren. De investering zal naar verwachting grootschalige projecten in de demonstratiefase ondersteunen, waarbij prioriteit wordt gegeven aan technische haalbaarheid en/of projecten in de waterstofwaardeketen voor hernieuwbare-waterstofproductie. De tweede investering heeft tot doel onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten te ondersteunen die gericht zijn op de bevordering van hernieuwbare-energieoplossingen in Finland. Deze investering ondersteunt O&O voor de groene transitie via drie strategische onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten. Met de derde investering wordt het gebruik van schone-energietechnologieën bevorderd door een versterking van de activiteiten van de regering van Åland om windenergieproductie op zee mogelijk te maken in de autonome regio Åland. Met de investering wordt de voorbereidende fase van een windenergieproject op zee ondersteund. Over het algemeen dragen de nieuwe hervorming en de nieuwe investeringen in het REPowerEU-hoofdstuk bij tot het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen door de inzet van hernieuwbare energiebronnen te bespoedigen, de vergunningsprocedures verder te versnellen, de energie-efficiëntie te stimuleren door meer activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, technologie en innovatie en door de vaardigheden die nodig zijn voor de groene transitie te stimuleren. Het REPowerEU-hoofdstuk draagt ook bij tot de aanpak van energiearmoede door de energieproductie uit hernieuwbare bronnen te vergroten, wat alle elektriciteitsverbruikers ten goede zal komen in de vorm van lagere elektriciteitsprijzen.
(9) De Commissie heeft het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, beoordeeld aan de hand van de criteria van artikel 19, lid 3, van Verordening (EU) 2021/241.
Evenwichtige respons die bijdraagt tot de zes pijlers
(10) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt a), van en criterium 2.1 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, vormt het herstel- en veerkrachtplan, inclusief het REPowerEU-hoofdstuk, in hoge mate (score A) een alomvattende en voldoende evenwichtige respons op de economische en sociale situatie en draagt het zodoende bij aan elk van de zes in artikel 3 van die verordening bedoelde pijlers, daarbij rekening houdend met de specifieke uitdagingen van en de financiële toewijzing aan de betrokken lidstaat.
(11) Het REPowerEU-hoofdstuk bevat maatregelen ter ondersteuning van de eerste, de tweede, de derde en de zesde pijler. De nieuwe maatregelen in het hoofdstuk spitsen het herstel- en veerkrachtplan verder toe op de groene transitie en dragen zo bij aan de eerste pijler. De maatregelen dragen met name bij aan het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen door de inzet van hernieuwbare energiebronnen te bespoedigen, de vergunningsprocedures verder te versnellen en de energie-efficiëntie te stimuleren door meer activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, technologie en innovatie. De hervorming van de milieuvergunningsprocedures omvat de oprichting van een digitaal platform voor de nieuwe nationale vergunningverlenende autoriteit, hetgeen bijdraagt aan de digitale transformatie in het kader van de tweede pijler. De maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk dragen ook bij tot slimme, duurzame en inclusieve groei (derde pijler), aangezien zij naar verwachting banen zullen scheppen en de productiviteit, het concurrentievermogen en het onderzoek, de ontwikkeling en de innovatie zullen verbeteren. Zij dragen ook bij aan het verbeteren van het beleid voor de volgende generatie in het kader van de zesde pijler door de vaardigheden die nodig zijn voor de groene transitie te ontwikkelen door middel van investeringen in onderzoekers, wier werkzaamheden gericht zullen zijn op REPowerEU-gerelateerde thema’s. Samen met andere maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan, zoals de maatregelen om bestaande regionale verschillen in het verlenen van openbare diensten en resterende lacunes in breedbandtoegang aan te pakken en de reeds lang bestaande problemen van gelijke toegang tot en kosteneffectiviteit van de sociale zekerheid en de gezondheidszorg aan te pakken, draagt het plan ook bij tot de vierde pijler inzake veerkracht en de vijfde pijler inzake sociale en territoriale cohesie.
Aanpakken van alle of een significant deel van de in de landspecifieke aanbevelingen vastgestelde uitdagingen
(12) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt b), van en criterium 2.2 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een significant deel van de uitdagingen (score A) die zijn vastgesteld in de relevante landspecifieke aanbevelingen aan Finland, met inbegrip van begrotingsaspecten daarvan, of uitdagingen die zijn vastgesteld in andere relevante documenten die de Commissie in het kader van het Europees Semester officieel heeft goedgekeurd. In het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan wordt met name rekening gehouden met de energiegerelateerde landspecifieke aanbevelingen van 2022 en 2023.
(13) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan houdt in het bijzonder rekening met de landspecifieke aanbevelingen die formeel door de Raad zijn vastgesteld vóór de beoordeling van het gewijzigde plan door de Commissie. Aangezien de maximale financiële bijdrage voor Finland naar beneden is bijgesteld, zijn de aanbevelingen van 2022 en 2023 die geen verband houden met energie-uitdagingen niet meegenomen in de algehele beoordeling.
(14) Nu de Commissie de vooruitgang bij de uitvoering van alle landspecifieke aanbevelingen in het kader van het Europees semester 2023 heeft beoordeeld, stelt zij vast dat de aanbevelingen inzake maatregelen om liquiditeit te verstrekken aan de reële economie, met name aan kleine en middelgrote ondernemingen (LSA 2020 3.1) en om mature publieke investeringsprojecten te vervroegen en particuliere investeringen ter stimulering van het economisch herstel te bevorderen
(LSA 2020 3.2 en 3.3), volledig zijn uitgevoerd. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de aanbevelingen inzake het uitbreiden van overheidsinvesteringen voor de groene en de digitale transitie (LSA 2022 1.2), het voeren van een begrotingsbeleid voor de periode na 2023 dat gericht is op het tot stand brengen van prudente begrotingssituaties op middellange termijn (LSA 2022 1.3), het stimuleren van investeringen in het koolstofvrij maken van het vervoer, onder meer door elektrificatie van de vervoerssector (LSA 2022 3.4), het versterken van actieve inclusie, met name via goed geïntegreerde diensten voor werklozen en inactieven (LSA 2019 2.3), het toespitsen van het economische investeringsbeleid op onderzoek en innovatie, rekening houdend met regionale verschillen (LSA 2019 3.1) en het sterker monitoren van de schuldenlast van de huishoudens (LSA 2019 4.1).
(15) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan omvat een uitgebreide reeks elkaar versterkende hervormingen en investeringen die bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een significant deel van de economische en sociale uitdagingen die zijn beschreven in de landspecifieke aanbevelingen die de Raad in het kader van het Europees Semester aan Finland heeft gericht, met name het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen door de inzet van hernieuwbare energiebronnen te bespoedigen, onder meer door de vergunningsprocedures verder te versnellen, het stimuleren van publieke en particuliere investeringen in het koolstofvrij maken van de industrie en het vervoer en het opvoeren van de beleidsinspanningen die gericht zijn op het voorzien in en verwerven van vaardigheden en competenties die nodig zijn voor de groene transitie.
(16) Het REPowerEU-hoofdstuk bevat maatregelen om verschillende uitdagingen aan te pakken die zijn vastgesteld in de landspecifieke aanbevelingen in verband met energie uit 2022 (LSA 2022 3) en 2023 (LSA 2023 4). De hervorming inzake het stroomlijnen en vergemakkelijken van milieuvergunningsprocedures draagt bij aan het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en aan het versnellen van de inzet van hernieuwbare energiebronnen, onder meer door de vergunningsprocedures verder te versnellen (LSA’s 2022 3.2 en 2023 4). De maatregel inzake investeringen voor een schone transitie draagt bij aan het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (LSA 2022.3.1 en LSA 2023 4) en aan het stimuleren van publieke en particuliere investeringen in het koolstofvrij maken van de industrie en het vervoer (LSA 2023 4). De investering in O&O voor de groene transitie draagt bij aan het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (LSA 2022.3.1 en LSA 2023 4) en aan het opvoeren van de beleidsinspanningen die gericht zijn op het voorzien in en verwerven van vaardigheden en competenties die nodig zijn voor de groene transitie (LSA 2023 4). De investering om de transformatie van het energiesysteem in Åland te versterken draagt bij aan het verminderen van de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en aan het versnellen van de inzet van hernieuwbare energiebronnen (LSA 2022 3.2).
Beginsel “geen ernstige afbreuk doen”
(17) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt d), van Verordening (EU) 2021/241 en criterium 2.4 van bijlage V daarbij, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting waarborgen dat geen enkele erin opgenomen maatregel (score A) voor de uitvoering van hervormingen en investeringsprojecten ernstige afbreuk doet aan milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad 4 (het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”).
(18) Het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, is door Finland beoordeeld in het licht van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” aan de hand van de methodologie die is uiteengezet in de technische richtsnoeren van de Commissie over de toepassing van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” in het kader van de verordening betreffende de faciliteit voor herstel en veerkracht (2021/C58/01). De beoordeling is systematisch uitgevoerd voor elke nieuwe maatregel volgens de tweestappenaanpak. De conclusie van de beoordeling is dat voor alle maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk geldt dat er geen risico op ernstige afbreuk bestaat of dat er, indien een risico is vastgesteld, een meer gedetailleerde beoordeling is uitgevoerd waaruit blijkt dat er geen sprake is van ernstige afbreuk. Finland heeft verslag uitgebracht over de gedetailleerde beoordeling van de nieuwe maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk. Voor geen van de maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk was een afwijking van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen” vereist. Op basis van de verstrekte informatie kan worden geconcludeerd dat het plan er naar verwachting voor zal zorgen dat geen enkele maatregel ernstige afbreuk doet aan milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852.
Bijdrage tot de REPowerEU-doelstellingen
(19) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d bis), van en criterium 2.12 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, zal het REPowerEU-hoofdstuk naar verwachting daadwerkelijk en in hoge mate (score A) bijdragen tot energiezekerheid, de diversificatie van de energievoorziening van de Unie, een toename van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en van de energie-efficiëntie, een verhoging van de opslagcapaciteit voor energie of tot de noodzakelijke vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen vóór 2030.
(20) De maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk zullen naar verwachting met name bijdragen tot de ondersteuning van de doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, punt b), van Verordening (EU) 2021/241 door het stimuleren van kritieke energie-infrastructuur, de decarbonisatie van de industrie, het opvoeren van de productie en het gebruik van duurzaam biomethaan en van hernieuwbare waterstof, en het verhogen van het aandeel hernieuwbare energie en het versnellen van de uitrol ervan. De gestroomlijnde en voorspelbare milieuvergunningsprocedures zullen naar verwachting bijdragen tot de verwezenlijking van de Finse doelstellingen inzake schone energie en de groene transitie, met inbegrip van hernieuwbare energie. Vlotte vergunningsprocedures zullen naar verwachting investeringen in hernieuwbare energie helpen aantrekken en bijdragen tot de transitie naar een schone economie en weg van fossiele brandstoffen. Investeringen in een schone transitie zullen naar verwachting de invoering van nieuwe schone technologieën voor energieproductie en -verbruik stimuleren en de ontwikkeling van de productie en opslag van hernieuwbare waterstof op commerciële schaal bevorderen. Investeringen in O&O voor de groene transitie zullen naar verwachting de energie-efficiëntie stimuleren, de industrie koolstofvrij maken en de productie en het gebruik van hernieuwbare of fossielvrije waterstof verhogen. De investering in windenergie op zee in Åland zal naar verwachting de productie van hernieuwbare energie in deze autonome regio bevorderen.
(21) De maatregel inzake O&O voor de groene transitie door middel van investeringen in onderzoekers in het kader van de REPowerEU-thema’s draagt bij tot de ondersteuning van de doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, punten b), d) en f), van Verordening (EU) 2021/241, via een versnelde om- en bijscholing van de beroepsbevolking naar groene vaardigheden en ondersteuning van de waardeketens voor kritieke grondstoffen en technologieën die verband houden met de groene transitie.
(22) De maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk zijn in overeenstemming met de inspanningen van Finland om de doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, van Verordening (EU) 2021/241 te verwezenlijken, rekening houdend met de maatregelen in het oorspronkelijke herstel- en veerkrachtplan en met andere nationaal gefinancierde en door de Unie gefinancierde aanvullende of begeleidende maatregelen. De maatregelen in het hoofdstuk dragen bij tot de doelstelling van Finland om tegen 2035 koolstofneutraliteit te bereiken. De maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk vormen een aanvulling op andere door de Unie gefinancierde maatregelen in het kader van het Fonds voor een rechtvaardige transitie en het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling.
(23) Het REPowerEU-hoofdstuk zal naar verwachting daadwerkelijk bijdragen tot energiezekerheid, de diversificatie van de energievoorziening van de Unie, een toename van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en van de energie-efficiëntie, een verhoging van de opslagcapaciteit voor energie of tot de noodzakelijke vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen vóór 2030.
Maatregelen met een grensoverschrijdende of meerlandendimensie of een soortgelijk effect
(24) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt d ter), van Verordening (EU) 2021/241 en criterium 2.13 van bijlage V daarbij, wordt verwacht dat de in het REPowerEU-hoofdstuk opgenomen maatregelen in hoge mate (score A) een grensoverschrijdende of meerlandendimensie of een soortgelijk effect zullen hebben.
(25) Het REPowerEU-hoofdstuk draagt bij tot het veiligstellen van de energievoorziening in de Unie als geheel, onder meer door de uitdagingen aan te pakken die in de meest recente behoefteanalyse van de Commissie zijn vastgesteld, in overeenstemming met de doelstellingen van artikel 21 quater, lid 3, van Verordening (EU) 2021/241, rekening houdend met de financiële bijdrage die voor Finland beschikbaar is en de geografische ligging van het land. De maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk helpen om de energievoorziening in de Unie veilig te stellen door aanvullende hernieuwbare-energiecapaciteit te ontwikkelen. Daarnaast zal het windenergieproject op zee op het eiland Åland naar verwachting leiden tot verbindingen met Zweedse en Finse netten en is de afname van de productie bestemd voor die markten.
(26) Het REPowerEU-hoofdstuk draagt ook bij tot het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het verlagen van de vraag naar energie door de inzet van hernieuwbare energiebronnen en schone technologieën te bevorderen.
(27) De geraamde kosten van de in het REPowerEU-hoofdstuk opgenomen maatregelen met een grensoverschrijdende of meerlandendimensie of een soortgelijk effect vertegenwoordigen 68,6 % van de geraamde totale kosten van het REPowerEU-hoofdstuk. Daarom wordt geoordeeld dat het hoofdstuk in hoge mate een grensoverschrijdende of meerlandendimensie of een soortgelijk effect heeft.
Bijdrage aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit
(28) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt e), van en criterium 2.5 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit, of tot het aanpakken van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de klimaatdoelstellingen vertegenwoordigen 52,3 % van de totale toewijzing voor het herstel- en veerkrachtplan en 81,1 % van de totale geraamde kosten van de maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk, berekend volgens de in bijlage VI bij die verordening beschreven methode. Overeenkomstig artikel 17 van Verordening (EU) 2021/241 strookt het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, met de informatie in het nationale energie- en klimaatplan voor de periode 2021-2030.
(29) Het REPowerEU-hoofdstuk heeft als overkoepelende doelstelling de groene transitie te versnellen door de totale afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, de inzet van hernieuwbare energiebronnen te bevorderen en het onderzoek en de ontwikkeling voor de groene transitie en de verwerving van groene vaardigheden en competenties te vergroten.
(30) Deze meervoudige doelstelling moet worden bereikt door a) gestroomlijnde en voorspelbare milieuvergunningsprocedures; b) investeringen in een schone transitie, met name in nieuwe schone technologieën voor energieproductie en -verbruik, en/of het bevorderen van de ontwikkeling van de productie en opslag van hernieuwbare waterstof op commerciële schaal; en c) onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten die gericht zijn op de bevordering van hernieuwbare-energieoplossingen. Over het algemeen zullen de hervormingen en investeringen in het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting een aanzienlijke bijdrage leveren aan de doelstellingen inzake decarbonisatie en energietransitie van Finland zoals uiteengezet in het nationale energie- en klimaatplan voor 2030, en zullen zo bijdragen tot de klimaatdoelstelling van de Unie. Een aanzienlijk aantal maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan ondersteunt de klimaatdoelstelling terwijl een groot aantal maatregelen ook tot doel heeft bij te dragen aan de milieudoelstelling, met inbegrip van biodiversiteit.
(31) Het REPowerEU-hoofdstuk omvat maatregelen die bijdragen tot de verwezenlijking van de klimaatdoelstellingen van de Unie voor 2030 en de doelstelling van een klimaatneutrale Unie tegen 2050, door de uitrol en het gebruik van hernieuwbare energie te versnellen, te investeren in schone technologieën en in onderzoek en ontwikkeling voor de groene transitie, met inbegrip van groene vaardigheden en competenties, te ondersteunen.
Bijdrage aan de digitale transitie
(32) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt f), van en criterium 2.6 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate bijdragen tot de digitale transitie of die helpen het hoofd te bieden aan de uit die transitie voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de doelstellingen inzake digitalisering zijn goed voor 28,85 % van de totale toewijzing voor het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, berekend volgens de in bijlage VII bij die verordening beschreven methode.
(33) Het REPowerEU-hoofdstuk zal naar verwachting bijdragen aan de digitale transitie en aan het aanpakken van de daaruit voortvloeiende uitdagingen, door digitale processen verder te ontwikkelen en uit te rollen binnen gestroomlijnde en voorspelbare milieuvergunningsprocedures. Overeenkomstig artikel 21 quater, lid 5, van Verordening (EU) 2021/241 mogen hervormingen en investeringen in het REPowerEU-hoofdstuk niet in aanmerking worden genomen bij de berekening van de totale toewijzing voor het plan met het oog op de toepassing van het bij die verordening vastgestelde vereiste van het digitale streefcijfer. In hun geheel genomen helpen de maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan de uitdagingen van Finland op het vlak van de digitale transitie op diverse manieren aan te pakken. Het plan ondersteunt met name snelle breedbandconnectiviteit, het bevat maatregelen om het aantal plaatsen in het hoger onderwijs op voor de ICT-sector relevante gebieden te verhogen en het kader voor permanent leren te hervormen en om digitale vaardigheden krachtiger te bevorderen. Bovendien draagt het herstel- en veerkrachtplan bij aan de digitalisering van bedrijven en de overheidssector, en van vervoers- en energie-infrastructuur. Het herstel- en veerkrachtplan bevordert ook de cyber- en informatiebeveiliging en ondersteunt onderzoek en innovatie op het gebied van sleuteltechnologieën, waaronder halfgeleiders, artificiële intelligentie en 6G.
Blijvende effecten
(34) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt g), van en criterium 2.7 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, zal het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, naar verwachting in hoge mate (score A) een blijvend effect sorteren voor Finland.
(35) De hervormingen en investeringen van het REPowerEU-hoofdstuk dragen bij tot het blijvende effect dat het herstel- en veerkrachtplan heeft dankzij zijn aanzienlijke investeringssteun voor de groene transitie en voor digitalisering en dankzij hervormingen die structurele veranderingen teweegbrengen in het openbaar bestuur, op het gebied van energiebelasting, in het arbeidsmarktbeleid en in de sociale en gezondheidszorg. De hervorming inzake het stroomlijnen en vergemakkelijken van milieuvergunningsprocedures in het REPowerEU-hoofdstuk zal naar verwachting de groene transitie ondersteunen na afloop van het herstel- en veerkrachtplan. De onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten die gericht zijn op de bevordering van hernieuwbare-energieoplossingen in Finland zullen naar verwachting voordelen opleveren na de looptijd van de herstel- en veerkrachtfaciliteit. De investeringen ter ondersteuning van hernieuwbare energie en schone energie zullen naar verwachting ook de groene transitie ondersteunen na afloop van het herstel- en veerkrachtplan.
Monitoring en uitvoering
(36) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt h), van en criterium 2.8 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, zijn de regelingen die worden voorgesteld in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, passend (score A) om te zorgen voor de doeltreffende monitoring en uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het beoogde tijdschema en de beoogde mijlpalen en streefdoelen alsmede de bijbehorende indicatoren.
(37) Het ministerie van Financiën blijft verantwoordelijk voor de monitoring en uitvoering van het plan. Het heeft duidelijke verantwoordelijkheden en een adequate structuur voor de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, de monitoring van de voortgang en de rapportage.
(38) De maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk zijn duidelijk en realistisch, en de voorgestelde indicatoren voor deze mijlpalen en streefdoelen zijn relevant, aanvaardbaar en robuust. De mijlpalen en streefdoelen zijn ook relevant voor reeds voltooide maatregelen die in aanmerking komen uit hoofde van artikel 17, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241. Om een betalingsverzoek te kunnen rechtvaardigen, moeten deze mijlpalen en streefdoelen in de loop van de tijd op bevredigende wijze worden bereikt.
Kostenberekening
(39) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt i), van en criterium 2.9 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, is de in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, verstrekte motivering van het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk, in overeenstemming met het kostenefficiëntiebeginsel, en staan de kosten in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.
(40) Voor de beoordeling van het oorspronkelijke plan had Finland kostenramingen verstrekt voor alle maatregelen, waarbij het zich gebaseerd had op een aantal bronnen om de kosten van investeringen en hervormingen te verantwoorden. Het bewijsmateriaal dat ter onderbouwing van de methodes is verstrekt, had in sommige gevallen echter gedetailleerder mogen zijn en uitgebreidere informatie over de kosten mogen verstrekken, met name wat een aantal horizontale investeringsregelingen betreft.
(41) De informatie over de kosten van het REPowerEU-hoofdstuk bevatte individuele kostenramingen voor alle nieuwe maatregelen, gebaseerd op een aantal bronnen om de kosten van investeringen en hervormingen te verantwoorden. Deze omvatten indicatieve uitsplitsingen van de kosten, bewijs over het onderzoek naar investeringsbehoeften of motiveringen met betrekking tot de aankoop van diensten. Op basis van de verstrekte documentatie worden de methodes die zijn gebruikt voor de berekening van de meeste maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan, geacht betrouwbaar te zijn en voldoende reden te vormen voor een positieve beoordeling van hun redelijkheid en plausibiliteit. De methodologische toelichting bij het ingediende bewijsmateriaal had echter nader gespecificeerd kunnen worden, in het bijzonder met betrekking tot de draagwijdte van de investeringen en de beoogde activiteiten. Tot slot zijn de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in overeenstemming met het kostenefficiëntiebeginsel en staan zij in verhouding tot het verwachte nationale economische en sociale effect.
Bescherming van de financiële belangen van de Unie
(42) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt j), van en criterium 2.10 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, zijn de in het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, voorgestelde regelingen en de in dit besluit vermelde aanvullende maatregelen passend (score A) om corruptie, fraude en belangenconflicten bij het gebruik van de financiële middelen die op grond van deze verordening zijn verstrekt, te voorkomen, op te sporen en recht te zetten, en wordt verwacht dat de regelingen daadwerkelijk dubbele financiering op grond van deze verordening en andere Unieprogramma’s voorkomen. Dit laat de toepassing onverlet van andere instrumenten om de naleving van het Unierecht te bevorderen en te handhaven, onder meer voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van corruptie, fraude en belangenconflicten, en het beschermen van de begroting van de Unie overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2020/2092 van het Europees Parlement en de Raad.
(43) In de oorspronkelijke beoordeling werd geconcludeerd dat de door Finland voorgestelde controle- en auditregelingen passend waren (score A) op grond van criterium 2.10 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 en werden twee audit- en controlemijlpalen ingevoerd met betrekking tot de invoering van een opslagsysteem voor monitoring van de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan en de vaststelling van een wettelijk mandaat voor de belangrijkste instellingen in Finland die betrokken zijn bij de uitvoering van het plan.
(44) Het in het gewijzigde Finse herstel- en veerkrachtplan beschreven interne controlesysteem en de voorgestelde regelingen, waaronder het REPowerEU-hoofdstuk, zijn gebaseerd op robuuste processen en structuren, waarbij de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende instanties die betrokken zijn bij de uitvoering, monitoring, controle en audit van het plan en de contacten tussen deze instanties duidelijk zijn geïdentificeerd. Het ministerie van Financiën draagt nog steeds de hoofdverantwoordelijkheid voor de coördinatie van het herstel- en veerkrachtplan zoals vastgelegd in de nationale wet inzake het beheer, de controle en de audit van de herstel- en veerkrachtfaciliteit. In overeenstemming met de oorspronkelijke opzet is het ministerie van Financiën verantwoordelijk voor het opstellen en bij de Commissie indienen van de betalingsverzoeken. Het mandaat van auditorgaan van het herstel- en veerkrachtplan is toegewezen aan de functie van financieel controleur van het ministerie van Financiën, die de nodige capaciteit en administratieve ervaring moet hebben om de bijbehorende audittaken uit te voeren in overeenstemming met internationaal aanvaarde auditnormen. Het beheers- en controlesysteem waarborgt dat de krachtens artikel 22, lid 2, punt d), van de RRF-verordening vereiste gegevens op passende wijze veilig worden opgeslagen in het IT-systeem voor het herstel- en veerkrachtplan, wat de inspanningen versterkt om misbruik van de door de faciliteit verstrekte middelen te voorkomen. Het interne controlesysteem en andere relevante regelingen in het Finse herstel- en veerkrachtplan, waaronder voor de verificatiemechanismen, gegevensverzameling en -opslag en de verantwoordelijkheden van relevante actoren zijn passend om corruptie, fraude en belangenconflicten bij het gebruik van de middelen uit hoofde van Verordening (EU) 2021/241 te voorkomen, op te sporen en te corrigeren en dubbele financiering uit hoofde van die verordening en andere programma’s van de Unie te voorkomen.
(45) Sinds de beoordeling van het in het oorspronkelijke plan beschreven audit- en controlesysteem, in het kader van het voorgestelde audit- en controlesysteem, heeft de Commissie toegang gekregen tot informatie over de feitelijke verwezenlijking van de verschillende controleprocedures voor het voorkomen, opsporen en rechtzetten van fraude, corruptie en belangenconflicten. Dit omvat de bevindingen van de audit inzake de bescherming van de financiële belangen van de Unie die de Commissie in Finland heeft verricht. In het licht van deze informatie kan het interne controlesysteem van het Finse herstel- en veerkrachtplan worden geacht algemeen toereikend te zijn, al vertoont het enkele tekortkomingen die moeten worden verholpen door middel van een aanvullende specifieke audit- en controlemijlpaal. Die mijlpaal moet de inwerkingtreding behelzen van een besluit inzake risicobeheer en controles om de bescherming van de financiële belangen van de Unie en de naleving van de toepasselijke Unie- en nationale regels in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit te waarborgen. Daarnaast moet de mijlpaal de publicatie vereisen van richtsnoeren van de coördinerende instantie voor de uitvoeringsorganen van de herstel- en veerkrachtfaciliteit, die de vaststelling omvatten van procedures voor de verificatie van belangenconflicten en van dubbele financiering en van de naleving van de nationale en Uniewetgeving, evenals een overeenkomst over het gebruik van gegevens voor het opsporen van fraude, corruptie, belangenconflicten en dubbele financiering. Deze aanvullende mijlpaal moet zijn bereikt op het moment dat het volgende betalingsverzoek bij de Commissie wordt ingediend na vaststelling van dit uitvoeringsbesluit, en moet als voorwaarde gelden voor eventuele toekomstige betalingen.
Samenhang van het plan
(46) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt k), van en criterium 2.11 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241, bevat het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, in hoge mate (score A) maatregelen voor de uitvoering van projecten voor hervormingen en overheidsinvesteringen die coherente acties vormen.
(47) De coherentie van het Finse plan wordt verder ondersteund door het REPowerEU-hoofdstuk, dat aanvullende, elkaar versterkende elementen omvat. De hervorming om de milieuvergunningsprocedures te stroomlijnen, zal de geplande investeringen van het hoofdstuk naar verwachting vergemakkelijken en verder bijdragen aan het versnellen van in het herstel- en veerkrachtplan opgenomen groene investeringen. De steun voor O&O voor de groene transitie draagt bij tot de groene transitie en tot de doelstelling van Finland om tegen 2035 koolstofneutraliteit te bereiken. In zijn geheel genomen bevat het herstel- en veerkrachtplan een uitgebreid en evenwichtig pakket hervormingen en investeringen. De maatregelen binnen de componenten versterken elkaar en alle componenten bevatten een reeks evenwichtige hervormingen en investeringen. Voorts is het verband tussen hervormingen en investeringen duidelijk vastgesteld. De maatregelen versterken elkaar en helpen de vastgestelde uitdagingen aan te pakken. De maatregelen zijn niet met elkaar in tegenspraak en ondermijnen elkaar niet, en er zijn evenmin incoherenties of tegenstrijdigheden tussen de verschillende componenten vastgesteld.
Eventuele andere beoordelingscriteria
(48) De Commissie is van oordeel dat de door Finland voorgestelde wijzigingen geen gevolgen hebben voor de positieve beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan in het uitvoeringsbesluit van de Raad van 29 oktober 2021 betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Finland met betrekking tot de relevantie, doeltreffendheid, efficiëntie en samenhang van het plan aan de hand van de beoordelingscriteria van artikel 19, lid 3, punt c).
Het raadplegingsproces
(49) Bij het opstellen van het REPowerEU-hoofdstuk heeft het ministerie van Financiën in september 2023 een schriftelijke raadpleging georganiseerd voor een brede groep belanghebbenden, waaronder vakministeries, overheidsinstanties, arbeidsmarktorganisaties en organisaties uit de tertiaire sector. Het ministerie van Financiën heeft 39 adviezen of opmerkingen ontvangen, die grotendeels positieve feedback bevatten. Een aspect dat tijdens de raadpleging werd aangekaart, was de relatief beperkte selectie van onderzoeksinstellingen die de maatregel inzake O&O voor de groene transitie zouden uitvoeren. Naar aanleiding van de feedback werd een aanvullende onderzoeksinstelling, Natural Resources Institute Finland (Luke), in deze maatregel opgenomen.
Positieve beoordeling
(50) De Commissie heeft het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, inclusief het REPowerEU-hoofdstuk, positief beoordeeld en concludeert dat het plan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241. Nu moeten, overeenkomstig artikel 20, lid 2, van en bijlage V bij die verordening, de hervormings- en investeringsprojecten die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het gewijzigde plan worden vastgelegd, alsmede de relevante mijlpalen, streefdoelen en indicatoren en het bedrag dat door de Unie ter beschikking wordt gesteld voor de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun.
Financiële tegenprestatie
(51) De totale kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van Finland worden geraamd op 1 949 227 000 EUR. Aangezien het bedrag van de geraamde totale kosten van het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan hoger is dan de geactualiseerde maximale financiële bijdrage die voor Finland beschikbaar is, moet de overeenkomstig artikel 11 berekende financiële bijdrage die aan het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, van Finland is toegewezen, gelijk zijn aan het totale bedrag van de financiële bijdrage die voor het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het REPowerEU-hoofdstuk, van Finland beschikbaar is. Dit bedrag is gelijk aan 1 822 051 146 EUR.
(52) Overeenkomstig artikel 21 bis, lid 5, van Verordening (EU) 2021/241 heeft Finland op 5 oktober 2023 een verzoek ingediend tot toewijzing van de in artikel 21 bis, lid 1, van die verordening bedoelde ontvangsten, die over de lidstaten worden verdeeld op basis van de indicatoren die zijn vastgesteld in de methode van bijlage IV bis bij Verordening (EU) 2021/241. De totale kosten van de in artikel 21 quater, lid 3, punten b) tot en met f), bedoelde maatregelen in het REPowerEU-hoofdstuk worden geraamd op 127 090 000 EUR. Aangezien dit bedrag hoger is dan het voor Finland beschikbare toewijzingsaandeel, moet de aanvullende niet-terugbetaalbare financiële steun die voor Finland beschikbaar is, gelijk zijn aan het toewijzingsaandeel. Dit bedrag is gelijk aan 112 766 671 EUR.
(53) Daarnaast heeft Finland overeenkomstig artikel 4 bis van Verordening (EU) 2021/1755 op 1 maart 2023 een met redenen omkleed verzoek ingediend om een deel van zijn resterende voorlopige toewijzing uit de middelen van de reserve voor aanpassing aan de Brexit, ten bedrage van 14 242 037 EUR, naar de faciliteit over te dragen. Dat bedrag moet als aanvullende niet-terugbetaalbare financiële steun beschikbaar worden gesteld ter ondersteuning van de hervormingen en investeringen in het REPowerEU-hoofdstuk.
(54) De totale financiële bijdrage die voor Finland beschikbaar is, moet 1 949 059 854 EUR bedragen.
Voorfinanciering voor REPowerEU
(55) Finland heeft verzocht om de volgende financiering voor de uitvoering van zijn REPowerEU-hoofdstuk: overdracht van 14 242 037 EUR uit de voorlopige toewijzing uit de middelen van de reserve voor aanpassing aan de Brexit en 112 766 671 EUR uit de inkomsten uit het emissiehandelssysteem uit hoofde van Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad.
(56) Voor deze bedragen heeft Finland op 5 oktober 2023 krachtens artikel 21 quinquies van Verordening (EU) 2021/241 verzocht om 25 401 742 EUR, te weten 20 % van de gevraagde financiering, voor te financieren. Onder voorbehoud van de beschikbare middelen moet die voorfinanciering ter beschikking van Finland worden gesteld, onder voorbehoud van de inwerkingtreding van en in overeenstemming met een overeenkomst tussen de Commissie en Finland overeenkomstig artikel 23, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241 (de “financieringsovereenkomst”).
(57) Uitvoeringsbesluit van de Raad (ST 12524/21 INIT en ST 12524/21 ADD 1 van 29 oktober 2021) betreffende de goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Finland moet derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd. Ten behoeve van de duidelijkheid moet de bijlage bij dat uitvoeringsbesluit volledig worden vervangen.