Bijlagen bij COM(2016)646 - Drie jaar jongerengarantie en jongerenwerkgelegenheidsinitiatief - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2016)646 - Drie jaar jongerengarantie en jongerenwerkgelegenheidsinitiatief. |
|---|---|
| document | COM(2016)646   |
| datum | 4 oktober 2016 |
2.3. Financiële steun van het YEI: een hefboom voor verandering
In de meeste lidstaten werd de succesvolle uitvoering van de jongerengarantie ondersteund met EU-middelen die ter beschikking werden gesteld voor alle aspecten van nationale jongerengarantieregelingen en daarmee verband houdende structurele hervormingen. Voor de programmeringsperiode 2014-2020 investeren het ESF en het YEI samen ten minste 12,7 miljard euro rechtstreeks in maatregelen voor de arbeidsmarktintegratie van jongeren.
Belangrijkste kenmerken van het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief 22
Het YEI - een fonds van de Unie ter waarde van 6,4 miljard euro - biedt rechtstreekse steun aan jongeren die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen in regio’s met een jongerenwerkloosheid van meer dan 25 % in 2012. Het vormt een aanvulling op het ESF, dat zowel personen als structurele hervormingen van de voornaamste stelsels en diensten ondersteunt.
De 20 landen die voor YEI-steun in aanmerking komen, zijn: BE, BG, CY, CZ, EL, ES, FR, HR, HU, IE, IT, LV, LT, PL, PT, RO, SI, SK, SE, UK.
Om de door het YEI gefinancierde maatregelen sneller te kunnen uitvoeren, werden alle YEI-middelen in de EU-begroting vastgelegd voor de eerste twee jaar (2014/15) van de financiële cyclus 2014-2020. Verschillende van de meest begunstigde lidstaten verzochten om een grotere financiële liquiditeit om sneller concrete maatregelen te kunnen nemen in het kader van het YEI. Dit heeft niet alleen geleid tot een wijziging van de ESF-verordening 23 , maar de Commissie heeft in 2015 ook ongeveer 1 miljard euro vrijgemaakt voor de lidstaten in de vorm van aanvullende voorfinanciering.
Het YEI is een belangrijke bron van financiering voor de jongerengarantie...
In de 20 in aanmerking komende lidstaten vormt het YEI een essentieel instrument voor de uitvoering van de jongerengarantie. In sommige gevallen wordt het gebruikt ter ondersteuning van de meeste of alle maatregelen in het kader van de jongerengarantieregelingen. In Spanje bijvoorbeeld wordt 80 % van alle jongerengarantiemaatregelen gefinancierd door het YEI. In andere lidstaten is het YEI een extra financieringsbron die wordt gebruikt ter aanvulling van andere fondsen.
De lidstaten gebruiken het YEI ter ondersteuning van belangrijke maatregelen in verband met de jongerengarantie. De nadruk ligt sterk op het bieden van een eerste werkervaring, stages, leerlingplaatsen en onderwijs en opleiding van hoge kwaliteit. Bovendien steunen meer dan de helft van alle in aanmerking komende lidstaten jonge ondernemers of bieden ze mogelijkheden voor beroeps- of opleidingsmobiliteit. In sommige lidstaten 24 biedt het YEI ondersteuning voor financiële instrumenten die leningen en garanties verstrekken aan jongeren die zelfstandige willen worden en hun eigen bedrijf willen opstarten.
Het YEI is doelgericht en focust op specifieke regio’s en groepen jongeren (bv. jongeren die zowel buiten de arbeidsmarkt als buiten de onderwijs- en opleidingsstelsels staan). Specifieke resultaatindicatoren dragen extra bij aan de kwaliteit van de maatregelen en versterken de resultaatgerichtheid van interventies in het kader van het YEI, vergeleken met andere acties die met EU-middelen worden ondersteund. Bovendien benadrukken de nationale evaluaties in verscheidene lidstaten dat het YEI ertoe heeft geleid dat veel meer aandacht aan geïndividualiseerde bijstand wordt geschonken.
... en de concrete uitvoering komt op gang, zowel wat het bereik als de financiële uitvoering betreft...
Tot dusver hebben maatregelen in het kader van het YEI steun geboden aan meer dan 1,4 miljoen jongeren 25 . Hoewel het succes van het initiatief pas na voltooiing ervan kan worden geëvalueerd, blijkt uit een groot aantal nationale evaluaties 26 al dat jongeren die een YEI-interventie hebben doorlopen aanzienlijk betere kansen hebben op het vinden van een baan of op het voortzetten van hun studie (bv. CY, EL, FR, IT, LV, PL, SE). Belangrijk is dat de beheersautoriteiten ook een groot vertrouwen aan de dag leggen met betrekking tot de verwezenlijking van de doelstellingen van het YEI. Bovendien is de vraag naar maatregelen in sommige lidstaten hoger dan verwacht als gevolg van de toegenomen belangstelling bij jongeren.
De invoering van maatregelen in het kader van het YEI ligt nu in de meeste lidstaten op schema. De uitvoering van het YEI is er aanzienlijk op vooruitgegaan in de tweede helft van 2015 en vooral in 2016. Tegen eind juli 2016 hadden de in aanmerking komende lidstaten acties geselecteerd voor een bedrag van meer dan 4 miljard euro. Die acties zijn reeds aan de gang of gaan naar verwachting binnenkort van start. Dat is een stijging van bijna 2 miljard euro sinds maart 2016. De helft van die lidstaten hebben bijna hun volledige YEI-begroting vastgelegd. Bovendien hadden de begunstigden de YEI-beheersautoriteiten tegen eind juli 2016 al om de terugbetaling van 800 miljoen euro verzocht. Tegen eind augustus 2016 hadden de lidstaten om terugbetaling van 682 miljoen euro verzocht voor uitgaven in het kader van het YEI. Meer dan 70 % van die verzoeken om betaling zijn al volledig vergoed door de Commissie (en bijkomende terugbetalingen worden uitgevoerd). Nu de structuren voor het YEI zijn opgezet, vindt de uitvoering in de meeste lidstaten in een steeds sneller tempo plaats. Nu moet voorrang worden verleend aan het voortzetten van en, waar nodig, het versnellen van de uitvoering van de maatregelen in het kader van het YEI.
... ondanks aanvankelijke vertragingen bij de uitvoering...
Ondanks de vervroegde vastlegging van de financiële middelen voor de eerste twee jaar van de programmeringsperiode beantwoordde de uitvoering van het YEI in de opstartfase niet aan de politieke verwachting dat snel maatregelen zouden worden genomen. Dat had grotendeels te maken met het feit dat de lidstaten onvoldoende voorbereid waren om maatregelen ter bevordering van de jeugdwerkgelegenheid te ontwerpen en te lanceren. Het opzetten van uitvoeringssystemen die voldoen aan de nieuwe eisen, is ook een proces van lange adem.
De nieuwe verplichtingen die voortvloeien uit het kader van de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen), die eveneens van toepassing zijn op het YEI, vormden een belangrijk element in de aanvankelijk trage start. De lidstaten ondervonden vooral vertragingen bij het opzetten van toezichtsystemen en de structuren voor programmabeheer (vastgesteld in het wettelijk kader als "aanwijzing van autoriteiten"). De "aanwijzing van autoriteiten" is inmiddels voltooid voor de meeste door het YEI ondersteunde operationele programma’s.
De lidstaten financieren maatregelen ter bevordering van de jeugdwerkgelegenheid met geld uit de programmeringscycli 2007-2013 en 2014-2020. Die parallelle uitvoering leidde tot capaciteitsproblemen bij de verificatie van de uitgaven en de certificering ervan aan de Commissie.
Bijgevolg hebben verscheidene lidstaten in 2015 geen gebruik kunnen maken van de aanvullende voorfinanciering van het YEI ter waarde van 930 miljoen euro 27 . Zij maken echter nog steeds gebruik van de beschikbare middelen van de programmeringsperiode 20072013. Het grote aantal jongeren dat reeds onder YEI-maatregelen valt, toont ook aan dat de uitrol van praktische maatregelen niet aanzienlijk is bemoeilijkt. In elk geval is meer dan de helft van de lidstaten van mening dat de met 30 % verhoogde voorfinancieringen in 2015 een positief effect hebben gehad. Hierdoor konden de beheersautoriteiten meer fondsen toekennen aan bestaande projecten en/of een groter aantal nieuwe projecten opzetten 28 .
... terwijl ESF-fondsen een aanvulling vormen op het YEI en dienen ter ondersteuning van structurele maatregelen
In de programmeringsperiode 2014-2020 zal het ESF — in aanvulling op het YEI — ten minste 6,3 miljard euro rechtstreeks investeren om de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt te ondersteunen.
Bovendien hebben de lidstaten in de periode 2014-2020 ongeveer 27 miljard euro toegewezen om voortijdig schoolverlaten aan te pakken en een leven lang leren en beroepsonderwijs en opleiding te ondersteunen. Jongeren zijn ook een van de belangrijkste doelgroepen van de ESF-investeringen in ondernemerschap en zelfstandige arbeid, die goed zijn voor meer dan 2 miljard euro.
Voorts kan het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling op basis van de in de nationale en/of regionale operationele programma’s 29 vastgestelde behoeften en mogelijkheden ondersteuning bieden voor de ontwikkeling van onderwijs- en opleidingsinfrastructuur, ondernemerschap en maatregelen ten behoeve van startende ondernemingen van jongeren.
Ten slotte worden de voor een succesvolle uitvoering van de jongerengarantie noodzakelijke structurele hervormingen van de diensten voor arbeidsvoorziening in de lidstaten ook financieel ondersteund door het ESF, zowel in lidstaten die in aanmerking komen voor het YEI als in lidstaten die daar niet voor in aanmerking komen. In de programmeringsperiode 2014-2020 gaat het over ongeveer 1 miljard euro.
De ESF-investeringen vormen belangrijke aanvullende financiering die van cruciaal belang is voor de uitvoering van de jongerengarantie in alle 28 lidstaten en dus ook buiten de 20 voor YEI-steun in aanmerking komende landen.
...maar de behoeften blijven groot en er is meer financiering nodig om de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt te bevorderen
Een aantal regio’s van de EU hebben nog steeds behoefte aan steun van het YEI. Als we de meest recente jaargegevens (2015) over de jeugdwerkloosheid als maatstaf gebruiken om te bepalen welke regio’s in aanmerking komen voor YEI-steun, blijkt dat 14 van de huidige 20 in aanmerking komende lidstaten vandaag nog steeds in aanmerking zouden komen voor YEI-steun. Bovendien zijn de lidstaten met de hoogste werkloosheid onder jongeren op regionaal niveau (40 à 50 %) dezelfde gebleven. Meerdere lidstaten (met name Italië, Portugal en Frankrijk) hebben erop gewezen dat zij de voortzetting van het YEI essentieel vinden om hun ambitieuze beleidsdoelstellingen ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid te verwezenlijken, en dat zij alle beschikbare middelen van het YEI al hebben opgebruikt.
Gezien de aanhoudend hoge jeugdwerkloosheid in tal van regio’s en de bemoedigende eerste resultaten heeft de Commissie daarom voorgesteld de oorspronkelijke toewijzing van het YEI aan te vullen met 1 miljard euro voor de periode 2017-2020 (aangevuld met nog eens 1 miljard euro financiering uit het Europees Sociaal Fonds). Sinds de start van het initiatief is dus in totaal al 8,4 miljard euro toegewezen 30 . Daarenboven heeft de Commissie, zoals aangekondigd in de technische aanpassing van het meerjarig financieel kader voor 2017 31 , ook besprekingen aangeknoopt met de lidstaten die het meest gebaat zijn bij de aanpassing van de middelen voor het cohesiebeleid, om de extra middelen vooral te gebruiken voor onder meer de strijd tegen de jeugdwerkloosheid.
3. Een scala aan instrumenten op EU-niveau voor steun aan de lidstaten en toezicht op de voortgang
3.1.Krachtige politieke impulsen en EU-beleidsondersteuning
Instrumenten op EU-niveau hebben de capaciteit verbeterd om de jongerengarantieregelingen op te zetten ...
Krachtige politieke impulsen in combinatie met EU-beleidsondersteuning en mechanismen voor wederzijds leren hebben de lidstaten geholpen het juiste institutionele kader op te zetten en te leren van elkaars ervaringen. De staatshoofden en regeringsleiders hebben hun engagement op dit gebied bevestigd tijdens drie specifieke bijeenkomsten in Berlijn, Parijs en Milaan in 2013-2014. Die conferenties inzake jongerenwerkgelegenheid hebben het gezamenlijke gevoel van verantwoordelijkheid versterkt en de uitwisseling mogelijk gemaakt van ervaringen en ideeën over de manier waarop in heel Europa het scheppen van banen voor jongeren kan worden gestimuleerd en ervoor kan worden gezorgd dat de jongere generatie beter uitgerust en gekwalificeerd de toekomst tegemoet kan gaan. De sociale partners hebben in juni 2013 over een actiekader inzake werkgelegenheid voor jongeren onderhandeld en hebben in dat verband een reeks maatregelen genomen 32 .
Het programma voor wederzijds leren van de Europese werkgelegenheidsstrategie heeft transnationaal leren verbeterd via een reeks collegiale toetsingen 33 . Er werd een netwerk van nationale coördinatoren van de jongerengarantie opgezet om een ononderbroken uitwisseling te vergemakkelijken 34 . De jongerengarantie is ook een prioriteit op de agenda van het Europees netwerk van openbare diensten voor arbeidsvoorziening 35 en draagt bij tot de opbouw van hun capaciteit om diensten te kunnen verlenen op maat van jongeren.
Specifieke beleidsinstrumenten hebben nuttige steun verleend aan de lidstaten om specifieke uitdagingen aan te pakken. De Commissie heeft een jongerengarantie-webpagina opgezet 36 en een studiebijeenkomst over het opzetten en de uitvoering van de jongerengarantieregelingen en een conferentie op hoog niveau georganiseerd. In 2013 en 2014 heeft zij specifiek advies verleend in verband met leerplaatsen en stages. Sinds 2015 biedt een gezamenlijk project van de Commissie en de IAO steun op maat voor het verbeteren van de nationale capaciteit om de jongerengarantieregelingen te beoordelen en uit te voeren. Op verzoek van het Europees Parlement heeft de Commissie in 2013 ook 18 jongerengarantieproefprojecten in zeven lidstaten rechtstreeks beheerd 37 . Voorts heeft de Commissie in 2015 de lidstaten voorzien van een voorlichtings- en bewustmakingstoolkit om jongeren aan te moedigen zich bij hun lokale aanbieders te registreren. In vier lidstaten liep een proefproject met de kit. Nog eens negen lidstaten zullen in 2016-2017 worden ondersteund bij hun voorlichtingsactiviteiten.
... en de lidstaten bijstand verleend bij het opzetten van concrete, door het YEI gefinancierde, interventies.
Zodra het juridische kader voor de programmering van het YEI was vastgesteld, heeft de Commissie specifieke richtsnoeren opgesteld voor de uitvoering van het YEI en gedetailleerde richtsnoeren voor het toezicht op en de evaluatie van interventies in het kader van het YEI.
In 2014 en 2016 werden twee specifieke technische seminars over het YEI georganiseerd met de beheersautoriteiten. Daardoor kon de aanwijzing van de autoriteiten die betrokken zijn bij het beheer van door het YEI gesteunde programma’s worden bespoedigd. Regelingen voor toezicht en evaluatie van het YEI zijn regelmatig besproken met de beheersautoriteiten in het kader van het ESF-comité, de technische werkgroep van het ESF en de partnerschapsbijeenkomsten voor de evaluatie van het ESF.
3.2.Een sterk toezichtskader: de voortgang opvolgen en voortdurende verbetering ondersteunen
Een uitgebreid toezichtskader op EU-niveau heeft de lidstaten geholpen om toezicht te houden op de uitvoering van de jongerengarantie. Dat houdt de kwestie hoog op de politieke agenda en draagt bij tot de voortdurende verbetering van de nationale regelingen.
Het Europees semester speelt een sleutelrol bij het aanpakken van structurele uitdagingen in verband met de uitvoering van de jongerengarantie op het hoogste niveau. De voortgang wordt jaarlijks beoordeeld in de landenverslagen van de Commissie en door middel van evaluaties in het kader van het multilaterale toezicht van het Comité voor de werkgelegenheid (EMCO). In 2014 zijn aanzienlijk meer landspecifieke aanbevelingen gedaan ter verbetering van de overgang van school naar werk. De meeste lidstaten kregen dat jaar een specifiek op jongeren gerichte aanbeveling. In 2015 en 2016 zijn er minder specifiek op jongeren gerichte aanbevelingen gedaan. Dat was te wijten aan de daling van de jeugdwerkloosheid en de vorderingen van de lidstaten bij het doorvoeren van de aanbevolen hervormingen die de stroomlijning van het Europees semester weerspiegelden (zie het werkdocument van de diensten van de Commissie voor een overzicht van de landspecifieke aanbevelingen en de voortgang bij de uitvoering).
Het EMCO heeft met de steun van de Commissie een ambitieus kader van indicatoren voor toezicht op de jongerengarantie 38 ontwikkeld. De resultaten van twee ronden van gegevensverzameling voor 2014 en 2015 zijn in deze mededeling opgenomen.
Het kader komt tegemoet aan de aanbeveling van de Europese Rekenkamer over het opzetten van een uitgebreid toezichtssysteem.
In maart 2016 onderschreven de ministers van Werkgelegenheid in de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken het document "Kernboodschappen over de te volgen weg voor de jongerengarantie na 2016" van het EMCO. Zij onderstreepten de positieve resultaten en drongen aan op blijvende politieke betrokkenheid bij de aanpak van problemen in verband met partnerschappen, het bereiken van NEET’s en toezicht 39 .
Wat het toezicht op de doeltreffendheid en efficiëntie van het YEI betreft, bevat het toepasselijke regelgevingskader een reeks specifieke resultaatindicatoren voor het YEI waardoor het meer resultaatgericht wordt. De hele opzet van het YEI en de gerichtheid van de interventies op specifieke regio’s met de hoogste jeugdwerkloosheid en relevante doelgroepen die in die regio’s wonen, is inderdaad nieuw in vergelijking met de acties van het ESF. De YEI-specifieke resultaatindicatoren maken het mogelijk rechtstreeks het verband na te gaan tussen de financiële steun en de resultaten en effecten voor de doelgroep.
3.3.Gerichte initiatieven zorgen voor meer deugdelijke aanbiedingen
De inspanningen om meer leerlingplaatsen en stages aan te bieden en ondernemerszin en mobiliteit te bevorderen, hebben bijgedragen tot een toename van het aantal aanbiedingen in het kader van de jongerengarantie. Er is echter nog ruimte voor verbetering. Sinds de lancering van de Europese Alliantie voor leerlingplaatsen in 2013 zijn 31 nationale regeringen en 120 belanghebbenden in actie gekomen om de kwaliteit, het aanbod en het imago van leerlingplaatsen te verbeteren. In totaal heeft dat 250 000 opleidings- en arbeidsmogelijkheden opgeleverd. Het kwaliteitskader voor stages van 2014 is uitgegroeid tot een belangrijk referentiepunt in zijn gebied. Het Europees pact voor de jeugd is in november 2015 gelanceerd in samenwerking met CSR Europa. Het doel van het pact is 10 000 kwaliteitsvolle partnerschappen tussen het bedrijfsleven en het onderwijs te creëren en de komende twee jaar voor 100 000 nieuwe, hoogwaardige leerlingplaatsen, stages of beginnersbanen te zorgen. In de meeste lidstaten ondersteunen de openbare diensten voor arbeidsvoorziening ondernemerschap bij jongeren in de vorm van jongerengarantie-interventies. In een aantal gevallen gebeurt dat in het kader van afzonderlijke programma’s of projecten.
"Je eerste Eures-baan" biedt gerichte steun voor werk en opleiding in een Europese context. Het programma kan nog worden versterkt om de mobiliteit van jongeren beter te ondersteunen. Tussen 2011 en 2014 ondersteunde het programma 4 251 stageplaatsen met een totaal budget van ongeveer 12 miljoen euro.
Ter aanvulling van het bestaande programma van korte duur (gemiddeld 3 weken) is onlangs een proefproject gelanceerd om de mobiliteit van leerlingen op langere termijn (van 6 tot 12 maanden) in alle lidstaten te testen met het oog op een permanente regeling op basis van de opgedane ervaring.
De Europese Alliantie voor leerlingplaatsen
De Europese Alliantie voor leerlingplaatsen is een initiatief van meerdere belanghebbenden (de lidstaten, sociale partners, kamers van koophandel, bedrijven, aanbieders van beroepsonderwijs en -opleiding, beroepsorganisaties, jeugdorganisaties en regio’s) dat is gericht op de verbetering van de kwaliteit, het aanbod en het imago van leerlingplaatsen in Europa. Grotere mobiliteit voor leerlingen is ook een belangrijk thema geworden.
De Commissie verleent onder meer financiële steun via specifieke oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van Erasmus+. De Alliantie heeft een actieplan voor 2016 opgesteld dat 12 belangrijke acties voor dat jaar omvat.
Het kwaliteitskader voor stages
De Aanbeveling van de Raad inzake een kwaliteitskader voor stages werd in maart 2014 goedgekeurd. Het heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ondersteuning van het aanbod van kwalitatief hoogwaardige stages in het kader van de jongerengarantie.
Het doel is de kwaliteit van stages te verbeteren (zowel op de open markt als met een actief arbeidsmarktbeleid), via 22 kwaliteitselementen die rechtstreeks kunnen worden overgedragen naar nationale wetgeving of overeenkomsten tussen sociale partners. De kwaliteitselementen hebben vooral betrekking op leerinhoud, arbeidsvoorwaarden en transparantie in verband met financiële voorwaarden en praktijken bij de indienstneming.
Een gedetailleerd overzicht van de stappen die de lidstaten bij de uitvoering van het kwaliteitskader voor stages hebben genomen, wordt voorgesteld in een specifiek werkdocument van de diensten van de Commissie bij deze mededeling.
3.4.Jongerengarantie op de internationale agenda
De jongerengarantie heeft veel aandacht gekregen op internationaal niveau als onderdeel van een nieuwe aanpak van de hoge jeugdwerkloosheid — een zorg die de hele EU met andere regio’s in de wereld deelt. De ministers van Arbeid en Werkgelegenheid van zowel de G20 als de Ontmoeting Azië-Europa erkenden de jongerengarantie als een belangrijke structurele hervorming voor stelselmatige overgang van school naar werk. De IAO en de OESO brachten de eerste ervaringen met de uitvoering van de jongerengarantie onder de aandacht, met het oog op het delen van ervaringen met derde landen. Voorts zal de uitvoering van de jongerengarantie in de hele EU naar verwachting bijdragen tot het behalen van de eerste kwantitatieve doelstelling inzake werkgelegenheid voor jongeren op G20-niveau, d.w.z. tegen 2025 het aandeel jongeren dat het meeste risico loopt om permanent achterop te raken op de arbeidsmarkt in de landen van de G20 met 15 % verminderen.
Op mondiaal niveau is in 2015 een nieuwe impuls gegeven met de goedkeuring van de Agenda voor duurzame ontwikkeling voor 2030, die 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG’s) bevat. SDG 8 heeft specifiek tot doel inclusieve en duurzame economische groei, werkgelegenheid en fatsoenlijk werk voor iedereen te bevorderen, en beoogt tegen 2020 een aanzienlijke vermindering van het percentage jongeren die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen. Tegelijkertijd is SDG 8 erop gericht om tegen 2030 volledige en productieve werkgelegenheid en fatsoenlijk werk voor iedereen, ook voor jongeren, te bereiken.
De jongerengarantie kan een belangrijke rol spelen in de aanpak van de EU om die doelstellingen te bereiken.
4. De jongerengarantie versnellen en verbreden: lessen trekken uit de eerste jaren van uitvoering
4.1.Zorgen voor volledige en duurzame uitvoering
Verdere politieke inzet en financiële steun voor de jongerengarantie als een langlopende, structurele hervorming is van essentieel belang om daadwerkelijk de vruchten te kunnen plukken van het tot dusver verrichte werk. Volledige uitvoering is in een aantal lidstaten nog recent omdat voor veel maatregelen aanzienlijke hervormingen en brede partnerschappen nodig waren: nu moet de schaalvergroting van de initiatieven worden versneld om volledige dekking te bereiken zodat het volledige potentieel van de jongerengarantie kan worden aangeboord. Intensivering van de uitvoering houdt ook het verderzetten van het toezicht in, het stroomlijnen van bestaande processen voor het verzamelen van gegevens, het wegwerken van technische belemmeringen en de verbetering van de kwaliteit van de gegevens die zijn verzameld in het kader van het gemeenschappelijk kader van indicatoren.
4.2.Niet-ingeschreven NEET's en laaggeschoolden beter bereiken
De jongerengarantie moet ten goede komen aan alle jongeren en alle jongeren moeten profiteren van de eerste tekenen van herstel. Ondanks de aanzienlijke inspanningen van de lidstaten om alle jongeren te bereiken, zijn jonge mensen in de meest kwetsbare situaties, zoals laaggeschoolden en niet-ingeschreven NEET’s, toch ondervertegenwoordigd onder de begunstigden.
Die uitdaging aangaan vergt niet alleen een efficiëntere aanpak van de voorlichting, maar ook een verbreding van het arsenaal van interventies die voorgesteld worden in de vier soorten aanbiedingen in het kader van de jongerengarantie. De termijn van vier maanden is van essentieel belang om te zorgen voor een snelle activering. Jongeren die met tal van obstakels worden geconfronteerd, hebben echter vaak behoefte aan ingewikkelde, lange en geïndividualiseerde interventies voordat ze een aanbod kunnen aanvaarden. Het aanbod voortgezet onderwijs moet worden uitgebreid met trajecten en intensievere ondersteuning door een aantal partners om beter tegemoet te komen aan hun behoeften.
4.3.Versterking van de capaciteit en verbetering van de kwaliteit van het aanbod
Meer interne coördinatie en capaciteitsopbouw resulteert in stevige veelbelovende partnerschappen en betere resultaten. De uitvoering van de jongerengarantie heeft de samenwerking tussen openbare instellingen en met belanghebbenden versterkt. Het ruime toepassingsgebied heeft echter reeds bestaande lacunes aan het licht gebracht. Het proces is in de eerste plaats in handen van de Ministeries van Arbeid. Voor onderwijs en/of de autoriteiten voor jeugdzaken is een kleinere rol weggelegd. Bovendien waren er capaciteitsproblemen bij de partners, en met name bij de openbare diensten voor arbeidsvoorziening, in verband met de grote verscheidenheid van uit te voeren taken.
De samenwerking tussen onderwijsaanbieders en werkgevers versterken blijft van essentieel belang voor de uitbreiding van het aantal kwalitatief goede aanbiedingen voor jongeren. Hoewel de lidstaten hebben geprobeerd om de betrokkenheid van de werkgevers te vergroten, is die in de praktijk tot dusver vrij beperkt gebleven. Dat vloeit in de eerste plaats voort uit moeilijke macro-economische omstandigheden en moeilijkheden bij het afstemmen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, een lage betrokkenheid bij het ontwerpen en uitvoeren van de regelingen en beperkte gestructureerde samenwerking met de openbare diensten voor arbeidsvoorziening. Een grotere betrokkenheid van de werkgevers zou ook leiden tot betere prognoses over de toekomstige behoeften aan vaardigheden.
Het is uiterst belangrijk betere mechanismen in te voeren om ervoor te zorgen dat jongeren een aanbod van hoge kwaliteit krijgen. De uitdagingen liggen in de korte duur van de aanbiedingen en het feit dat aanbiedingen van voortgezet onderwijs niet altijd waarborgen dat leerresultaten worden bereikt (bv. een minimumniveau van basisvaardigheden) of niet altijd leiden tot een erkend diploma. Andere problemen hebben te maken met het ontbreken van reglementering van stageaanbiedingen op de open markt wat betreft de transparantie van de aanwerving, de duur en de erkenning. Hoewel verschillen in de kwaliteit van de aanbiedingen in de eerste plaats afhangen van de nationale arbeidsmarkt, zijn ze ook te wijten aan het feit of en de manier waarop "deugdelijk" aanbod is omschreven en in de praktijk wordt toegepast. Bijvoorbeeld, indien een deugdelijk aanbod direct of indirect wordt gedefinieerd, gebeurt dat in het algemeen op basis van de duurzaamheid van de resultaten 40 en het persoonlijke oordeel van de jongere. Slechts enkele lidstaten hebben minimumvereisten voor de kwaliteit opgesteld, mede met het oog op het toezicht op de jongerengarantie.
De Commissie werkt, samen met de IAO, aan het in kaart brengen van de voornaamste elementen van een deugdelijk aanbod in het kader van de jongerengarantie. Dit maakt deel uit van de reactie van de Commissie op de aanbeveling van de Rekenkamer om een reeks kwaliteitskenmerken voor aanbiedingen in het kader van de jongerengarantie te bevorderen. Bovendien zal de Commissie onderzoeken of het mogelijk is normen voor de kwaliteitsvereisten te bespreken in het Comité voor de werkgelegenheid in het kader van het toezicht op de jongerengarantie.
5. Volgende stappen: de jongerengarantie verankeren en de middelen van het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief volledig mobiliseren
De welvaart en de levenswijze van Europa zijn gebaseerd op zijn grootste troef: de mensen.
De Europese Commissie heeft stappen ondernomen om banen, groei, investeringen en sociale rechtvaardigheid centraal op de agenda van de Europese Unie te plaatsen en heeft van de strijd tegen werkloosheid, in het bijzonder jeugdwerkloosheid, een topprioriteit gemaakt.
Ondanks recente verbeteringen, liggen de jeugdwerkloosheid en de inactiviteit nog steeds boven het niveau van vóór de crisis en zijn blijvende inspanningen nodig. De jongerengarantie heeft de weg vrijgemaakt voor een meer doeltreffende steun aan jongeren in hun overgang van het onderwijs naar de arbeidsmarkt.
Nu zou voorrang moeten worden gegeven aan de volledige uitrol van de nationale jongerengarantieregelingen, door de uitvoering ervan te versnellen en te verbreden, terwijl het aanpakken van uitdagingen en de opbouw van efficiëntere maatregelen geschraagd worden door het YEI en het ESF. Deze mededeling wijst op de belangrijkste succesfactoren en brengt de gebieden waarop verdere maatregelen nodig zijn, in kaart. Zo vormt zij een bijdrage aan dat proces. De Commissie zal verdere ondersteuning bieden voor wederzijds leren en de uitwisseling van beste praktijken tussen de lidstaten.
De lidstaten zullen tot 2018 de steun van het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief blijven gebruiken op voorwaarde dat er nog middelen van 2014-2015 beschikbaar zijn. Met het oog op de voortzetting van het YEI, als onderdeel van de herziening van het meerjarig financieel kader 2014-2020 41 , heeft de Commissie voorgesteld de oorspronkelijke toewijzing van het YEI met 1 miljard euro aan te vullen voor de periode 2017-2020. Dat bedrag moet met een even grote bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds worden aangevuld. Vanaf 2017 zorgen voor aanvullende EU-middelen voor jongerenwerkgelegenheid blijft een topprioriteit voor de Commissie.
Zoals blijkt uit de Intentieverklaring 2016, wil de Commissie haar inspanningen ter ondersteuning van jongeren in het algemeen opvoeren en moeten de instrumenten van de jongerengarantie ten volle hun rol spelen in een ruimere reeks initiatieven voor jongeren.
Zo werd bijvoorbeeld de oprichting van een Europees solidariteitskorps aangekondigd door Commissievoorzitter Juncker in zijn toespraak over de Staat van de Unie op 14 september 2016. Het korps zal stoelen op engagement en solidariteit, twee fundamentele waarden van de EU, en zal sociaal ingestelde jongeren onder 30 jaar, die al dan niet in aanmerking komen voor de jongerengarantie, de kans bieden anderen te helpen en te ondersteunen, nieuwe vaardigheden te verwerven en ervaring op te doen in hun eigen land of in een andere lidstaat.
Wat het leerlingstelsel betreft, zal de uitvoering van een proefproject voor de langetermijnmobiliteit van leerlingen de nodige kennis en ervaring aanbrengen voor het ontwerpen van een meer permanente regeling in de nabije toekomst. Bovendien zal de ontwikkeling van een kwaliteitskader voor leerlingplaatsen een aanvulling vormen op de bestaande strategie die erop gericht is leerlingplaatsen te valoriseren en zowel voor jongeren als bedrijven aantrekkelijker te maken.
Deze beleidsagenda voor jongeren, met name het beginsel van actieve steun voor duurzame integratie op de arbeidsmarkt en het streven naar verbetering van hun vaardigheden en kwalificaties, is een belangrijk onderdeel van de ruimere inspanningen van de Commissie ter bevordering van opwaartse convergentie binnen en tussen de lidstaten. Dat is ook de motivatie achter de Europese pijler van sociale rechten, die momenteel het voorwerp uitmaakt van een ruime openbare raadpleging en die de Commissie volgend jaar zal voorstellen.
Bijlage — externe verslagen en evaluaties van de jongerengarantie.
- Eurofound (2015), "Beyond the Youth Guarantee. Lessons learned in the first year of implementation", Background document prepared by Eurofound as a contribution to the informal EPSCO meeting, 16-17 July 2015, Luxembourg
- European Commission (2015), Piloting Youth Guarantee Partnerships on the Ground. A Report on the European Parliament Preparatory Action (EPPA) on the Youth Guarantee
- European Network of Public Employment Services (2014), Catalogue of PES measures for the implementation of the Youth Guarantee
- European Network of Public Employment Services (2015), Report on PES practices for the outreach and activation of NEETs
- European Network of Public Employment Services (2015), Report on PES implementation of the Youth Guarantee, July 2015 ,
- European Network of Public Employment Services (2016), Report on PES implementation of the Youth Guarantee, September 2016 (nog te verschijnen)
- European Policy Centre (2015), One year after the youth guarantee: policy fatigue or signs of action?, Claire Dhéret and Martina Morosi; Policy Brief 27, May 2015
- European Policy Centre (2016), Towards a europeanisation of youth employment Policies? A comparative analysis of regional Youth Guarantee policy designs, by Claire Dhéret and Julie Roden, Issue Paper, No. 81, September 2016
- European Youth Forum (2014) Youth Organisations and the Youth Guarantee in Europe, Strategic Dialogue with civil society
- ILO (2015), The Youth Guarantee programme in Europe: Features, implementation and challenges
- OECD (2014), The local implementation of Youth Guarantees: Emerging lessons from European Experiences
(1) Europese Commissie (2015), EU-Jongerenrapport 2015, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg.
(2) 2013/C 120/01 van 22 april 2013.
(3) Deze cijfers zijn gebaseerd op ramingen voor 2016 en op gegevens die zijn verzameld met betrekking tot de indicatoren voor de jongerengarantie. Nadere gegevens zijn te vinden in het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie over de uitvoering van de jongerengarantie en het functioneren van het YEI (SWD (2016) 323).
(4) http://www.eib.org/projects/priorities/investing-for-youth/index.htm?lang=en Nadere informatie:
(5) EUCO 104/2/13.
(6) In maart 2016 merkte de Raad op dat de jongerengarantie "in een aantal gevallen ook een rol heeft gespeeld als krachtige drijfveer voor beleid" en dat "om de vruchten van het tot dusver verrichte werk te plukken, het van cruciaal belang is de politieke gehechtheid aan de jongerengarantie als een langdurige structurele hervorming te behouden". Raad van de Europese Unie, 6154/16.
(7) Het Europees Parlement heeft erop aangedrongen dat "de lidstaten de jongerengarantie volledig uitvoeren". 2015/2351(INI).
(8) Zie voor meer informatie het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie (SWD (2016) 323).
(9) http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1161&langId=en
(10) Een persoon is economisch niet-actief indien hij geen deel uitmaakt van de beroepsbevolking. Niet-actieve jongeren werken dus niet en zijn ook niet werkloos, wat betekent dat zij niet werken en ook niet beschikbaar zijn voor of op zoek zijn naar werk. .
(11) Specifieke informatie per land is te vinden in de landenfiches in de bijlage bij het werkdocument van de diensten van de Commissie.
(12) Eurofound (2016), Exploring the diversity of NEETs, Publicatiebureau van de Europese Unie, Luxemburg.
(13) In het kader van de jongerengarantie verwijst de term "ingeschreven NEET" naar jongeren die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen en die zijn ingeschreven bij een aanbieder van de jongerengarantie (meestal een nationale of regionale openbare dienst voor arbeidsvoorziening).
(14) Bron: LABREF-database van de Europese Commissie.
(15) De indeling is vooral gebaseerd op het aantal maatregelen voor jongeren in 2013-2015, zoals aangegeven in de LABREF-database. De resultaten werden vervolgens herzien in het licht van een meer kwalitatieve analyse, waarbij vooral werd gelet op de stand van uitvoering van de jongerengarantie en het toepassingsgebied van de maatregelen (op basis van verslagen van het Comité voor de werkgelegenheid, de landenverslagen van de Europese Commissie en analyses van de nationale deskundigen van de Europese Waarnemingspost voor het werkgelegenheidsbeleid).
(16) Aanvullende informatie per land is te vinden op de website van de Europese Commissie, http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1161&langId=en
(17) Aanbeveling van de Raad van 10 maart 2014 inzake een kwaliteitskader voor stages (2014/C 88/01).
(18) European Network of PES, Report on PES implementation of the Youth Guarantee, 2015.
(19) Ingaan op een aanbod betekent dat een jongere - nadat hij een aanbod heeft ontvangen en aanvaard - daadwerkelijk als werknemer, leerling of stagiair aan de slag gaat of voortgezet onderwijs gaat volgen.
(20) De resultaten geven de stand van de uitvoering van de jongerengarantie en andere gegevensgerelateerde kwesties weer. Bijgevolg zijn de gegevens uit de verschillende landen slechts beperkt vergelijkbaar.
(21) De analyse is gebaseerd op de bevindingen die nader worden toegelicht in een technisch document, Europese Commissie (2016) "Analysis of the performance of Youth Guarantee in the EU Member States 2013-2015" (binnenkort bekendgemaakt).
(22) Specifieke informatie per land is te vinden in bijlage B bij het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie.
(23) Verordening (EU) nr. 1304/2013.
(24) 64,6 miljoen EUR in Italië en 23,5 miljoen EUR in Bulgarije.
(25) Informatie van de ESF-beheersautoriteiten, ad hoc door de Commissie verzameld in juli 2016.
(26) De eerste evaluaties van het YEI werden eind 2015 door de lidstaten ingediend, in overeenstemming met het regelgevend kader. Een tweede nationale evaluatie wordt tegen eind 2018 van de lidstaten verwacht.
(27) Overeenkomstig Verordening (EU) 2015/779 (PB L 126/1 van 21.05.2015).
(28) Europese Commissie (2016), "First Results of the Youth Employment Initiative"
(29) http://ec.europa.eu/regional_policy/nl/atlas/ Informatie over de programma’s per lidstaat/regio voor het EFRO is te vinden op:
(30) Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad, Tussentijdse evaluatie/herziening van het meerjarig financieel kader 2014-2020 (COM(2016) 603)
(31) Technische aanpassing van het financieel kader voor 2017 in overeenstemming met de ontwikkeling van het bni en aanpassing van de middelen voor het cohesiebeleid (Artikel 6 en artikel 7 van Verordening nr. 1311/2013 van de Raad tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2014-2020), (COM(2016) 311 van 30.6.2016).
(32) http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=521&langId=en&agreementId=5314
(33) Maatregelen om voortijdig schoolverlaten te voorkomen en de overgang van onderwijs naar werk te vergemakkelijken stonden ook hoog op de agenda voor wederzijds leren van de beleidsterreinen onderwijs en jeugd.
(34) http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=11490&langId=en
(35) http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1100&langId=en Het netwerk voert met name een jaarlijkse controle uit van de uitvoering van de jongerengarantie door de openbare diensten voor arbeidsvoorziening.
(36) http://ec.europa.eu/social/youthguarantee
(37) http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1099&langId=en
(38) Comité voor de werkgelegenheid, Indicator Framework for Monitoring the Youth Guarantee, INDIC/10/12052015/EN-rev.
(39)
Kernboodschappen over de te volgen weg voor de jongerengarantie na 2016, met het verslag van het Comité voor de werkgelegenheid over de stand van zaken van de uitvoering van de jongerengarantie, ST 6154 2016 INIT.
(40) Een resultaatgerichte benadering gaat ervan uit dat een aanbod in het algemeen deugdelijk is als het degene die ervan gebruik maakt een duurzame band met de arbeidsmarkt oplevert. Dat wil zeggen dat de begunstigde na afloop niet terugkeert naar werkloosheid of inactiviteit; of een aanbod "deugdelijk" is, kan dus worden bepaald op basis van de resultaten ervan.
(41) Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad Tussentijdse evaluatie/herziening van het meerjarig financieel kader 2014-2020 (COM(2016) 603)