Bijlagen bij COM(2004)536 - Jaarverslag 2004 over het ontwikkelingsbeleid en de externe bijstand van de EG

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

bijlagen bij dit document behandeld.

In 2003 zijn ook de toetsingen halfweg voltooid van de strategiedocumenten voor het Middellandse-Zeegebied, Azië, Latijns-Amerika, TACIS (Oost-Europa en Centraal-Azië) en CARDS (Westelijke Balkan) en is het proces voor de ACS-landen opgestart. Het doel van deze toetsingen halfweg is ervoor te zorgen dat de werkzaamheden op bestaande problemen blijven inspelen en dat sneller op wijzigende situaties wordt gereageerd.

2. Efficiency van de samenwerking van de EG

De hervorming van de externe bijstand, die in 2000 is gestart, is in 2003 verder ten uitvoer gelegd. De overdracht van de verantwoordelijkheid inzake beheer naar de EG-delegaties in de begunstigde landen is goed gevorderd, de klemtoon is verschoven van het verstrekken van middelen naar resultaten en de hervorming heeft geleid tot een vereenvoudiging van de procedures en een grotere nadruk op strategische planning en programmering van de externe bijstand. De beheerscapaciteit van de Dienst voor samenwerking EuropeAid is er ook dit jaar op vooruitgegaan met bijzondere nadruk op de kwaliteitsverbetering en versterking van de informatiesystemen.

Het coördineren van de ontwikkelingsactiviteiten tussen de partners, het harmoniseren van beleid, programma's, procedures en praktijken en het maximaliseren van het positief effect van de hulp op de ontwikkeling zijn alle essentiële onderdelen van het hervormingsproces. De Gemeenschap heeft zich actief ingezet voor de implementatie van het concept van "de drie C's": coördinatie, complementariteit en coherentie.

3. Invloed van de EG in de wereld: resultaten in 2003 naar regio

De Europese Gemeenschap verleent bijstand aan 140 landen en zes regio's in de wereld: de Westelijke Balkan, Oost-Europa en Centraal-Azië; de Middellandse-Zeelanden, de landen van Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS) en de overzeese landen en gebieden (LGO); Azië, Latijns-Amerika. De bijlagen bevatten uitvoerige nadere gegevens, met inbegrip van cijfers inzake financiële uitvoering en betalingsverplichtingen in 2003.

Westelijke Balkan

Het strategische doel van het communautaire optreden in de Westelijke Balkan, in de vorm van het CARDS-programma, blijft ondersteuning van het stabilisatie- en associatieproces. Het jaar 2003 bevestigde een verdere verschuiving van de communautaire bijstand van wederopbouw en stabilisatie van de democratie naar andere sectoren die nauwer aanleunen bij de hervormingsagenda van het stabilisatie- en associatieproces zoals opbouw van de administratieve en institutionele capaciteit, economische en sociale ontwikkeling, justitie en binnenlandse zaken, en sterkere aanpassing aan het EU-acquis.

In 2003 beliepen de totale betalingsverplichtingen in de Westelijke Balkan 620 miljoen euro en de betalingen 425 miljoen euro.

Oost-Europa en Centraal-Azië

In het vooruitzicht van de uitbreiding van de Unie in mei 2004 was een van de hoofdprioriteiten voor 2003 een nauwere samenwerking langs de buitengrenzen van de Unie. In november 2003 is een nieuwe strategie en indicatief programma 2004-2006 voor de grensoverschrijdende samenwerking van TACIS goedgekeurd; daarin wordt uiteengezet hoe dit beleid aan beide zijden van de oostelijke grenzen van de uitgebreide Unie ten uitvoer zal worden gelegd: eind 2003 heeft de Commissie een aanvang gemaakt met de herziening van de TACIS-verordening. Het is van belang de sociale gevolgen van de overgang in te calculeren, in te spelen op de behoefte aan een grotere veiligheid in de nucleaire industrie en ervoor te zorgen dat het TACIS-programma goed is aangepast aan de nieuwe prioriteiten van het Europees Nabuurschapsbeleid.

In 2003 beliepen de totale betalingsverplichtingen in Oost-Europa en Centraal-Azië 504 miljoen euro en de betalingen 420 miljoen euro.

Middellandse-Zeelanden en Midden-Oosten

De activiteiten in deze regio, die via het MEDA-programma ten uitvoer worden gelegd, vormden de neerslag van het Proces van Barcelona en het Nabuurschapsbeleid van de EG.

In 2003 is de Gemeenschap doorgegaan met het ondersteunen van initiatieven ter versterking van de subregionale integratie op terreinen zoals handel, infrastructuurnetwerken en migratiebeleid, met inachtneming van de richtsnoeren van de Arabische Maghreb-landen en het Proces van Agadir. Het bevorderen van investeringen in de landen ten zuiden van de Middellandse Zee vormt ook een belangrijke uitdaging: in dit verband heeft de Raad ECOFIN van november 2003 voorgesteld de Europees-mediterrane investerings- en partnerschapsfaciliteit (FEMIP) verder te ontwikkelen.

De Conferentie van Napels van december 2003 heeft haar goedkeuring gehecht aan de oprichting van een Euro-mediterrane stichting voor de bevordering van een interculturele dialoog. Op onderwijsgebied zal de uitbreiding van het Tempus-programma tot de mediterrane landen leiden tot een versterkte samenwerking op het gebied van het hoger onderwijs en de beroepsopleiding. Ten slotte is een samenwerkingsprogramma op het gebied van justitie en binnenlandse zaken opgestart en worden specifieke projecten uitgevoerd voor opleiding en samenwerking van de politiediensten, justitiële opleiding en samenwerking alsmede het verzamelen en analyseren van informatie over migratiestromen in het Middellandse-Zeegebied.

In 2003 beliepen de totale betalingsverplichtingen in het Middellandse-Zeegebied en het Midden-Oosten 600 miljoen euro en de betalingen 498 miljoen euro.

Landen van Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan/Landen en gebieden overzee

De politieke dialoog EU-ACS die in de Overeenkomst van Cotonou is vastgesteld, behandelde gemeenschappelijke aandachtspunten met inbegrip van ontwikkelingen inzake mensenrechten en de democratische beginselen. De EG heeft bijgedragen tot de vredeshandhavingsmaatregelen van de Afrikaanse Unie en de Economische gemeenschap van West-Afrikaanse staten (ECOWAS).

De belangrijkste steunsectoren van de bilaterale samenwerkingsprogramma's waren vervoer, regionale integratie, plattelandsontwikkeling, macro-economische steun en steun voor de sociale sector en andere kernsectoren die in afdeling 1 zijn vermeld. De EG-bijdragen tot mondiale initiatieven zoals het initiatief voor de arme landen met zware schuldenlast (HIPC) en het Wereldfonds ter bestrijding van AIDS, tuberculose en malaria, zijn hoofdzakelijk ten goede gekomen aan de arme landen in Afrika bezuiden de Sahara.

Op handelsgebied zijn onderhandelingen gestart voor het sluiten van economische partnerschapsovereenkomsten met regionale groepen, waarbij Midden- en West-Afrika het eerst aan de beurt kwamen. Het doel is na 2008 een nieuwe handelsregeling met de ACS-landen tot stand te brengen. In het licht van het feit dat bijna 40% van de bevolking in Afrika bezuiden de Sahara geen toegang heeft tot veilig drinkwater of adequate sanitaire voorzieningen heeft de EG in 2003 een ander belangrijk initiatief gelanceerd: de Waterfaciliteit van de Europese Unie, die goed is voor 500 miljoen euro.

Het jaar 2003 bood ook de mogelijkheid tot bezinning over de toekomstige ontwikkeling van de associatie LGO-EG. Twaalf van de landen en gebieden overzee die voor de periode tot 2007 begrotingssteun hadden ontvangen, hebben tegen het eind van het jaar hun ontwerp-programmeringsdocumenten ingediend.

De prestatiecijfers voor het Europees Ontwikkelingsfonds lagen bijzonder hoog, met een sterke toename van de primaire betalingsverplichtingen (in totaal 3,7 miljard euro) en recordcijfers voor gesloten contracten (3 miljard euro) en verrichte betalingen (2,5 miljard euro).

Azië

Overeenkomstig de samenwerkingsstrategie van de Europese Unie voor Azië is de praktische samenwerking opgevoerd op de volgende terreinen: handel en investeringen, sectorale aanpak van armoedebestrijding, goed bestuur, mensenrechten en democratie, en conflictbeheersing. De economische betrekkingen met Azie werden versterkt door een regelmatige dialoog op regionaal en bilateraal niveau en ondersteund door samenwerkingsprogramma's voor geheel Azië alsmede steun voor handelsgerelateerde bijstand.

De EG-strategie is steeds meer toegespitst op de ontwikkeling van de institutionele capaciteit via handelsgerelateerde bijstand in overeenstemming met de WTO-ontwikkelingsagenda van Doha, inclusief bijstand voor het beheer van overheidsfinanciën. Goede voorbeelden van praktische samenwereking zijn de vijf programma's die heel Azië bestrijken en gericht zijn op belangrijke terreinen zoals bedrijfsinvestering en handelsbevordering, stadsontwikkeling, twinning en beurzen op het gebied van het hoger onderwijs, een versneld gebruik van de informatie- en communicatietechnologie en de bevordering van milieuvriendelijke technieken.

In 2003 beliepen de totale betalingsverplichtingen in Azië 558 miljoen euro en de betalingen 470 miljoen euro.

Latijns-Amerika

De samenwerking van de EG met Latijns-Amerika in 2003 vond plaats in aansluiting bij de conclusies van de Top van Madrid van 2002. De samenwerking met deze regio in 2003 was op de volgende hoofdactiviteiten geconcentreerd: versterking van instellingen en democratie; modernisering van de staat en mensenrechten; sociale ontwikkeling en ontwikkeling van de achtergebleven gebieden; handelsgerelateerde bijstand en regionale integratie.

De Europese Commissie heeft in 2003 de onderhandelingen met de Mercosur-landen voortgezet, overeenkomsten inzake politieke dialoog en samenwerking met de zes Midden-Amerikaanse landen en de Andesgemeenschap ondertekend en een overeenkomst inzake economisch partnerschap, politieke coördinatie en samenwerking met Mexico alsmede een associatieovereenkomst met Chili ten uitvoer gelegd.

In 2003 beliepen de totale betalingsverplichtingen in de regio Latijns-Amerika 329 miljoen euro en de betalingen 280 miljoen euro.

4. Bijzonder aandachtspunt: de vrede een prioriteit

In de bijlage bij dit verslag wordt bijzondere aandacht verleend aan een aspect waaraan de ontwikkelingsgemeenschap in toenemende mate belang is gaan hechten, namelijk het verband tussen goed bestuur, vrede en veiligheid en ontwikkeling. De bijlage bevat een diepgaande analyse van deze onderlinge samenhang en een beschrijving van de stappen die de EG onderneemt om het peil van bestuur en veiligheid te verhogen en daardoor een klimaat van stabiliteit en vrede te creëren waarbinnen een doeltreffende ontwikkeling kan plaatsvinden.

5. Bijlagen (werkdocument van de diensten van de commissie SEC(2004)1027)

De bijlagen bevatten een analyse van de vorderingen bij de Millennium-ontwikkelingsdoelstellingen, de harmonisatie van financiële procedures en administratie alsmede een lijst van mededelingen over ontwikkelingsbeleid en externe bijstand die de EG in de loop van het jaar heeft opgesteld.

Ten slotte bevatten de financiële bijlagen tabellen van DAC met een opsplitsing van de betalingsverplichtingen en betalingen in 2003. Bovendien wordt een overzicht gegeven van alle betalingsverplichtingen van 2003 per regio en per geografische en thematische begrotingslijn.