Bijlagen bij COM(2009)262 - Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht ten dienste van de burger - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2009)262 - Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht ten dienste van de burger. |
|---|---|
| document | COM(2009)262   |
| datum | 10 juni 2009 |
Opkomen voor de rechten van de burger: een Europa van rechten
Grondrechten
De Unie moet toetreden tot het Europees Verdrag voor de rechten van de mens om haar systeem voor de bescherming van de grondrechten te versterken.
Op basis van een door de Commissie gepubliceerd verslag zal de Unie nagaan hoe de collectieve herinnering aan misdaden van totalitaire regimes levendig kan worden gehouden.
Vrij verkeer
De daadwerkelijke tenuitvoerlegging van Richtlijn 2004/38/EG inzake het vrije verkeer van personen is van essentieel belang. De Commissie zal daarover richtsnoeren bekendmaken en zal toezien op de toepassing van die richtlijn.
In dit verband zal er een systeem worden ingevoerd waarmee burgers gemakkelijk en kosteloos akten van de burgerlijke stand kunnen verkrijgen. Op lange termijn moet de Unie zich buigen over de wederzijdse erkenning van het effect van akten van de burgerlijke stand.
Eerbiediging van de diversiteit
De Unie moet een gemeenschappelijke aanpak ontwikkelen om beter gebruik te kunnen maken van de bestaande financiële en juridische instrumenten ter bestrijding van discriminatie, racisme, xenofobie en homofobie.
Bescherming van kwetsbare personen
Er moet een ambitieuze Europese strategie voor de rechten van het kind worden ontwikkeld. De EU-maatregelen ter bescherming van kwetsbare personen, van vrouwen die slachtoffer zijn van geweld en van afhankelijke personen, moeten worden versterkt.
Gegevensbescherming
De Unie moet een integrale regeling voor de bescherming van persoonsgegevens ontwikkelen die geldt voor alle bevoegdheidsgebieden van de Unie. Er moet worden nagegaan of een Europees certificaat voor privacyvriendelijke technologie, producten en diensten kan worden ingevoerd. Voor de gegevensbescherming is een nauwe samenwerking op internationaal niveau nodig. De Unie moet meewerken aan de ontwikkeling en de bevordering van internationale normen op dat gebied.
Deelnemen aan het democratisch proces
Met het oog op de Europese verkiezingen van 2014 zal de Unie innovatieve maatregelen nemen om de burgers actiever te laten deelnemen aan het democratisch proces.
Consulaire bescherming
Het bestaande coördinatie- en samenwerkingskader voor consulaire bescherming moet worden versterkt.
Het leven van de burgers vereenvoudigen: een Europa van recht en justitie
De wederzijdse erkenning blijft de hoeksteen van de Europese justitiële ruimte.
De exequaturprocedure moet worden afgeschaft voor beslissingen in burgerlijke en handelszaken en de wederzijdse erkenning moet worden uitgebreid tot gebieden waarop dit beginsel nog niet van toepassing is.
Op strafrechtelijk gebied moet het beginsel van wederzijdse erkenning verder worden toegepast in alle fasen van de procedure.
De wederzijdse erkenning moet ook gelden voor maatregelen inzake de bescherming van slachtoffers en getuigen en voor de ontzetting van rechten.
Om het wederzijds vertrouwen in de rechtsstelsels te bevorderen, moet de opleiding van beoefenaars van juridische beroepen worden versterkt en moeten er gemeenschappelijke instrumenten worden ontwikkeld. Uitwisselingen tussen beroepsbeoefenaars moeten worden bevorderd, met name met behulp van het forum van justitie en van de diverse netwerken, die hun activiteiten beter op elkaar moeten afstemmen.
De verdere uitwerking van de wederzijdse erkenning moet hand in hand gaan met een grondige evaluatie van de tenuitvoerlegging van het justitiële beleid van de Unie. De Unie moet ook de inspanningen van de lidstaten ter verbetering van hun rechtsstelsels ondersteunen.
De Unie moet gemeenschappelijke basisnormen ontwikkelen met het oog op de onderlinge aanpassing van de nationale rechtsvoorschriften inzake bepaalde vormen van bijzonder zware criminaliteit met een grensoverschrijdende dimensie. De Unie moet zo nodig ook gebruik maken van het strafrecht om ervoor te zorgen dat haar beleid doeltreffend wordt uitgevoerd, met inachtneming van de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen.
Op civielrechtelijk gebied moet er worden gezorgd voor de onderlinge aanpassing van rechtsvoorschriften inzake minimumnormen voor specifieke aspecten van de civiele procedure en inzake het gezagsrecht.
Het verbeteren van de toegang tot de rechter moet een prioriteit zijn. De Unie moet de bestaande regelingen voor rechtsbijstand versterken, de elektronische hulpmiddelen (e-justice) benutten en met name zorgen voor een betere toegang van de burger tot vertaal- en tolkdiensten op juridisch gebied. Ook de formaliteiten in verband met de legalisatie van akten en stukken moeten worden vereenvoudigd. De hulp aan slachtoffers van misdrijven moet worden verbeterd, met name in grensoverschrijdende zaken.
Juridische middelen moeten worden ingezet om de economische activiteit te ondersteunen. De tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen moet worden verbeterd met name door de invoering van een Europese procedure voor bankbeslag. De met het oog op de totstandbrenging van een gemeenschappelijk referentiekader voor het contractenrecht verrichte werkzaamheden kunnen worden gebruikt voor toekomstige wetgevingsvoorstellen. Voorts kunnen er modelcontracten worden opgesteld. De regels inzake het recht dat van toepassing op verzekeringscontracten en op vennootschapsrechtelijke kwesties, moeten verder worden geharmoniseerd. De Unie zou ook kunnen beslissen om misbruiken in de financiële sector strafrechtelijk aan te pakken.
Een beschermend Europa
De Unie en de lidstaten moeten de opleiding van veiligheidsfunctionarissen verbeteren, met name door aangepaste uitwisselingsprogramma's (type "Erasmus") op te zetten.
De Unie moet een Europees informatiemodel ontwikkelen met als doel haar capaciteit op het gebied van strategische analyse en operationele samenwerking te versterken.
De Unie moet een architectuur van informatiesystemen ontwikkelen, die zorgt voor interoperabiliteit, coherentie en aanpassing aan de behoeften.
De prioriteiten van de strategie voor binnenlandse veiligheid moeten worden ondersteund door onderzoek en ontwikkeling teneinde een optimaal gebruik van de nieuwste technologieën te bevorderen.
Ter ondersteuning van deze inspanningen kan aan de oprichting van een fonds voor interne veiligheid worden gedacht.
Alle juridische en operationele instrumenten moeten worden ingezet om te verhinderen dat misdadigers gebruik maken van de ruimte zonder grenzen. De operationele politiesamenwerking moet worden versterkt door het grensoverschrijdende politieoptreden te vergemakkelijken en door een model voor een centrum voor samenwerking tussen politie- en douanediensten op te richten.
Europol moet een centrale rol spelen op het gebied van coördinatie, uitwisseling van informatie en opleiding van beroepsbeoefenaren.
Voor de veiligheid van de Unie is het nodig de politiesamenwerking met derde landen te versterken, met name de buurlanden.
De Unie moet een alomvattend Europees systeem voor bewijsverkrijging invoeren.
Het systeem voor de uitwisseling van informatie uit strafregisters moet ten volle worden benut en moet worden aangevuld (een ruimer gebruik en opname van onderdanen van derde landen).
De Unie moet een rechtskader inzake minimale procedurele rechtswaarborgen ontwikkelen en proefprojecten op het gebied van alternatieven voor gevangenisstraf ondersteunen.
De Unie moet een geïntegreerd grensbeheer tot stand brengen dat een soepele binnenkomst in de Unie mogelijk maakt, maar tegelijkertijd de veiligheid op haar grondgebied en de bestrijding van illegale immigratie waarborgt. Aan de grensposten moet een coherent controlesysteem voor alle soorten controles ("one stop shop") worden ingevoerd. De coördinerende rol van Frontex moet worden versterkt, de operationele capaciteit ervan moet worden opgevoerd, en zijn activiteiten moeten beter worden afgestemd op die van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken. Eurosur moet geleidelijk verder worden ontwikkeld.
De informatiesystemen (SIS II en VIS) moeten ten volle operationeel worden. Er moet een systeem voor de elektronische registratie van in- en uitreis worden ontwikkeld alsook een programma voor geregistreerde reizigers. Er moet worden onderzocht of het wenselijk is een systeem voor voorafgaande inreisvergunningen in te voeren.
De Unie moet een Europees Schengenvisum invoeren. In derde landen worden gemeenschappelijke centra voor de afgifte van visa opgericht, als voorloper van een gemeenschappelijke consulaire autoriteit. Naast de sluiting van nieuwe visumversoepelingsovereenkomsten met derde landen, zal ook de lijst van landen waarvan de onderdanen visumplichtig zijn, regelmatig worden bijgewerkt. Het Europees visumsysteem moet geleidelijk evolueren naar een systeem waarbij visa worden afgegeven op grond van een inschatting van het individuele risico en niet op grond van een aan de nationaliteit gebonden risicoanalyse.
De Unie moet een Europees beleid voor de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit ontwikkelen, dat is gebaseerd op een optimaal gebruik van alle beschikbare middelen. Vijf grote soorten van criminaliteit zullen prioritair worden aangepakt:
De Unie moet de mensenhandel bestrijden door smokkelnetwerken doeltreffender aan te pakken. Dat vereist een verbetering van het inlichtingenwerk en van de strategische analyses door de invoering van geschikte mechanismen voor bewijsgaring en door betere bijstand aan slachtoffers.
De Unie moet de seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie bestrijden, met name door de uitwisseling van gegevens over veroordeelde personen te bevorderen. Er moet ook nauw worden samengewerkt met de particuliere sector om websites met pedofiele inhoud te kunnen opsporen en sluiten of blokkeren. De Unie moet de op cybercriminaliteit toepasselijke rechtsvoorschriften verduidelijken en moet bij Europol een Europees platform voor het signaleren van inbreuken oprichten teneinde dit fenomeen doeltreffender te bestrijden.
De Unie moet de mogelijkheden die een gemondialiseerde economie aan de georganiseerde criminaliteit biedt, verminderen, met name in de context van een crisis die de kwetsbaarheid van het financiële systeem vergroot, door de strijd tegen de economische criminaliteit op te voeren. Zij moet haar onderzoeks- en analysecapaciteit op het gebied van criminaliteit versterken, gedragingen die een misbruik van de markt inhouden beter opsporen, het operationele kader voor verbeurdverklaringen en inbeslagnemingen van vermogensbestanddelen van criminelen verbeteren, corruptie bestrijden en maatregelen nemen om namaak te ontmoedigen.
De Unie moet haar drugsstrategie, die een alomvattende en evenwichtige aanpak aanbeveelt die is gebaseerd op een gelijktijdige vermindering van aanbod en vraag, voortzetten en verder ontwikkelen. Er moet beter worden samengewerkt met bepaalde regio's in de wereld, de civiele samenleving moet ten volle bij het beleid worden betrokken, en de onderzoekswerkzaamheden op dat gebied moeten worden geïntensiveerd.
De Unie moet de radicalisering, het gebruik van internet door terroristen en de financiering van het terrorisme doeltreffend bestrijden teneinde greep te krijgen op de terroristische dreiging.
De Unie moet het mechanisme voor civiele bescherming versterken om de maatregelen van de lidstaten te ondersteunen en aan te vullen, waaronder maatregelen op het gebied van risicoanalyses en reactievermogen.
De Unie moet haar instrumenten voor de beheersing van de terroristische dreiging versterken. Het gaat er met name om het programma voor de bescherming van vitale infrastructuur te verruimen en uit te voeren, een Europese strategie voor de bestrijding van de gevaren van CBRN-stoffen (chemische, biologische, radiologische en nucleaire stoffen) vast te stellen en het actieplan inzake explosieven toe te passen.
Bevordering van een meer geïntegreerde samenleving voor de burger: een Europa dat verantwoordelijkheid en solidariteit aan de dag legt op het gebied van immigratie en asiel
De Unie moet een dynamisch en rechtvaardig immigratiebeleid stimuleren.
Zij moet de totaalaanpak die in partnerschap met derde landen een gecoördineerd beheer van migratiestromen mogelijk maakt, ten volle benutten en verder ontwikkelen. Migratiekwesties maken een integrerend deel uit van het externe beleid van de Unie.
De Unie moet de positieve effecten van migratie voor de ontwikkeling van de landen van herkomst versterken.
De Unie moet een gemeenschappelijk kader ontwikkelen door een soepel systeem voor toelating van migranten in te voeren, dat het mogelijk maakt in te spelen op de toegenomen mobiliteit en de behoeften van de nationale arbeidsmarkten.
Om de positieve effecten van legale immigratie ten behoeve van iedereen optimaal te benutten moet de Unie een immigratiecode en een gemeenschappelijke regeling voor het doeltreffende beheer van gezinshereniging vaststellen, alsook de inspanningen van de lidstaten inzake integratie ondersteunen via een gemeenschappelijk coördinatiemechanisme.
Een betere beheersing van illegale immigratie is een essentiële aanvulling op de ontwikkeling van een gemeenschappelijk beleid op het gebied van legale immigratie. De Unie moet illegale arbeid bestrijden en moet verder werken aan een doeltreffend verwijderings- en terugkeerbeleid; daartoe moet zij de bestaande instrumenten ten volle benutten. De Unie moet vrijwillige terugkeer bevorderen en bijzondere aandacht besteden aan niet-begeleide minderjarigen. De Unie moet een echte gemeenschappelijke en solidaire ruimte worden waarin bescherming wordt geboden, met een enkele asielprocedure en een uniforme internationale-beschermingsstatus.
Zij moet zorgen voor een lastenverdeling op het gebied van de opvang en integratie van vluchtelingen, onder andere door de invoering van een vrijwillig mechanisme voor herverdeling tussen lidstaten en een gezamenlijke behandeling van asielverzoeken. Er moet worden gezorgd voor een strikte controle en een correcte toepassing van het wetgevingsacquis; dat zal de geloofwaardigheid van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel en het vertrouwen tussen de lidstaten ten goede komen. Op langere termijn zal het beginsel van wederzijdse erkenning van alle besluiten tot toekenning van een beschermingsstatus ervoor zorgen dat de beschermingsstatus gemakkelijker kan circuleren.
De Unie moet de operationele samenwerking intensiveren door het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken de middelen te verstrekken die het nodig heeft om zijn capaciteit te benutten.
Er moet worden verder gewerkt aan een asielbeleid dat is gebaseerd op solidariteit met derde landen die met een massale toestroom van vluchtelingen worden geconfronteerd. De Unie moet de programma's voor regionale bescherming uitbreiden en haar inspanningen op het gebied van hervestiging intensiveren.
[1] Artikel 22 van het EG-Verdrag.
[2] De Unie moet zich daarbij met name baseren op de werkzaamheden van het Europees comité voor een doelmatige rechtspleging (CEPEJ) van de Raad van Europa.
[3] European Security Research and Innovation Forum.
[4] SIS II: Schengen Information System II en VIS: Visa Information System.
[5] Men zou bijvoorbeeld inspiratie kunnen zoeken in het classificatiesysteem betreffende de perceptie van corruptie, dat door Transparency International is opgesteld.
[6] Het gaat niet om een agentschap.