Bijlagen bij COM(2011)859 - Uitvoering van Besluit 1297/2008/EG betreffende een programma tot modernisering van de Europese bedrijfs- en handelsstatistiek (MEETS)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2011)859 - Uitvoering van Besluit 1297/2008/EG betreffende een programma tot modernisering van de Europese bedrijfs- en ...
document COM(2011)859 NLEN
datum 7 december 2011
bijlagen 2 en 4 van de Verordening inzake structurele bedrijfsstatistieken[3] en de variabelen voor nieuwe bedrijfsorders van bijlage A bij de Verordening inzake kortetermijnstatistieken[4]. Daarnaast blijft het werk gericht op beperking van de vereisten voor Intrastat en een hernieuwd evenwicht van de internationale handelsstatistieken voor goederen en diensten ten behoeve van de dienstverlening.

Ontwikkeling van nieuwe gebieden (ondernemingsgroepen, globalisering, ondernemerschap, innovatie)

Eind 2010 is op basis van de resultaten van een eerste onderzoek begonnen met methodologisch werk met betrekking tot de ontwikkeling van statistieken inzake ondernemingsgroepen op twee prioritaire gebieden, te weten: handel binnen de groep, en onderzoek, ontwikkeling en innovatie. In geheel Europa zijn multinationals geraadpleegd over de uitvoerbaarheid van een centrale verslaglegging van deze gegevens door de moedermaatschappij. Daarnaast is er naar aanleiding van grondige bestudering van de momenteel beschikbare informatie op nationaal en Europees niveau een inventarisatie gemaakt van de mogelijke manieren om gegevens te verzamelen over deze twee belangrijke vlakken met betrekking tot ondernemingsgroepen. Beide activiteiten leverden aanbevelingen op over hoe de gegevens op de twee vlakken in kwestie het beste konden worden verzameld en vormen een methodologische basis voor de ESS-gegevensverzameling inzake ondernemingsgroepen via de moedermaatschappij. Een eerste beoordeling van dit methodologische werk wordt geïntegreerd met de activiteiten van het ESSnet inzake de profilering van grote en complexe multinationale ondernemingsgroepen, alvorens wordt begonnen met de proeftests (zie doelstelling 2).

Het onderzoek naar de beschikbaarheid binnen het ESS en de berekening van indicatoren zoals voorgesteld in het Handboek on Economic Globalisation Indicators van de OESO, is begin 2011 afgerond. Naar aanleiding van de stroomlijning van het MEETS-programma zal nader methodologisch werk worden verricht en zullen proeftests worden opgezet in het kader van het ESSnet inzake het meten van mondiale waardeketens (zie doelstelling 3).

Wat betreft het toezicht op beleidsmaatregelen met betrekking tot ondernemerschap , zijn de werkzaamheden nog altijd gericht op de ontwikkeling van een wettelijk kader voor het verzamelen van geharmoniseerde gegevens inzake werkgeversdemografie. Daarnaast is in 2011 een eerste EU-brede vrijwillige gegevensverzameling gestart voor de voorgestelde groei-indicatoren voor innovatieve bedrijven, die moeten bijdragen aan de onlangs ingestelde kernindicator voor de innovatie-Unie in de context van Europa 2020. De samenwerking met de OESO heeft ook bijgedragen aan de uitwerking van het gezamenlijke programma van ondernemerschapsindicatoren (EIP) en de ontwikkeling van bepalende factoren voor ondernemerschap, met inbegrip van de resultaten van de workshop die eind 2010 is gehouden.

Doelstelling 2: Het bereiken van een gestroomlijnd kader van statistieken over het bedrijfsleven

Integreren van begrippen en methoden binnen het rechtskader

Het ESSnet inzake de consistentie van concepten en methoden van bedrijfs- en handelsstatistieken, dat in 2010 is opgezet, is begonnen met de inventarisatie van de uitvoering van de statistische eenheden en hun omschrijvingen in de lidstaten. Begin 2011 is er een aantal workshops georganiseerd met deskundigen van Eurostat en de nationale bureaus voor de statistiek, en is een vragenlijst opgesteld en getoetst om verdere informatie te verzamelen. Bovendien is een rapport opgesteld waarin de belangrijkste te onderzoeken kwesties en de geplande methoden en procedures worden beschreven. Verder zijn er reeds voorbereidingen getroffen om begin 2012 te starten met werkzaamheden inzake de doelpopulatie, kaders, de referentieperiode en classificaties en hun toepassingen (uitsplitsingen, specifieke totalen), alsmede hun kenmerken en omschrijvingen.

Het project inzake de verbetering van de consistentie tussen statistieken van de betalingsbalans en statistieken van internationale transacties is afgesloten. De resultaten van dit project, met inbegrip van aanbevelingen en een volledige aansluitingstabel, hebben bijgedragen aan de werkzaamheden van de werkgroep inzake de consistentie tussen statistieken van de betalingsbalans en handelsstatistieken.

Ontwikkeling van statistieken over ondernemingsgroepen

In de context van het EuroGroups Register [5] (EGR) valt aanzienlijke vooruitgang te rapporteren. Het register is gericht op consistente en gecoördineerde onderzoekskaders voor hoogwaardige statistieken met betrekking tot globalisering.

Het ESSnet inzake EGR-methoden heeft de ontwikkeling van de methoden voor centrale en nationale EGR-processen en het gegevensmodel weer een stap verder gebracht (EGR-versie 2). De EGR-populatie van 5 000 multinationale ondernemingsgroepen is afgerond en de werkzaamheden ter uitbreiding van de EGR-populatie naar een totaal van 10 000 multinationale ondernemingsgroepen is inmiddels begonnen. De richtsnoeren inzake EGR-methodologie zijn verspreid over de lidstaten. Er wordt nog gewerkt aan de analyse van het volledige bereik van de EGR-populatie voor statistieken inzake buitenlandse filialen (FATS) en statistieken inzake directe buitenlandse investeringen (FDI).

Bovendien ondersteunde het aantal subsidies dat is toegekend in 2009 (16) en in 2010 (8), de omschrijving van de EGR-processen en -methoden op nationaal niveau voor het importeren, valideren, samenvoegen en exporteren van EGR-gegevens in de nationale registeromgeving. Ook omvatte het de omschrijving van de eerste ontwikkelingsfase van middelen om, waar mogelijk, de EGR-processen op nationaal niveau te automatiseren en de kwaliteit van de EGR-gegevens te verbeteren. Alle lidstaten hebben toegang tot alle resultaten van deze subsidies en kunnen derhalve profiteren van deze toegang teneinde de nationale uitvoering van de EGR voor te bereiden en te ontwikkelen.

Het ESSnet inzake de profilering van grote en complexe multinationale ondernemingsgroepen maakt deel uit van het EGR-kader. Het doel is om tot een gecoördineerde en relevante structuur van de statistische eenheden en tot overeenstemming over de verslaglegging van statistieken voor ondernemingsgroepen te komen. In 2010 is een uitvoerbaarheidsstudie verricht naar de internationale profilering van statistische eenheden met betrekking tot multinationale ondernemingsgroepen. Het daaruit voortvloeiende methodologische werk zal verder worden ontwikkeld, waarbij rekening wordt gehouden met de feitelijke tests. De haalbaarheid om de aanbeveling inzake de omschrijvingen van ondernemingen uit te voeren, wordt beoordeeld in het kader van de activiteiten van het ESSnet inzake consistentie.

Verrichten van communautaire enquêtes om de last voor ondernemingen zoveel mogelijk te beperken

Momenteel wordt studie verricht naar de methodologische kwesties ten aanzien van het gebruik van EU-steekproefschema’s in gegevensverzamelingen.

Doelstelling 3: De toepassing van een efficiëntere methode voor de productie van bedrijfs- en handelsstatistieken ondersteunen

Beter benutten van gegevens die in het statistisch systeem al beschikbaar zijn, inclusief de mogelijkheid van ramingen

De werkzaamheden inzake gegevensopslag en gegevenskoppeling bij de productie van bedrijfsstatistieken worden verricht door een ESSnet dat gedurende de tweede helft van 2010 is opgezet. Als eerste stap is het ESSnet een inventarisatie begonnen van de bestaande benaderingen voor gegevenskoppeling en -opslag. Er is een vragenlijst opgesteld, die vervolgens is verstuurd naar alle ESS-lidstaten en Zwitserland, met als doel de huidige beste praktijken ten aanzien van geïntegreerde bedrijfsgegevenssystemen te inventariseren en een overzicht van de problemen en de gewenste oplossingen te verkrijgen. De resultaten hiervan zijn in april 2011 tijdens een workshop gepresenteerd en besproken. Het onderzoek daarnaar en de gesprekken daarover wezen op de behoeften om een aantal brede onderwerpen met betrekking tot de vestiging en het beheer van een gegevensopslagplaats te analyseren. Daarbij ging het onder meer om een exacte omschrijving dan wel het bereik van de statistische gegevensopslagplaats in deze ESSnet, de metagegevens, de plaats of de rol van het bedrijfsregister, de vertrouwelijkheid van en inconsistenties binnen de gegevens, en de kwaliteit van de gegevens. Het ESSnet zal de rol vertolken van deskundigengroep, teneinde een kennisbestand op te bouwen en richtsnoeren te definiëren en te bieden, en daarnaast diensten te bieden in de vorm van praktijkonderzoek en advies.

Daarnaast is aanzienlijke vooruitgang geboekt bij de drie projecten inzake de koppeling van microgegevens voor afzonderlijke statistieken:

- Er is een project met betrekking tot structurele bedrijfsstatistieken, buitenlandse handel en het koppelen van microgegevens inzake internationale sourcing uitgevoerd , en er is een methode ontwikkeld voor de gegevensextractie en de koppeling van de microgegevens. Met de resultaten daarvan is rekening gehouden bij een andere grote actie die begin 2011 is gestart in de vorm van de introductie van het ESSnet inzake meting van de mondiale waardeketens . Dit ESSnet richt zich op een van de belangrijkste initiatieven van de Europa 2020-strategie en heeft tot doel om gegevens te verzamelen over de toenemende geglobaliseerde bedrijfsactiviteit en -organisatie en het effect daarvan op het creëren van banen en duurzame groei. Het project is tevens bedoeld om beleidsmakers te helpen beter geïnformeerde beslissingen te nemen en de globalisering/internationalisering van de economieën bij te houden door indicatoren inzake economische globalisering te ontwikkelen en te bieden.

- De studie die verricht is voor het project betreffende nieuwe statistische indicatoren inzake externe handel, gemeten naar bedrijfseigenschappen , heeft geresulteerd in een handleiding voor de productie van statistieken inzake internationale handel, gemeten naar bedrijfseigenschappen, op basis van de koppeling tussen handelsgegevens en de gegevens van ondernemingsregisters. De studie bood tevens informatie over methodologische kwesties met betrekking tot het samenstellen van gecombineerde externe handels- en bedrijfsstatistieken. Bijgevolg is het vereiste om deze statistieken jaarlijks te verzamelen, opgenomen in de herziene Intrastat- en Extrastat-verordeningen. De reguliere productie is gestart in 2011, met 2009 als eerste referentiejaar. Er zijn nog diverse proefstudies gaande, waarvoor de lidstaten subsidies hebben ontvangen en die als doel hebben nieuwe statistische indicatoren te vinden en te ontwikkelen die handels- en bedrijfsstatistieken kunnen combineren. Een bijkomend doel van deze studies is om de kwalitatieve en methodologische kwesties ten aanzien van de samenstelling van deze nieuwe indicatoren te verbeteren.

- Het ESSnet inzake de koppeling van microgegevens inzake ICT-gebruik bestudeert momenteel de uitvoerbaarheid van alternatieve onderzoeksstrategieën ter verbetering van de representativiteit van de gegevens in gekoppelde datasets, met inbegrip van een kosten-batenanalyse.

Als onderdeel van het project inzake methodiek voor moderne bedrijfsstatistiek (optimale steekproeven, ramingen op basis van modellen, gegevensintegratie) wordt gewerkt aan de herziening van het handboek inzake methoden voor Europese bedrijfsstatistiek en aan methodologische ontwikkeling op belangrijke gebieden zoals integratie van onderzoeken, moderne methoden voor gegevensverzameling en geavanceerde ramingstechnieken.

Beter benutten van gegevens die in de economie al beschikbaar zijn

Om de lidstaten te helpen zo efficiënt mogelijk administratieve gegevens voor statistische doeleinden te gebruiken , biedt het MEETS-programma de nationale bureaus voor de statistiek financiële ondersteuning om hun systemen voor gegevensverzameling en -verwerking te ontwikkelen. De subsidieovereenkomsten die in 2009 met zestien nationale bureaus voor de statistiek zijn gesloten, hebben ertoe geleid dat er nieuwe manieren zijn doorgevoerd om de bedrijfsregisters voor statistische doeleinden bij te werken en dat er innovatieve methoden voor het schatten van gegevens voor micro en kleine ondernemingen, alsmede middelen voor gegevenscontrole, correctie van fouten en opslag van gegevens zijn gecreëerd. Dit zal leiden tot een vermindering van de rapportagelast voor bedrijven en daarnaast tot een betere kwaliteit van de statistische gegevens.

Het ESSnet inzake het gebruik van administratieve gegevens en gegevens uit jaarrekeningen, dat in 2009 is opgezet, zet het onderzoek voort naar praktische aangelegenheden met betrekking tot het gebruik van deze gegevens teneinde statistieken te produceren die door alle nationale bureaus voor de statistiek kunnen worden gebruikt. De resultaten van het onderzoek en de analytische werkzaamheden die de eerste twee jaar van activiteit zijn verricht, zullen nader worden ontwikkeld. Vervolgens zullen er aanbevelingen worden gedaan en goede praktijken worden verspreid. De voornaamste resultaten die tot nu toe zijn behaald, betreffen het opstellen van een overzicht van nationale praktijken inzake het gebruik van administratieve gegevens, de beschrijving van nationale praktijken ten aanzien van het gebruik van verschillende methoden om incomplete gegevenssets te schatten bij het gebruik van administratieve gegevens voor kortetermijnstatistieken, en de productie van een lijst met indicatoren ter beoordeling van de kwaliteit van bedrijfstatistieken op basis van administratieve gegevens.

Ontwikkelen van instrumenten voor een efficiëntere gegevensextractie, -transmissie en -verwerking

In het kader van het project ter verbetering van de douanegegevens in de externe handelsstatistiek (Extrastat) zijn eind 2010 diverse subsidieovereenkomsten met de lidstaten gesloten. Het doel is steun te bieden voor de overgang van hun gegevensverzamelingssystemen voor Extrastat-statistieken naar de nieuwe douanesystemen die zijn geïntroduceerd aan de hand van het gemoderniseerd douanewetboek[6]. De eerste resultaten worden begin 2012 verwacht.

Voor het project betreffende de bevordering van het gebruik van een gecombineerde nomenclatuur zijn individuele subsidies verleend aan de nationale bureaus voor de statistiek. Op deze manier zijn er hulpmiddelen beschikbaar gemaakt voor Intrastat-aangevers. Er zijn webmiddelen en overige materialen ontwikkeld waarmee de juiste productcodes makkelijker kunnen worden vastgesteld. Hierdoor kan de kwaliteit van de gegevens worden verbeterd en de last voor de respondenten worden verminderd.

In april 2011 zijn de lidstaten uitgenodigd om deel te nemen aan het project betreffende de bevordering van gegevensoverdracht van ondernemingen aan nationale bureaus voor de statistiek. Er wordt ondersteuning geboden voor de ontwikkeling van IT-systemen voor de verzameling van statistische gegevens van ondernemingen, de ontwikkeling van nationale statistische taxonomieën en het creëren van nationale statistische XBRL-taxonomiën.

Doelstelling 4: Moderniseren van Intrastat

Harmoniseren van methoden om de kwaliteit te verbeteren in een vereenvoudigd Intrastat

Als gevolg van de stroomlijning zijn het project betreffende verbetering van de gegevenskwaliteit binnen het vereenvoudigde Intrastat-systeem en het project betreffende vermindering van de ongelijkheden binnen Intrastat, die beide aan het begin van het MEETS-programma zijn gestart, eind 2010 samengevoegd tot één project inzake harmoniseringsmethoden ter verbetering van de kwaliteit van handelsstatistieken binnen de EU.

Uit hoofde van dit project ontvangen de lidstaten nog altijd steun voor het verhelpen van asymmetrieën en voor het ontwikkelen en uitvoeren van maatregelen ter verbetering van de kwaliteit, onder toepassing van de methodologische richtsnoeren die in 2010 zijn ontwikkeld op grond van een servicecontract. De twee EU-brede aansluitingsrondes die in 2009 en 2010 zijn gehouden, hebben geleid tot de correctie en/of preventie van een aantal belangrijke asymmetrieën, terwijl voor sommige specifieke goederen (gas, elektriciteit, vaartuigen, luchtvaartuigen) een behoefte aan verdere verbetering van de methodologische instructies is vastgesteld. Voor hun aansluitingsinspanningen hebben de lidstaten subsidie ontvangen.

Beter benutten van administratieve gegevens

Om het gebruik van de administratieve gegevens door de lidstaten bij de productie van Intrastat-statistieken te verbeteren, zijn in 2010 subsidies verleend. Deze projecten lopen nog. Het gaat hier om het gebruik van administratieve gegevens voor de validatie van gegevens die verzameld zijn in het Intrastat-systeem en de (verdere) ontwikkeling van gemeenschappelijke systemen voor gegevensverzameling in een aantal lidstaten ten behoeve van Intrastat, de btw-gegevensbank en het systeem voor de uitwisseling van btw-informatie (VIES).

Verbeteren en vergemakkelijken van de gegevensuitwisseling binnen Intrastat

De studies die verricht zijn en de steun die is verleend aan de lidstaten hebben geleid tot een toegenomen gebruik van elektronische middelen en technologieën voor gegevensvalidatie door middel van geautomatiseerde processen en de toepassing van geavanceerde statistische concepten voor foutenopsporing en autocorrectie.

CONCLUSIE

In het MEETS-besluit worden in detail de acties beschreven die tijdens de duur van het programma moeten worden gefinancierd. Dit verklaart het relatief grote aantal initiatieven dat tijdens de eerste twee jaar van het programma is ondernomen. Een van de resultaten van de economische en financiële crisis van 2008 was echter een ‘verzadiging’ van de financieringsmogelijkheden binnen de nationale bureaus voor de statistiek als gevolg van een gebrek aan mankracht. Derhalve ontstond de noodzaak het programma te stroomlijnen door bepaalde initiatieven te integreren en/of deze te richten op de zes hoofdgebieden die door middel van ESSnets zijn ingedeeld: consistentie van concepten en methoden, EGR, profilering van grote en complexe multinationale ondernemingsgroepen, koppeling van microgegevens en gegevensopslag bij statistische productie, methodologie voor bedrijfsstatistieken, en gebruik van administratieve gegevens en gegevens uit jaarrekeningen.

De ESSnets zijn gestart in 2009 of begin 2010 en hebben reeds veel werk verzet, met name ten aanzien van EGR-methoden, profilering en gebruik van administratieve gegevens. Voor de overige hoofdpijlers van het MEETS-programma (consistentie van wetsteksten, gegevensopslag en initiatieven voor gegevenskoppeling) is reeds voorbereidend werk verricht, waarbij de basisinfrastructuur is aangelegd (introductie van ESSnets, subsidieovereenkomsten met meerdere begunstigden enz.) en er netwerken van nationale deskundigen zijn gecreëerd.

Daarnaast is de financiering van individuele subsidies voortgezet, voornamelijk om de voortgang ten aanzien van methodologie te ondersteunen en bepaalde methodologische aanbevelingen te testen, en zijn er tevens hulpmiddelen ontwikkeld voor efficiëntere extractie, transmissie en verwerking van gegevens. Een aantal resultaten is reeds beschikbaar, maar de meeste acties lopen nog.

Het is belangrijk om alle acties te beschouwen als onderling verbonden initiatieven, die bedoeld zijn om de nationale procedures voor de verzameling van bedrijfs- en handelsstatistieken efficiënter te maken. Dit vereist langdurige inspanningen en voortdurend toezicht. Er zullen daarom volgende voortgangsverslagen worden uitgebracht in 2012 en 2013. De uiteindelijke evaluatie zal begin 2014 plaatsvinden.

[1] Eurostat signaleerde in het jaarlijkse activiteitenverslag 2010 een uitzondering ten aanzien van het gebruik van de MEETS-kredieten uit hoofde van de begroting van 2010. Bij de berekening van de mate van uitvoering van de operationele kredieten van MEETS over de eerste twee jaar is rekening gehouden met deze uitzondering.

[2] COM(2009) 404.

[3] Verordening (EG) nr. 295/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2008 betreffende structurele bedrijfsstatistieken (herschikking) (PB L 97 van 9.4.2008, blz. 13).

[4] Verordening (EG) nr. 1165/98 van de Raad van 19 mei 1998 inzake kortetermijnstatistieken (PB L 162 van 5.6.1998, blz. 1).

[5] De rechtsgrondslag wordt geboden door Verordening (EG) nr. 177/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 20 februari 2008 tot vaststelling van een gemeenschappelijk kader voor ondernemingsregisters voor statistische doeleinden en tot intrekking van Verordening (EEG) nr. 2186/93 van de Raad (PB L 61 van 5.3.2008, blz. 6).

[6] Verordening (EG) nr. 450/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 tot vaststelling van het communautair douanewetboek (gemoderniseerd douanewetboek) (PB L 145 van 4.6.2008, blz. 1).