Bijlagen bij COM(2013)122 - Slimme regelgeving - Inspelen op de behoeften van kleine en middelgrote ondernemingen - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2013)122 - Slimme regelgeving - Inspelen op de behoeften van kleine en middelgrote ondernemingen. |
|---|---|
| document | COM(2013)122   |
| datum | 7 maart 2013 |
De Commissie organiseerde in 2012 ook conferenties met kleine en middelgrote ondernemingen uit Duitsland, Nederland, Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Polen en Italië. Ondernemers uit het mkb konden er van gedachten wisselen over uiteenlopende zaken als arbeidsrecht, regelgeving over het verhandelen van producten en het daarmee samenhangende proces om Europese productnormen te bepalen waarmee wordt aangetoond dat producten voldoen aan de regelgeving en de eisen met betrekking tot gezondheid en veiligheid, milieu, btw en levensmiddelenhygiëne en -etikettering. Tijdens de conferenties konden persoonlijke besprekingen worden gehouden en gedetailleerde informatie en standpunten worden uitgewisseld. De informatie die er werd verzameld, wordt ook opgenomen in de inventarisatie en programmering in het kader van REFIT.
De Commissie raadpleegt ook werkgeversorganisaties uit het mkb, via raadplegingen van de sociale partners en via de Europese comités voor sociale dialoog. Mkb-verenigingen hebben actief bijgedragen tot de definiëring en tenuitvoerlegging van het werkprogramma 2012-2014 van de Europese sociale partners[26].
Ten slotte wordt ook aandacht besteed aan het mkb-aspect door de groep op hoog niveau inzake administratieve lasten, een groep deskundigen die in 2007 werd opgericht om de Commissie te adviseren over de vermindering van de administratieve lasten die voortvloeien uit Europese wetgeving. Onlangs heeft de Commissie het mandaat van de groep verlengd tot oktober 2014[27]. De groep geeft advies over de EU-regelgeving die het Parlement en de Raad hebben goedgekeurd in het kader van het programma ter vermindering van de administratieve lasten en gaat na hoe de 27 lidstaten deze maatregelen ten uitvoer hebben gelegd. Aan het mkb zal worden gevraagd of deze maatregelen een wezenlijk verschil hebben gemaakt. Op die manier kunnen lidstaten makkelijker informatie uitwisselen over verschillende manieren om EU-wetgeving ten uitvoer te leggen en zal het uiteindelijke effect van de goedgekeurde maatregelen veel duidelijker worden.
5.2 "Top 10"-raadpleging
In een brede en uitgebreide open internetraadpleging van oktober tot december 2012 heeft de Commissie kleine en middelgrote ondernemingen en hun belangenverenigingen gevraagd welke tien gebieden of stukken wetgeving volgens hen de zwaarste lasten veroorzaken. Zij konden daarvoor kiezen uit een niet-exhaustieve lijst of andere items toevoegen. Er werd niet gevraagd hun keuze te verantwoorden of uit te leggen, al deden sommige dit wel. Zij moesten ook niet aangeven of de lasten voortvloeiden uit EU- dan wel nationale wetgeving. Via deze raadpleging konden de ondernemingen hun zorgen rechtstreeks aan de Commissie meedelen.
De resultaten van deze raadpleging worden samengevat in het werkdocument van de diensten van de Commissie bij deze mededeling. Alle antwoorden worden beoordeeld en in het programma voor gezonde regelgeving van de Commissie (zie punt 6) zullen follow-up-acties worden opgenomen[28].
Op de raadpleging over de top 10 kwamen in totaal 1000 antwoorden[29], van individuele kleine en middelgrote ondernemingen (ruim 600 antwoorden van kleine en middelgrote ondernemingen uit de EU, waarvan 40 % micro-ondernemingen) en verenigingen die de belangen van het mkb op verschillende niveaus in de EU verdedigen (bijna 150 antwoorden). Er waren ook antwoorden van nagenoeg alle EU-lidstaten (ruim de helft van de antwoorden kwam van individuele bedrijven in drie lidstaten, namelijk België, Duitsland en Italië) en ook van een aantal niet-EU-landen, met name Turkije.
Zowel de beleidsdomeinen als de EU-wetgevingsteksten die het vaakst door de individuele ondernemingen en de mkb-verenigingen op de lijst werden gezet, worden opgesomd in bijlage III (zie het bij deze mededeling gevoegde werkdocument van de diensten van de Commissie).
REACH (Verordening (EG) nr. 1907/2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen) werd het vaakst genoemd, zowel door de individuele ondernemingen als door de belangenverenigingen. Beide categorieën respondenten vermeldden ook: btw-wetgeving[30], de richtlijn inzake algemene productveiligheid (Richtlijn 2001/95/EG), de richtlijn inzake de erkenning van beroepskwalificaties (Richtlijn 2005/36/EG) en de richtlijn inzake gegevensbescherming (Richtlijn 95/46/EG). De twee categorieën respondenten noemen verschillende specifieke wettelijke maatregelen, maar beide noemen wetgeving inzake afval[31] en inzake de arbeidsmarkt[32]. In de top 10 werden ook nog vermeld: wetgeving betreffende het controleapparaat in het wegvervoer (Verordening (EEG) nr. 3821/85); procedures voor de toekenning van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten (Richtlijn 2004/18/EG), en het gemoderniseerde douanewetboek (Verordening (EG) nr. 450/2008).
6. Reageren op de raadplegingen van het mkb
Om te beginnen wordt er al gewerkt aan verschillende wetgevingsteksten die in de raadpleging over de top 10 werden vermeld:
- Registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH) - Verordening (EG) nr. 1907/2006: In 2012 werd een herziening afgerond, die begin 2013 werd goedgekeurd. De herziening werd ondersteund door tal van thematische studies, met input van ruim 1600 bedrijven. Uit de evaluatie bleek dat REACH goed functioneert en alle doelstellingen verwezenlijkt die momenteel kunnen worden beoordeeld[33]. Er blijkt echter ook uit dat kleine en middelgrote ondernemingen in verhouding te veel regeldruk ondervinden. Aangezien bij de volgende fase van de registratie van stoffen tot 2018 veel meer kleine en middelgrote ondernemingen betrokken zullen zijn, moet hiervoor een oplossing komen. De Commissie besluit dat zij geen wijzigingen aan de bepalingen van REACH zal voorstellen, maar doet wel specifieke aanbevelingen om de regeldruk voor het mkb te verminderen. Er wordt wel een wijziging van Verordening (EG) nr. 340/2008 overwogen, via een voorstel tot differentiatie van de vergoeding die aan het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) moet worden betaald.
- Gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde - Richtlijn 2006/112/EG van de Raad: De Commissie heeft een mededeling[34] gepubliceerd over een eenvoudiger, solider en efficiënter btw-stelsel, dat aansluit bij de eengemaakte markt. In 2012 stelde de Commissie een pakket maatregelen voor om de invoering van één klein loket in 2015 te vergemakkelijken. De belastingheffing op telecommunicatie-, omroep- en elektronische diensten kan immers mkb-vriendelijker worden als de dienstaanbieders de mogelijkheid krijgen om in de hele EU aan hun verplichtingen te voldoen door één enkele btw-aangifte te doen en btw te betalen in de lidstaat waar zij zijn gevestigd. De Commissie streeft ernaar dit één-loket ruimer toegankelijk te maken. Een recente verbetering is dat lidstaten sinds januari 2013[35] een optioneel stelsel mogen toepassen waarmee ondernemingen met een omzet van minder dan 2 miljoen euro de betaling van btw aan de bevoegde belastingdienst mogen uitstellen totdat zij door hun klanten zijn betaald (kasstelsel). De Commissie heeft ook verbeteringen aangebracht aan de richtlijn btw-teruggaaf zodat deze zeker werkt zoals zij is bedoeld en de elektronische indiening van het verzoek tot btw-teruggaaf wordt vergemakkelijkt.
- Richtlijn 2001/95/EG inzake algemene productveiligheid: Als onderdeel van het wetgevingspakket over productveiligheid en markttoezicht dat op 13 februari 2013 werd goedgekeurd, stelt de Commissie voor Richtlijn 2001/95/EG and Richtlijn 87/357/EEG betreffende op voeding lijkende producten in te trekken en te vervangen door een verordening inzake de veiligheid van consumentenproducten. Kleine en middelgrote ondernemingen kunnen natuurlijk niet worden vrijgesteld van de vereisten van deze verordening, aangezien regels ter bescherming van de gezondheid en de veiligheid van mensen altijd van toepassing moeten zijn, ongeacht de omvang van een onderneming. Het pakket bevat wel duidelijke aanwijzingen dat de Commissie belang hecht aan de behoeften van kleine ondernemingen en hen wenst te helpen om aan deze regels te voldoen.
- Procedures voor de toekenning van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten - Richtlijn 2004/18/EG: In 2011 stelde de Commissie een nieuwe richtlijn inzake overheidsopdrachten[36] voor, waarover in het Parlement en de Raad nog steeds besprekingen worden gevoerd in het kader van de EU-wetgevingsprocedure. Kleine en middelgrote ondernemingen zouden makkelijker kunnen deelnemen aan contracten omdat de procedures aanzienlijk worden vereenvoudigd, onder meer door de vervanging van originele documenten door eigen verklaringen en kleinere percelen.
- Maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid op het werk - Richtlijn 89/391/EEG van de Raad: De Commissie heeft in 2012 een uitgebreide beleidsevaluatie gelanceerd om de hoofdrichtlijn en ruim 20 dochterrichtlijnen te beoordelen op relevantie, efficiëntie en samenhang. De resultaten worden in 2015 verwacht.
- EU-afvalwetgeving: In 2013 zal de Commissie van start gaan met een uitgebreide evaluatie van het EU-afvalbeleid en de wetgeving, zoals de kaderrichtlijn afval, de stortplaatsrichtlijn en de richtlijn betreffende verpakking en verpakkingsafval, met een ex-post-evaluatie (gezondheidstest) van vijf richtlijnen inzake aparte afvalstromen en met een beoordeling van hoe het plasticprobleem beter kan worden aangepakt.
- Richtlijn arbeidstijden - Richtlijn 2003/88: In 2010 heeft de Commissie deze richtlijn uitgebreid geëvalueerd en vervolgens besloten dat zij moest worden herzien. De Europese sociale partners hebben tijdens de raadpleging ingestemd met onderhandelingen over de herziening van de voorwaarden. Onlangs hebben de sociale partners meegedeeld dat de onderhandelingen zijn opgeschort zonder dat er een akkoord werd bereikt. De Commissie onderzoekt momenteel hoe het verder moet.
- Controleapparaat in het wegvervoer - Verordening (EEG) nr. 3821/85 van de Raad: In 2011 deed de Commissie een voorstel voor een nieuwe Verordening[37], dat nog steeds door het Parlement en de Raad wordt besproken. Dit voorstel zou kleine en middelgrote ondernemingen ten goede komen omdat bepaalde categorieën voertuigen met een actieradius van minder dan 100 km rond het bedrijf worden vrijgesteld van de verplichting om een tachograaf te hebben.
- Erkenning van beroepskwalificaties - Richtlijn 2005/36/EG: In 2011 stelde de Commissie een nieuwe richtlijn[38] voor waarmee de huidige richtlijn wordt gemoderniseerd. Het voorstel wordt nog steeds besproken in het Parlement en de Raad. Dit voorstel is gunstig voor kleine en middelgrote ondernemingen omdat de mobiliteit van werknemers wordt vergemakkelijkt via onder meer de invoering van een Europese beroepskaart. Met deze kaart moet het voor de bevoegde nationale overheden gemakkelijker worden om in een andere lidstaat verworven beroepskwalificaties formeel te erkennen. Voor kleinere bedrijven hebben het succes en de timing van een individuele aanwerving in verhouding veel meer impact.
Met de resultaten zal ook rekening worden gehouden bij de inventarisatie van de EU-wetgeving die momenteel wordt uitgevoerd in het kader van het onlangs aangekondigde programma voor gezonde en resultaatgericht regelgeving (REFIT). Een eerste stap is de inventarisatie van wetgevings- en beleidsdomeinen om overdreven lasten, inconsistenties, lacunes, ondoeltreffende maatregelen en cumulatieve effecten op te sporen zodat op zo efficiënt mogelijke wijze voordelen kunnen worden behaald. Er zal ook aandacht zijn voor mogelijke lasten die voortvloeien uit de wijze waarop EU-wetgeving op nationaal en subnationaal niveau wordt toegepast. Er zal rekening worden gehouden met de specifieke vereisten van het mkb en het belang van een stabiele regelgeving, waar in raadplegingen van het mkb al vaker op is gewezen.
Soms zal uit deze inventarisatie blijken dat snel een voorstel tot herziening kan worden gedaan omdat het overduidelijk is dat kostenvermindering en vereenvoudiging noodzakelijk zijn. In andere gevallen zal een gedetailleerde beoordeling nodig zijn omdat er weliswaar veel mogelijkheden zijn om de regels te vereenvoudigen en de regeldruk te verminderen, maar verdere evaluatie nodig is. Het is ten slotte ook mogelijk dat niet meteen verdere actie moet worden ondernomen, bijvoorbeeld als wetgeving of wetgevingsdomeinen kostenefficiënt blijken of als het nog te vroeg is om de kostenefficiëntie of resultaten te beoordelen.
In het kader van REFIT zal ook worden gezorgd voor de coördinatie en prioriteitstelling van de doorlichting van de EU-wetgeving die in 2011 van start ging, om het "denk eerst klein"-beginsel toe te passen en om na te gaan waar nog vrijstellingen of lastenverminderingen voor het mkb en voor micro-ondernemingen in het bijzonder mogelijk zijn.
Er zullen REFIT-meerjarenplannen worden gepubliceerd, waarover betrokkenen en andere belangstellenden hun mening zullen kunnen geven. Zo zullen de betrokkenen, dus ook het mkb en de micro-ondernemingen, het werk van de Commissie beter begrijpen en er ook aan kunnen bijdragen.
Bij de inventarisatie en meerjarenplannen in het kader van REFIT zal rekening worden gehouden met het werk waar de Commissie zich al toe verbonden heeft, hetzij doordat de bestaande EU-wetgeving vereisten bevat inzake studies, evaluaties of verslagen, hetzij als resultaat van bestaande evaluatieprogramma's. De Commissie verbindt zich ertoe regelmatig na te gaan of de EU-wetgeving haar doel bereikt, en of er geen eenvoudiger en goedkoper manieren bestaan om dezelfde voordelen en resultaten te behalen[39]. Zij zal ook nagaan of een bepaald stuk wetgeving voor een kleine of middelgrote onderneming makkelijk te begrijpen en uit te voeren is, en wat er kan of moet worden verbeterd. Als bij dergelijke evaluaties wordt vastgesteld dat de regels minder streng kunnen, kan dit leiden tot een herziening en een meer mkb-vriendelijke regelgeving, waarbij de raadplegingsverplichtingen die in bepaalde beleidsdomeinen voortvloeien uit de Verdragen worden nageleefd en rekening wordt gehouden met de standpunten van andere belanghebbenden.
7. Volgende stappen
In haar beleidsontwikkeling en -evaluatie zal de Commissie aandacht blijven hebben voor kleine en middelgrote ondernemingen. REFIT zal gaandeweg worden ingevoerd en het mkb-scorebord zal jaarlijks worden bekendgemaakt zodat belanghebbenden daar commentaar bij kunnen geven. De raadplegingen en de dialoog tussen het mkb en de Commissie zullen nog worden verbeterd dankzij de mkb-vertegenwoordigers, het uitgebreidere gebruik van het Enterprise Europe Network en de mkb-conferenties, en via de raadplegingen van de sociale partners. De Commissie zal de manieren waarop zij gegevens en standpunten van kleine en middelgrote ondernemingen verkrijgt, verbeteren als zij respectievelijk in 2013 en 2014 haar richtsnoeren voor evaluaties en voor effectbeoordelingen herziet. Voor de analytische werkzaamheden zijn een op feiten gebaseerde grondslag en statistische gegevens nodig zodat de effecten voor het mkb volledig kunnen worden meegerekend.
De mechanismen voor beheer en overleg in het kader van de Small Business Act voor Europa zullen een belangrijke rol spelen bij de inspanningen om de regeldruk voor het mkb te verminderen en bij het waarborgen van de raadpleging en betrokkenheid van de partijen die belang hebben bij het mkb, waaronder de lidstaten. Het netwerk van nationale mkb-vertegenwoordigers zal aanzienlijke bijdragen blijven leveren aan het toezicht op het werkprogramma van de Commissie inzake de gevolgen voor het mkb en zal er door meer uitwisseling van beste praktijken voor zorgen dat de lidstaten een prioriteit maken van de vermindering van de regeldruk. Er zullen regelmatig ontmoetingen blijven plaatsvinden met mkb-verenigingen om na te gaan of het "denk eerst klein"-beginsel wordt toegepast in de toekomstige initiatieven waar de Commissie prioriteit aan hecht. De Commissie zal het Enterprise Europe Network blijven versterken zodat het nog beter in staat is EU-wetgeving uit te leggen en via mkb-panels de mening van het mkb over kan vragen over EU-wetgeving.
Rekening houden met het mkb is een gezamenlijke opdracht. Het Europees Parlement en de Raad worden uitgenodigd om ervoor te zorgen dat het mkb niet alleen baat heeft bij de EU-wetgeving, maar ook in de loop van de EU-wetgevingsprocedure niet nodeloos wordt belast. Lidstaten wordt gevraagd gebruik te maken van de bestaande mogelijkheden in de EU-wetgeving om de regeldruk voor het mkb te verminderen.
__________________________________________________
Werkdocument van de diensten van de Commissie
Mkb-scorebord
Prioriteiten inzake het mkb in het werkprogramma 2013 van de Commissie
Resultaten van de "top 10"-raadpleging
[1] http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/facts-figures-analysis/performance-review/files/supporting-documents/2012/do-smes-create-more-and-better-jobs_en.pdf (niet in het Nederlands beschikbaar).
[2] COM(2008) 394 definitief, blz. 7.
[3] Verslag van de Commissie "Regeldruk voor het mkb verminderen – EU-regelgeving aanpassen aan de behoeften van micro-ondernemingen" (COM(2011) 803).
[4] Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Een sterkere Europese industrie om bij te dragen tot groei en economisch herstel (COM(2012) 582 final).
[5] COM(2012) 746 final.
[6] Op het vlak van sociaal beleid bevat het Verdrag bijvoorbeeld de verplichting om de sociale partners te raadplegen voordat de Commissie voorstellen kan indienen.
[7] Richtlijn 2012/19/EU van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA), PB L 197 van 24.7.2012, blz. 38.
[8] Voorstel van de Commissie voor een Verordening tot wijziging van Verordening (EG) nr. 443/2009 teneinde de modaliteiten vast te stellen voor het bereiken van de 2020-doelstelling om de CO2-emissies van nieuwe personenauto's te verminderen (COM(2012) 393).
[9] Voorstel van de Commissie voor een verordening tot wijziging van Verordening (EEG) nr. 3821/85 betreffende het controleapparaat in het wegvervoer en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 561/2006 van het Europees Parlement en de Raad (COM(2011) 451).
[10] COM(2012) 11.
[11] Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake de verbetering van de man-vrouwverhouding bij niet-uitvoerende bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen en daarmee samenhangende maatregelen (COM(2012) 614 final).
[12] Brievenbusfirma's zijn bedrijven die zijn opgericht om gebruik te maken van de mazen in de wetgeving. Zij verlenen zelf geen diensten verlenen aan klanten, maar dienen als façade voor diensten die door de eigenaars worden verstrekt. Dergelijke firma's zijn meestal erg klein en hebben vaak alleen een postadres.
[13] Bedrijven die formeel gevestigd zijn in een bepaalde lidstaat die geen verband houdt met hun activiteiten, om zo de regelgeving van een andere lidstaat te omzeilen.
[14] COM(2011) 803, blz. 6.
[15] COM(2011) 896.
[16] Richtlijn 2002/14/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2002 tot vaststelling van een algemeen kader betreffende de informatie en de raadpleging van de werknemers in de Europese Gemeenschap.
[17] Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2002 tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden; Verordening (EG) nr. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake levensmiddelenhygiëne; Verordening (EG) nr. 853/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 houdende vaststelling van specifieke hygiënevoorschriften voor levensmiddelen van dierlijke afkomst; Verordening (EG) nr. 854/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 houdende vaststelling van specifieke voorschriften voor de organisatie van de officiële controles van voor menselijke consumptie bestemde producten van dierlijke oorsprong.
[18] Richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen.
[19] Richtlijn 2012/6/EU van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2012 tot wijziging van Richtlijn 78/660/EEG van de Raad betreffende de jaarrekening van bepaalde vennootschapsvormen wat micro-entiteiten betreft.
[20] Zie het bij deze mededeling gevoegde werkdocument van de diensten van de Commissie.
[21] http://ec.europa.eu/dgs/secretariat_general/admin_burden/best_practice_report/best_practice_report_en.htm (niet in het Nederlands beschikbaar).
[22] Zie bijlage II van de mededeling COM(2011) 803 van de Commissie.
[23] Voorstel voor een herziene verordening betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens (COM(2012) 11) en Voorstel voor een herziene Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende overheidsopdrachten (COM(2011) 896). Het voorstel voor een herziene richtlijn betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur heeft al geleid tot een herziene Richtlijn 2012/19/EG van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA).
[24] http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/business-environment/start-up-procedures/progress- 2011/index_en.htm (niet in het Nederlands beschikbaar).
[25] COM(2011) 615 definitief.
[26] http://www.ueapme.com/IMG/pdf/EUSD_work_prog_2012-2014.pdf (niet in het Nederlands beschikbaar).
[27] http://ec.europa.eu/dgs/secretariat_general/admin_burden/ind_stakeholders/ind_stakeholders_en.htm (niet in het Nederlands beschikbaar).
[28] COM (2012) 746 final.
[29] De volledige resultaten van de raadpleging zijn verschenen op de website Uw stem in Europa.
[30] Gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde - Richtlijn 2006/112/EG van de Raad, teruggaaf van de belasting over de toegevoegde waarde aan belastingplichtigen die niet in de lidstaat van teruggaaf maar in een andere lidstaat gevestigd zijn - Richtlijn 2008/9/EG van de Raad.
[31] Overbrenging van afvalstoffen - Verordening (EG) nr. 1013/2006, Kaderrichtlijn afval - Richtlijn 2008/98 en Lijst van afvalstoffen - Beschikking van de Commissie 2000/532/EG.
[32] De maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op het werk (Richtlijn 89/391/EEG), de richtlijn betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers (Richtlijn 96/71/EG) en de richtlijn inzake de arbeidstijd (Richtlijn 2003/88/EG) werden allemaal genoemd in de antwoorden. In de rangschikking stond Richtlijn 89/381/EG op de 6e plaats bij de individuele ondernemingen en op de 3e plaats bij de belangenverenigingen, Richtlijn 96/71 op respectievelijk de 19e en de 8e plaats en Richtlijn 2003/88/EG respectievelijk op de 5e en de 7e plaats.
[33] COM(2013) 49.
[34] COM(2011) 851.
[35] Richtlijn 2010/45/EG.
[36] COM(2011) 896.
[37] COM(2011) 451.
[38] COM(2011) 883 definitief.
[39] COM(2012) 746. Zie punt 7.